El-MÎZÂn fî tefsîR-İl kur'ÂN cilt: 5 Nisa Suresinin Devamı ve Maide Suresi
El-Mîzân Fî Tefsîr-il Kur'ân – c.5
Yüklə 7,94 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mâide Sûresi 51-54 .................................................... 631
- "Sizden kim onları kendine veli yaparsa, o, onlardandır. Allah, zalim toplumu doğru yola iletmez."
- 632 ........................................ El-Mîzân Fî Tefsîr-il Kurân – c.5
- "Kalplerinde hastalık bulunanların... onların arasına koşuştuklarını görürsün."
- Mâide Sûresi 51-54 .......................................................... 633
- 634 .......................................... El-Mîzân Fî Tefsîr-il Kurân – c.5
- Mâide Sûresi 51-54 ................................................... 635
- "Umulur ki Allah, fetih ya da kendi katından bir iş getirir de onlar, içlerinde gizlediklerine pişman olurlar."
- 636 ..................................... El-Mîzân Fî Tefsîr-il Kurân – c.5
- "Her ümmetin bir elçisi vardır. Elçileri gelince aralarında adaletle hükmolunur..."
- "İnananlar... derler..." İ
- 638 ............................................... El-Mîzân Fî Tefsîr-il Kurân – c.5
- KALPLERİN HASTA OLMASININ ANLAMI ÜZERİNE
- Mâide Sûresi 51-54 ..................................................... 639
630 ............................................. El-Mîzân Fî Tefsîr-il Kur'ân – c.5
koyanları dost tutmayın." buyurulmasına gelince; burada dost tutma yasaklandığı hâlde, onlardan söz edilirken Ehlikitap oluşları ön plâna çıkarılıyorsa da, bunun yanı sıra Allah'ın dinini eğlence ve oyun yerine koymakla nitelendirilmeleri, Ehlikitap niteliğini bir övgü niteliğinden çıkarıp yergi niteliği hâline getiriyor. Çünkü bir topluluğa hakka çağıran ve hakkı açıklayan bir kitap verilir, bunun ardından kalkıp Allah'ın dinini eğlence ve oyun yerine koyarlarsa, onlar, dost edinilmemeye herkesten daha layık olurlar. Böyle kimselerle birlikte yaşamaktan, on-larla aynı düzlemi paylaşmaktan kaçınmak öncelikli görev niteliğini kazanır. Böyle kimseleri sevmekten kaçınmak kaçınılmaz olur.
de vurguladığımız gibi, burada geçen "velâyet"ten maksat, nefislerinin yakınlaşmasını, ruhlarının kaynaşmasını gerektiren sevgi ve sempati nitelikli dostluktur. Onlar bu yakınlaşma ve kaynaşma sonucunda heva ve hevese tabi olma hususunda görüş birliği içinde olurlar. Aynı tavrı sergilemek suretiyle, hakka tepeden bakarlar, onu kabul etmeye yanaşmazlar. Allah'ın nurunu söndürme mücadelesinde güç birliği yaparlar. Hz. Peygambere (s.a.a) ve Müslümanlara karşı birbirleriyle yardımlaşarak birlikte hareket ederler. Sanki aynı dine mensup bir tek nefis gibi davranırlar. Aslında aralarında bir din birliğinden söz edilemez; fakat İslâm'ın onları hakka davet etmesi, heva ve heves peşinde koşmaktan ibaret olan hedefleriyle çakışması, şehevî arzularının peşinde hiçbir sınır ve kural tanımaksızın koşmalarına, dünya zevklerine diledikleri gibi dalmalarına engel olması, onları görüş birliği içinde hareket etmeye yönetmiş, Müslümanlara karşı bir el gibi olmalarını gerektirmiştir. İşte aralarındaki şiddetli düşmanlığa ve nefrete rağmen iki topluluğu, yani Yahudileri ve Hıristiyanları birbirlerine yaklaştıran, birbirlerine döndüren, Yahudilerin Hıristiyanları, Hıristiyanların Yahudileri, bazı Yahudilerin diğer bazı Yahudileri ve bazı Hıristiyanla-
rın diğer bazı Hıristiyanları dost edinmelerinin, sevmelerinin nedeni budur. "Onlar, birbirlerinin velileridir..." ifadesinin sözel olarak müphem oluşuyla verilmek istenen mesaj da budur. Bu açıdan cümle, "Yahudileri ve Hıristiyanları veliler edinmeyin." ifadesinin gerekçesi niteliğindedir. Bu açıdan şöyle bir anlam elde ediyoruz: Onları dostlar edinmeyin; çünkü onlar, aralarındaki şiddetli ayrılıklara, parçalanmışlıklara rağmen birbirlerinin dostlarıdır, size karşı el birliği ederler. Sevgi ve sempatiyle onlara yaklaşmanız size bir fayda getirmez.
çıkarmak da mümkündür. Şöyle ki: Onları dost edinmeyin; çünkü siz an-cak onların size dost olduklarını düşündüğünüz bir kısmını, diğer bir kısmına karşı yardımlarından yararlanmak için dost edinirsiniz; fakat bunun size bir yararı olmayacaktır. Çünkü onlar, birbirlerinin dostudurlar; kendilerine karşı size yardım etmeleri beklenemez. "Sizden kim onları kendine veli yaparsa, o, onlardandır. Allah, zalim toplumu doğru yola iletmez." Ayetin orijinalindeki "yetevelle" kelimesinin mastarı olan "et-tevellî" veli edinmek, dost edinmek demektir. "Min" edatı ise, tab'iz (bütünden bir parçayı ifade edmek) içindir. Dolayısıyla şöyle bir anlam elde ediyoruz: "İçinizden kim onları dost edinirse, o, onlardan biri olur." Burada bir indirgeme söz konusudur. Bu indirgeme sonucu, müminlerin bazıları, Yahudilerin ve Hıristiyanların bazıları hâline gelirler. Bu da bizi şu noktaya götürüyor ki: Iman, karışık veya net, bulanık veya berrak olmak açısından çeşitli dereceleri bulunan bir gerçekliktir. Bunu birçok Kur'ân ayetinden algılamak mümkündür: "Onların çogu, ancak ortak koşanlar olarak Allah'a inanırlar." (Yûsuf, 106) İşte imanda bulunması muhtemel olan bu karışıklığı ve bulanıklığı, bir sonraki ayette yüce Allah kalp hastalığı olarak ifade etmektedir: "Kalplerinde hastalık bulunanların... onların arasında koşuştuklarını görürsün." Demek ki, görünüşte müminlerden olsalar da, dost edinen bu
insanları, yüce Allah Yahudiler ve Hıristiyanlardan saymaktadır. En azından bunlar iman demek olan hidayet yolunu izlememektedirler. Bilâkis, onların izledikleri yolu izlemektedirler. Bu yol da onları nereye götürüyorsa, bunları da oraya götürmektedir. Bu yüzden yüce Allah, müminlerin içinde yer alan bu bir kısım insanları Yahudi ve Hıristiyanların bir kısmı olarak değerlendirmesini,
Dolayısıyla ifadenin anlamı şöyle olur: Sizden onları dost edinen kimse, onlardandır; sizin yolunuzu izlememektedir. Çünkü iman yolu, ilâhî hidayet yoludur. Onları dost edinen bu adam ise, onlar gibi zalimdir. Allah da zalimler topluluğunu hidayete iletmez.
Ayet, görüldüğü gibi, sırf müminlerden onları dost edinenleri, onların yerlerine koymakla yetinmiş, bunun ayrıntı nitelikli sonuçlarına değinmemiştir. Gerçi ayetin lafzı bir kayıtla sınırlandırılmamıştır; fakat amaç, "Oruç tutmanız sizin için daha hayırlıdır." (Bakara, 184) "Namaz, kötü ve igrenç şeylerden meneder. Elbette Allah'ı anmak daha büyüktür." (Ankebût, 45) ayetlerinde ve benzeri diğer ayetlerde olduğu gibi ölçü beyanı olduğu için, ayrıntı nitelikli sonuçlar açısından ayetin müphem olduğunu kabul etmeliyiz. Dolayısıyla ayrıntı nitelikli bir meselede hüküm vermek için bu ifadeden kanıt edinmek hususunda sünnetin açıklayıcılığına ihtiyaç vardır. Bu konuda detaylı bilgi edinmek için fıkıh bilimine başvurmak gerekir.
"Kalplerinde hastalık bulunanların... onların arasına koşuştuklarını görürsün." Bu ifade, önceki ayette yer alan, "Allah, zalim toplumu dogru yola iletmez." ifadesine ilişkin bir ayrıntı niteliğindedir. Buna göre, ilâhî hidayet, bunların -sapıklıktan ibaret olan- hallerini kapsamadığı için, onların arasında koşuşturuyorlar, bu konuda işitmeye değmeyecek bahaneler üretiyorlar. Yüce Allah, "onların arasında koşuştuklarını..." buyuruyor da, söz gelimi "onlara doğru koşuştuklarını..." buyurmuyor. Çünkü onlar, onlardandırlar; sapıklık açısından onların yerini tutmuşlardır. Şu hâlde bunlar, başlarına bir felâket gelmesinden korktukları için bu şekilde
felâket gelmesinden korktukları için bu şekilde koşuşturmuyorlar, böyle bir şeyden korkmaları da söz konusu değildir. Bu, Peygamber (s.a.a) ve müminler tarafından kendilerine yönelebilecek bir eleştiriyi ve ayıplamayı savmak için uydurdukları bir bahanedir. Onları bu şekilde onların arasında koşuşturmaya iten şey, onları -Yahudileri ve Hıristiyanları- dost edinmiş olmalarıdır. Her zulmün ve batılın bir gün yok olup gitmesi, zulmü ve batılı esas alan bir hayat sisteminin rezaletinin ortaya çıkması ve hak gibi görünen yöntemlerle batıl hedeflere yönelenlerin umutlarının suya düşmesi kaçınılmazdır. Nitekim yüce Allah, "Allah, zalim toplumu
Dolayısıyla yüce Allah'ın bir fetih bahşetmek veya katından bir emir indirmek suretiyle onların, yaptıklarından pişmanlık duymalarını, görünümlerinin sahte olduğunun, söylediklerinin yalan olduğunun müminler tarafından bilinmesini sağlaması kaçınılmazdır. Bu açıklama ile, "Allah, zalim toplumu dogru yola iletmez." ifade- sinden sonra "Kalplerinde hastalık bulunanların..." ifadesine yer veril-mesinin nedeni de anlaşılıyor. Daha önce zalimlerin işledikleri zulüm itibariyle amaçlarına ulaşamamalarını ifade ettiği anlamı açıklamıştık.
Buna göre, sözü edilen bu kimseler, kalplerinde olmayan bir görünümle Hz. Peygamberin (s.a.a) ve müminlerin karşısına çıkmaları bakımından münafık kimselerdirler. Bu özelliklerinden dolayı da Yahudi ve Hıristiyanlar arasında telaşla koşuşturmalarını da "başlarına bir felâ-ketin gelmesinden korkmak" şeklinde yorumluyorlar. Oysa bu davranışlarının, kalplerinde gizli bulunan duygularıyla örtüşen gerçek yorumu, Allah'ın düşmanlarını dost edinmeleridir. Iki yüzlülüklerinin altındaki neden budur. Mümin görünüp içlerinde küfrü saklamak anlamında münafık oluşlarına gelince, ayetlerin akışından böyle bir anlamı algılamak mümkün değildir. Bazı tefsir bilginleri, konuyla ilgili olarak aktarılan rivayetleri de kanıt olarak göstererek, burada Abdullah b. Übey ve arkadaşla-
rı gibi münafıkların kastedildiğini söylemişlerdir. Buna göre, bu münafıklar, bir yanda müminlerle birlikte oturup kalkıyor, onlara şirin görünmeye çalışıyorlardı, bir yandan da Yahudi ve Hıristiyanlarla dostluk kuruyor, yardımlaşma ve dayanışma esaslı antlaşmalar yapıyorlardı. İki tarafı birden idare ediyorlardı. Her durumda kazançlı çıkmak ve gıpta ile bakılmak için, kişisel çıkarlarını koruma amacına yönelik olarak temkinli davranıyorlardı. Dolayısıyla taraflardan hangisinin başına bir felâket gelseydi, bu ustaca politikaları sayesinde kendileri güvende olacaklardı!
Fakat söz konusu müfessirlerin anlattıkları, ayetlerin akışı ile ör-tüşmüyor. Çünkü ayetlerin akışı, onların Allah katından Müslümanlara bahşedilen bir fetih veya bir lütuf dolayısıyla onların pişmanlık duyacakları beklentisini ifade etmektedir. Kastedilen fetih, Mekke'nin fethi veya Yahudi kalelerinin ve Hıristiyan yerleşim birimlerinin fethi ya da buna benzer bir gelişmedir. Bu takdirde ise, onların pişmanlık duymalarının bir anlamı olmaz. Çünkü onlar, iki taraf nezdinde de kendilerini güvenceye alacak ihtiyatlı bir tavır içindeydiler. İhtiyatlı davranan insan ise, pişman olmaz. Dolayısıyla, onlar açısından bir pişmanlığın gerçekleşmesi, ancak bir kerede müminlerden kopup, Yahudi ve Hıristiyanlara katılmaları, sonra başlarına bir felâket gelmesi durumunda söz konusu olabilir. Aynı şekilde yüce Allah'ın, amellerinin boşa gideceği, sonunda hüsrana uğrayacakları yönündeki açıklamaları da ancak böyle bur durumda karşılık bulmuş olur: "Bütün çabaları boşa çıkmış, kaybedenlerden olmuşlardır." Burada kastedilen durum da, onların münafık ol-maları, çıkarları ve istekleri için ihtiyatlı bir tutum sergilemeleri ile bağdaşmıyor. Çünkü başına gelmesinden korktuğu bir şeye karşı kendini koruyacak şekilde ihtiyatlı bir tutum içine giren insanın, korktuğu şeyin gerçekleşmemesi durumunda, bu tutumundan zararlı çıkmasının bir anlamı yoktur. Çünkü ihtiyatlı davranmak, aklî bir tutumdur ve bundan dolayı ne pişmanlık duyulur, ne yergi hak edilir.
Ancak şunu söyleyebilirler: Onların yerilmelerinin sebebi, ilâhî Mâide Sûresi 51-54 ................................................... 635
yasağı çiğnemeleri, Allah'ın fetih vaadini inandırıcı bulmamalarıdır. Bu çıkarsama özü itibariyle doğru olsa bile, ayette, buna ilişkin lafzî bir kanıt edinmek mümkün değildir.
yer alan "asa" kelimesi, insanların sözlerinde olduğu gibi, yüce Allah'ın sözleri içinde de temenni anlamını ifade eder; -daha önce, bu temenninin dinleyici ya da içinde bulunulan durum itibariyle geçerli olduğunu belirtmiştik- ancak, ifadenin akışından edindiğimiz intiba, dolayısıyla karine, bunun kesin olarak gerçekleşecek bir vaat olduğunu göstermektedir. Çünkü ifade, "Allah, zalim toplumu
bu-nun doğruluğunu vurgulamaya, içerdiği hususun kesinlikle gerçekleşeceğini ifade etmeye yöneliktir.
Yüce Allah fetihten söz ederken, fetihle katından bahşedeceği ve pek net olmayan bir lütuftan söz ediyor. Dolayısıyla bu fetihle bizce meçhul olan bir gelişmeye değiniyor. Bu da, fetih kelimesinin başındaki "lam"ın cins için olduğunu, zihinde bilinen bir olguya işaret etmediğini gösterir. Dolayısıyla bununla kastedilenin, çeşitli ayetlerde vaat edilen Mekke fethi olması söz konusu değildir, diyebiliriz. Örneğin, şu ayetlerde olduğu gibi: "Kur'ân'ı sana gerekli kılan Allah, elbette seni, varılacak yere döndürecektir." (Kasas, 85) "Andolsun, Mescid-i Haram'a gireceksiniz." (Fetih, 27) Bunun gibi daha birçok ayet örnek verebiliriz.
Kur'ân'da fetihten söz edildiğinde, bununla genellikle Mekke'- nin fethi kastedilmekle beraber, bazı yerlerde bu ifadeyi Mekke'- nin fethi şeklinde yorumlamak mümkün görünmüyor. Şu ayette geçen fetih ifadesini buna örnek gösterebiliriz: "Dogru iseniz bu
(Secde, 28-30) Burada yüce Allah, söz konusu fetih gerçekleştiğinde, daha önce kâfir olanların, bu sırada inanmalarının kendile-
rine bir fayda vermeyeceğini ve kâfirlerin böyle bir fethi beklediklerini bildirmektedir.
Şunu biliyoruz ki, bu hususlar ne Mekke'nin fethi ile, ne de Müslümanların bugüne kadar elde ettikleri diğer fetihlerle ilgili değildir. Çünkü imanın fayda vermemesinden, yani tövbenin işe yaramamasından söz etmek, -daha önce, tefsirimizin 4. cildinde Nisâ suresi, 17-18. ayetleri tefsir ederken tövbe kavramı üzerinde durduğumuz sırada belirttiğimiz gibi- ancak iki durumla birlikte söz konusu olabilir: Ya hayattan ayrılma anında, dünya ile ahiretin yer değiştirmesi dolayısıyla insanın seçme özgürlüğünün ortadan kalkması durumunda. Ya da olumsuz huy ve karakterlerin tövbe ve Allah'a dönme ihtimalini ortadan kaldıracak şekilde kalplerin katılaşmasına yol açması durumunda. Nitekim yüce Allah bu hususta şöyle buyurmuştur: "Rabbinin bazı ayetlerinin geldigi gün,
Bu bakımdan, eğer ayette geçen fetihten maksat, Mekke'nin yahut Yahudi kalelerinin veya Hıristiyan yerleşim birimlerinin fethi gibi Müslümanlar tarafından gerçekleştirilen herhangi bir fetihse, buna diyecek bir şey yok. Ancak daha önce de işaret ettiğimiz gibi,
anlatılanların bu ihtimalle örtüşmesi pek açık değildir. Ama eğer sözü edilen fetihten maksat, İslâm'ın küfrün işini bitirmesi ve Resulullah ile kavminin arasında kesin hükmün verilmesi ise, hiç kuşkusuz bu, Kur'ân'ın geleceğe ilişkin gaybî haberlerindendir. Yüce Allah bu haberlerde, bu ümmetin ileride karşılaşacağı kimi olayları ve gelişmeleri haber verir. Böyle bir çıkarsama, Yûnus suresinde yer alan şu ifadelerin anlamlarıyla da örtüşmektedir: "Her ümmetin bir elçisi vardır. Elçileri gelince aralarında adaletle hükmolunur..." (Yûnus, 47-56)
yapılmaması gereken bir işin yapılmasından veya yapılması gereken bir işin yapılmamasından dolayı içine düşülen psikolojik bir durumdur. Onlar bir şey yapmışlardır. Yüce Allah, bunu izleyen ayette, onların amellerinin boşa gittiğinden ve ticaretlerinin hüsranla sonuçlandığından söz ediyor. Onların içlerinde gizledikleri şey, Yahudi ve Hıristiyanları dost edinmeleri, onların arasında koşuşturarak, Yahudi ve Hıristiyanların Allah'ın nurunu söndürme, dünyanın zevklerinden hiçbir engelle karşılaşmaksızın yararlanma yönündeki hedeflerini gerçekleştirme hususunda onlara yardımcı olmalarıdır.
Büyük bir ihtimalle, onlar içlerinde bunu gizliyorlardı; bunun için Yahudi ve Hıristiyanların aralarında koşuşturuyorlardı. Ama Allah, hak esaslı mesaja fetih bahşedince, çabalarının boşa gitmesinden dolayı büyük bir pişmanlık duyacaklardır.
"İnananlar... derler..." İfadenin orijinalinde geçen "yekûlu" kelimesi, "yekûle" şeklinde de okunmuştur. Bu okuyuş ifadenin, önceki ayette geçen, "fe yusbihu..." ifadesine atfedilmesinden ileri gelmektedir. Bizce ifadeyi bu şekilde okumak daha isabetlidir. Çünkü ayetlerin akışına böyle bir anlam daha uygun düşmektedir. Çünkü onların içlerinde gizlediklerine pişman olmaları ve müminlerin onlara; "bunlar mı?" şeklinde hitap etmeleri, onların Yahudi ve Hıristiyanları dost edinmelerinin ve onların arasında koşuşturmalarının bir sonucudur.
ediliyor. Bunun tam tersi de olabilir. Aynı şekilde, "Bütün çabaları boşa çıkmış, kaybedenlerden olmuşlardır..." ifadesinde zamirin Yahudi ve Hıristiyanlara dönük olması mümkün olduğu gibi, kalplerinde hastalık bulunanlara dönük olması da mümkündür. Fakat ayetlerin akışından algıladığımız kadarıyla hitap kalplerinde hastalık bulunanlara, işaret de Yahudi ve Hıristiyanlara yöneliktir. Dolayısıyla, "Çabaları boşa çıkmış..." sözü, takdirî bir soru-
nun cevabı niteliğindedir ve şöyle bir anlam belirginlik kazanıyor: Umulur ki, Allah bir fetih veya katından bir iş getirir. O zaman iman edenler, ilâhî gazabın kapsamına giren, şu kalplerinde hastalık bulunanlara şöyle diyeceklerdir: "Şu Yahudi ve Hıristiyanlar mı, var güçleriyle yemin ederek sizinle beraber olduklarını söylüyorlardı? Peki şimdi niye size bir yararları dokunmuyor?!" Sonra, "Şimdi bu Yahudileri ve Hıristiyanları dost edinenlerin akıbeti ne olacak?" diye sorulmuş gibi şöyle bir cevap veriliyor: "Bütün çabaları boşa çıkmış, kaybedenlerden olmuşlardır."
KALPLERİN HASTA OLMASININ ANLAMI ÜZERİNE "Kalplerinde hastalık bulunanlar" ifadesi gösteriyor ki, kalpler için bir hastalık ve bunun kaçınılmaz sonucu olarak da sağlık ve sıhhat söz konusudur. Çünkü sağlık ve hastalık birbirine karşıt iki olgudur. Bunlardan biri, ancak öbürünün bulunabilme imkânı söz konusu olduğu bir yerde gerçekleşebilir. Görme ve kör olma gibi. Örneğin bir duvar için hastalıktan söz edilmez. Çünkü onun sağlık ve sıhhate kavuşması gibi bir durum yoktur.
Yüce Allah'ın kitabının çeşitli yerlerinde kalplerin hastalığından söz ettiği durumlarda, bu kalplerin hâllerinden ve etkilerinden söz eder ki bunlar, söz konusu kalplerin fıtratın dosdoğru çizgisinden saptıklarını, normal davranışların dışına çıktıklarını ve dosdoğru yoldan uzaklaştıklarını gösterirler. Söz gelimi yüce Allah şöyle buyuruyor: "Münafıklar ve kalplerinde hastalık bulunan kimseler, 'Allah ve Resulü bize sadece boş vaatlerde bulundu' diyorlardı." (Ahzâb, 12) "Münafıklar ve kalplerinde hastalık bulunanlar, 'Bunları dinleri aldatmış' diyorlardı." (Enfâl, 49) "Şeytanın attıgını, kalplerinde hastalık olanlar ve kalpleri katılaşanlar için bir imtihan yapsın." (Hac, 3) Bu konuda örnek gösterilebilecek birçok ayet vardır. Özetleyecek olursak; kalbin hasta olması, onun bir tür kuşku ve tatminsizliğe müptela olması anlamına gelir. Bu kuşku, Allah'a inanma ve onun ayetleriyle tatmin bulmayı böyle bir kalp için
bulanık ve karanlık bir duruma düşürür. Açıkçası bunun adı, imana şirkin karıştırılmasıdır. Dolayısıyla böyle bir kalp için Allah'ı ve ayetlerini inkâr etme durumuyla örtüşen durumlar gerçekleşir. Pratik eylem aşamasında, böyle bir kalbe sahip olan insandan, Allah'ı ve ayetlerini inkâr etme durumuyla örtüşen davranışlar sâdır olur. Buna karşılık, kalbin sağlıklı olması da, onun fıtratın çizgisi üzere kalıcı olmasını, dosdoğru yol üzere bulunmasını ifade eder. Bunun sonucunda Allah'ı, her türlü şirk unsurundan arınmış bir şekilde birler, her şeyden soyutlanarak sırf O'na güvenip dayanır, insan arzusunun, heva ve hevesinin ilgili olduğu her türlü zevki ve keyfi bir kenara bırakır, elinin tersiyle iter. Yüce Allah bu hususta şöyle buyuruyor: "O gün ki, ne mal, ne de ogullar yarar vermez.
87-89)
Buradan da anlıyoruz ki, kalplerinde hastalık bulunanlar, münafıklardan ayrı bir grupturlar. Nitekim Kur'ân'da da onlardan iki ayrı grup olarak söz edilir: "Münafıklar ve kalplerinde hastalık bulunanlar..." diye. Birçok yerde geçen bu ifade, onların iki ayrı grup olduğuna yönelik işaret içermiyor değildir. Çünkü münafıklar, dilleriyle inandık diyen, ama kalpleri inanmayan kimselerdir. Salt küfür kalbin ölü olduğunu gösterir, hasta olduğunu değil. Nitekim yüce Allah şöyle buyurmuştur: "Ölü iken kendisini dirilttigimiz ve
Bundan da anlaşılıyor ki, Kur'ân literatüründe "kalp hastalığı" Allah ve ayetleri bağlamında insanın kavrayışını bürüyen kuşku anlamını ifade eder. Böylesi bir kuşkunun etkisi altına giren bir kalp, dinsel i-nanca sağlam bir şekilde bağlı kalıp dinginliğe ulaşamaz, bu kuşkunun komplekslerinden kurtulamaz. Buna göre, anlamın doğasını esas alacak olursak, kalplerinde hastalık bulunanlar, zayıf imanlı kimselerdir. Bunlar her çağırana kulak verir, her rüzgarın önünde sürüklenirler. Münafıklardan fark-
Yüklə 7,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|