Değişimin özneleri olarak çocuklar

Ek C Çocuklar için Onay Formu¹

Gerçekleştirilecek İzleme Etkinliğinin Başlığı:

Araştırma, Çalıştay, Görüşme
Giriş: Bu bölümde yalnızca kendinizi ve çalıştığınız kuruluşu tanıtın.
Merhaba! Ben....Burada (kuruluşun adı) adına bulunuyorum
Amaç: çocukla neden görüşmek istediğinizi ve alınacak bilgilerin nasıl kullanılacağını kısaca açıklayın.
Gündelik yaşamları hakkında bilgi almak ve (ülkenin adını yazın)’de çocuk hakları konusunda ne düşündüklerini öğrenmek için ...... ülkesinden çocuklarla konuşuyorduk. Bu bilgiler, Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi’ne sunulacak bir raporun hazırlanmasında kullanılacaktır. Bu, her çocuğun sağlıklı bir yaşam sürdürmesi için gerekli şeyleri yapmakla görevli bir komitedir. Komite kendisine iletilen bilgileri değerlendirecek ve çocuk haklarının nasıl daha ileri götürülebileceği konusunda (ülke adı) hükümetine tavsiyelerde bulunacaktır.
Usuller: Bu bölümde, çocuktan yapması beklenenler ve bunun ne kadar süre alacağı kısaca belirtilecektir. Ayrıca, bu usullerle ilgili olarak çocuğun önünde seçenekler olacaksa bunları da belirtin.
15-30 dakika sürecek görüşmelerde sizlere kimi sorular yöneltmek istiyoruz. Aslında her birinizle yalnız görüşmek istiyorum, ancak eğer isterseniz yanınızda bir büyüğünüz de bulunabilir. Bununla birlikte, sorulara açık ve içten yanıtlar verirseniz çok memnun olurum. Böylece bu ülkede (ülke adı) çocukların gerçekte ne düşündüklerini öğrenme fırsatı bulacağız. Yanıtlarınız bizim açımızdan çok önemli.
Görüşmede yer almak istemiyorsanız, katılabileceğiniz bir çalıştayımız da olacak. Bu çalıştay bir saat sürecek ve bu sırada sizden kimi etkinlik formlarını doldurmanız ve gruptaki diğer 5-10 çocukla yürütülecek tartışmalara katılmanız istenecek.
Riskler: Çocuğun katılım sırasında karşılaşabileceği riskleri ve bu risklere karşı neler yapılacağını belirtin.
Gündeme gelecek sorulardan bir bölümü kimileri için çok kişisel veya yanıtlanması güç bulunabilir. Sorulardan herhangi biri sizi rahatsız ediyorsa veya bu sorulara yanıt vermek istemiyorsanız, yanıt vermek zorunda değilsiniz. Sorulardan kimileri sizin için sinir bozucu ise veya görüşme sırasında hissettikleriniz nedeniyle bu konularda biriyle konuşmak isterseniz, lütfen bunu bana veya sorumlu bir başka yetişkine iletin. Bu konuda size yardımcı olmaktan mutluluk duyarız.
Yararlar: Bir çocuğun, ülkesinin gündemini nasıl etkileyebileceğini bilmesini sağlamak, diğerlerinin yanı sıra bu bölümde not edilmesi gereken bir yarardır. Bununla birlikte, bu bölümde boş vaatlere yer vermeyin.
Görüşmeye katılmaya karar verirseniz, (ülke adı) yaşayan çocukların yaşamlarının iyileşmesine katkıda bulunma şansınız olacak. Gerçi bu öyle hemen gerçekleşebilecek bir şey değildir, ama sizin görüş ve düşünceleriniz gene de çok önemlidir. Böylece kendi haklarınız ve topluluğunuzun nasıl aktif bir üyesi olabileceğiniz gibi konularda da çok şey öğrenmiş olacaksınız.

Hayır deme hakkı: Bu bölümü de katmayı unutmayın ki, çocuk katılımın gönüllülük esasında olduğunu tam olarak bilsin. Katılmamayı veya ancak kısmen katılmayı seçtiğinde de bunun bir cezasının olmayacağından emin olsun.
Unutmayın, istemediğiniz herhangi bir konuda konuşmak zorunda değilsiniz. Böyle yaptığınızda (kuruluşun adı)’nın bugün verdiği ve gelecekte vereceği hizmetlerden yoksun kalmazsınız.
Gizlilik: Bu bölüm çok önemlidir. Çünkü, çocuk-yetişkin ilişkilerinde güven böyle sağlanabilir. Ayrıca, çocukların gizlilikten belirli durumlarda vazgeçilebileceğini ve bunun hangi durumlarda olabileceğini bilmesi de çok önemlidir.
Bu görüşmeye katılmaya karar verirseniz, bana söyledikleriniz aramızda kalacak. Ancak, sana söylemem gerekir ki, senin güvende olmanı sağlamak benim sorumluluğumdadır. Başka bir deyişle, örneğin bana birinin sana zarar verdiğini, kendinin kendine zarar verdiğini veya bir başkasına zarar vermeyi düşündüğünü söylersen, bunları sorumlu bir başka yetişkin kişiye iletmek zorundayım. Böylece, duruma göre gerekli girişimlerde bulunulur ve güvende olman sağlanır.
Karşılıklı Anlaşma: Anlaşma üzerinden sözlü olarak geçiyorsanız, ortada herhangi bir soru kalıp kalmadığını soracağınız nokta burasıdır. Yazılı forma ilişkin herhangi bir soru varsa çocuğun temas edebileceği temsilcinin erişim bilgileri burada yer alır.
Şimdi sözünü ettiğimiz konular üzerinde herhangi bir soru var mı? Eğer ilerde sorular ortaya çıkarsa ........’dan (temas bilgileri).......’ya (temas edilecek kişi) başvurabilirsiniz.

Gönüllü Anlaşma: Bu bölüm çocuğa katılmaya istekli olup olmadığını sorar ve katılmaya istekliyse çocuktan bunu bir şekilde belirtmesini ister. Örneğin imzasını atarak veya formdaki belirli bir yeri işaretleyerek. İşaretleme durumu varsa, bir tanığın imzası gerekir.
Araştırmada yer almak ister miydiniz? İsterseniz bu nasıl olsun? Katılmak istiyorsanız bunu burada imzanız veya işaretinizle belirtin.
Tarih: --------------------------------------------------------------------------------------

Çocuğun Adı/Onayı: --------------------------------------------------------------------

Velinin Onayı:----------------------------------------------------------------------------

Araştırmacının İmzası: ------------------------------------------------------------------

Ek D Gelecekteki Katılımcılara Davet¹

Kurum ve Kuruluşlara Gönderilecek Mektup: Yetişkinler İçin

(Kuruluşun Adı)

(Tarih)
Sayın (kişinin veya kurumun/kuruluşun adı),
Adım....(kolaylaştırıcının adı) ve .... kuruluşu (kuruluş hakkında kısa bilgi) için çalışıyorum. Ayrıca, Çocuk Haklarına dair Sözleşme (ÇHS) ile ilgili periyodik rapor çalışmalarında da yer alıyorum. ÇHS, çocukların sahip oldukları hakları tanımlayan bir belge, ayrıca bugüne dek insan hakları alanında en yaygın biçimde benimsenmiş anlaşmadır. Halen, Hükümetlerin bu Sözleşme’yi onaylayarak altına girdikleri yükümlülükleri ne ölçüde yerine getirdiklerini denetleyen başlıca mekanizma “periyodik rapor süreci”dir. ÇHS’yi onaylayan her devlet (Taraf Devlet) kendi egemenlik alanı içinde ÇHS’nin uygulanmasını izlemekte ve Çocuk Hakları Komitesi’ne bu içerikte periyodik raporlar sunmakla görevlidir. Taraf Devletlerin, ilk raporlarını ÇHS’nin onaylanmasından (veya kabulünden) iki yıl sonra vermeleri gerekmektedir. Bu ilk rapordan sonra ise raporlar her 5 yılda bir düzenli aralıklarla verilecektir. Örneğin (kuruluşun adı) gibi hükümet dışı kuruluşlar da Komite’ye rapor sunarak hükümetin sağladığı ilerlemeler ve geride bıraktığı boşluklar konusunda alternatif bilgiler vermeye özendirilmektedir. Çocukların görüş, düşünce ve fikirlerinin de bu sürece katılması son derece önemlidir.

(Kuruluşun adı) bu sorumluluğu üstlenmeye karar vermiştir. Önümüzde duran görev bizi gerçekten çok heyecanlandırıyor. Sizin kuruluşunuzla temasa geçmemizin nedeni, çocuklarla doğrudan temas içinde olduğunuzu bilmemizdir. Bu çocukların görüş ve düşüncelerinin de Komite’ye sunacağımız raporda yer alacağını umuyoruz. Çocukların izleme sürecine önemli katkılarda bulunabileceklerine inanıyoruz ve kuruluşunuzu çocukların bu sürece katılımını desteklemeye çağırıyoruz.

Bu paragrafta, katılım için ne tür etkinlikler öngörüldüğü, çocukların farklı katılım yolları (ki yönlendirme grubundan burada söz edilebilir), zaman süresi, kuruluştan ne zamana kadar yanıt istediğiniz gibi konularda genel bilgiler verin. İlişkiye geçtiğiniz kurum veya kuruluşun niteliğine göre, örneğin şu tür cümlelere yer verebilirsiniz: “Anlayabildiğimiz kadarıyla, kurumunuzun/kuruluşunuzun niteliği gereği, birlikte çalıştığınız çocukları sürece dahil edebilmek için ek düzenlemeler yapmamız veya ilk baştaki planlarımızı değiştirmemiz gerekli olabilir. Bu amaçla, çocukların katılabilmesi için zaman ayırıp bu konuda sizinle birlikte çalışmaktan memnun oluruz.”
Bu pakette, bu mektubun, çocuklara dağıtabileceğiniz ve/veya onlarla tartışabileceğiniz çocuklara uygun bir versiyonu da bulunmaktadır. Ayrıca, ilgilenen çocukların okuyup imzalayabilecekleri bir onay formu da burada yer alıyor. Elimizdeki bu fırsattan dolayı büyük bir heyecan duyuyoruz ve gelecekte de sizinle birlikte çalışmayı umuyoruz.
Sözü edilen süreçler hakkında herhangi bir sorunuz veya kaygınız, lütfen bizimle temasa geçin (iletişim bilgileri). Ayrıca, katılım konusunda varsa, ek bilgi vermek üzere kuruluşunuz arzu ederse bir sunum da yapabiliriz. Yanıtınızın en geç .....tarihine kadar elimize geçmesinden büyük memnuniyet duyacağız.
Saygılarımızla,
Kolaylaştırıcının adı
Kurum ve Kuruluşlara

Gönderilecek Mektup:

Çocuk Dostu Versiyon
Halen..... (ülke adı)’da yaşayan bir çocuk musunuz? Bu ülkede (ülke adı) bir çocuk olmanın ne demek olduğu konusundaki düşüncelerinizi paylaşmak ister misiniz? .....’de (ülke adı) yaşayan çocukların yaşamlarında olumlu bir değişiklik gerçekleştirilmesini ister misiniz?
Eğer bu sorulara yanıtınız evet ise, okumaya devam edin, bu değişime katkıda bulunabileceğiniz iyi bir fırsat çıktığını göreceksiniz!
Merhaba,
Benim adım.... (kolaylaştırıcının adı). (ayrıca kuruluşun adı ve bu kuruluşun neler yaptığıyla ilgili kısa bir açıklama). Yürüttüğümüz etkinliklerden biri de çocuk haklarının izlenmesi, nelerin iyi gittiğinin ve nerede boşluklar kaldığının belirlenmesi.
Dünyanın neresinde olursa olsun her çocuğun birtakım hakları vardır. Çocuk hakları, Çocuk Haklarına dair Sözleşme veya kısaca ÇHS tarafından güvence altına alınmaktadır. ÇHS, yaşama, korunma, gelişme ve katılım gibi alanlarda çocukların sahip oldukları bütün hakları özetlemektedir.
ÇHS&’de yer alan çocuk haklarını korumayı taahhüt eden her ülke bu yöndeki ilerlemeyi ölçüp boşluk ve açıkları belirlemek durumundadır. Bu amaçla hazırlanan raporda, hükümetin, ÇHS’de yer alan hakların yaşama geçirilmesi için neler yaptığına, bu yolda hangi mücadeleleri verdiğine ve hangi başarıları elde ettiğine ilişkin bilgilerin yer alması gerekir. Bu rapor daha sonra uluslararası uzmanlardan oluşan bir komite tarafından değerlendirilecektir. Komite, hükümete, çocuk haklarını yaşama geçirmede yöntemleri nasıl iyileştirebilecekleri konusunda tavsiyelerde bulunacaktır.
Ancak, Komite’ye bu konularla ilgili rapor gönderebilecek tek merci hükümet değildir. .....(kuruluşun adı) gibi kuruluşlar da kendi raporlarını hazırlayıp Komite’ye gönderebilirler! Bu raporlarda çocukların kendi görüş ve düşüncelerine yer verilmesi yerinde olacaktır. Böylece, çocukların yaşamlarının ne yönde değiştiği, iyiye mi, yoksa kötüye mi gittiği konusunda daha iyi bir fikre ulaşılabilecektir.
Bugün size bu yazıyı yazmamın nedeni, .....’nın (ülke adı) raporunu teslim etme zamanının gelmiş olmasıdır. .... (kuruluşun adı) ise, kendi raporunu hazırlamaya başlamıştır. ....’de (ülke adı) çocuk haklarının durumu hakkındaki görüş ve önerilerinizi duymak isteriz. ......’de

(ülke adı) yaşayan bir çocuk olarak, çocuk haklarına saygı gösterilip gösterilmediği konusunda paylaşacağınız değerli görüşlere sahip olduğunuzu düşünüyoruz.

Bu paragrafta, katılım çerçevesinde ne tür etkinlikler gerçekleştirileceğine ve çocukların bunlara nasıl katılabileceklerine ilişkin genel bilgiler verin (yönlendirme görevinden de bu noktada söz edilebilir).
Böyle bir fırsat çıkmış olmasından büyük bir heyecan duyuyoruz ve Komite’nin .....’da (ülke adı) çocuk haklarının durumu konusunda daha fazla bilgi sahibi olabilmesi için bize yardımcı olacağınızı sanıyoruz. Çocuk hakları, ÇHS ve izleme süreci hakkında bilginiz yoksa, merak etmeyin; görüşlerinizi net olarak ifade edebilmeniz için gerekli bilgileri size ileteceğimizden ve her türlü yardıma hazır olduğumuzdan emin olun. Kendi deneyimleriniz sizi bu konunun uzmanı yapmaktadır ve görüşleriniz mutlaka duyulmalıdır!
Eğer sorularınız varsa veya katılıp katılmayacağınıza karar vermek için daha fazla bilgi istiyorsanız, lütfen benimle temasa geçin (iletişim bilgileri). (Takip amacıyla kurumu veya kuruluşu ziyaret etmeyi düşünüyorsanız tarihini burada belirtin). Eğer katılmak istiyorsanız, lütfen onay formu isteyin (bu konuda temasa geçilecek yetişkinin adı). Bu onay formunu okumanız ve anlamanız çok önemlidir. Formu anlamakta herhangi bir güçlükle karşılaşırsanız bir yetişkinden yardım isteyin.
Sizden kısa sürede yanıt alacağımızı umuyoruz.
Saygılar,
Kolaylaştırıcının adı