Əhmədov Əhməd-Cabir İsmayıl oğlu Osmanov Tofik Ramazan oğlu İstehlak mallarinin funksional

Elektrik ütüləri. Hazırda bizim bazarda buxarın verilməsi üsulları ilə fərqlənən adi buxar ütüləri daha çox rast gəlinir. İkinci yerdə altlıq üzərində buxar ütüsü dayanır. Bu növ ütülərin fərqi ondan ibarətdir ki,
184
elektrik naqili bilavasitə ütüyə deyil, altlığa birləşir. Ütülərin digər növü yol ütüləridir. O, daha kiçikölçülü və dəstəyi qatlanan olur. Yol ütülərinin
heç birində buxar qurğusu olmur, onlar yüngül və azqüvvəli olur. Ütülərin axırıncı növü buxar stansiyasıdır. O, adi ütüdən daha güclüdür və daha çox sututumuna (1,2 litr) malikdir. Buxar stansiyası, demək olar ki, həmişə ütü lövhəsi ilə birlikdə satılır.
Adi buxar ütüsünün dəstəyi, adətən plastikdən hazırlanır ki, o da sürüşkən olduğu üçün narahatdır. Bir çox ütüləri yumşaq erqonomik dəstəkli hazırlayırlar. Bu cür dəstəklər sürüşkən olmur, əl ilə tutduqda xoş yumşaqlıq hissi yaradır. Buxar stansiyaları istehsal edən şirkətlər öz cihaz-larının dəstəklərinin iş üçün maksimal rahatlıq yaradan mantar (probka) ağacından hazırlayırlar.
Ütülərin elektrik naqilinin uzunluğu, adətən 2 metrədəkdir. Bəzi modellər daha çox çevikliyi təmin edən fırlanan naqilli istehsal edilir.
Buxarla işləyən ütülərin tam əksəriyyətinin su çəni şəffaf mate-riallardan hazırlanır. Bu, çənin içərisindəki mayenin həcmini görməyə imkan verir. Su dolduran dəliyin üzəri qapaqla bağlanır ki, kəskin hərəkət zamanı su çəndən sıçramasın.
Bir qayda olaraq, iki təmizləyici olur – buxar rejimi və ütünün altlı-ğının temperaturunu tənzimləyən. Buxar təmizləyicisi, adətən ütünün dəs-təyi üzərində, temperatur tənzimləyicisi isə dəstəyin altında gövdənin üzə-rində olur. Buxar tənzimləyicisinin dörd vəziyyəti və ya üç düyməsi olur: işə salınıb, çilənməyə işləyir (parçanın çox əzilmiş hissələrini nəmlən-dirmək üçün), dəyişkən buxar (yun, sintetik və ya pambıq əsaslı qarışıq parçaların ütülənməsi üçün), güclü buxar (pambıq və kətan parçaların ütülənməsi üçün). Temperatur tənzimləyicisi sxematik temperaturun rəvan tənzimlənməsinə imkan verir.
Son dövrlərdə çox yüksək sürüşmə əmsalına malik olan keramika və ya metal-keramika altlıqlar, xüsusən dəbdədir. Teflon üzlüklər yaxşı sürüşür və «yanmır», lakin azömürlüdür, çünki düymələr və s. metal hissələr onların səthinin asanlıqla cızır. İndiyədək ən çox yayılmış paslan-mayan poladdan hazırlanmış altlıqlardır. Onlar möhkəmdir, yaxşı sürüşür, tez isinir və eləcə də tez soyuyur. Bir çox şirkətlər alüminium altlıqlardan istifadə edirlər. Digərləri ilə müqayisədə onlar daha tez isinir və daha tez soyuyur. Ütünün altlığının sapfir tozu və titanla üzlənməsi onun parça üzərində rahat sürüşməsini təmin edir və paltarların metal hissələrini cırılmadan yaxşı qoruyur.
Hazırkı dövrdə ütülərin dizaynında iti uclar istisna edilən (paltarın çətin əl- çatan yerlərini ütüləmək üçün altlığın iti ucundan başqa) axarlı formalardan istifadə edirlər. Əsasən standart ağ rənglərdən (ütünün gövdəsi) və soyuq çalarlardan – yaşıl, göy, bənövşəyi (su üçün çənlər) istifadə olunur. Qeyri-standart rəng çalarları – ərik, salat, səhləb – qeyri-adi
185
görünür və interyeri «canlandırır». «Kosmik» dizayn motivləri qara və ya qara-göy rənglərlə uzlaşmada ayrı-ayrı ütü mobellərinə güc və qüvvə təəssüratı verir.