Dərslik Azərbaycan Dillər Universiteti Elmi Şurasının
Yüklə 16,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti
xanım Mehriban Əliyeva Bakıda keçirilən IV Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu çərçivəsində beynəlxalq təşkilatların birinci yüksək səviyyəli görüşdə çıxış edərkən. 5 may 2017-ci il. MULTİKULTURALİZMƏ GİRİŞ 426 Əvvəlki yarımfəsildə qeyd olunduğu kimi, 2011-ci ildən bəri Azərbaycan “Bakı prosesi” çərçivəsində bir sıra beynəlxalq forum və konfranslara ev sahibliyi etmişdir. Bu tədbirlərin əsas məqsədlərindən biri multikulturalizmin, tolerantlığın, eləcə də dinlərarası və mədəniyyətlərarası dialoqun təbliğ və təşviq olunması idi. İslam dünyasının da ayrılmaz hissəsi olan Azərbaycanın sıx əməkdaşlıq etdiyi və müstəqillik əldə etdikdən sonra ilk üzv olduğu beynəlxalq təşkilat İslam Əməkdaşlıq Təşkilatıdır (İƏT). Dövlətimiz öz müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra keçmiş sovet respublikalarından ilk olaraq İƏT-ə (o zaman İslam Konfransı Təşkilatı adlanırdı.- Red) üzv olmaq barədə müraciət etmiş və 1991-ci ilin dekabrın 8-də dövlət və hökumət başçılarının İƏT-in Dakarda keçirilən V konfransında tamhüquqlu üzv kimi təşkilata qəbul olunmuşdur. Eyni zamanda Azərbaycan İƏT-in müxtəlif strukturları ilə də sıx əməkdalıq edir. Azərbaycan Respublikası 1991-ci ildən İSESKO-nun üzvüdür. 1991-ci ildə qurulmuş bu münasibətlər Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın 24 noyabr 2006-cı il tarixində İSESKO-nun ilk xanım xoşməramlı səfiri adına layiq görülməsi ilə uğurlu inkişaf mərhələsinə qədəm qoymuşdur. Bu əməkdaşlıq çərçivəsində Azərbaycan həm İslam dünyasının, həm də Avropa mədəniyyətinin bir üzvü kimi bir çox mühüm beynəlxalq tədbirlərə ev sahibliyi etmiş, mədəniyyətlərarası və sivilizasiyalararası dialoqa öz töhfəsini vermişdir. Azərbaycanda çoxmədəniyyətlilik mühitinin qorunub saxlanılması istiqamətində ölkəmizin əməkdaşlıq etdiyi daha bir mühüm beynəlxalq təşkilat UNESKO-dur. Azərbaycan 3 iyun 1992-ci il tarixində UNESKO-ya üzv qəbul edilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 29 sentyabr 2004-cü il Sərəncamına uyğun olaraq, Azərbaycan Respublikasının UNESKO yanında Daimi Nümayəndəliyi təsis edilmiş, Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse- prezidenti Mehriban xanım Əliyeva 2004-cü ildən UNESKO-nun xoşməramlı səfiri seçilmiş və bununla da Azərbaycanla UNESKO arasında qarşılıqlı əlaqələr ən yüksək şəkildə inkişaf etmişdir. Bu əməkdaşlıq çərçivəsində Azərbaycan mədəni müxtəliflik və tolerantlıqla bağlı üç mühüm sənədə qoşulmuşdur. Bu sənədlər “Mədəni Özünüifadə Müxtəlifliyinin Qorunması və Təşviqinə dair Beynəlxalq Konvensiya” (20 oktyabr 2005-ci ildə UNESKO-nun 33-cü sessiyasında qəbul olunmuş və 18 mart 2007-ci ildə qüvvəyə minmişdir. Azərbaycan Respublikası 427 MÜASİR DÖVRDƏ AZƏRBAYCANDA MULTİKULTURALİZM bu konvensiyaya 26 noyabr 2009-cu ildən qoşulmuşdur), “Dözümlülük Prinsipi haqqında Bəyannamə”(16 noyabr 1995-ci ildə qəbul olunmuşdur) və “Mədəni müxtəliflik haqqında ümumdünya Bəyannaməsi”dir (2 noyabr 2001-ci ildə qəbul olunmuşdur). Azərbaycan Respublikasının sıx əmədaşlıq etdiyi daha bir təşkilat ATƏT- dir. 1992-ci ildə Azərbaycan ATƏT-ə üzv olub ( o zaman ATƏM adlanırdı). Milli azlıqlar mövzusunda bu təşkilatla ən mühüm əməkdaşlıq sənədi “Helsinki Yekun Aktı”dır. Doğrudur bu sənəd məcburi hüquqi qüvvəyə malik olmasa da, ən ali siyasi iradə bəyanatı kimi qəbul edilir. Bu Akta “azlıqların qorunması” anlayışı dəqiqliklə qeyd edilib və ölkəmiz “Helsinki Yekun Aktı” ilə öz üzərinə götürdüyü bütün öhdəlikləri tam şəkildə icra edir. Yuxarıda qeyd olunanlardan göründüyü kimi, multikulturalizm siyasəti çərçivəsində Azərbaycan Respublikası beynəlxalq təşkilatlarla sıx əməkdaşlıq edir. Bu gün Azərbaycan BMT, ATƏT, Avropa Şurası, İƏT kimi mötəbər təşkilatların tamhüquqlu üzvüdür. Bundan başqa Azərbaycan tolerantlıq və multikulturalizm sahəsində təcrübəsini yaymaq və təbliğ etmək, eləcə də bu dəyərləri beynəlxalq aləmdə təşviq etmək məqsədilə nüfuzlu təşkilatlarla, o cümlədən UNESKO, İSESKO və digər qurumlarla yaxından əməkdaşlıq edir. Beynəlxalq humanitar və mədəni əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi, multikulturalizm siyasətinin həyata keçirilməsi, Azərbaycanın bütün dövlətlərlə və beynəlxalq təşkilatlarla qarşılıqlı mədəni əlaqələrinin genişləndirilməsi hazırda Azərbaycan dövlətinin əsas prioritetlərindən biri hesab edilir. |