Ex doctrina doctissimi patris magistri fra



Yüklə 2,25 Mb.
səhifə9/27
tarix02.08.2018
ölçüsü2,25 Mb.
#66406
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   27

tollat animal & vinũ, & mittat aliud

de nouo. Si post consecrationem acci

piat animal, abluat, & comburat, &

ablutio & cineres mittantur in pisci-

nam: & sumat sanguinem. Si autem

sit venenum in calice non bibat, sed

seruet in calice, vel in vase apto inter

reliquias: & ponat aliud vinum & ite

rum consecret solum vinum si non-

dum sumpserit hostiam. Si verò sum

pserit hostiam reincipiat à consecra-

tione hostiæ. Idem faciat si post sum-

ptionem hostiæ deprehenderit nihil

fuisse in calice, vel fuisse solam aquā,

reincipiat à cōsecratione hostiæ. Quā

uis si iam sumpserit aquam dubitet

Palude, an debeat calicem consecra-

re. Si autem dubitat an dixerit verba

consecrationis, dicat iterum secundũ<-P>



@@0@

@@1@De poenitentia. 75



<-P>Scotum. Si sanguis fundatur totus, po

nat aliud vinum & consecret, & si ce

cidit super tabulam lambatur, & ra-

datur & mittatur in piscinam. Si su-

per mappam & potest fieri mundè su

mat, vel comburatur mappa, vel suffi

cienter lauetur. Regula autem gene-

ralis est, quòd quotiescunque scitur v-

bi sunt species sacramenti, non debẽt

comburi, sed seruari. Reliqua vide a-



pud sanctum Thomam. Hęc suf

ficiant de sacramento

eucharistiæ.


¶ Sequitur sacramentum

poenitentiæ.


  ¶ De sacramento poenitentiæ tra-

ctat Magister sententia. 4 d. 14. & S.


                    Thomas. 3. p. q. 84.

¶ QVÆRITVR, vtrum poeniten-93|Pœnitẽ|tia est|sacramẽ|tum.

tia sit sacramentum, & vtrum post ba

ptismum sit aliquod signum visibile<-P>


@@0@

@@1@De poenitentia.

<-P>institutum ad remissionem peccato-

rum actualium? Respondeo, ꝙ sic, &

est conclusio de fide: vt patet Ioannis

10. quorum remiseritis peccata remit-

tuntur eis. Et Matthæi. 18. quodcun

solueris super terram erit solutum &

in coelis. Ex his locis patet, ꝙ est alia

auctoritas & iurisdictio inter homi-

nes ad remittendum peccata. Et hæc

iurisdictio inter homines exercetur ꝑ

actum exteriorem, ergo poenitentia

est signum sensibile institutũ á Deo

in remissionem peccatorum, ac proin

dè est sacramẽtum. Idem patet aucto

ritate ecclesiæ in ca. ad abolendam ex

tra de hęreticis. Et expressè inter sa-

cramenta numeratur confessio pecca

torum. Et inter hæreticos numeran-

tur qui aliter sentiunt de sacramentis

 ecclesia romana sentit. Et in conci.

Florentino sub Eugenio. 4. numera{t$}

poenitentia inter septẽ sacramenta, er<-P>


@@0@

@@1@De poenitentia. 76

<-P>go. Vocatur autẽ sacramentũ poenitẽ

tiæ, quāuis cōtineat cōtritionẽ, & satis

factionẽ, & confessionẽ: quia sumpsit

nomẽ ab vltimo: vt dicit. S. Tho. 4. d.

16. q. 1. a. 1. sicut sæpè vsitatũ est. Nā li-

cet homo sit animal, corpus, & substā

tia, nō denoĩatur nisi ab vltimo quod

est hō. Sic etiā sacerdos quāuis sit dia-

conus et subdiaconꝰ noĩatur sacerdos

ab vltimo. Quia verô vltima pars poe

nitentiæ, quæ est satisfactio est poena

lis, imo oĩa in hoc sacramẽto sunt poe

nalia: ideóvocatũ est sacramẽtũ poeni

tẽtię totũ aggregatũ ex illis partibꝰ tri

bus, tā actus poenitentis,  absoluẽtis

¶ QV Æritur, quæ sitmateria huiussa94|Mate-|ria sacra|menti|poenitẽ|tiæ.

cramenti? Respon. ꝙ materia remota

sunt peccata poenitentis. Vnde cùm

beatissima virgo nullum prorsus pec

catũ habuerit, falsissimũ est quod qui

dā fingũt scilicet ꝙ cōfitebatur b. Ioā-

ni euangelistę. Materia verò ꝓpinqua<-P>


@@0@

@@1@De poenitentia.

<-P>est confessio peccatorum mortalium

post baptismum commissorum.

¶ QV Æritur, quæ sit forma huius95|Forma|sacramẽ|ti poeni|tentiæ.

sacramenti? S. Tho. 3. p. q. 84. art. 3. di-

cit quòd forma vera sacramẽti poeni-

tentiæ est, ego te absoluo. Sicut enim

Marci vltimo, & Matthæi vltimo dñs

loquens de baptisino dixit, baptizan-

tes eos in nomine patris, & filij, & spi

ritus sancti: nō dixit hæc sit forma ba

ptismi, ego te baptizo, & tamen hære

tici Vuiclephistæ dicũt illam esse for-

mam baptismi: sic de poenitentia dici

tur Matthæi. 18. quodcũ solueris su-

per terrā, ergo hæc erit forma poeni-

tentiæ, ego te absoluo. Item. 2. Chorin

thi. 2. ego quod donaui si quid dona-

ui propter vos in persona Christi, er-

go sicut Paulus dicit se donasse, sic de

bet & sacerdos dicere, ego te absoluo.

Item vt ait sanct. Thom. opusculo. 22.

non est parui momenti quod ecclesia<-P>


@@0@

@@1@De poenitentia. 77

<-P>canit. Iam bone pastor Petre clemẽs

accipe vota præcātium, & peccati vin

cula resolue tibi potestate tradita, ac

proindè non est blasphemia, vt putāt

isti hæretici, quòd sacerdos dicat, ego

te absoluo. Item in concilio Florenti.

sub Eugen. 4. expressè determinatur

hāc esse formam poenitentiæ, scilicet

ego te absoluo, hęc igitur est formacō

ueniens & necessaria. Et licet permit-

tantur alia verba, omnia sunt de con-

gruitate, sicut etiam crucis signum. Et

si dicatur in cap. nunquid deconsecra

tione. d. 5. sacramenta cruceperficiun

tur, sed non loquitur de omnibus sa-

cramentis. Manuum impositio, dicit

Palu. ꝙ est de congruitate. Sed sanct.

Tho. ait ꝙ non debet fieri. Signatem̃

copiosum munus gratiæ conferri, si-

cut in sacramento confirmationis.

¶ QV Æritur, vtrum poenitentia sit96|Poeni-|tentia

remedium sufficiens contra peccata?<-P>


@@0@

@@1@De poenitentia.

<-P>Respōdeo, quòd sic. Patet ex illo Ezeest fuffi|ciens re|mediũ|contra|peccata.

chielis. 18. si impius egerit poenitentiā

ab omnibus peccatis suis quę operatꝰ

est, vita viuet & non morietur: omniũ

iniquitatum eius quas operatus est nō

recordabor. Et idem dicitur ca. 33. &

Sapientiæ. 11. dissimulans peccata ho-

minum propter poenitentiā. & Mat

thæi. 3. poenitentiam agite & appro-

pinquauit regnum coelorum. Idem

dicitur Matthæi. 4. & Luc. 15. gaudiũ

est angelis super vno peccatore poe-

nitentiam agente, Et. 2. Chorinthi. 7.

quæ enim secundũ Deum tristitia est

salutem operatur. Luc. 17. si poeniten

tiā egerit dimitte illi. Et sunt in vtro-

que testamento infinita testimonia.

Et si obijcias illud Hebreo. 6. impossi

bile est eos qui semel sunt illuminati

&c: rursus renouari ad poenitentiam

Dico cum sanct. Tho. 3. p. q. 84. ar. 10.

ad. 1. & cũ Chrisosto. & omnibus san<-P>


@@0@

@@1@De poenitentia. 78

<-P>ctis doctoribus, ꝙ ibi negat Paulus, nō

poenitentiā, sed renouationẽ per ba-

ptismũ secundo acceptũ. Quia baptis

mus nō est iterabilis. Peccatũ verò in

spiritũ sanctũ si sit finalis impoeniten

tię. i. peccatum cũ quo homo moritur

sine hoc ꝙ egerit poenitentiā de eo,

est irremissibile. Alia autem peccata

in spiritũ sanctũ dicũtur irremissibilia

quia difficilè remittũtur: & raro Deꝰ

tales cōuertet: & sũt in magnopericu-

lo. Sed tñ si poenitentiamegerint, re

missionem sine dubio consequentur.

¶ QV Æritur, an poenitentia sit re-97|Pœnitẽ|tia est|necessa-|ria ad|salutem|peccato|rum.

mediũ necessariũ ad salutem post la-

psum in peccatũ? Respōdeo ꝙ sic, nā

in sacris literis vbicun dñs hortatur

ad veniam petendam, non dat aliud

remedium nisi poenitentiam, ergo.

Et hoc adeo verum est, quòd etiam re

quiritur poenitentia de peccatis com

missis ante baptismum, adulti enim<-P>


@@0@

@@1@De poenitentia.

<-P>qui baptizantur necesse est ꝙ doleāt

de peccatis: iuxta illud actorũ. 2. poeni

tentiā agite, & baptizetur vnusquisq;

vestrum. Et Augustinus libro de poe

nitentia ait, omnis qui iam suæ volun

tatis arbitrer constitutus est cũ ad sa-

cramentum fidelium accedit: nisi eũ

veteris vitæ poniteat nouam non po-

test inchoare: quod & habetur de cō-

secra. d. 4. cap. omnis qui. Ab hac au-

tem poenitentia cum baptizantur so-

li paruuli sunt immunes. De veniali-

bus autem non est necessaria poenitẽ

tia, quia per dilectionem Dei, & mul

ta alia remitti possunt. Si verò pecca-

tor præueniatur aliquo periculo ma-

ris, vel latronum, vel alicuius alterius,

poenitentia eius erit quòd faciat tunc

quicquid possit. Dicat miserere mei

Deus, vel aliquid simile: quicquid em̃

possit etiā in vltimo statu facere hoc

animo vt concilietur Deus & placa-<-P>


@@0@

@@1@De poenitentia. 79

<-P>tusreddatur, poenitẽta iest. Talis nāq;

non est extra salutis statum.

¶ QV Æritur, vtrũ per poenitentiā98|Pœnitẽ|tia re-|mittit|pœnam|pctōrũ.

remittatur poena debita peccatis? Re

spond. quòd per poenitẽtiam semper

remittitur aliqua pars reatus & fit mi

nor, non tamen oportet ꝙ tollatur to

ta obligatio ad poenam. Nam omnes

fatẽtur quòd post poenituit aliquis,

imponenda est ei aliqua poenitentia.

Nec hoc infert pręiudicium aliquod

diuinæ misericordiæ, quòd post dimis

sam culpam quærat poenam ab ami-

co: qui enim peccat lędit iustitiam si-

mul & amicitiam. Iure autem amici-

tiæ teneor ego dum aduersarius petit

væniā, & est paratus facere quicquid

voluerim, recipere eum ad pristinam

amicitiam. Nec debeo dicere, non par

cam, aut nō erit amicus donec reddat

domum quam combussit. Sed nihilo-

minus salua amicitia possum repete-<-P>


@@0@

@@1@De poenitentia.

<-P>re domũ meā. Et rex potest amicosuo

remittere homicidium, tñ omnino sal

ua amicitia cogit eum satisfacere alte

ri ꝓ iniuria: sic Deus omnino post

aliquis petit veniā reddit in amicitiā,

& nihilominus exigit iustitiam. Nota

vnũ locum ex quo expressè cōstat ꝙ

Deus punit hominẽ post factus est

eiamicus. 2. Reg. 12. postquā dimissit

Deus peccatũ Dauid, dicitur verũta-

mẽ filius qui natus est tibi morie{t$}. &c.

¶ QV Æritur quomodo remittantur99|Venia-|lia pec-|cata|quomo|do re|mittan|tur.

peccata venialia? Respō. 1. quòd quic-

quid sufficit ad remittendum morta-

le, sufficit etiam ad remittẽdum venia

le. Est clarum, quia quicquid est in ve

niali est in mortali & aliquid amplius

ergo. Secundò dico ꝙ ad remissionẽ

venialis sufficit dilectio Dei. Nam cũ

Dei dilectio sit ei velle placere, & qui

vult ei placere, vult virtualitèr nō di-

splicere: iā ibi interuenit displicentia<-P>



@@0@

@@1@De poenitẽtia. 80



<-P>interpretatiua quę sufficit ad remissio

nem venialium: vt ait sanct. Tho. 3. p.

q. 87. a. 1. Nā apud homines sufficit ad

remissionẽ leuis offensę dicere ei quẽ

offendit, ego post hac volo tibi in om

nibus placere, ergo multo magis apud

Deũ qui pronior est ad miserendum.

Itẽ probat hoc Scotus, plus placet deo

dilectio ista  displiceat peccatũ ve-

niale: sed homines etiam mali si offen

dātur leui offensa, & presten{t$} eis ma-

gna beneficia nō exigunt satisfactio

nẽ leuis iniuriæ, etiā si non petatur ve

nia, ergo dilectio dei sufficit ad remis

sionẽ peccatorũ venialium. Per dile

ctionẽ verò Dei, aut per displicẽtiam

generalẽ dimittuntur omnia illa pec-

cata venialia ad quæ hō non est actua

litèr affectus, vel virtualiter. Si verò

quis ẽ affectus vni peccato veniali, &

dolet de alio, remitti{t$} peccatũ de quo

dolet manẽte alio. Et qm̃ ĩ illa potesta<-P>


@@0@

@@1@De poenitentia

<-P>ecclesiæ tradita in illis verbis quorũ

remiseritis peccata non solum tradi-

ta est facultas remittendi peccata per

poenitentiam quæ est sacramentum:

sed etiam multis alijs modis cùm adre

missionem venialium non sint neces

saria sacramẽta: relicta est potestas ec-

clesiæ ad instituẽda media ad eorum

remissionem. Et ista sunt oratio domi

nica, benedictio episcopi, tũsio pecto-

ris, aqua benedicta, & similia, quæ si-

ne quocũq; alio motu bono sufficiũt

remittere venialia per hoc quòd fiunt

quia sunt ab ecclesia instituta in reme

dium venialium. De aqua benedicta

Alexander quintus à Petro dicit, &

habetur decons. d. 3 ca. aquā. Aquam

sale consperiam populis benedicimus

vt ea cuncti aspersi sanctificentur, &

purificentur. Quod etiam omnibussa

cerdotibus faciendum esse mandaui-

mus. Nam si sanguis vitulæ aspersus<-P>


@@0@

@@1@De poenitentia. 81

<-P>sanctificabat, multo magis aqua sale

aspersa, & diuinis precibus cōsecrata

populũ sanctificat. De oratione dnica

habetur de poenitentia. d. 3. c. de quo-

tidianis. Et est Chrisosto. dicentis, de

quotidianis leuibus peccatis quoti-

diana oratio fidelium sufficit, scilicet

pater noster. De benedictione ep̃ali,

& abbatũ habe{t$}. 1. q. 1. c. benedictio,

ca. multi. De tunsione pectoris habe{t$}

de poenitentia. d. 1. c. tres sunt actiones

& d. 2. c. sicut inquit, & de sacravnctio

ne capitulo cũ venissem. §. primo.

¶ QVÆR Itur, vtrũ peccata per poe100|Peccata|per pøe|m$uncleartẽtia|remissa|an red-|deāt per|sequens|peccatũ

nitentiam remissa reddeāt per sequẽs

peccatum? Sāct. Tho. 3. p. q. 88. arti. 1.

dicit quòd in peccato duo possunt cō-

siderari, vnum est ipsa culpa, alterum

reatus ad poenam, & tunc ponit tres

conclusiones. Prima peccatum nō po

test reddire quantum ad culpam. Pa-

tet nam si sortes occîdit hominem &<-P>


@@0@

@@1@De poenitentia.

<-P>egit de illo homicidio poenitentiam:

& iterum post poenitentiam furatus

est, hoc vltimum peccatum furti non

habet maculam homicidij. Secunda

cō clusio, peccatum non reddit quātũ

ad reatum poenæ sensus. Quia noua

poena sensus debe{t$} peccato huic no-

uo, & non illa prior. Tertia conclusio

peccata pręterita reddeunt persequẽs

peccatũ quantum ad poenam dāni ali

quo modo: quia eadẽ poena dāni erit

pro quolibet peccato: & eodẽ modo

priuatur visione diuina. Et hoc modo

intelligi{t$} illud Iacobi, qui in vno pec-

cauerit factus est omnium reus. Verũ

est ꝙ peccata præcedẽtia dicuntur ali

quo modo reddire per quandā ingra

titudinem, ad istũ sensum, ꝙ grauius ẽ

peccatũ quod nunc post remissa pec-

cata fit, quā si prius non essent remissa

peccata. Post remissionẽ em̃ iterum

Deũ offendere magna ingratitudo ẽ.<-P>

@@0@

@@1@De poenitentia. 82

<-P>Hæc aũt grauitas quæ ratione ingrati

tudinis consurgit, cũ nō mutet speciẽ

peccati secundũ oẽs, nō est de necessi-

tate cōfitenda. Non em̃ est opus, vt di

cat post sum mihi dimissa peccata a

dulteratus sũ. Patet igitur ꝙ peccata

semel remissa non reddeunt per pec-

catum sequens. Sine poenitentia em̃

sunt dona Dei, Romañ. 11.

¶ QV Æritur, vtrũ per poenitẽtiā re-101|Per pœ|niten-|tiam re|stitui-|tur gra|tia, &|virtutes|infussæ.

stituan{t$} hominigr̃a, & virtutes infus

sę? Respō. secndũ oẽs, ꝙ non est dubi-

tandũ de hoc. Nā cùm in poenitentia

deturgratia, necessario dantur omnes

virtutes infusse, quæ gratiā cōcōmittā

tur: sicuti in baptismo, quia datur gra-

tia, dantur etiam virtutes morales. Sed

tota difficultas est, vtrũ resurgat poeni

tens ad tantā gratiā quātam habebat

ante caderet, vel ad maiorẽ, aut mi-

norẽ? Ad quod oibus alijs opinionibꝰ

demissis, dico cum S. Tho. 3. p. q. 89.<-P>


@@0@

@@1@De poenitentia.

<-P>ar. 2. 3. &. 5. quòd poenitens non sem-

per resurgit ad maiorem gratiam quā

illa à qua cecidit, nec ad ęqualem, sed

secundùm proportionem contritio-

nis quam habet. Hæc opinio fuit anti

quorũ omnium, Alberti magni, Ale-

xandri de Ales. 4. p. q. 77. mẽbro. 5. &

Bonauenturæ. 4. d. 14. & Ricardi, &

omnium illorum qui scripserunt in

theologia grauitèr, & modestè. Hoc

probatur à posteriori, præter auctori-

tatem Hieronymi quam allegat sāct.

Tho. quia experientia ostendit, quòd

poenitens non semper resurgit ad ma

iorem gratiam: videmus enim feruen

tissimos viros post peccatum, & poe-

nitentiam tepidè, & non ita feruẽter

sicut anteà operari, ergo non habent

tunc maiorem gratiam & amorẽ Dei

amor enim Deinō est occiosus. Vide

mus verò magnum peccatorẽ aliquā

dô seruentissimè poenitere, & exerce<-P>


@@0@

@@1@De poenitentia. 83

<-P>ri in bonis operibus, igitur nō omnes

resurgũt semper ad maiorẽ, vel æqua

lem gratiam. Item ad gratiam requiri

tur dispositio, & quanto maior est di-

spositio tanto maior gratia introduci-

tur, sed contritio est dispositio non so

lùm ad nouam gratiam, sed etiam ad

gratiam pręteritam, ergo quanto ma

ior fuerit contritio tāto maior erit gra

tia, etiā pręterita. Dico igitur primò

quòd cuicunque resurgenti extra gra

tiam quæ datur ei secundùm mensu-

ram contritionis quam habet, & quę

daretur etiam sine meritis prioribus,

datur ei aliquid ratione pręcedẽtium

meritorũ. V. g. sit Petrus ꝗ habebat

centum meritorum gradus, cōteritur

nunc post peccatum cōtritione vt de

cem, dico quòd vltra gratiam vt decẽ

quę datur ei ratione contritionis, da-

tur aliqua gratia ratione pręcedentiũ

meritorum. Secundò dico quòd quan<-P>


@@0@

@@1@De poenitentia.

<-P>to prædicta cotritio maior fuerit, tāto

maior gr̃a dabi{t$} ei ratione præceden

tiũ meritorũ. V. g. Petrus anteà habe-

bat gratiā vt decẽ, & Plato vt decẽ, re

surgunt ambo, Petrus contritione vt

decẽ, Plato contritione vt. 20. dico ꝙ

Platoni dabitur maior gratia ratione

præcedentiũ meritorũ. Tertiò & vlti

mo dico, ꝙ perfecte poenitẽti. i. ex to-

to conatu semꝑ restitui{t$} tota gr̃a præ

cedes. Nā ꝑ fectæ poenitẽtiæ correspō

det perfecta restitutio, nō est aũt perfe

cta restitutio nisi restituatur totũ, er-

go & consequentèr secundũ propor-

tionẽ poenitẽtiæ restituitur præcedẽs

gratia. Quia iustũ est ꝙ si toto cona-

tui correspondet tota gr̃a, ꝙ medietati

conatus respondeat medietas gr̃æ, &

tertiæ parti conatus. 3. pars gratiæ, &

sic consequenter. Vnde optimũ est se$unclear

pe dolere de peccatis, vt restitua{t$} tota

gr̃a ratione præcedentiũ meritorum<-P>


@@0@

@@1@De contritione. 84

<-P>¶ VTRVM, autem ratione aliorũ102|Per om|nia bo-|na ope-|ra resti-|tuitur a|liquid|de gra-|tia per-|dita.

bonorum operum restituatur aliquid

de gratia præce denti? Probabiliterdi

cimus, quòd sic. Videtur enim omni-

no ꝙ bonus princeps si ꝓpter delicta

abstulerit ab aliquo bona, post modũ

illo poenitente restituerit ei princeps

aliquam bonorum partẽ, tot obsequia

posset deindè regi exhibere, quòd red

dat ei omnia: & esset hoc laudabile in

principe: ita prorsus videtur dignum

sentire de Deo, & quòd diligẽti Deũ

vel danti eleemosynam, vel alia bona

opera facienti post poenitentiam, re-

stituat aliquid de gratia deꝑdita. Cer-

tũ igitur est merita pręcedẽtia nō per-

di omnino, sed recuperari á poenitẽte


                    ¶ De contritione.

¶ DE partibus poenitẽtiæ tractatũ ag103|Co$unclearo|q$unclearuid si

grediens. Quæritur in primis quod<-P>

@@0@

@@1@De contritione.

<-P>sit contritio? quoniā ea est poenitẽtiæ


Yüklə 2,25 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   27




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin