Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət Ġdarəçilik


Samitlərin tələffüzünə aid qaydalar



Yüklə 1,28 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə31/119
tarix18.10.2022
ölçüsü1,28 Mb.
#118372
növüDərs
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   119
2015-332

Samitlərin tələffüzünə aid qaydalar 
 
Samitlərin tələffüzünə dair səciyyəvi orfoepik qaydalar 
əsasən bunlardır: 
Kar samitlərin tələffüzü 
1. Sonu k samiti ilə qurtaran çoxhecalı sözlərdən sonra sa-
mitlə başlanan şəkilçi, yaxud söz işləndikdə k səsi nəfəsli h kimi 
tələffüz olunur. Məsələn: 
ürəkli

ürə[x’]li
bilikli

bili[x’]li


 
60 
inək yağı

inə[x’] yağı 
ərik şirəsi

əri[x’] şirəsi 
2. Sonu k samiti ilə bitən çoxhecalı sözlərdən sonra saitlə 
başlanan söz işləndikdə k səsi y kimi tələffüz edilir: 
külək əsir

külə[y] əsir 
ərik ağacı

əri[y] ağacı 
3. Rus dili və onun vasitəsilə başqa dillərdən alınmış bəzi 
sözlərdə k yazılır, lakin q samitinin kar qarşılığı kimi tələffüz 
olunur: 
kabinet

[k’]abinet
kadr

[k’]adr
kanal

[k’]anal
kafedra

[k’]afedra
kompas

[k’]ompas
Bu tipli sözlərdə k samitindən sonra incə sait gəldikdə həmin 
səs incə tələffüz olunur. Məsələn; kilo, kino, kiloqram və s. 
4. Sonu ç samiti ilə bitən birhecalı sözlərdən sora t, d, s, z, n 
samitləri ilə başlanan şəkilçi və ya söz gəldikdə ş kimi tələffüz 
olunur: 
içdi

i[ş]di ] 
üç dənə

ü[ş ] dənə
keçsə

ke[ş]sə]t samitləri, qoşa iş-
ləndikdə ikincisi d kimi tələffüz edilir: 
əlbəttə

əlbətd[ə ] 
hətta

hətd[a ] 
5. Sözün ortasında yanaşı işlənən 2 kar samitin axırıncısı 
cingiltiləşmiş şəkildə tələffüz olunur. Məsələn: 
seçki

seç[g]i
kəskin

kə[s]gin



Yüklə 1,28 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   119




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin