terminatũ ab ecclesia de cōsec. d. 4. c.
paruulo, & c. regenerāte, & sũt verba<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo.
<-P>Augustini, & figuratum fuit Exodi
14. in Ægyptijs, de quibus dicitur, nec
vnus quidẽ superfuit ex eis. Vbi dicit
Glo. sic, peccata omnia in baptizato.
Iem originale nō dimittitur sine gra-
tia, sed gratia non patitur secum pec-
catum mortale, ergo omnia peccata
mortalia remittun{t$} in baptismo. Hæc
conclusio est de fide, & patet ex mul-
tis locis sacræ scripturę, & ex ca maio
res, de baptis. ac proindè non licet deBaptis-|mus, an|remit-|tat totā|pœnam
ea dubitare. Sed an remitta{t$} tota poe-
na debita peccatis? Respō. ex sentent.
omnium doctorum quòd sic. Augus.
in Enchiri. c. 43. & habetur de conse.
d. 4. cap. per baptismũ ait. Per baptis.
quicquid ab homine dictum, factum,
aut cogitatum est, totum aboletur, &
quasi factum non sit habetur. Et Am
bros. qui allegatur à magistro senten.
4. d. 4. dicit, quòd in baptismo non re
quiritur gemitus peccatorũ, quia gra<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo. 15
<-P>tis omnia condonantur, sed si non re-
mitteretur tota pœna, requireretur
gemitus peccatorum, ergo. Item quia
aliàs post baptismũ imponeretur poe
nitentia sicut in confessione, sed non
imponitur, ergo nullus relinqui{t$} rea-
tus poenæ post baptismum. Item vt di
citur Roma. 6. In baptismo cōmori-
mur Christo. i. applicatur nobis eius
passio plenè, ergo totam emundat cō
scientiam. Et si aliqua iciunia baptizā
tis ante baptismum imponebātur vel
permitte bantur, hoc erat propter re-
uerentiam baptismi, vel ad satisfaciẽ-
dum pro peccatis, non autem ad tollẽ
dam poenam. Remittitur etiam ratio
ne baptismi fomes et ĩclinatio ad pec
candum: dicente Augustino de conse
cra. d. 4. nō ex quo, quòd nō ex æquo
infestatur à fomite baptizatus, sicut
non baptizatus. Diminuitur autẽ nō
per subtractionẽ, sed per additionem<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo.
<-P>contrarij, scilicet gratiæ & virtutis.
¶ QVÆR Itur, vtrum in baptismo17|Gratiā|& virtu|tes dan|tur in|baptis|mo.
detur gratia? Respon. quòd de hoc nō
potest dubitari. Nam præterquā ꝙ in
sacra scriptura habetur, est etiam de-
terminatum in clementi. vni. de sum.
Trini. & fide catho. & in capit. maio-
res de baptismo. Et etiam virgini Ma
riæ contulit gratiam, contra quosdam
errantes, & dicentes, ipsam vel nō ha-
buisse præceptum baptismi, vel nō re
cepisse in eo gratiam. Confert etiam
virtutes infussas vt in prædictis cap. est
ab ecclesia determinatum.
¶ QVÆ ritur, an baptismus omni-18|Baptis|mi effe|ctus, an|sit æqua|lis in om|nibus su|scipienti|bus?
bus conferat æqualem effectum? Re-
spon. duplicẽ esse baptismi effectum,
vnũ ordinatum, qui est gratia & virtu
tes, & remissio peccatorum, at poe-
narum. Alterum aliquo modo anne-
xum, vt donum prophetiæ, & gratiæ
gratis datę, & de hoc secundo effectu,<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo, 16
<-P>manifestum est quòd non semper om
nibus confertur æqualis. De primove
rò est inter theologos cōcertatio. Sco-
tus enim & Gabrie. et Caieta. tenent
quòd licet ratione sacramẽti detur de
terminata gratia, tamen ratione deuo
tionis ministrorum (vel quia vnus est
prædestinatus ad maiorem gratiam
quam alius) est maior effectus baptis-
mi in vno quā in alio. Sed ego non du
bito quin hoc sit falsum, et contra san
ctũ Tho. Sed dico, quod semper ratio
ne sacramẽti datur æqualis gratia. Ita
tenet Maio. 4. d. 4. q. 3. et hoc intelli-
gede puero. Nam de adulto nō nega-
rem quin maiorẽ gratiam baptismi re
cipiatvnus quàm alius, quia est maior
dispositio in vno quàm in alio.
¶ QV Æritur, vtrum qui est in actua19|An sit|bapticā|dus qui|est
li voluntate peccādi sit baptizandus?
Respon. sanct. Thom. 3. par. quæstio.
68. articulo. 4. et articulo. 8. ad. 4. Et<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo.
<-P>Scotus. 4. distin. 4. q. 5. Et Palu. 4. di.in actua|livolun|tate pec|candi.
4. q. 1. Et Durand. 4. d. 4. q. 2. quòd ta-
lis non est baptizandus, & de hoc non
est dubitandum. Et Augusti. & habe
tur de consecra. d. 4. ca. omnis qui ait.
omnis qui iam suæ voluntatis arbiter
constitutus est, cùm accedit ad sacra-
mentum fidelium nisi poeniteat, non
potest nouā vitam inchoare. Ab hac
poenitentia, cum baptizātur, soli pue
ri immunes sunt. Item actu. 2. Agite
poenitentiam & baptizetur vnusquis
q́ue vestrum. Poenitentia autem quę
ante baptismum requiritur, debet es-
se contritio, sicut & in sacramento cō
fessionis, nisi excusetur ignorātia, qua
putat se sufficientem dolorem habere
cum tamen nō habeat, tunc enim suf-
ficit attritio cum sacramẽto, sicut etiā
de poenitentia. Et per omnia similis
dolor requiritur ante baptismum, si-
cut ante poenitentiam: quia dolerede<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo. 17
<-P>de peccatis est de iure naturali, quod
non impeditur à iure diuino. Baptis-
mus autem in peccato mortali suscep
tus valere incipit fictione recedẽte, vt
determinat Augustinus cap. tunc va-
lere, de cōsecratione. d. 4. maxime si
habuerit attritionem. Sed quæritur,
quare hoc sacramẽtum habeat istud
preuillegium, quòd recedẽte fictione
valeat, cúm eucharistia nō habeat il-
lud, imo nec poenitẽtia? attritio enim
post poenitentiam nihil valet, quan-
uis cum poenitentia valeat, & tamen
attritio post baptismum, illius inquā
peccati attritio de quo erat fictio, suffi
cit ad hoc vt baptismus cōferat gratiā
ex opere operato. Respondet sanctus
Thomas. 4. distin. 4. quæstione. 3. ar.
2. quòd ratio discriminis est, quia bap
tismus imprimit characterẽ, quia iam
talis est verè baptizatus, & baptismus
non potsst iterari: & si sic non repara<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo.
<-P>retur effectus eius esset in vacuum sus
ceptus. Effectus autem aliorum sacra
mentorũ iterabiliũ potest recuperari.
¶ QVÆRITVR, an sint plura ba20|Baptis-|mus tri|plex.
ptismata? Respondeo ꝙ sic, nā triplex
est baptismus, videlicet, flāminis, san-
guinis, & aquæ, vt notat Glo. super il
lud Hebręo. 6. baptismata doctrinæ.
Et de baptismo flāminis fit mentio. 15
q. 1. ca. firmissimè, & ibi Glo. & de cō
secra. d. 4. ca. necessarium, & ibi Glo.
& Grego. Nazianzenus, lib. deseculis
Epiphanis, & Bernardus epistol. 77.
martyrium vocat baptismum. Et Ca-
siodo. de Origine officiorũ. ca. 24. po
nit hæc tria baptismata. Et Orige. 4.
Leuiti. & Augusti. 13. de Ciuita. Dei.
Baptismus autẽ flāminis vocatur poe
nitentia peccatorũ, et quæcun con-
uersio in Deũ sufficiens ad infusionẽ
gratię, qui non vocatur sacramentum
quia nō confert gratiā ex opere opera<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo. 18
<-P>to. Nec martyriũ vocatur sacramẽtũ,
quia iā essent plura quā septẽ saẽramẽ
ta nouę legis. Nec sunt necessariæ in
martyrio, res, et verba, materia, et for
ma. Sacramenta aũt oĩa cōstāt ex illis
¶ QV Æritur vtrum pueri sint ba-21|Pueri, ā|sint ba|pticādi.
ptizandi? & videtur quod nō quia ne
mo debet baptizari nisi voluntariè,
sed in pueris non est voluntarium, er
go. Respondeo nullo modo est dubi-
tandum, quòd pueri si non baptizan-
tur damnantur: si autem baptizantur,
saluantur. Hoc expressè determina-
tur in capit. maiores, de baptismo, &
Ioan. 3. dicitur nisi quis renatus fuerit
ex aqua, & spiritu sancto, &c. Et Au
gusti. cōtra Iuliañ. & de baptismo par
uulorũ, ca. 13. & 30. & de fide ad Petrũ
ca. 6. et in multis alijs locis determinat
quòd pueri sine baptismo dānantur,
& cum illo iustificantur. Pueri em̃ ha
bẽt originale peccatũ, secundũ illud<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo.
<-P>Roman. 5. oẽs in Adam peccauerũt,
sed in noua lege nō est aliud remediũ
contra originale, nisi baptismus ergo.
¶ QV Æritur, vtrum amentes, & fu22|Amen-|tes & fu|riosi, an|sint ba-|pticādi
riosi sint baptizandi? Respondeo, ꝙ si
aliquis sit perpetuo amens, quia sicna
tus est, & nunquàm habuit vsum ra-
tionis, talis est baptizandus, quia idem
est iudicium ac de puero. Secundò di-
co quod si amens habuit aliquando
vsum rationis, & tunc cum erat sui cō
pos voluit baptizari, licet posteà inci-
derit in amentiam est baptizandus si
ne dubio. Verum est quòd si quandò
habuit vsum rationis, & voluit bapti-
zari, constet eum esse in aliquo pecca
to mortali à quo nolebat abstinere,
male faceret qui eũ baptizaret. Siau-
tem talis defacto baptizetur, vtrum cō
sequatur gratiam? Doctores concor-
diter dicunt, quòd nihil sibiproficeret
baptismus. Nec ego oppositum aude-<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo. 19
<-P>rem determinatè dicere, probabile ta
men existimo, cùm baptismus sit inre
medium peccatorum, quòd habet effi
caciam erga attritum qui est in morta
li. Et potest etiam baptizari cum sit in
originali talis furiosus, quòd si bapti-
zetur in casu dicto saluabitur, ne po-
namus aliquem in via extra statum sa
lutis. Hoc credo multum probabile.
Tertiò dico quod si talis cum habuit
vsum rationis noluit baptizari posteá
lapsus in amentiam non potest bapti-
zari, quia volũtas præterita reputatur
præsens, & si baptizetur nihil ei valet
baptismus vt videtur. Quartò dico ꝙ
si sit talitèr amens de quo creditur ꝙ
redibit in pristinam sanitatem, etiam
si ante amentiam voluerit baptizari,
non est baptizandus sed propter reue
rentiam sacramenti expectanda est
eius conualescentia: dummodo nō sit
periculnm de morte eius.
@@0@
@@1@De Baptismo.
¶ QV Æritur an pueri infidelium23|An pue|ri infide|liũ sint|bapticā|di invi|tis parẽ|tibus.
sint inuitis parentibus baptizādi? Est
quęstio grauis, & tracta{t$} à sanct. Tho
ma. 3. p. q. 68. ar. 10. 4. dist. 4. Capre. &
multi Thomistæ tenent partem nega
tiuam scilicet quòd nullo modo licet
baptizare filios infidelium quorum-
cun, siue illi sint pagani, siuc Iudęi,
siue liberi, siue serui: inuitis parentibꝰ
Scot. 4. d. 4. q. 9. tenet contrarium sci-
licet, quòd sunt baptizandi. Durā. au-
tem li. & quæstio. 6. & Caieta. 2. 2. q. 10
ar. 12. tenent viam mediā. Dicit enim
hæc opinio esse distinguendum de in
fidelibus, quidam enim sunt sui iuris,
& non serui christianorum, & taliũ
filij non sunt baptizandi inuitis parẽ-
tibus. Alij infideles sunt serui christia
norũ, quales sunt qui iure belli sũt ser
ui, & etiā Iudæi secundũ istos, & filij
eorũ, quia occîderunt regem nostrũ,
& horum filij possunt, & debent inui<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo. 20
<-P>tis parentibus baptizari. Hanc opinio
nem putat Caiet. esse sanct. Tho. Pro
huius quęstionis solutione, notādum
quòd per parentes in proposito non
intelligimus solos genitores sed etiam
eos in quorum custodia, et cura sũt fi-
lij. Vndè si puer infidelis iusto titulo,
vel etiā iniusto (vt benè dicit Capre.)
venerit ad terras christianorum, cum
iam non possit esse sub cura genitorũ
sed sub cura dominorum christiano-
rum esset baptizandus. Nā si tales nō
liceret baptizare, cùm proprij paren-
tes non possint eorum curam gerere
essent pueri extra statũ salutis. S. Tho.
igi{t$} determinatè, et absolutè respōd.
ꝙ tales non sunt baptizādi inuitis pa-
rentibus, et ita tenendũ est. Et ecclesia
tales pueros in terris paganorũ sub cu
ra parentũ degentes nunquā consue
uit baptizare: quāuis eorũ parẽtes ma
lè vtātur dominio quod in ipsos habẽt<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo.
<-P>Nos tamẽ non sumus eorum iudices,
dicente Paulo, de his qui foris sunt ni
hil ad nos. Sicut ego non possum co-
gere christianum ad audiendam mis-
sam die dominica, licet habeat præce
ptum audiendi eam: quia ego nō sum
executor huius legis. Et ca. Iudæi. 28.
q. 1. & ca. ex literis, de conuersione in-
fidelium habetur, quòd si alter infide
lium fiat christianus, baptizentur eius
filij pueri, ergo si nullus parentum cō
uertatur non debent baptizari.
De Ministro.
QV Æritur, vtrum mali mini-24|Malimi|nistrian|cōfferāt|vera sa|menta.
stri conferant verum baptis-
mum, & alia sacramenta? Re
spondetur secũdúm omnes doctores
quòd sic, & est determinatio ecclesiæ
in cap. Roma. de consecra. d. 4. vbi di
citur. Romanus Pontifex non atten-
dit hominem, qui baptizat, sed spiritũ<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo. 21
<-P>Dei subministrare gratiam baptismi
licet paganus sit qui baptizat. &. 1. q.
1. ca. si iustus fuerit: non est de hoc du-
bium apud fideles, & oppositum dice
re est error Vuiclephista. Sed de hæ-
reticis ministris fuit olim altercatum
inter doctores, an conferrent vera sa-
cramenta? Vndè Cyprianus cũ episco
pis prouincię Affricæ, & aliarum dua
rum Carthaginem conuenerunt, vbi
Cyprianus determinauit, quòd ab hę
reticis baptizati essent rebaptizandi,
& perseuerauit in ea opinione, vt pa-
tet, ca. si quis inquit. 1. q. 1. & capit. quo
modo exaudiet, de conse. d. 4. Augu.
autem lib. vno de baptismo, dicit ꝙ si
quid erroris ibi Cyprianus tenuit fal
ce passionis est remotum. Et debaptis
mo contra donatistas, lib. 6. &. 5. c. 23.
& in multis alijs locis, dicit ꝙ conciliũ
vniuersale totius ecclesiæ post illud
Carthaginense celebratum determi-<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo.
<-P>nauit quòd hæretici conferebant ve-
ra sacramenta, & ita ecclesia tenet. &
in ca. ad abolendam de hæreticis dici
tur, quòd qui alitèr de sacramentis ec
clesiæ sentit, & docet quàm ecclesia
Romana hæreticus est. Et si Ambro.
li. de initiandis rudibus, & habetur. 1.
q. 1. ca. nō sanat, dicat ꝙ baptismus ꝑfi-
di non mũdat sed polluit, loquitur de
baptismo Arrianorũ, ꝗ ponebāt aliā
formam scilicet in nomine filij serui.
¶ QVÆRITVR, vtrum mini-25|Mini-|stras sa|cramen|ta in|peccato|mortali|an pec-|cet mor|ta liter.
ster existẽs in peccato mortali peccet
mortalitèr administrans sacramentũ?
Resp. sanct. Tho. 3. p. q. 64. ar. 6. quòd
sic, quia est notabilis irreuerentia di-
uinorum contra præceptum iuris na
turalis. Admonet tamen Caieta. hoc
esse sane intelligendum. Nam ad hoc
quòd talis actio sit mortalis requirun
tur tria. 1. quòd sit minister, ita ꝙ fa-
ciat actum religionis. Ex quo patet cō<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo. 22
<-P>tra Adrianum, ꝙ qui eleuaret hostiā
iacentem in luto, non peccaret esto es
set in mortali, quia illa actio nō est mi
nistri inquantum minister est. 2. requi
ritur ad hoc sit mortalis, quòd actio il
la sit sacramentalis. i. quòd procedat
à sacramento. Vndè diaconus in mor
tali legens euangelium peccat morta-
litèr, quia illa actio procedit à sacra-
mento ordinis, & terminatur ad eu-
charistiam. 3. irreuerentia ista est mor
talis ex genere. Et cum secretè, et sine
solennitate in necessitate baptizat in
mortali, peccat venialitèr tātum, quia
facit id in persona alterius, & non
vt sacerdos.
¶ QVÆRITVR, an liceat reci-26|Sacra|menta a|malis|mini-|stris re-|cipere,|an sit li|citum.
pere sacramenta á malis ministris sci-
licet à concubinarijs, &c? Sanct. Tho
mas. 3. par. quæstione. 64. articulo. 6.
in solutionibus argumentorũ, &. 4. di
stinctio. 5. q. 2. tractat hanc materiam.<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo.
<-P>Respondeo ꝙ duplex potest esse mi-
nister malus, vnus qui toleratur ab ec
clesia quoniam scilicet non est excō-
municatus, nec præcissus, & á tali lici
tum est recipere sacramenta, non ta-
men (vt benè notat Caietanus) licet
eum inducere ad conferendum sacra
mentum, nisi in duobus casibus. Pri-
mò quando ipse tenetur conferre sa-
cramentum illud, putâ quia est cura-
tus, & dominica dies possum eum in-
ducere ad celebrandũ, licet sit in mor
tali: quia ego vtor iure meo, & exigo
quod ipse potest benè facere, & si ma
lè agit ipse viderit. Secundó in articu
lo necessitatis, quādo in periculo mor
tis egeo baptismo, possum inducere
tunc ministrum quantumuis pessimũ
ad cōferendum mihi sacramentũ. Al
ter potest esse minister malus, qui sit
excōmunicatus, & pręcisus ab eccle-
sia, & à tali non licet recipere baptis-<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo. 23
<-P>mum ac proinde nec aliud quodvis
sacramẽtum. Has duas propositiones
ponit sanctus Thom. Caieta. Duran.
Palu. Adria. & Scot. qui addit quod
si sim in extrema necessitate, et egeo
baptismo, & sunt duo qui possunt me
baptizare, scilicet laicus bonus, et sa-
cerdos iniquus, potius debeo induce-
re sacerdotem ad me baptizandum,
quàm secularem, et bene dicit, nam
laicus non est minister sacramenti ba
ptismi, nisi in defectu sacerdotis. Tem
pore verò necessitatis licitum est etiā
suscipere sacramentum baptismi ab
excommunicato, et pręcisso, vt benè
dicit sanctus Tho. et Scotus. nam talis
minister solo iure positiuo impeditur
ab administratione sacramentorum,
sed in casu necessitatis est præceptum
de iure diuino vt iste baptizetur, et qđ
ille eum baptizet, ergo. Et ita determi
natur in cap. si quem fortè. et cap. sub<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo.
<-P>diaconus. 24. q. 1. Et Augus. allegatur
ab Adriano in libro de vno baptismo
de quodam qui in extremis ab hæreti
co est baptizatus. Super quo Augusti
nus ait, non solum quod fecit non im
probamus, sed etiam securissimè, &
verissimè laudamus, possunt ergo, &
tenentur in articulo necessitatis ab hę
reticis excōmunicatis, pręcissis susci
pere sacramẽtũ baptismi. vt dictũ est.
¶ HOC autem quod diximus non27|Ab ex-|cōmuni|catis, an|liceat sa|cramen|ta reci-|pere.
esse licitum recipere sacramẽta ab ex
cōmunicatis intelligitur de solis illis
qui nominatim sunt excommunicati,
vel ob notoriam percussionem cleri-
ci. Sic enim determinatum est in con-
cilio Constantiensi, & in concilio Ba
siliensi. Cum alijs verò excōmunica-
tis idem iudiciũ est, sicut de ministris
peccatoribus, non enim tenemur eos
vitare, etiā in participatione sacramẽ-
torum, nisi sicuti malos ministros nō<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo, 24
<-P>inducẽdo eos sine necessitate ad sacra
menta conferenda.
¶ QV Æri{t$}, anad baptizādũ puerũ ex28|An pu-|er in|vtero|matrĩs|sit bapti|candus
pectāda sit eiꝰ natiuitas ex vtero? Re-
spō. secundũ oẽs docto. ꝙ sic: & habe
tur de consecra. d. 4. cap. qui in mater
nis. Verum est ꝙ si manu obstetricis
posset realitèr mitti aqua, & verba di-
cantur, ꝙ esset verus baptismus. Si au-
tem periclitetur puer nascens, & ap-
pareat caput, baptizetur, & erit verus
baptismus: vt ait. S. Tho. 3. p. q. 68. art.
11. 4. vbi ait, ꝙ si esset omnino natꝰ suf
ficeret mittere aquam in caput, ergo
&c. Si autẽ alia pars appareat scilicet
pes, vel manus, dicit S. Tho. Durā. Pa
lu. & est cōmunis opinio, ꝙ licet non
sit certũ an esset verus baptismus, ba-
ptizandus tamen est, & posteá si na-
scatur debet sub conditione iterũ ba-
ptizari. Palu. contendit ꝓbare ꝙ certis
simè erit baptizatꝰ, licet nō intingua{t$}<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo.
<-P>aqua nisi pes, vel manus. Sed tamẽ nō
est ita certum, vt ipse putat. Panormi.
et Innocentius in cap. debitum de ba-
ptismo, videntur sentire quód quęli-
bet pars sufficiat ad baptismum et ve-
rè est in hoc magna apparentia.29|Ab ex-|cōmuni|catis, an|liceat sa|cramen|tis recipere.$unclear Dostları ilə paylaş: |