Ex doctrina doctissimi patris magistri fra
Yüklə 2,25 Mb.
|
|
Sed hoc reuocatum est per nouā cle- mentinā si se defendat cũ moderami- ne inculpatæ tutulæ. Et talis non erit irregularis, sed poterit illotis manibus celebrare. Ecclesiastici quoque ponẽ tes iudices, & exhortantes vt seruent iustitiam, non sunt irregulares. Non defendens autem alium qui occîditur si ex officio tenebatur defendendere, est irregularis. Si verò non tenebatur ex officio non erit irregularis. ¶ QV Æritur, de annexis ordini. Pri- mò de tōsura, an sit cōueniẽs ꝙ eccle- siastici tondeantur? S. Tho. & oẽs di- cũt esse cōueniẽs. Primó ratione figu- ræ, nā significatur ecclesiasticos esse reges: iuxta illud Petri, vos aũt genus electum, regale sacerdotiũ. Et figura circularis est perfecta, significat per- fectionem quam habere debet supra<-P> @@0@ @@1@ tualibus. Tōdentur autem in superio ri parte, ne mens eorum temporalibꝰ impediatur à diuinis contemplandis. Vel vt ait Beda, & Rabanus gestamꝰ coronam non quia apostolus Petrus sic attonsus est, sed propter passionem Christi in qua ipse coronam spineam portauit. In cōcilio Tolletano. 4. sub Isydoro cap. 41. reprehenduntur om nes clerici ꝗ in summitate capitis mo dicum circulum tondebant, & dicitur quód iste est modus hæreticorum, & mandatur quòd detonso superius to to capite, inferius solũ circulum coro næ relinquant. Hęc in Hispania serua bātur, iā omnia lapsa sunt in deterius. Tonsura autẽ ista non est ordo secun dũ sanctum Thomam. Nam ordines non dantur sine celebratione missæ, tonsura autem datur extra celebratio nem. Item quia per tōsuram nulla po<-P> @@0@ @@1@ tōsura ordinatur ad eucharistiam ad quam omnes ordines dirigũtur: & sic propriè loquendo non est ordo, quan uis in cap. cum contingat, de ætate & qualitate ordinādorum, clericatus vo cetur, sed capitur ibi ordo largè. Est autem Hispanię magnus abusus quòd tonsurantur sine quacunque intentio ne veniendi ad chorum. Et ego non dubito quin peccent plusquàm venia litèr episcopi qui hoc sciunt, & tamẽ de hoc non poenitent. De dignitate episcoporum cardinalium, quàm an tiqua sit, & vtrum dignitas episcopo rum sit iure diuino maior quàm coe hac scientia fideles indigẽt nihil impresentiarũ ponẽdũ iudicaui sufficiant. @@0@ @@1@ matrimonij. trimonij tractat Magister. 4. distin ctio. 26. & reijcit il lud in vltimum lo cũ quia minus spi- ritualitatis habet. Vel quia prius tractandum erat de sa cramentis quæ ordinantur ad propa- gationem spiritualem, & postremò de matrimonio quod quidem ordina tur ad propagationem corporalem seu temporalem. ¶ QVÆRITVR, in primis vtrum matrimonium sit sacramen- tum? Respondeo quód sic, & non est dubium. Nam Ephesios. 5. dicitur sa- cramentum hoc magnum est: ego au tem dico in Christo & ecclesia. Et ita etiam determinatur in concilio Florẽ<-P> @@0@ @@1@ ferat gratiam? Respondeo, quod ex eo quod est sacramentum confert gra tiam non ponentibus ouicem, & ritè suscipientibus, vt determinatur in cō cilio Tridentino sesione septima ca- pitulo. 6. 7. &. 8. Instituit autem Chri stus hoc sacramentum Matthæi. 19. quando illud commendauit, & pręce pit inseparabilitatem dicens: quos De us coniungit &c. ex quo, & ex tradi- tione apostolorum & magis ex tradi- tione ecclesiæ habemus quod matri- monium sit sacramentum. matrimonium cōtractũ per procuratores sit sa- cramentum? Respondet Caietanus ꝙ non. Quia nullum sacramentum potest confici per procuratores. Item quia receptio gratiæ est actus personalis, & non<-P> @@0@ @@1@ bet sacramento nouæ legis confertur gr̃a, ergo. Dicimus tñ ꝙ licet talis cō- tractus nō sit sacramẽtũ, est tñ verum matrimoniũ. Et ita factũ fuit Genesis 24. per Heliezer seruũ Abrahā & pa trem Rebecæ. Dicit Caieta. quòd faci lius posset papa dispensare in hoc ma trimonio, quám in eo quod est sacra- mentum cōtractum, scilicet inter præ sentes & per verba de præsenti. ¶ SED cum in omni sacramento in ueniatur materia & forma, quæritur quæ sit materia, & quæ forma huius sacramenti? Palude. 4. d. 26. ait quòd coniuges se habent vt materia, & ver ba vt forma. Capreo. d. 26. dicit hoc es se probabile. Melius tñ dicitur cum, S. Tho. quòd verba vnius coniugis sũt materia, & verba alterius sunt forma putâ verba quæ primò proferuntur sunt materia, & quæ proferuntur vlti<-P> @@0@ @@1@ mentũ. Ita ait. S. Tho. 4. d. 26. q. 2. art. 1. 2. &. 4. d. 1. q. 1. ar. 1. quæstiuncula. 5. 2. Et ita tenendum est sine dubio. ¶ QV Æritur, cũ in matrimonio in- ueniantur quatuor, scilicet consensus contractus, mutua obligatio, vinculũ & copula carnalis, quod horũ sit ma- trimonium? Respondeo primò quòd nō est copula carnalis. Nam inter ma riam & Ioseph fuit verum matrimo- niũ sine tali copula. Secundò dico ꝙ nec consensus est matrimonium. Pa- tet quia matrimonium semper durat, consensus verò non semper durat. Et si dicas ꝙ duratvirtualitèr, dico ꝙ hoc nihil est, quia aliquādo poenitent am bo, & dolent de matrimonio. Tertiò dico ꝙ nec ipse contractus est matri- monium. Quia contractus non est ni- si expressio consensus, sed consensus non est matrimonium, ergo nec ex-<-P> @@0@ @@1@ semper durat est inseparabile, con- tractus verò fini{t$}. Restat igitur ꝙ ma- trimonium est vinculũ & obligatio il la mutua inter virum & foeminā. Pa tet quia matrimoniũ nihil aliud sonat organum quoddam & instrumẽtũ ordinatum ad procreādos liberos, sed vinculum istud quod ponimus ad co- pulam carnalem inter virum & vxo- rem requiritur, & est necessarium & sufficiens ad procreationem liberorũ ac eorundem instructionem ergo, il- lud est matrimonium. Istam mutuam obligationem ponit Paulus, prima Corinthiorum. 7. mulier potestatem sui corporis non hahet, sed vir: simili ter & vir potestatem sui corporis nō habet sed mulier &c. ¶ QV Æritur, de causa huius vinculi vtrũ ad hocvinculũ causandũ requira tur & sufficiat consensus? Respond. ꝙ<-P> @@0@ @@1@ cessarius & sufficiens causa matrimo- nij: & in hoc oẽs doctores conueniũt. Sed dices nemo erit certus de matri- monio, quia nemo potest esse certus de consensu alterius coniugis. Respō- deo, ꝙ nō requiritur ꝙ habeamus cer titudinem euidentiæ, aut fidei de con- sensu alterius, sed sufficitcertitudo mo ralis ad securitatem conscientiarum. ¶ SED quid si vnus coniugum ha- beat certas coniecturas quód alter cō- iux non consensit, vt quandò quis cō- traxit cũ puella quæ omnino respue- bat tale coiugiũ, tamẽvicta fuit à parẽ tibus, an talis possit exigere & redde- re debitũ? Scotus. 3. d. 4. & alij docto- res dicunt, ꝙ quando non cōstat quòd fuit timor cadens in virum constantẽ, & quòd ex tali metu consensit, si illa dixit quòd accipiebat eum in virum, deponenda est conscientia, & licitum<-P> @@0@ @@1@ est dubium de hoc. Si autem non pos sit conscientiam deponere, quia vidit maximam resistentiam puellę, & mo do dicit se non consensisse, dico quòd hac conscientia durante, nec potest pe tere, nec reddere: imo dico ꝙ in tali ca su esto illa petat, non potest vir redde re debitum, nec peccat per hoc: sed de bet illi dicere quòd consentiat modo. Et si consentit, benè quidẽ. Si autẽ di- cat ꝙ nec tunc vult consentire, non po test exigere, nec reddere: nō est dubiũ Si autem sit dubium pro vtra parte deponat conscientiam, & petat & red dat. Quod si non potuerit conscientiā deponere, non poterit petere, nec red dat debitum. Si verò habuerit formi- dinem quòd illa non consensit, dicoꝙ sufficiet probabilitas pro altera parte, & agat contra illam formidinem. Et si in tali casu dicat quòd non consen-<-P> @@0@ @@1@ poterit ad eam accedere. Et si illa pe- tierit debitum faciat eam prius cōsen tire & posteà reddat. ¶ QVæritur quid faciendum quandò aliquis contraxit cum aliqua secretè & posteà ille negat matrimonium, & contrahit publicè cũ alia, an illa prius relicta possit contrahere cum alio? Re spondeo, ꝙ si illa habeat apparentias ꝙ ille non consensit secum in matri- monio: vt putâ quia erat magna inæ- qualitas inter illos, quia ille erat nobi lis, & ipsa filia agricolæ, & ipse iurat se non consensisse cum ea, tunc appa- rentia sufficiens est quòd non consen sit: & sic illa poterit transire ad matri monium aliud. Si tamen illa non pōt omnino credere nisi quòd consensit, dico quòd cum illa conscientia non matrimonium. @@0@ @@1@ ¶ QV Æritur, an requiratur ꝙ cōsen- sus interior exprimatur exterius ad hocvt fiat matrimonium? Respondeo secundũ omnes quòd sic. Patet apud.
2. ar. 2. & Durandus ibi. q. 1. & Scotus q. vnica. Et glosa cap. tuæ fraternitatis extra de sponsalibus. Matrimonium enim est sacramentum, at in sacramẽ- to oportet ꝙ ĩterueniat aliquod signũ sensibile. Et in cap. cum apud de spō- salibus dicitur ꝙ requiritur expressio exterior non solũ ad hoc quod cogno scatur, sed etiā ad hoc vt sit matrimo- nium. Item probatur quia nun ho- mines se contraxisse putāt donec pro ferantur verba, quantuncun cogno scant inuicem cōsensus interiores. Suf ficiunt autem signa exprimentia hũc consensum: & illa vocantur in propo sito verba. Et etiam si pater loco puel lædicat quòd sic, illa præ verecundia<-P> @@0@ @@1@ Si veró alius à patre exprimeret con- sensum puellæ, ipsa tacente & consen tiente, sufficiet in foro conscietiæ. Sed forte in foro contentiosso damnare- tur & non admitteretur. ¶ SED vtrum ad matrimonium suf- ficiat cōsensus & verba de futuro? Re pōd. ꝙ non, sed requiritur ꝙ cōsensus & verba sint de præsenti. Vt expressè habetur in cap. tuę fraternitatis de spō salibus, accipio te in meā incrastinum & deinceps, non est matrimonium. Si autem dix erit aliqua verba ambigua quæ possunt habere duplicẽ sensum, standum est in foro conscientiæ inten tioni cũ qua illa protulit: an scilicet di xerit ea animo contrahendit, an non. In foro autem exteriori standum est coniecturis. ¶ QV Æritur, de illo qui contraxit cũ aliqua proferens exterius verba &<-P>
@@0@ @@1@ <-P>interius non habens consensum, an sit matrimonium? Respondeo, quòd nō. Quia deficit consensus interior. Ideò caueant sibi fatuæ puellę. Sed vtrum saltim talis teneatur eā ducere in vxo rem? Scotus. 4. d. 30. q. 1. dicit omnino ꝙ sic: quia fecit illi iniuriam in illo cō tractu exteriori non cōsentiendo. Idẽ dicit Adrianus, & Palude. Ideò ne pu tent isti nequam homines impune se hæc scelera patrare. S. Tho. d. 27. q. 1. arti. 2. quæstiuncula. 4. dicit ꝙ in foro consciẽtiæ non impugnè agit qui sic deludit puellā. non tñ dicit ꝙ tenetur eā ducere. Nec ꝗ dicũt ꝙ tenetur eam ducere sufficientèr probant. Timeo tamen quòd est sicut illi dicunt, & est verisimile, & vellem esset verum. ¶ QVÆR Itur, vtrũ qui contraxit matrimonium possit ad religionẽ trā sire? Respondeo, quòd post matri- monium est consumatum non potest<-P> @@0@ @@1@ terminatio ecclesiæ. Probat. S. Tho. quia nullus potest dare alienum, sed consumato matrimonio neuterconiu gum est sui iuris: iuxta illud Pauli vir sui corporis potestatem nō habet sed vxor, ergo. Et de hoc sunt multa iura in titulo de conuersione coniugatorũ Sed ab hac regula generali sunt exce- ptiones. Prima qñ vnus coniugum cō misit adulterium, alter potest transire ad religionẽ libere: vt habetur expres sè ca. agathose. 27. q. 2. Scũda exceptio est si vterque coniugum voluerit pro fiteri religionem tũc licebit ambobus ingredi eam. Est tamen notandũ ꝙ de licentia vnius coniugis alter potest trā sire ad religionem, dummodo ille qui dat licentiam ingrediatur etiam reli- gionem, vel sit in ætate senili in qua non sit ei periculum continentiæ. Nā si tale periculum ei immineret illa li-<-P> @@0@ @@1@ rius nulla esset. Si autem sit in ætatetā senili ꝙ iudicio prælatorum non sit ei periculum de castitate, tunc potest da re licentiā etiā si alter coniux maneat in seculo. De istis sunt multa loca in iu re videatis vos illa. Dicit etiā Palu. 4. d. 27. q. 3. quòd quotiescunque licet vi ro transire ad religionem, licet etiam ei transire ad sacros ordines in seculo. In nullo doctore hoc inueni, & credo quòd dicit verũ, quia tunc nullum est impedimentum. Vnde si vxor cōmis- sit adulterium, maritus potest promo ueri ad sacros ordines etiam si non in tret religionem. Et idem dicẽdum est si vxor sit extra periculum incontinẽ tiæ, & dederit viro licentiam. ¶ QV Æritur, vtrũ post matrimoniũ ratũ non consumatũ liceat intrare re- ligionem? Respōdeo ex sententia om nium, & ex consuetudine & determi<-P> @@0@ @@1@ ro coniuge reclamante. Hoc habetur in cap. verũ, & in ca. ex publico de cō- uersione coniugatorum. Et facta pro fessione alter coniux qui remanet in seculo potest transire ad secundas nu ptias. Hierony. dicit (& habetur in ca. scribit. 27. q. 2.) đ Machario quòd post apparatũ nuptiarũ trāsijt ad hæremũ. Et in ꝓlogo euāgelij Ioannis, dicit ꝙ Xp̃s assumpsit Ioānẽ á nuptijs. Idẽ di- citur de beato Alexio filio Epiphanię ¶ QV Æritur, si sponsus vi consuma uit matrimonium, an possit illa transi re ad religionẽ eo inuito? Videtur ꝙ nō, quia iā matrimoniũ est cōsumatũ. In contrariũ est quia ille fecit iniuriā, ergo videtur ꝙ talis iniuria debeat re parari: & cũ ipsa ante iniuriā possit in gredi, poterit etiā post acceptā contu- meliā. De hoc nihilvidi ĩ iuredetermi natũ. Ideò ꝓbabilis ẽvtra pars. Et ita<-P> @@0@ @@1@ bile videatur ꝙ non potest ingredi re ligionem, quia iam est ibi vinculũ car nale & non tm̃ spirituale. Et licet vir malè fecerit non tamẽ debet hac poe na puniri. Caueret ipsa sibi, vel intra- ret anteá religionem. Palude reputat magis probabile quòd possit transire. Vtraque opinio videtur mihi proba- bilis. Tamen hoc est vnum certum ꝙ licet illa intret religionem matrimo- nium non derimetur, nec ille poterit transire ad secundas nuptias ipsa viuẽ te: quicquid dicat Durandus. ¶ QVOD diximus supra, scilicet ꝙ ante consumationem matrimonij li- cet ingredi religionem, intelligendũ est de religione in qua fit votum solẽ- ne. Vnde à las beatas quæ vocātur ter ceras, quas puto solùm facere votum simplex, non poterit trāsire. Quia ob tale votum nō posset dirimi matrimo<-P>
@@0@ @@1@ daba enel siglo. Imo si illæ beatæ nu berẽt licet peccarẽt, teneret mr̃imōiũ.
futurarum nuptiarum, quę iā in Hispania ferê non fiunt: si no desposorios de præsenti. Sũt igitur sponsalia mutua promissio futurarũ nuptiarum. Nec sufficeret dicere, ego propono te habere in vxorem, nolo tamen me obligare. Talia non sunt sponsalia: vt malè putat Palude. 4. d. 27. sed requiritur stipulatio, & obliga tio. Fiũt autem duplicitèr vt ait sanct. Tho. 4. d. 27. q. 2. ar. 1. Vno modo sine conditione quacun, & talia statim sunt sponsalia. Alio modo fiunt cum conditione: vt si dicam, ducam te side deris mihi mille aureos, vel si pater tu us cōsenserit. Nos simul tractabimus<-P>
@@0@ @@1@ & de appositis matrimonio. ¶ QV Æritur, vtrũ si sponsalia contra hantur inter personas illegitimas, ani mo contrahendi sub hac conditione, si papa dispensauerit, an adueniẽte cō ditione sint vera spōsalia? & si fuerũt verba de præsenti, an sit matrimoniũ conditione adueniẽte? Et augeaturdu biũ, ponamus ꝙ isti post venit dispẽ satio habeant eā ratā. In Flandria fuit mihi magna cōtrouersia cũ aliquibus iuristis super isto casu. Sed respōdeo, ꝙ non est matrimoniũ & oppositũ est error intolerabilis. Ratio est quia an- te dispensationẽ hęc nō erat vxor istiꝰ igitur nec post. Quia papa nō potest dare vxorẽ, sed solũ dat facultatẽ du- cendi illā. Et si talis transiret ad secun Yüklə 2,25 Mb. Dostları ilə paylaş:
|