Ekolojik tarimda iÇ pazarin geliŞİMİ

Kaynak: http://www.organic.aber.ac.uk/stats.shtml

(AB Organik Tarım Raporu, Tablo 8-1, 8-2, 9-1, 9-2 Ekim-2000)

http://europa.eu.int/comm/agriculture/agrista/index_en.htm (T:3.5.4.1)
Çizelge-3: AB’de, Toplam Organik Tarım Alanı (Ha) ve İşletme Sayısında

(Adet) Başlıca Ülkelerin Payı (%) (2000)

ÜLKELER	ALAN (%)	İŞLETME (%)
Almanya	13,84	9,17
Avusturya	6,76	13,22
Fransa	9,38	6,67
İngiltere	12,67	2,30
İspanya	9,66	9,64
İsveç	9,42	10,32
İtalya	26,37	35,84
GENEL TOPLAM	3 944 953 Ha	138 919 Adet

Kaynak: http://www.organic.aber.ac.uk/stats.shtml

Toplam organik tarım alanının üretim alanlarına göre dağılımı Çizelge-4’den incelendiğinde, en fazla payın %51, 86’lık oranla çayır ve mera alanlarına ait olduğu gözlenmektedir. Bunu %12, 16 ile bahçe bitkileri alanı ve %10, 93 ile tarla bitkileri alanı izlemektedir. Toplam organik tarım alanındaki tarla alanı oranı en yüksek ülke Danimarka, Almanya, Finlandiya’dır. Benzer şekilde, bahçe alanı payı yüksek olan ülkeler; Portekiz, İspanya ve İtalya’dır. Çayır ve mera alanı payı en yüksek ülkeler ise; Belçika, Avusturya ve Hollanda’dır.

Çizelge-4: AB’nde, Toplam Organik Tarım Alanının (Ha) Üretim Alanlarına Göre Dağılımı (%)

TOPLAM ORGANİK ALAN (Ha)	ÜRETİM ALANLARI VE TOPLAM ORGANİK ALANDAKİ PAYLARI
TARLA ALANI (Ha)	(%)	BAHÇE (Ha)	(%)	ÇAYIR/YEM (Ha)	(%)	DİĞER (Ha)	(%)
2 701 336	565 274	20,93	328 381	12,16	1 400 895	51,86	406 786	15,07

Kaynak: http://www.organic.aber.ac.uk/stats.shtml
AB’deki toplam organik tarla bitkileri alanının alt gruplara dağılımına bakıldığında, tahılların yarıya yakın payla en önde geldiği görülmektedir. Bunu baklagiller, yağlı tohumlar ve yumru bitkiler izlemektedir (Çizelge-5).
Çizelge-5: AB’de, Toplam Organik Tarla Bitkileri Alanında (Ha) Ürün Çeşitlerinin Payları (%) (1998)

TOPLAM TARLA ALANI		ÜRÜN ÇEŞİTLERİ VE TOPLAM TARLA ALANINDAKİ PAYLARI
TAHIL		BAKLAGİL		YAĞLI TOHUM		YUMRU BİTKİLER		DİĞER
Ha	(%)	Ha	(%)	Ha	(%)	Ha	(%)	Ha	(%)	Ha	(%)
565 274	100, 0	305 600	54, 1	36 366	6, 4	26 549	4, 7	11 927	2, 1	184 832	32, 7

Kaynak: http://www.organic.aber.ac.uk/stats.shtml

Toplam organik bahçe bitkileri alanı içerisindeki en fazla pay çok yıllıklar ve meyvelere ait olup %56, 8’dir. Sebze üretim alanı payı ise buna göre daha azdır. Ancak konuya ilişkin her ülkeye ait sağlıklı veriler olmayıp, belirtilenler de bilinenlerin toplamına göre hesaplanmış değerlerdir (Çizelge-6).
Çizelge-6: AB’de, Organik Bahçe Bitkileri Alanında (Ha) Ürün Çeşitlerinin Oranı (%) ve Ürün Toplamlarında Başlıca Ülkelerin Payları (%) (1998)

TOPLAM BAHÇE ALANI		SEBZE		ÇOK YILLIKLAR VE MEYVE
Ha	(%)	Ha	(%)	Ha	(%)
328 381	100, 0	18 762	5, 7	186 544	56, 8

Kaynak: http://www.organic.aber.ac.uk/stats.shtml

AB’de sadece organik bitkisel üretim olmayıp, hayvancılıkta da organik yetiştiricilik uygulanmaktadır. Toplam hayvansal ürünler üretimi ve hayvan varlığı dikkate alındığında, genelde süt ineği yetiştiriciliği ve süt üretiminde organik olanların payının diğerlerine göre daha yüksek olduğu dikkati çekmektedir. Bu oran henüz oldukça düşük olmakla birlikte süt inekçiliğinde %1, 27 ve süt üretiminde ise %3, 45’dir (Çizelge-7). Diğer yetiştiricilikte (koyun, keçi, domuz, et tavuğu vd.) bu oran çok daha düşüktür.
Çizelge- 7: AB’de, Başlıca Hayvancılık Üretim Alanlarında Organik Üretim Oranları (%)

ÜRETİM ALANLARI	AB GENEL TOPLAMI (1999) (1)	ORGANİK TOPLAM (1998) (2)	(2) / (1)
Süt İneği (000 Baş)	21 883 (1997)	278 663	1, 27
Süt (000 Ton)	29 084 (1998)	1 003 635	3, 45

Kaynak: http://www.organic.aber.ac.uk/stats.shtml
Organik Ürünler Pazarlama Yapısı ve Dış Ticareti
AB’de organik ürünler pazarlama yapısı ve ticaretindeki genel duruma yönelik aşağıda sıralanmış olan gelişmelerin olduğu görülmektedir.

• 
  Dünya perakende gıda ve içecek pazarında 1997 yılı verilerine göre AB’nin payı %50 dolayındadır. Bunu %40 ile ABD ve %10 ile Japonya izlemektedir.
  
• 
  AB’de organik gıda ürünlerinin pazarlaması; perakende mağazalarla, özellikli mağazalarda ve doğrudan üreticiden satışlar şeklinde gerçekleştirilmektedir. Bunlardan genelde perakende mağazalar aracılığıyla satış oranı, diğerlerine göre daha yüksektir. Öte yandan, pazarlama kanalı seçimi üye ülkelere göre farklılıklar göstermektedir. Örneğin özellikli mağazalar en fazla Hollanda’ da yaygındır.
  
• 
  AB, genelde dış alım yapılan organik tarımsal ürünler; tahıllar, meyveler, sebze, patates, süt ürünleri, yağlı tohumlar, yumurta ve şaraptır. En fazla dış alım yapan ülkeler; Almanya, Danimarka ve Lüksemburg’tur.
  
• 
  Dış alım büyük çoğunlukla üye ülkeler arasında gerçekleştirilmektedir. Üçüncü ülkelerden alınan ürünlerin başında; yağlı tohumlar, patates, sebze ve meyve gelmektedir. Dış alım yapılan ülkeler ise genelde; ABD, Avustralya, Kanada, Macaristan ve İsrail gibi önemli üreticilerdir. Türkiye’den ise çoğunlukla meyve grubu ürünler alınmaktadır.
  

AB’de İzlenen Politikalar
AB’de organik ürünler üretimi ve dış ticaretine yönelik politikalar ana başlıklarıyla aşağıda sıralanmıştır:

• 
  AB’de organik ürünlere yönelik standardizasyon ve sertifikasyon düzenlemeleri EC-Reg.2092/91 nolu Yönetmeliğe göre yapılmaktadır. Birlik genelinde Yönetmelik esaslarına uyum aranmaktadır. Sadece birlik dışı ticarette değil, birlik içi dolaşımda da bundan taviz olmayıp, aksi durumda dolaşım izni verilmemektedir.
  
• 
  Diğer yandan, üçüncü ülkelerden yapılacak dış alımlar için de aynı Yönetmelik 11. maddesinde belirtilen özel koşullar aranmaktadır. Türkiye’de, bu madde gereğince yeni yönetmelik taslağı oluşturmuş ve AB’ne dış satım yapabilecek ülkeler listesine girme çabası içerisindedir.
  
• 
  AB’de organik tarımın yönlendirilmesine yönelik düzenleme dışında doğrudan organik tarıma dönük politikalar bulunmamaktadır. Ancak organik üretimi doğrudan ve dolaylı etkileyen çeşitli politikalar izlenmektedir. Bunlar; Ortak Tarım Politikası kapsamında ve ayrıca sürdürülen kırsal kalkınma politikaları ve çevre politikalarıdır. Diğer yandan ulusal bazda oluşturulan bir takım düzenlemelerle de organik tarım yönlendirilmektedir.
  

• 
  Genelde bölge ve ürün çeşidine bağlı olarak doğrudan üreticiye sübvansiyon desteklemesi yapılmaktadır. Destekleme kapsamına bazı üye ülkelerde sadece sertifikalı işletmeler alınırken, bazılarında sertifika şartı aranmamaktadır.
  
• 
  Organik ürünlerin sadece üretimi değil pazarlaması da desteklenmelidir. Pazarlama organizasyonlarına bağlı üreticiler desteklemelerden yararlanmaktadırlar. Temel amaç, pazarlama kavramını geliştirmek ve ürünlerin işlenmesini teşvik etmektir.
  
• 
  Üretim ve pazarlamayı yönlendirmede kamunun rolü genelgede; EC-2092/91 nolu Yönetmeliğin uygulanmasını sağlamak, sübvansiyon desteği uygulamak ve pazarlamaya katkı sağlayıp, genel sorunlarla ilgilenmektir.
  
• 
  Üretimin teknik bilgi gerektirmesi nedeniyle danışmanlık ve yayım ön planda olup; kamu yanında özel sektör ve üretici organizasyon destekli danışmanlıklar da yaygındır.
  

SONUÇ VE ÖNERİLER
AB’nin geldiği düzey ve uyguladığı politikalar dikkate alındığında, Türkiye için aşağıda belirtilen öneriler belirtilebilir:

• 
  Türkiye’de organik üretim desteklenmeli ve doğrudan gelir desteğinden yararlanılmalıdır.
  
• 
  Sadece üretimin değil, bunun yanında iç ve dış pazarlama olanakları da artırılmalıdır.
  
• 
  Pazarlamaya yönelik kurumsal yapılanmaya şimdiden gidilmeli, üretici örgütlenmesi teşvik edilmelidir.
  
• 
  Sağlıklı kayıt sistemi geliştirilmelidir.
  
• 
  Eğitimin, yayım ve danışmanlık ağı yaygın olmalı ve önemsenmelidir.
  
• 
  AB’deki yönetmelik değişiklikleri anında izlenmelidir.
  
• 
  Kamu, bu dönemde aktif rol üstlenmeli ve yönlendirici olmalıdır.
  
• 
  Ürün çeşitliliği ve Avrupa pazarlarına yakınlık avantajı geliştirilmelidir.
  
• 
  Gübre ve ilaç kullanımı kontrol edilmelidir.
  
• 
  Yasal ve kurumsal düzenlemelerde, tecrübeli üretici-dış ticaretçi kurum ve kuruluşlarla işbirliğine gidilerek bunların tecrübelerinden yararlanılmalıdır.
  
• 
  Bölgesel ürün ve iklim farklılıkları dikkate alınmalı ve buna göre yönlendirme sağlanmalıdır.
  
• 
  Tüketici bilinçlenmesine katkı sağlanmalı, organik ürünlerin önemi anlatılmalıdır.
  

KAYNAKLAR

Angın, N., Engindeniz, S. ve ark, 1995. “Organik Tarım ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi”.TZOB, Çiftçi ve Köy Dünyası Dergisi, Sayı: 121, Ocak_95, Ankara

EU, 2001.”Organic Farming in Europa”. (www.organic_europa.net/europa_eu/statics.asp) http://www.tarim.gov.tr/istatistikler/ekolojik/ekolojik_üretim_99.htm http://www.tarim.gov.tr/Bilgi/, http://www.igeme.org.tr/

Körtbech, O.R.2000.”Export Opportunities of Organic Food from Developing Countries”. World Organics 2000, London, United Kingdom 9-10 May 2000. (www.ifoam.org/orgagri/worldorganics-2000-conference.html)

Lampkin, N. ve Foster, E.2000. “Organic and inconversion land area, holdings, livestock and crops production in Europa”.FAIR3-CT96-1974.Final Report. (www.organic.aber.ac.uk/stats.shtml)

RG, 1994. “Bitkisel ve Hayvansal Ürünlerin Ekolojik Metodlarla Üretilmesine İlişkin Yönetmelik”. Sayı:22145.

Rundgren, g.2001.”Reasons and arguments for organic agriculture”. (www.ifoam.org/orgagri/reasons_orgagri.html)

Scayes, S.R.2001.”Turkey Organic Products Organic Food Report 2001”. (www.fas.usda.gov/htp/organics/attache.htm)

Yanmaz, R.2001. “Organik Tarım ve Türkiye’de Organik Meyve ve Sebze Üretiminin Durumu”. Türk-Koop, Ekin Dergisi, yıl:5, Sayı:16, Nisan-Haziran 2001, Ankara.

FARKLI MİKORİZA TÜRLERİNİN BAZI AMERİKAN ASMA ANAÇLARININ VEGETATİF GELİŞİMİ ÜZERİNE ETKİSİ
Arife BAYRAM¹ , Semih ÇAĞLAR²

ÖZET

Bu araştırmada 41B, 420 A, 1103 P ve Rupestris du Lot çeşidi Amerikan asma anaçlarına ait fidanlarda gövde-sürgün çapı, sürgün uzunluğu, sürgün gelişme hızı ile yaprak alanı gibi bazı vegetatif gelişme özellikleri üzerine 5 ayrı mikoriza uygulamasının (G. mosseae, G. etunicatum, G. caledonium ve G. clarum ile bu mikoriza türlerinin karışımı olan kokteyl) etkisi incelenmiştir. Bu amaçla, perlit ortamında ilk köklerini oluşturan asma çelikleri steril harç içeren polietilen tüplere, bitki başına 40 g mikoriza uygulanarak aktarılmıştır.

Mikoriza uygulamaları Amerikan asma fidanlarının gövde çap gelişimi üzerine etkili bulunmazken G. mosseae ile inoküle edilen anaçların ortalama sürgün çap ve uzunlukları ile sürgün gelişme hızının öteki mikoriza türleriyle inoküle edilenlere göre daha fazla olduğu saptanmıştır. Başta G. etunicatum olmak üzere denenen tüm mikoriza uygulamaları anaçların yaprak alanlarında artışa neden olmuştur. Bu çalışma sonucunda, G. mosseae ve G. etunicatum’un Amerikan asma fidanlarının vegetatif gelişimi üzerine olumlu etkide bulunduğu belirlenmiştir. Bağcılıkta başlangıç materyali olan asma fidanlarının belirlenen mikoriza türleri ile inoküle edildikten sonra bağların kurulması ekolojik bağcılığa katkıda bulunacaktır.