EğİTİm ders notlari ismail can yunus Şengöz e. Vergi Başmüfettişi

3. DİĞER MEVZUATLA GETİRİLEN YASAK VE SINIRLAMALAR

3.1. 178 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME İLE GETİRİLEN YASAKLAMA

178 sayılı “Maliye Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” nin “Yapılamayacak işler” başlıklı Ek 30’uncu maddesi; “Vergi incelemesine yetkili olanlar, görevlerinden ayrıldıktan sonra üç yıl süreyle, görevden ayrılış tarihi itibarıyla son üç yıl içinde nezdinde inceleme yaptıkları mükellefler veya bu mükelleflerin veya ortaklarının idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu kurumlarda herhangi bir görev veya iş alamazlar, 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kapsamında sözleşme düzenleyemezler. Bu yasağa riayet etmeyenler hakkında 2/10/1981 tarihli ve 2531 sayılı Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Kanun hükümleri uygulanır” hükmüne amirdir.

3.2.AYRILDIĞI KURUMA KARŞI GÖREV ALMA YASAĞI

02.10.1981 tarih ve 2531 sayılı “Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Kanun”a göre, Kanun “kapsamına giren yerlerdeki görevlerinden hangi sebeple olursa olsun ayrılanlar, ayrıldıkları tarihten önceki iki yıl içinde hizmetinde bulundukları daire, idare, kurum ve kuruluşlara karşı ayrıldıkları tarihten başlayarak üç yıl süreyle, o daire, idare, kurum ve kuruluştaki görev ve faaliyet alanlarıyla ilgili konularda doğrudan doğruya veya dolaylı olarak görev ve iş alamazlar, taahhüde giremezler, komisyonculuk ve temsilcilik yapamazlar.”

Bu Kanuna aykırı harekette bulunanların altı aydan iki yıla kadar hapis ve ağır para cezası ile cezalandırılacakları 4’üncü maddesinde öngörülmüştür.

3.3.VERGİ USUL KANUNUNDA DÜZENLENEN YASAKLAR²¹³

Vergi Usul Kanununun uygulaması ve denetimi ile görevliler yönünden bazı yasaklamalar getirilmiş ve bunlara uymama halleri için de müeyyide öngörülmüştür.

3.3.1.Vergi Mahremiyeti ile İlgili Yasaklar

Vergi Usul Kanununun 5’inci maddesine göre, vergi işlemleri ve incelemeleri ile uğraşan memurlar; vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştay’da görevli olanlar; vergi kanunlarına göre kurulan komisyonlara iştirak edenler ve vergi işlerinde kullanılan bilirkişiler görevleri dolayısıyla, mükellefin ve mükellefle ilgili kimselerin şahıslarına, muamele ve hesap durumlarına, işlerine, işletmelerine, servetlerine veya mesleklerine ilişkin olarak öğrendikleri sırları veya gizli kalması gereken diğer hususları açıklamaları, kendilerinin veya üçüncü kişilerin yararına kullanmaları yasaklanmıştır.

Vergi mahremiyetinin ihlali halinde, Vergi Usul Kanununun 362’nci maddesinde, “Türk Ceza Kanununun 239’uncu maddesi hükümlerine göre” cezalandırılacakları belirtilmiştir

Ayrıca, Vergi Usul Kanununun 5’inci maddesinin altıncı fıkrasına göre, madde uyarınca açıklanması mümkün bilgiler ele alınarak, mükelleflerin haysiyet, şeref ve haklarına tecavüz edilmesi yasaklanmış olup, bu yasağı ihlal edenler TCK’nun 125 ve 127’nci maddelere göre cezalandırılması sonucu ortaya çıkacaktır.

Diğer taraftan, yukarıda belirtilen mahremiyet kapsamındaki bilgilerin açıklanması DMK’nun 125-D/k maddesine göre, kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektiren bir fiili oluşturmaktadır.

3.3.2.Bazı Vergi İnceleme ve Takdir İşlemlerini Yapma Yasağı

Vergi muameleleri ve incelemeleri ile uğraşan memurlar; vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştay’da görevli olanlar; vergi kanunlarına göre kurulan komisyonlara iştirak edenler; vergi işlerinde kullanılan bilirkişiler Vergi Usul Kanununun 6’ncı maddesine göre; kendilerine, nişanlılarına ve boşanmış olsalar bile eşlerine; kan veya sıhrî usul ve füruuna, evlatlığına veya kendisini evlat edinene yahut kan hısımlığında üçüncü (Bu derece dahil), sıhri hısımlıkta, bu hısımlığı meydana getiren evlenme ortadan kalkmış olsa bile, üçüncü (Bu derece dahil) dereceye kadar olan civar hısımlarına; kanuni temsilcisi veya vekili bulundukları kimselere ait vergi inceleme ve takdir işleriyle uğraşamazlar.

Aksine davranış işlemin sakatlığını yaratmanın ötesinde, ilgili hakkında disiplin cezası veya şartların varlığı halinde TCK’nuna göre suç teşkil edebilecektir.

3.3.3.Mükellefin Özel İşlerini Yapma Yasağı

Vergi Usul Kanunun 6’ncı maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, vergi muameleleri ve incelemeleri ile vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştay’da görevli olanlar, mükelleflerin vergi kanunlarının uygulanması ile ilgili hesap, yazı ve sair özel işlerini ücretsiz de olsa yapamazlar.

Bu yasağa aykırı harekette bulunanlar hakkında, anılan Kanunun 363’üncü maddesine göre, TCK’nun 257’nci maddesinin birinci fıkrası hükmü uygulanacaktır.
Ayrıca yasağa aykırı hareket sonucu vergi ziyaına neden olunması halinde, kişiye Vergi Usul Kanununun 344’üncü maddesine göre vergi ziyaı cezası da kesilecektir.

3.4. KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE AÇIKLAMA YASAĞI

04.01.2002 tarih ve 4734 sayılı “Kamu İhale Kanunu”nun 61’inci maddesi uyarınca, Kanunun “uygulanmasında görevliler ile danışmanlık hizmeti sunanlar; ihale süreci ile ilgili bütün işlemlere, isteklilerin iş ve işlemleri ile tekliflerin teknik ve mali yönlerine ilişkin olarak gizli kalması gereken bilgi ve belgelerle işin yaklaşık maliyetini ifşa edemezler, kendilerinin veya üçüncü şahısların yararına kullanamazlar. Aksine hareket edenler hakkında ilgisine göre anılan Kanunun 58 ve 60’ıncı maddesinde belirtilen müeyyideler” uygulanacaktır.

3.5. HARCIRAH KANUNUNA GÖRE GERÇEĞE AYKIRI BEYANNAME DÜZENLENMESİ

6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun 60’ncı maddesinde müeyyide getirilerek dolaylı bir yasaklama öngörülmüştür. Anılan madde hükmüne göre; “tahakkuk edecek, istihkakın miktarını artıracak şekilde-maddi hatalar hariç-hilafı hakikat beyanname verenler hakkında” “rütbe veya sınıf tenzili veya ihraç cezalarından her hangi biri” ve disiplin cezası uygulanabilecektir.

3.6. SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASININ ÖNLENMESİ HAKKINDAKİ KANUNUN GETİRDİĞİ SIRRIN İFŞAI YASAĞI
11.10.2006 tarih ve 5549 sayılı “Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun”un 22’nci maddesi kapsamında bulunanların, görevleri dolayısıyla kişilerin ve bu kişilerle ilgili kimselerin şahıslarına, muamele ve hesap durumlarına, işlerine, işletmelerine, servetlerine ve mesleklerine ilişkin olarak öğrendikleri sırları ifşa etmeleri ve kendileri veya üçüncü şahısların yararına kullanmaları yasaklanmıştır.
Öğrenilen sırrın ifşaı ya da kendileri veya üçüncü şahısların yararına kullanmaları halinde, maddenin (2)’nci fıkrasında öngörülen müeyyideler uygulanacaktır
3.7. KAMU GÖREVLİLERİ SENDİKALARI KANUNUNA GÖRE ÜYE OLMA YASAĞI
25.06.2001 tarih ve 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Kanunu’nun 15’inci maddesinde belirtilen sendika üyesi olamayacaklar arasında, Kanun kapsamında bulunan kurum ve kuruluşların merkezi denetim elemanları da bulunmaktadır. Bu itibarla Vergi Müfettişleri sendikalara üye olamazlar.