Ex doctrina doctissimi patris magistri fra



Yüklə 2,25 Mb.
səhifə12/27
tarix02.08.2018
ölçüsü2,25 Mb.
#66406
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   27

gentia cōfessionis posset esse venialis,<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>nunquā tamen mortalis: & hoc tenea

tur sine quocũ scrupulo. Adrianus,

Palude, & Bonauentura, ponunt ali-

quos casus in quibꝰ tenetur homo sta

tim confiteri, sed ego non credo eis.

¶ QV Æritur, quando tenetur homo126|De iure|humāo|quādo|tene|mar cō|fiteri.

iure humano cōfiteri? Dices, ꝙ semel

in anno, sed quæro ego, quando? nam

in illo cap. omnis vtrius, non deter-

minatur tempus, ac proindè ex illo

pręcepto non plus obligamur confite

ri in quadragessima,  extra: & ita ẽ.

Vnde dico, ꝙ si quis extra quadrages

simā semel fuerit confessus, si posteà

habuerit impedimentum sumendi eu

charistiam in paschate, nō tenetur cō

fiteri in quadragessima. Et si recorde

tur se in confessione præcedenti obli-

tum fuisse aliquod peccatum mortale

non tenetur illo eodem anno iterum

confiteri: sed potest expectare aliam

quadragessimam.




@@0@

@@1@De confessione. 105


SED quid faciet obliuiosus? an te-127|obliuio|susante|neatur|scribere|peccata|ad con|fitendũ

neatur scribere peccata, vel aliter mā

dare memoriæ peccata? Maio. 4. d. 17.

q. 2. dicit quòd sic. Ego nō credo ꝙ te-

neatur, imo nec laudo, ꝙ peccata scri-

bantur. Probo, quia non tenetur ali-

quis magis ad confessionem,  ad cō-

tritionem: sed ad contritionẽ habẽdā

non oportet peccata scribere (sufficit

in generali cōteri de oblitis) ergo nec

ad confessionẽ requiritur id. Nec em̃

oportet iugũ dñi reddere grauius satis

est ꝙ qñ confitetur debet dare operā,

vt recordetur peccatorũ, etalię sunt fa

bulę. Ita dicit Silues. (doctor nō sper-

nendus) verbo cōfessio. 1. §. 1. fine. Et

ꝓptereà difficile est ꝓfecto, ꝙ aliquis

habẽs curā animę suę obliuisca{t$} alicu

ius peccati mortalis. Certè est difficile

¶ QV æritur, in qua ætate incipit obli128|Qua æ|tate cō

gare hoc præceptũ de confessione? Vi

detur, ꝙ nō statim post vsum rationis.<-P>

@@0@

@@1@De confessione.

<-P>Quoniam nec statim tenetur sumerefiteri te|neamur

eucharistiam: cùm tamen etiam sit in

præcepto. Respōdeo secundũ omnes,

quòd statim post vsum rationis tene{t$}

confiteri peccatum mortale, sed cúm

confessio sit sacramentum, non debet

ludicrè fieri. Et si nō sũt cōiecturæ de

vsu rationis, non sunt pueri audiendi

ea intentione, quasi sit ibi aliquod sa-

cramentũ: sed instruendi sunt, & do-

cendi. Ad argumentũ de eucharistia,

re spondeo primò, ꝙ aliquem habere,

vel non habere vsum rationis nō po-

test certo sciri, nisi quibusdā coniectu

ris: ideò quando non est certum, sed

habemus coniecturas, ꝙ habeat vsum

rationis, tenetur confiteri: quia nullũ

est periculum, ꝙ confiteantur peccata

etiā ante vsum rationis. Ad euchari-

stiam autem non dimittuntur accede

re quous certo sciamus, ꝙ habeant

vsum rationis, propter irreuerentiam<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 106

<-P>Secũdò dico ꝙ vsus rationis nō simul

venit de oĩbus rebꝰ: pōt em̃ quiscogno

scere vnũ, & nō aliud. Nā prius perue

nit puer ad tẽpus, quo possit iudicare

de peccatis mortalibus:  ad intelligẽ

dum tantũ sacramentũ, & ꝙ ibi sitcor

pus Christi: quod tamen debet discer

nere qui sumit eucharistiam.

¶ QV Æritur, vtrũ papa possit dispen129|An pa-|pa pos-|sit dispẽ|$unclear

sare in pręcepto cōfessionis? Respōd.

quòd non. Quia inferior non potestre

uocare, nec relaxare pręceptum supe

rioris: cũ nec par in parem habeat po-

testatem. Cũ ergo pręceptum con$unclear

sionis sit de iure diuino, nemo potet$unclear

dispensare nisi solus Deus. Sed com$unclear

papa potest dispensare in voto sim$unclear

ci, vt est cōmunis opinio: & tamẽ obli$unclear

gatio voti simplicis est de iure diuino$unclear

ergo. Itẽ secundũ opinionem commu$unclear

nem canonistarum, papa potest dim$unclear

mere matrimonium ratum per vero$unclear<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>de præsenti (in quo etiā consentit Ca

ietanus) ergo papa potest dispensare

in iure diuino positiuo, quod & con-

cedunt canonistæ: sed pessimè profe-

cto, & mittentes falcem in messem a-

lienam. Ad argumentum igitur, po-

test dispensare in voto, concedo, & in

matrimonio rato transeat, ergo in iu-

re diuino, distingo cōsequẽs. Duplex

est ius diuinum, vnum quod nō depẽ-

det ab actibus nostris, & in hoc nō po

test papa dispẽsare. Alterum quod de

pendet ab actibus nostris, ita quòd per

se non est sufficiens ad obligandum si

ne noua nostra obligatione: sicut est

votum, & in hoc ratione illius ꝓpriæ

obligationis quā ego superinduxi, pa

pa potest dispensare: imo & parentes

dispensant in votis filiorum ante. 14.

annum. De matrimonio autem rato

dico quòd est contractus quidam: vn-

de si ius diuinum obligaret Petrũ ad<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 107

<-P>accipiendam Mariam in coniugẽ pa-

pa nihil posset, sed quia exactu istius

pendet hęc obligatio, & ex contractu

humano particulari, si papa in hoc po

test dispensare (de quo tñ nihil dico)

est ex ea parte qua est ibi aliquid hu-

manũ, & quia pręceptum cōfessionis

est per se sufficiens ad obligandũ nos,

est propriè ius diuinum, ac proindè

non potest papa in eo dispensare.

¶ QVÆR Itur, an sit necessariũ con130|Confes|sio sacer|doti fa|cinda.

fiteri sacerdoti? Respondeo, ꝙ sic. Pro

bo, quia solis apostolis dictum est, quo

rum remiseritis peccata remittuntur

eis, & quodcun solueris super terrā

& soli Petro, pasce oues meas. Confir

matur ex vsu ecclesię, nam solis sacer

dotibus quando ordinantur dicuntur

illa eademverba quę Christus aposto

lis dixit, scilicet accipite potestatem li

gandi & absoluẽdi. Hęresis fuit Vual

densium vt refert Marsilius. 4. q. 12. di<-P>


@@0@

@@1@De confessione

<-P>centiũ quòd indifferẽtèr poterat quili

bet confiteri cui vellet. Dicit etiam, ꝙ

in aliquibus locis illi qui damnaban{t$}

ad mortem non permittebantur con

fiteri sacerdotibus, sed laicis: quod qui

dem est error intolerabilis. Sed de his

in materia de clauibus dicemus.

¶ QV Æritur, vtrum venialia possint

laicis confiteri? Respondeo, quòd talis

confessio non erit sacramentalis, sed

proficiet sicut cùm vnus laicus recitās

cum alio horas canonicas dicit confes

sionem generalem. Imo ipse sacerdos

cũ celebrat absoluitur de venialibus

â laico in confessione generali aucto

ritate ecclesiæ, quæ habet potestatem

supra venialia: sicut per tũsionem pe

ctoris, vel aquam benedictā. Quia li-

cet talis confessio non sit sacramentũ,

est tamen quoddam sacramentale.131|Confes|sio mor


¶ QV Æritur, vtrũ confessio morta

liũ possit fieri laico? Respōdet Magi-<-P>

@@0@

@@1@De confessione. 108

<-P>ster sententiarũ. 4. d. 17 & sanct. Tho.taliũ an|possit|fieri lai|co.

ibidem. q. 3. & in additionibus. q. 8. ar

ticu. 2. quôd in necessitate, vrgente pe

riculo mortis, confessio etiam morta-

lium est facienda laico. Magister in li-

tera allegat Augustinũ dicentem, tan

ta vis confessionis est, vt si deest sacer-

dos confiteatur proximo. Et Beda, sed

& grauiora coæqualibus pandenda

sunt, cũ deest sacerdos & vrget pericu

lũ. Hāc opinionẽ tenẽt cōmunitèr oẽs

doctores, Durandus, Palude, Ricard.

Gabriel, Maio. Marsili. Sed Scotꝰ ibi

dicit, ꝙ in casu licitè fit laico, scilicet

qñ ab eo spero consiliũ, vel maiorem

peccatorum dolorẽ: sed cęteris paribꝰ

melius est nō facere. Et in. 4. d. 14. ar.

2. in fine dicit etiā Scotus. Dubium est

an talis confessio sit detrimentũ salu-

tis, quia talis diffamat se sine vtilitate,

ergo nō est opꝰ sic cōfiteri. Ip̃e libẽtèr

negaret nisi mouere{t$} dictis sanctorũ<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>sed plus sanctis credendum est,  vni

rationi leui. Et tenendum est omnino

ꝙ liceat confiteri laico in tali necessi-

tate, licet hoc multum abierit à cōsue

tudine: quam credo antiquis tempori

bus magis in vsu fuisse. Nũc etiam fit

aliquando, vt in naufragio. Ad argu-

mentum verô Scoti, nego, ꝙ talis dif-

famat se, nam etiam extra cōfessionẽ

possum dicere peccatũ meũ: vt detur

auxilium, vel consilium. Odices hoc

esse verum quia sequitur inde aliqua

vtilitas. Dico ꝙ etiam in confessione

facta seculari est aliqua vtilitas, scili-

cet subiectio ipsa, qua se subijcit homi

ni laico propter Deum, est pars satis-

factionis. Et etiam propter verecũdiā

Si autem timeretur infamia, aut reue-

latio confessionis, tunc nec sacerdoti

esset facienda. Sic veró hoc dicimus li

citum, vt nullo modo dicamus præce

ptum. Vnde malè summa angelica, et<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 109

<-P>alij summistæ imponunt magistro, et

sancto Tho. ꝙ dixerũt esse præceptũ.

Nam sanct. Tho. dicit, ꝙ potest fieri,

& in solutione ad primum dicit ꝙ de

bet fieri: sed tamen hoc verbum nō di

cit præceptum. Laicus autem qui sic

cōfessionem audierit, nullo modo de-

bet absoluere, quia non habet potesta

tem, nec possunt ei cōmitti claues: ec-

clesia enim non habet potestatem su-

pra peccata mortalia nisi per sacramẽ

ta: ideò talis non debet absoluere sed

deprecari. Si autẽ de facto absolueret,

nihil faceret: sed nō manet irregularis

ꝗa cũ irregularitas sit poena iuris posi

tiui, & in iure nō sit expressum, ꝙ talis

incurrat irregularitatẽ, non incurrit.

Quia in ca. is qui, de sentẽtia excōmu

nicationis lib. 6. ponitur regula gene-

ralis, quòd nullus incurrit irregulari-

tatem propter quodcũque delictum,

nisi sit in iure expressum. Et ita tenet<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>ster verbo confessor. 1. & Palude. 4.

distinctio. 17. quæstio. 3.

QVÆR Itur, vtrũ confessio possit fic132|Cōfite-|ri debe|muspro|prio sa-|cerdoti.

ri cuilibet sacerdoti, vel soli proprio?

Respondeo, ꝙ solùm proprio. Patet

ex capi. omnis vtrius sexus, vbi hoc

pręcipitur. Item quiacũ sacerdos sit iu

dex, oportet quod habeat iurisdictio-

nẽ. Si enim iudex superior diceret ali

cui, yo te hago alcalde, nihil esset nisi

ei daret subditos, ergo etiā in cōfessio

ne. Potestasem̃ iurisdictionis non pōt

esse sine subditis. Ideó oportet confite

ri proprio sacerdoti. Sed quis est iste

proprius sacerdos? Respō. ꝙ papa. epi

scopus curatus, & quicun ex officio

suo habet curam animarũ: siue hoc sit

ex electione, vt priores, & abbates in

religione. Superior nō est ordinarius

nisi mortuo priore, vel amoto. Aliqui

doctores vocant proprium sacerdotẽ

omnem eum qui potest cōfessionem<-P>



@@0@

@@1@De confessione. 110



<-P>audire, siue hoc faciat ex officio, siue

ex sola cōmissione. Sed vtrũ in absen-

tia sacerdotis proprij, vel quando poe

nitens ex rationabili causa nō vult cō

fiteri proprio sacerdoti (excludimus

omnia præuilegia, & loquimur stādo

solum in iure cōmuni) liceat alteri cō

fiteri? v. g. fugit proprius sacerdos tem

pore paschatis, vel in ipsa confessione

solicitat foeminam ad stuprũ, petit il-

la licentiam, vt possit alteri confiteri,

& ille non vult concedere, & vrget

necessitas sumendi eucharistiā: quia ẽ

pascha & si nō sumat excōmunicabi{t$}

est dubiũ quid faciet? Respondent ad

hoc multi sũmistæ, quod in tali casu

manet libera ad subijciẽdũ se cuicũ

voluerit sacerdoti, quia in dicto capi.

oĩs vtrius dicitur, ꝙ petat licentiā à

proprio sacerdote, & sic illa petendo

facit quod in se est, ac proindè manet

libera. Sed hæc opinio nō est secura,<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>quia non habetur in iure, & ideò do-

ctores qui saniùs sentiunt de hoc, di-

cunt quód mulier in tali casu debet

recurrere ad superiorem: & dicere

quòd non expedit sibi confiteri tali

sacerdoti, & superior debet credere.

Et quòd non possit alteri confiteri si-

ne licentia superioris, patet, quia mor

tuo sacerdote proprio non posset talis

mulier confiteri cuicun indifferen

ter, ergo nec poterit in casu prædicto.

Item si proprius sacerdos excōmuni-

caretur non posset alteri confiteri, ni-

si de licẽtia superioris, ergo nec in isto

casu. Sed quid si nō sit recursus ad su-

periorem, vel si ille neget licẽtiam? an

si licebit tunc confiteri cuicunque?

Palu. in. 4. d. 17. q. 3. ar. 3. dicit, ꝙ in tali

casu pōt liberè confiteri cui voluerit.

Idẽ Siluester in summa. Ratio Palu.

est, quia ipse tenet, quòd stādo in iure

diuino quilibet sacerdos potest quẽli-<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 101

<-P>bet absoluere, & quòd modo nō pos-

sit est propter ius humanũ: & cũ ec-

clesia nō possit hoc ius statuere, vt sci-

licet cōfiteatur cũ scandalo, sequitur,

quòd tunc cessat ius humanũ & stan-

dũ est iuri diuino. Sed vere hęc sentẽ-

tia est mihi multũ dubia, & primò pu

to ꝙ sit cōtra. S. Tho. 4. d. 17. q. 3. ar. 2.

quæstiuncula. 4. ad. 5. vbi ad literam

proponit casum: & dicit, quòd si supe

rior nolit cōmittere facultatẽ, idẽ est

iudicium ac si non habeat copiā con-

fessoris. Quod etiā dicit in additioni-

bus quæstio. 8. ar. 4. 5. Hoc etiā Caiet.

in summa verbo absolutio. Vnde pro

pter nullũ casum (excepto mortis arti

culo) poterit absoluere, qui ante illā

necessitatem nō poterat absoluere: &

merito quidẽ. Nā aliâs quilibet finge

ret sibi causas alteri cōfitendi. Et con-

sequentèr dico de casibus reseruatis,

ꝙ si superior nō vult concedere (licet<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>malè faciat) inferior nō poterit absol

uere. Dicit tñ sanctus Tho. vbi supra

ad sextũ (& est notandum) ꝙ malè fa

ciunt pręlati qui in hoc reddunt se dif

ficiles, & inijciunt laqueũ animabus

nolentes dare licentiam absoluendi.

De illo autẽ quod dicit Palude, quòd

stando in iure diuino quilibet sacer-

dos potest quemlibet absoluere, dici-

mus, quòd fortè hoc est falsum.

SED quid faciet poenitens cũ non133|Cũ nō|expedit|proprio|sacerdo|ti cōfite|ri quid|faciẽdũ

potest obtinere licentiam à superiori

& instat cōmunio? Respondeo, ꝙ cō-

municet securè & tute. Idẽ enim est

iudicium tunc de eo ac si careret con-

fessore: y vaya sobre mi consciencia.

Sed tamen aduertant tales, ꝙ habeant

rationabilem causam non confitendi

proprio sacerdoti: verecundia enim,

aut timor quód ille malè de me sẽtiet

posteá, non est causa sufficiens: quia

aliâs neminitenere{t$} cōfiteri, quia sem<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 112

<-P>per accidunt illa cuicunque confitea-

ris. Si tamen nocuit iam mihi, vel in-

directè me diffamauit, iam ista esset

causa legitima non confitendi ei.

¶ SED dubitatur, an postquám talis134|Qui cō|munica|uit in|pascha|sinepræ|uia con|fessione|an tene|atarillo|āno cō|fiteri.

cōmunicauit in paschate, absoluatur

à præcepto confessionis? Videtur qui

dem quòd sic, quia non stetit per eũ

quin confiteretur: cũ non peccauerit,

non confitendo, ergo. Item quia con-

fessio videtur instituta propter eucha

ristiam, cũ ergo iam cōmunicauerit,

videtur quòd illo āno nō teneatur ite

rum confiteri. Sed dico, ꝙ adhuc tene

tur cōfiteri habita oppurtunitate, quia

adhuc potest implere præceptum de

confessione semel in anno, ergo.
135|Quiex|causa|non cō|munica|uit in|pascha|an tene|atur.

¶ MAIVS dubium est, an qui ex le-

gitima causa non cōmunicauit in pa-

schate, ꝗa fuit ĩ mari, vel in via, posteà

tenea{t$} ad cōionẽ? Palu. vide{t$} dicere,

quòd sic: sed certè nescio quare, cũ sit<-P>


@@0@

@@1@De confessione.

<-P>determinatum certum tempus ad cō-postea|cōicare.

munionem & transierit iam. Item cō

firmatur, quia si ex malitia non cōmu

nicauerit, posteà non tenetur cōmuni

care, ergo multo minus si ex legitima

causa non cōmunicauit. Consulendũ

esset talibus vt cōmunicarent: sed cre-

do, ꝙ nō tenerẽtur iam pro illo anno.

¶ QVÆR Itur, an ex cōmissione pro136|Excom|missio-|ne pro-|prii sa|cerdo|tis pos-|sumus|altericō|fiteri.

prij sacerdotis liceat confiteri alteri?

Respondeo, ꝙ sic, vt patet ex dicto ca.

omnis vtrius. Et sic est consuetudo

ecclesiæ, & vtinā non esset tanta: quia

iā nullus curatus audit subditos suos.

Hanc autem cōmissionem & licentiā

potest dare curatus, episcopus, papa.

Sic habetur expressè, de officio ordi-

narij cap. inter cętera. Et qui sic confi

tẽtur clerico seculari, vel fratribus ex

positis, non tenentur iterum confiteri

proprio sacerdoti: vt determinatũ est

ab Alexādro. 4. & á Clemẽte. 4. & à<-P>


@@0@

@@1@De confessione. 113

<-P>Bñdicto, & à Ioanne. 22. & à Calixto.

¶ QV Æritur, vtrum qui habet aucto137|An vir|tute in|dulgen|tiarum|possimꝰ|eligere|in con-|fessorẽ|simpli-|cem sa-|cerdotẽ

ritatem eligendi confessorem per bul

las, vel alia ratione quacunque, possit

eligere simplicem sacerdotem nondũ

expositum ad audiendas cōfessiones?

Respondeo absolutè (esto dubitẽt ca

nonistæ) quòd sine quocun scrupu

lo potest eligere quemcũ sacerdotẽ

vt etiā dicit Caiet. in summa verbo ab

solutio. Ratio est, quia in hoc solo dif

fert sacerdos habens iurisdictionem à

non habente, ꝙ ille habet materiam,

hic autẽ non: & huic nihil aliud defi-

cit ad hoc vt possit absoluere, nisi ma

teria circa quam exerceat potestatem

quā accepit, dum fuit ordinatus. Cùm

ergo recipienti bullas detur potestas

subijciendi se cui voluerit, iam talis sa

cerdos electus habet materiam & iu-

risdictionem circa illum: vnde nihil si

bi deficit. Et ita tenendum est.

@@0@

@@1@De confessione.


¶ QVÆR Itur, vbi potest proprius138|Sacer-|dos pro|prius ā|extra|suā dio|cæsim|possit|audire|suorum|confes-|siones.

sacerdosaudire confessionem, vtrum

curatus vnius episcopatꝰ possit audire

sibi subditũ in alio episcopatu? Respō

deo omnino, ꝙ sic. Quia fit sine strepi

tu iudicij, & nemini fit iniuria. Et idẽ

poterit frater pręsentatus, & extra dio

cę sim: vt etiam determinauit Sixtus

quartus. Et sic quandò duo fratres de

licentia prælati peregrinan{t$}, possunt

se mutuo absoluere: etiam cum per-

uenerint ad alium episcopatum.

¶ Sed vtrũ hāc cōmissionẽ eligẽdi cō139|Copiā|eligẽdi|cōfesso|rẽ quis|possit|dare.

fessorẽ, facere possit habẽs curā aĩarũ

ante sit sacerdos, vel sacerdos excōi

catus? Respōd. de primo, ꝙ sic, quia ha

bet titulũ: quāuis aliqui dicant ꝙ illa ẽ

cōmissio iuris, sed nihil de hoc curo.

De excōmunicato autẽ, dico ꝙ nō po

test, quia cōmissio illa est actus iurisdi

ctionis: quem non potest excōmunica

tus habere. Sed vtrum cōmissio talis<-P>

@@0@

@@1@De confessione. 114

<-P>legitimè facta, superueniẽte excōmu

nicatione cōmittẽtis spiret & sit nulla,

vel an duret? Dubium est. Palude pu-

tat probabile, quód durat Quia illum

actũ fecit legitimè. Et credo, ꝙ ita est

in vsu, ꝙ talis commissio valeat.

¶ QV æritur, vtrum ratihabitio det fa140|An rati|habitĩo|det fa-|cultatẽ|absoluẽ|di.


Yüklə 2,25 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   27




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin