Ex doctrina doctissimi patris magistri fra



Yüklə 2,25 Mb.
səhifə11/27
tarix02.08.2018
ölçüsü2,25 Mb.
#66406
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   27

@@1@De confessione.

<-P>non, quia aliâs nō esset opus purgatoremit-|tat to-|tā pœ-|nam?

rio. Quòd aũt post remissionem cul-

pæ maneat reatꝰ poenę, probatur vni

ca auctoritate. 2. Regũ. 12. vbi postquā

peccatũ Dauid remissum est, dicitur

in poenā eius, vnicus filius qui natus

est tibi morietur. Et alius locus Iosue,

22. an parum vobis est ꝙ peccastis in

Beelphegor, & vs in pręsentem diẽ

macula huius sceleris in vobis perma

net? Vide sanct. Tho. 1. 2. q. 86. ar. 2. Po

test nihilominus tanta esse contritio

ꝙ sufficiat ad remittẽdum totam poe-

nam sicuti credimus de Magdalena.



Et hęc de contritione sufficiant.


¶ Sequitur de confessione secunda

poenitentię parte.


¶ De hac materia confessionis tractāt

doctores in. 4. d. 17. & sanct. Thomas

ibidem, & in additionibus quę

stione. 6. & ante omnia.




@@0@

@@1@De confessione. 95


¶ QVÆR Itur, vtrũ confessio sit de115|Confes|sio est|necessa|ria ad|salutem

necessitate salutis? Respō. ꝙ sic. Patet

ex ca. omnis vtrius sexus de poenitẽ

tijs & remissionibus, vbi hoc expressè

dicitur. Vtrum autẽ sit iuris diuini vel

non, inferius disputabitur. Sed dubiũ

est, an si confessio non esset præcepta

de iure diuino, posset ecclesia ad eam

obligare? nam si possit parum refert

scire an cōfessio sit de iure diuino, suf

ficit enim ꝙ iam ecclesia in concilio

generali obligauit omnes ad cōfessio

nem. Et videtur ꝙ ecclesia non potue

rit confessionem pręcipere. Nam se-

cundũ cōmunẽ opinionẽ ecclesia nō

habet iurisdictionem super actus inte

riores, ergo saltem nō posset nos obli-

gare ad confitendum illos: quod qui-

dam asserunt, sed tamẽ damnati sunt.

Item ecclesia non posset me obligare

etiam pro quocun crimine, vt reli-

gionẽ profiterer, quia esset nimis gra-<-P>

@@0@

@@1@De confessione.

<-P>ue onus, vt est communis opinio: sed

etiam est onus grauissimum & diffici

limum peccata confiteri, ergo si non

esset præceptum diuinũ ecclesia non

posset ad hoc obligare. Hæc est res di

sputabilis & qua parum indigemus,

quia habemus pro certo, ꝙ de confes-

sione sit præceptum in iure diuino, vt

primò probauimus. Notandũ tñ ꝙ du

plicia sunt præcepta, quædā quæ licet

sint absoluta non obligant hoĩem ab

solutè: sed in casu, vt đ eleemosyna est

absolutè pręceptũ, & tamen non obli

gat nisi in casu necessitatis: & potest es

se ꝙ nunquā cōcurrat talis casus in vi-

ta, & ideò nō vocatur eleemosyna ne

cessaria ad salutem. Idem de sanctifi-

catione sabbati, maximè si ecclesia

non determinasset diem. Idem de ho

norandis parentibus. Alia sunt præce

pta quę obligant absolutè, & non est

satis in casu sed oportet vt vos quęra-<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 96

<-P>tis casum, & dispona mini ad implen-

dum illa. Et huiusmodi est preceptũ

baptismi, confessionis eucharistię, cir

ca quæ teneor facere ad illa implẽda.

Et hæc vocantur necessaria ad salutẽ.116|Confes|sio non|est tam|necessa-|ria sicut|baptis-|mus.

¶ QVÆRITVR, an confes-

sio sit adeo necessaria adsalutem sicut

baptismus: ita quòd nunquàm liceat

illam omittere? Respondeo primô ꝙ

non est adeo necessaria vt baptismus.

Nam puer sine actuali baptismo non

potest saluari, potest autem homo

saluari sine actuali confessione. Sed

vtrum cùm quis potest confiteri pos-

sit aliquandò omittere confessionem?

Respondeo pro nunc quòd multa sũt

præcepta Dei, & sic quandocun-

que quis posset confiteri sine tran-

sgressione præcepti diuini, tenetur

confiteri etiam si perdat bona. Si ve

rò simul concurrat aliud præcep-

tum diuinum cum confessione, &<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>præceptum confessionis nō possit im

pleri sine alterius præcepti transgres-

sione, si aliud est maius (maximè de

iure naturali) tunc non tenetur confi

teri: quale est non scandalizare. Vnde

si foemina sciret, confessorẽ scandali-

zandum si ei confiteatur, non tenetur

confiteri ei, vt latius infra dicemus.

¶ QV Æritur, an confessio sit de iu-117|cōfessio|non est|de iure|natura-|li.

re naturali? Resp. ꝙ non. Quia sacra-

menta ecclesiæ sunt de illis quę sunt

supra naturam, & pertinentia ad fidẽ.

Quis enim cognoscet aquam munda

re peccatorem?

¶ QV Æritur, vtrum teneamur confi118|Peccata|venia-|lia, an|tenea-|mur cō|fiteri.

teri peccata venialia? Respō. ꝙ omnes

conueniunt in hoc, ꝙ qui habet mor-

talia peccata non tenetur confiteri ve

nialia, quia si teneretur confiteri vnũ

veniale, ergo & omnia, & cũ venialia

sint infinita esset quasi imposibile om

nia confiteri. Sed dubium est, an qui<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 97

<-P>non habet nisi venialia teneatur ea cō

fiteri semel in anno? De hoc sanctus

Tho. q. 6. ar. 3. ad. 3. ponit duas opinio-

nes. Prima dicit, quòd tene{t$}, quia præ

ceptum de confessione est absolutum

& potest impleri, ergo. Secunda opi-

nio dicit ꝙ nullus tenetur confiterive

nialia. Et hæc est tenenda, quia præce

ptum de confessione, intelligitur de

mortalibus vt patet ex eo ꝙ dicit, con

fiteatur ꝓprio sacerdoti. Circa venia-

lia verò non est proprius sacerdos, nā

quilibet potest ea confiteri cui volue-

rit. Item ecclesia noluit de nouo præ-

cipere confessionem, sed præceptum

iuris diuini determinare quoad tem-

pus executionis: at à Christo non est

præcepta confessio nisi mortalium, er

go. Itẽ in illa decretali imponitur nō

confitẽti grauissima poena, vt scilicet

viuens arceatur ab ingressu ecclesiæ:

& mortuus christiana careat sepultu<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>ra, sed huiusmodi poenæ nō imponũ-

tur á pia matre ecclcsia ꝑfectioribus

viris quales sunt qui habẽt solum pec-

cata venialia, quę alij peccatores non

tenentur cōfiteri (alias meliores essẽt

peioris conditionis) ergo talis igi{t$} qui

habet nisi venialia, petat in pascha

te eucharistiā, & sacerdoti dicenti ꝙ

prius confiteatur, respondeat se non

egere confessione, & sacerdos credat

Sed quis est hic, & laudabimus eum?

¶ QV Æritur, vtrum aliquis possit cō

fiteri peccatum quod non habet? Re119|Mẽtiri|in cōfes|sione,|quale|$uncleart pec-|catum.

spondet. S. Tho. ꝙ si nunquā licet mẽ

tiri, multo minus in confessione. Sed

quale peccatum erit? Dico probabili

tèr ꝙ qui confitetur mortale quodnō

habet peccat mortalitèr, quia peccat

circa ea quę sunt de necessitate con-

fessionis, & decipit confessorem qui

absoluit quod non potest absolui, &

consequentèr dico, ꝙ confessio non<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 98

<-P>fuit integra, ac proindè nulla & iterā

da: quia non confitetur de illo menda

cio pernitioso. Si autem peccatum de

quo dubitat confiteatur tanquàm cer

tum: si id faciat credens esse magis se-

curum vt communitèr fit, nō peccat.

Si autẽ faciat animo decipiendi cōfes

sorem peccat mortalitèr. Sed quid deScrupu|losi in-|famant|sacramẽ|ta.

scrupulossis, vt si habeo suspitionẽ ꝙ

feci peccatum? Respōdeo. ꝙ non solũ

non teneor confiteri sed ne debeo

facere, si credo ꝙ non consensi. Quia

in rebus moralibus debemus procede

re ex crassis coniecturis. Deus em̃ nō

est sophista, nec quærit laquęos. In re

bus autem moralibus vocatur demon

stratio vbi habeo coniecturas pro vna

parte & nō pro alia: licet habeā formi

dinẽ eius. Isti qui sic cōfitẽtur infamāt

sacramẽta & reddũt ea odiosa, satisest

confiteri peccata certa & dubia, sed

nō de scrupulis qui suntvere scrupuli<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>nam de his loquor. Exemplum est, ali

quis qui omnino habet propositũ ca-

uendi á peccatis, & nullo modovellet

consentire tentationibus, & expertus

est ꝙ solet resistere cogitationibus &

illecebris, posteá occurrerunt cogita-

tiones & detẽtus fuit in illis, & post

discesserunt non recordatur, si aduer

tit si consensit, vel qualitèr se habuit.

Dico ꝙ de tali scrupulo nō oportet cō

fiteri. Et eodẽ modo de cogitationibꝰ

fidei, & phātafijs quę occurrũt homi-

ni etiā parato mori ꝓ fide, si opus esset

¶ DV bitatur, vtrum peccet mortali-120|Mẽtiri|circa ve|nialia|in cōfes|sione|quale|peccatũ|sit.

tèr qui confitetur peccatum veniale

quod non fecit? Nā ꝙ peccet veniali-

ter certum est. Caieta. in. 2. 2. in mate-

ria de mendacio dicit ꝙ est peccatum

mortale: quia mentitur in iudicio, vbi

tenetur dicere veritatem. Sed respōd.

ꝙ non est mortale, nam licet sacerdos

possit exigere veritatem à poenitente<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 99

<-P>non tamen quācun veritatẽ, sed eā

quæ pertinet ad materiā iudicij sui: &

cum venialia non sint materia confes

sionis, mentiri circa illa, non est pecca

tũ mortale. Sicut nec si confessori in-

terrogāti, an sim pauper, dixero ꝙ nō,

cũ tamen re uera sim pauper, non pec

co mortalitèr. Et quāuis Caieta. in. 2. 2

fuerit illius fententiæ, tñ in summa cō

fessionis moderatius loquitur, dicens,

ꝙ si sit intentio poenitentis facere pec

cata venialia materiam confessionis,

tunc mentiri (etiam circa venialia) es

set mortale, quia iā veniale est mate-

ria principalis & pertinens ad iudiciũ

Si verò non est intentio poenitentis

facere venialia materiā confessionis,

mentiri circa illa nō est mortale. Sed

adhuc dico ꝙ etiā si habuero intentio

nem efficiendi materiam confessionis

ex venialibus, dicens mendacium cir-

ca illa, vt si dicam me non fuisse men<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>titũ, non pecco mortalitèr: quia per

hoc ꝙ nolo dicere mutatur intentio

prior, & iā non manet materia confes

sionis: etiā si non habuero reflexionẽ

illam nollo quôd hoc peccatum quod

volo tacere sit materia confessionis.

¶ QV Æritur, quando obligat præce121|An sta-|timpost|peccatũ|tenea-|mur cō|fiteri.

ptum confessionis, an statim post pec

catum? S. Tho. 4. d. 17. & in additioni

bus. q. 6. ar. 4. dicit quòd hoc præceptũ

potest multipliciter considerari. Vno

modo stādo in solo iure diuino, seclu

sa ecclesiæ determinatione. Alio mo

do post ecclesiæ determinationẽ. Lo-

quendo igitur secundùm primam cō

siderationem, dicũt aliqui, quòd obli-

gat solùm semel in vita, in casu neces

sitatis: sicut & alia præcepta affirmati

ua, putâ in articulo mortis. Sed cōtra

quia tunc esset impossibile confiteri

peccata, nam cũ ad hoc requiratur me

moria peccatorum, videtur impossibi<-P>



@@0@

@@1@De confessione. 100



<-P>le moraliter loquendo, quòd quis ha-

beat in memoria peccata quæ cōmis-

sit in. 40. annis: & sic frustrare{t$} illud

præceptũ, saltẽ pro maiori parte, quia

paucorum peccatorũ in fine vitæ pos

set quis habere memoriā. Ideò dicuntQuādo|tene-|mur cō|fiteri.

alij, ꝙ tenetur quilibet confiteri in ar

ticulo necessitatis: qui vocatur qñ est

periculũ obliuionis, sicuti & alia præ

cepta tenemur implere qñ est proba

bile quôd si tunc non implentur po-

steà non poterunt impleri: sicut de au

ditione missę, non teneor eam audire

manè, nisi solùm sit vnica missa quę

manè celebratur: & sic de confessio-

ne quā tenetur facere intra illud tp̃us

quod sufficit ad memoriā peccatorũ

retinendā. Sed cōtra, quia si hoc esset

verũ, ecclesia negligenter determinas

set in cap. omnis vtrius sexus tẽpus

vnius anni pro confessione: nā ꝓbabi

le est, ꝙ in vno anno obsiuiscuntur<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>aliqua peccata. Certum est enim, ꝙ si

de iure diuino teneremur confiteri

peccata nr̃a pluries in anno, non pos-

set ecclesia dare facultatem, ꝙ differ-

retur confessio vsq; ad annum: sed sũt

aliqui qui in vno anno obliuiscuntur

ergo. Ad hoc sciẽdum, ꝙ ecclesia, nō

dedit nouam licentiam, sed cohercuit

negligentiam, nec voluit dicere ꝙ nō

confiteantur ante annum: sed quo ad

forum exterius voluit arctare. Vnde

si quis aggrederetur periculum mor-

tis ante annum ecclesia non deobliga

bit illum à confessione in tali casu fa-

cienda. Sed quia nunc nemo obliga-

tur cōfiteri nisi semel in āno (aliâs ec

clesia deciperet nos) ideò falsũ est qđ

isti dicũt. Ita videtur mihi, & est no

tandũ pro alijs præceptis, ꝙ Christus

instituit ecclesiam & dedit sacramen

ta & pręcepta generalia, nō aũt dedit

pręcepta particularia, et ordinationes<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 101

<-P>spetiales quibus solis posset guberna-

ri: vti isti hæretici sōniant. Quod patet

nam Christus non determinauit epi-

scopos per diuersas dioceses, & tñ nisi

essent episcopatus distincti esset im-

possibile ecclesiā gubernari: quia pos

sent præcipere cōtraria. Nec ideò fuit

prouisio Christi insufficiens, nā idcir-

co constituit prælatos vt gubernarẽt

ecclesiam, & præcipit fide libus, obedi

te præpositis vestris. Secundó notādũ

ꝙ Christus reliquit aliqua præcepta

generalia sine determinatiōe quę qui

dem nō possent cōmodè obseruari ad

Christi intentionem, nisi ecclesia de-

terminasset tempus, vel modum, &c.

V. g. Christus posuit præceptum eu-

charistiæ dicens, nisi manducaueritis

carnem filij hominis &c. Stando solũ

in præcepto Christi, quādo teneretur

homo sumere eucharistiam? Si dicas,

ꝙ semel in vita, hoc non est verisimi-<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>le, cùm secũdũ Hieronymũ, Augusti.

Ambrosium, & alios doctores, in ora

tione dominica per panem quotidia-

num intelligatur eucharistia. Cũ etiā

apostoli, & in primitiua ecclesia fide-

les frequentarent hoc myste rium. Et

Christus dixit, hæc quotiescun fece

ritis in mei memoriam facietis. Et ite-

rum hoc facite in meam comemora-

tionem, ac priondè paret prædictum

præceptum non posse cōmodè obser

uari ad intentionem Christi sine ordi

natione, & determinatione ecclesiæ.

Item præceptũ de celebratione festi,

quomodo impleretur? nunquid suffi-

ceret semel in vita genua flectere, &

Deũ collere? Sic igi{t$} dico de pręcepto

cōfessionis, ꝙ de iure diuino tenemur

cōfiteri qñ ecclesia determinauit. Nec

em̃ stādo in iure diuino pōt determĩa

ri qñ obliget: fuit etenim intẽtio Chri

sti ꝙ ista mysteria frequentarentur.

@@0@

@@1@De confessione. 102


¶ NVNC videamus vtrũ stando in122|Casus|in qui-|bustene|mur sta|tim con|fiteri.

iure diuino sint aliqui casus in quibus

teneamur statim confiteri? Aliqui an

tiqui, & quidam summistæ dicunt, ꝙ

peccator tenetur statim cōfiteri, quia

aliás exponeret se periculo: posset em̃

mori, vel impediri lingua, vel memo-

ria labi. Item quia secus agendo, iam

non facit quod in se est. Huius senten

tiæ est Innocentius in capit. omnis de

poenitentijs & remissionibus. Idem

videtur sentire archidia. in ca. ille rex

de poenitentia dist. 3. Sed sanct. Tho.

& alij doctores dicunt, quòd nontene

tur homo statim post peccatum confi

teri. Patet nemo tenetur statim ad cō-

tritionem quæ est magis necessaria 

confessio, ergo nec ad confessionem.

Item hoc non determinatur in iure di

uino, aut positiuo, ergo est falsum.

Item ecclesia determinauit semel in

anno, ergo hoc sufficit.

@@0@

@@1@De confessione.

¶ SED vtrum, homo de iure diuino123|In mor|tis arti-|culo, an|tenea-|mur de|iure di|uino cō|fiteri.

teneatur confiteri in articulo mortis?

Respond. ꝙ sic. Nā peccator tenetur

confiteri, & non potest post mortẽ, er

go qui est in illo articulo, si non vult

confiteri exponit se periculo. Vndè in

ca. cũ infirmitas de poenitentijs & re-

missionibus, præcipitur medicis, vt ad

moneant & exponant infirmis peri-

cula mortis: in quo errant cōmunitèr

medici, ne contristent infirmũ. Sed ve

rũ est, ꝙ debent facere quanto melius

potuerint: sed omnino sunt negligen

tes medici. Et potest contingere quòd

propter eorum negligentiam dānen

tur aliqui infirmi. Sed quid vocatur ar

ticulus mortis? Respondet Palude. 4.

d. 17. q. 2. ꝙ non dicitur articulus mor

tis, vnde quis potest mori: sicut nō est

articulus mortis justar, jugar a las ca-

ñas, correr toros, ô cauallos tunc enim

non tenetur homo confiteri ante ista<-P>

@@0@

@@1@De confessione. 103

<-P>exercitia: sed articulus mortis vocatur

vnde cōmunitèr & frequentèr solet

sequi mors, sicut intrare bellũ. De in-

trātibus aũt mare est dubiũ, si em̃ esset

paruũ spaciũ & mare esset placidũ, nō

tene{t$} cōfiteri. Breuitèr arbitrio bōivi

ri relinqua{t$} iudiciũ de ꝑiculo mortis.

¶ QVÆR Itur, vtrũ ante eucharistiā

teneatur homo de iure diuino confite

ri? Cōmunis opinio est, ꝙ sic. Caieta.

3. p. & in summa tenet oppositum. De

hoc iā disputauimus supra. Ex dictis

sanctorum nō est dubium quin tenea

tur confiteri, si habeat copiā confesso

ris. Si autẽ non habeat & debeat cele-

brare diebus festiuis, bene poterit sine

præuia cōfessione: maximè si nō cele

brādo incurrat aliquā notā infamiæ.

¶ SED vtrum ad recipiẽda alia sacra124|An ad|recipiẽ-|dũ alia|sacramẽ

menta teneatur homo confiteri? De

hoc Marsilius. 4. q. 12. ar. 1. facit magnā

difficultatem, & dicit particularitèr<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>de recipiente sacramẽtũ ordinis, quòdtatenea|murcō-|fiteri.

ordinandus tenetur confiteri prius,

quia sacramentum ordinis directe or

dinatur ad copiam gratiæ, & esset ma

gna irreuerentia non disponere se ad

receptionem illius. Sed respōdeo ab-

solutè (omissis opinionibus) ꝙ ad re-

ceptionẽ aliorum sacramentorum ne

mo tenetur confiteri. Vnde de conse-

cra. d. 14. ca. vt ieiunij dicitur, ꝙ qui cō

firmandi sunt si sunt perfectæ ætatis

admoneantur vt prius confiteantur:

vbi admonitio potius videtur cōsiliũ

quàm præceptũ. Et si non est necessa

rium ante hoc sacramentum confite-

ri in quo recipitur copia gratię: multo

minꝰ erit in alijs. Verũ est, ꝙ quia om

nia sacramenta conferunt gratiam vi

detur aliqua negligentia accedere ad

illa sine cōfessione. Sed ꝙ non requi-

ratur confessio, patet etiam quia eccle

sia hoc non determinauit, nec in iure<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 104

<-P>diuino habe{t$}, ergo nō est necessaria.

Sed vnde magis habemus ꝙ requira{t$}

cofessio ante eucharistiam quàm an-

te alia sacramenta? Respōdeo, ꝙ hoc

habemus ex Paulo dicente probet au

te se ipsum homo &c. Et ex vsu eccle-

siæ: vbi qui non confitetur haberet cō

sciẽtiam peccati mortalis. Itẽ ex dictis

sanctorũ, & ex cap. oĩs vtrius sęxus,

vbi pręcipi{t$} confessio ante pascha ꝓ-

pter eucharistiam in eo sumendam.

SED vtrum ad administrandũ sa-125|Ad mi-|nistran|dum sa|cramẽta|an sacer|dos te-|neatur|cōfiters.

cramenta, teneatur sacerdos cōfiteri?

Respō. ꝙ nō, quiaaliâs sequęretur per

plexitas. Nam si essẽt decẽ sacerdotes

oẽs in peccato mortali, quis audiret

prius alterius cōfessionẽ? Sed ex reue

retia quam debemꝰ sacramẽtis, cōmo

dũ est, ꝙ ante illa ministremus, vel

euangeliũ legamus, cōfiteamur: si po-

test cōmodè fieri. Et aliquandó negli


Yüklə 2,25 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   27




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin