¶ QVÆ ritur, quid faciẽdum est de
pregnante damnata ad mortem? Re-
spondeo, ꝙ est expectādus partus. Pa
tet in lege negat. ff. de statu hominũ,
et in lege pregnantis. ff. de poenis, et a
liud facere esset grande sacrilegium.
Sed quid si illa egrotet ad mortem, an
sit aperienda vt fętus baptizetur? Re-
pondeo ꝙ temporibus nostris quidā
medicus consuluit, vt fieret cissio, sed
pessimè proculdubio, nam nullomo
do licet, non enim sunt facienda ma-
la vt veniant bona, et non potest om
nino esse certa mors matris, et dato ꝙ
esset certa, aperire eam viuẽtem esset
occîdere eam, quod est immane sacri<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo. 25
<-P>legium. Posteà verò cùm mater mo-
riatur aperienda est, & puer si viuus
reperiatur baptizādus, vt in lege post
humus. ff. de in offi. testamẽt. Solinus
dicit de Iulio Cæsare, quòd sic fuerit
ab vtero matris extractus, & idem di
cit Palu. Sed hoc nō est verum de Iu-
lio Cæsare, sed de alijs Cæsaribus.
¶ QVÆRITVR, quo tempore30|Pueri ā|sint sta|tim ba-|pticādi.
sint pueri baptizandi? Respondeo se-
cũdùm sāctũ Tho. quòd statim. Quia
ratione baptismi Deus, & angeli ha-
bent maiorem curam illorũ: non di-
co statim. i. eadẽ die. Est enim magna
abusio in nostris tẽporibus, quòd sem
per antequàm puer ducatur ad ec-
clesiam est baptizatus: si timeretur
eius mors, & esset periculũ, benè qui
dem: sin autem melius est vt in eccle-
sia baptizetur. Si autẽ adulti sint bap-
tizandi non debẽt diu differre baptis-
mum propter pericula interim immi<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo.
<-P>nentia: debent tamen prius instrui in
fide. Tempore etiam interdicti licitũ
est baptizare, vt patet in cap. quoniam
de sententia excōmunicationis lib. 6.
¶ QV Æritur, vtrum ad baptismũAn in|baptis-|mo re-|quira-|tur intẽ|tio bap-|ticantis.
requiratur intentio baptizantis? Re-
spondeo secũdũ sanct. Tho. 3. p. q. 64.
arti. 8. et secũdũ omnes doctores quòd
sic, nam quando ad vnum concurrũt
multa, oportet ꝙ sit aliquid per quod
ex illis multis fiat vnum, in baptismo
autẽ concurrunt multa, scilicet mate-
ria et forma baptizans, et baptizatus,
&c. ergo oportet cúm sacramentum
sit vnum, ꝙ per aliquid fiat vnum, sed
non videtur quomodo aliter fiat vnũ,
nisi per hoc quòd applicantur isti per
intentionem, ergo intẽtio requiritur.
Item oportet quòd baptismus sit actio
humana, nam si insanusbaptizaret nō
esset baptismus, sed non potest essea-
ctio humana sine intentione, ergo re-<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo. 26
<-P>quiritur intentio faciendi quod eccle-
sia intendit. Requiritur intentio bapti
zandi, nec quādo baptizat requiritur
actualis intentio, sufficit enim virtua-
lis. i. quòd prius voluerit baptizare: li-
cet tunc quando baptizat cogitet de
impertinentibus. Furiosus verò bapti
zare non potest, quia non habet intẽ-
tionem quæ requiritur, vt dictum est.
Si autem sacerdos putet se baptizare
Petrum, & baptizat Martinũ, quia iā
intendit baptizare, verè baptizat: licet
erret in persona. Imo quāuis erret in
sexu putās se baptizare Franciscum,
& baptizat Ioannem contra Ostiens.
¶ QVÆR Itur, an baptismus pos-31|Baptis-|mus an|possit|iterari?
sit iterari? Respondeo secundùm om
nes doctores quòd non. Sanct. Tho.
3. parte. quæstione. 66. articulo. 9. tra-
ctat de hoc. Et patet, quia Ephesios
sexto dicitur vna fides, vnum baptis
ma. Et Hebreos sexto imposibile<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo.
<-P>est enim eos qui semel sunt illumina-
ti &c. & prolapsi sunt rursus reuocari
ad poenitentiam. Quidā hæretici hũc
locum intelligebant de poenitentia.
Cōtra quos August. li. de vera & fal-
sa poenitentia ca. 3. ostendit prædictũ
locum necessario esse intelligendum
de baptismo. Similitèr Damas. l. 4. c. 1
Nā si de poenitentia intelligeretur es
set contra illud euangelij Matthęi. 18.
nō dico septies, sed septuagies septies.
Et est determinatio ecclesiæ, de conse
cra. d. 4. cap. rebaptizare, & sunt ver-
ba Augustini ad Maximianum, reba
ptizare hęreticum hominem omnino
peccatum est, rebaptizare autem ca-
tholicum, immanissimũ scelus est. Ha
betur etiam. 1. q. 1. c. quodquidam. Est
autem secundũ. S. Tho. multiplex hu
ius ratio, baptismus enim est quædam
natiuitas, & regeneratio: sed homo in
vita corporali non potest semel iam<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo. 27
<-P>natus, denuo nasci, ergo nec in vita spi
rituali. Item in baptismo cōmorimur
Christo, vt dicitur Roma. 6. sed Chri
stus tantum semel mortuus est, ergo.
Item baptismus imprimit characterẽ
indelebilem, ergo. Item quia datus est
in remedium contra originale pecca-
tum, sed hoc peccatũ semel dimissum
non potest redire, ergo nec baptismus
potest iterari: quód si reiteretur nihil
omnino valet secundus baptismus.
Qui autem. 2. baptizat manet irregula
ris, vt patet in cap. ex literarũ, de apo-
sta. Et est notandum quòd baptismus
nō debet iterari, nec absolute, nec sub
conditione, si cōstat quòd anteà sit ba
ptizatus: etenim qui baptizaret sub cō
ditione eum qui iam est baptizatus ir
regularitatem incurrit, vt patet ex ver
bis Augusti. quæ Magist. sentẽt. addu-
cit. 4. d. 6. dubitans, an qui ludicre ba-
ptizaret, conferret verum baptismũ?<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo.
<-P>Ait Augustinus implorādum esse di-
uinum auxilium gemitibus, & oratio
nibus. Si tantum anxiabatur Augusti
nus quomō licet rebaptizare etiā sub
conditione? Est pessima abusio in par
tibus nostris rebaptizare sub conditio
ne, sed debet parrochus diligẽtèr quæ
rere, an puer sit baptizatus: & si com-
pererit quòd sic, nullo modo debet eũ
rebaptizare, si constet oppositum de-
bet eum haptizare. Si autem sit verè
dubium, determinat ecclesia. ca. 2. de
baptismo, ꝙ baptizetur sub conditio-
ne. Me pręsente adductus est quidam
puer ad baptismum & quibusdam di
centibus eum iam esse baptizatum, a-
lijs verò hoc ipsum negantibus, admo
nui clericum, vt quæreret prius verita
tem, qui dixit mihi. O pater non cure
tis, expectetis modicum, & videbitis,
quid ego facio. Hæc dicens arripuit
puerum, & ait, Alphonse, si tu es ba-<-P>
@@0@
@@1@De Baptismo. 28
<-P>ptizatus ego nō te rebaptizo, si non es
baptizatus, ego te baptizo in nomine
patris, & filij. Hæc est magna abusio,
nec toleranda.
¶ QVÆRITVR, an baptizato32|Baptiʒa|tus se-|creto de|bet pu-|blice be|nedici.
puero secretè, debeant repeti solen-
nes illæ ceremoniæ, & benedictiones
ecclesiæ? Respondeo quòd sic, vt ait
Palude, & est cōmunis sententia. Sed
quid si credens curatus iam puerum
esse baptizatum, dixit solenniter om-
nia illa quæ concomittātur baptismũ
sine immersione tamẽ, an posteà sciẽs
illum non fuisse baptizatum, debeat
baptizare sine solennitatibus prædi-
ctis? Respond. quòd non, sed debet de
nouo solenniter baptizare, quia solẽ-
nitates non sunt de essentia baptismi
De ritu baptismi, an sit conueniens?
consule, sanctum Thom. 3. parte. quæ
stio. 66. arti. 10. & de cathecismo, exor
cismo. 3. part. quæst. 71.
@@0@
@@1@De Baptismo.
¶ QVÆRITVR, an in cathecis33|An abr|renũtia|tio bap|ticatisit|votum.
mo puerorum, quandò respondent ꝓ
eis, abrrenũcio, sit ibi noua obligatio
pueri, an si maneat puer obligatus, si-
cut si fecisset votum? Respon. ꝙ Durā
dus videtur dicere quòd sic. Palud. ta-
men bene dicit, quòd ibi nulla est obli
gatio, etiam si qui baptizatur sit adul-
tus. Non enim intendit ecclesia obli-
gare eos de nouo, sed vt acceptent ea
ad quæ tenentur christiani. Notandũ
etiam quòd in cathecismo cōtrahitur
quædam cognatio spiritualis inter su
sceptorem, & susceptum, inter patri-
num verò filios eius, & baptizatum
contrahitur affinitas spiritualis. Si au
tem non baptizetur, sed fiant solen-
nitates tantum, contrahitur etiam af-
finitas, sed imperfecta: nam prima di
rimit matrimonium, non tamen. 2.
vt habetur de cognatione spirituali
capit. 5.
@@0@
@@1@De Baptismo. 29
¶ An in sacramento baptismi, opor-34|Mate-|ria &|forma|baptis-|mi de-|bent si-|mul cō|currere
teat simul concurrere materiam &
formam baptismi? Respond. secundũ
omnes quòd sic. Patet ex Augustino,
& habetur cap. detrahe. p. q. 1. accedit
verbum ad elementum, et fit sacramẽ
tum. Ista autem simultas secũdũ Sco
tum intelligitur modo humano: quia
euangelistę loquuntur hominibus, ac
proindè satis est, quòd materia & for-
ma sint simul, eo modo quo aliqua di
cuntur esse simul apud homines. Nō
credo tamen quòd requiratur quòd
antequàm immersio aquæ finiatur,
incipian{t$} verba, sed sufficit quòd post
quàm dixit, ego te baptizo in nomine
patris, & filij, & spiritus sancti, mitta
tur aqua. Nec de hoc dubito, iā enim
iste est baptizatus in nomine patris, et
filij. &c. sicuti in euangelio
præceptũ est. Et hæc
de baptismo.
@@0@
@@1@
¶ SEQVITVR DE SA-
cramento confirmationis.
¶ De sacramento confirmationis
tractat Magister setẽt. 4. d. 7.
& S. Tho. 3. p. q. 72. &.
QVÆRITVR, ante omnia35|Confir|matio ẽ|a Chri-|stoinstr|tuta.
an confirmatio sità Christo
instituta? Ad hoc dicunt qui-
dam quòd confirmatio non fuit insti-
tuta à Christo, nec ab apostolis, sed ab
ecclesia. Hoc tenet Alexander de A-
les. 4. p. q. 23. membro. 1. &. S. Bonauẽ
tura. 4. d. 7. & Alexander ait quòd cō
firmatio fuit instituta in concilio Mel
densi. Oppositum tenet omnis schola
theologorum. Opinio tamen Alexā-
dri non est hæretica, quia non negat
confirmationem esse sacramentum,
sed dicit quòd Christus habens pote-
statem condendi sacramenta, commu
nicauit illam ecclesiæ. Sed nos dicimꝰ<-P>
@@0@
@@1@De confirmatione. 30
<-P>confirmationem institutā esse à Chri
sto, nam apostoli confirmabant, vt pa
tet actorum. 8. &. 19. & confirmati re-
cipiebant spiritum sanctum, etiam vi
sibilitèr, & non legimus quòd ipsi a-
postoli hoc instituerũt, ergo. Et quòd
fuerit ante concilium Meldense patet
de consecratione. d. 5. vbi Melchiades
Vrbanus & Fabianus, ātiquissimi pō
tifices loquuntur de confirmatione, si
cut de re in ecclesia consueta. Et sāct.
Cle. qui Petro sucessit in episto. 3. ad
vniuersos, & Cyprianus in concilio
Carthaginens. & Hierony. aduersus
Luciferian. Cum autem sacramenta
sint instrumenta nostræ redemptio-
nis, quam Christus operatus est vs
ad resurrectionem, oportet dicereoĩa
sacramẽta instituta fuisse ante resurre
ctionem Xp̃i. Instituit ergo Xp̃us hoc
sacramẽtũ Ioā. 16. qñ ꝓmissit aposto-
lis spiritũ sanctum quo confirmarẽtur<-P>
@@0@
@@1@De confirmatione.
<-P>virtute ex alto, illa enim missio spũs
sancti in pẽthecoste, vel fuit sacramẽ-
tũ cōfirmationis, vel habuit locũ eius.
¶ QVÆ ritur, quæ sit materia hu-36|Mate-|ria cōfir|matiōis|est chris|ma.
ius sacramẽti? necessario. n. est danda
in eo aliqua materia, vt patet ex ritu
eccles. & auctoritatibus sanctorũ, &
quia omnia alia sacramenta cōstāt ex
materia & forma, ego etiam hoc. Et
oppositum dicere esset temerarium,
nam in forma huius sacramenti signa
tur materia, dicitur enim consigno te
signo crucis, & confirmo te chrisma-
te salutis. Respon. quód materia huius
sacramenti est chrisma. Hoc vocabu-
lum est græcum, & accepit ecclesia il
lud ex Diony. 2. ca. 4. de ecclesiastica
hierarchia & significat vnguẽtum cō
positum ex oleo & balsamo, vt patet
in ca. vno de sacra vnctione. Balsamũ
autem necessarium est in materia con
firmationis necessitate præcepti, vt pa<-P>
@@0@
@@1@De confirmatione. 31
<-P>tet ex cap. vno, & ca. nouissimè de cō
secra. d. 5. & ca. 1. de sacramentis non
iterandis, & ex ritu ecclesiæ. Non est
autem necessarium necessitate sacra-
menti: nam balsamum est in sola Sy-
tia terra paganorum, & difficultèr po
test inueniri, & non videtur ꝙ mate-
riam tam arduam voluerit Deus esse
materiam sacramenti, nō est ergo ne-
cessarium de essentia sacramẽti, sicut
nec aqua in consecratione sanguinis.Balsa-|mũ nō|est de|necessi|tate sa|cramẽti|cōfirma|tionis.
Hoc tenet Caieta. 3. p. q. 72. arti. 2. hoc
etiam probatur ex cap. 1. pastoralis de
sacramentis nō iterandis, vbi habetur
quòd quidam per errorem fuit confir
matus oleo benedicto sine balsamo,
& quæsitum est, an esset iterandumsa
cramentum? & respōsum est, nihil es-
se iterandum, sed cautè supplendum
quod incautè fueratomissum. Si illud
fuit sacramentum ergo chrisma non
est de necessitate sacramenti, si autem<-P>
@@0@
@@1@De confirmatione.
<-P>non debuit iterari, ergo certè fuit sa-
cramentum, licet posteá propter præ
ceptum chrismate vngeretur. Credo
ergo probabilissimè ꝙ chrisma nōest
de essentia sacramẽti cōfirmationis: a
liâs em̃ raro esset sacramentũ, nā etiā
puto negociatores decipere nos ven-
dentes non balsamum pro balsamo.
¶ QVÆRITVR, an sit necessa37|Chris-|ma in|confir-|matio-|ne de-|bet esse|conse-|cratum.
rium quòd chrisma sit consecratum?
Respond. ꝙ sic. Ita tenet Scotus, Du-
ran. Palu. Marsi. Siluest. Florenti. &
omnes, & videtur idem sentire san-
ctus Tho. 3. p. q. 72. arti. 3. vnde si chris
mate non consecrato per errorẽ quis
confirmaretur, non esset confirmatus
nam Christus hoc instituit, quod pa-
tet ex ritu ecclesiæ, & auctoritate anti
quorum doctorũ. Cypria. in opuscu-
lo de vnctione chrismatis, & Diony-
sius, ca. 4. de ecclesiasti. hierarch. Ra-
tio huius assigna{t$} à S. Tho. Ricard.<-P>
@@0@
@@1@De confirmatione. 32
<-P>Alex. & Bonauẽ. Quia cũ sacramen
tũ sanctificet actione, oportet vt in se
sit sanctũ & proptereà congruũ fuit,
vt ipsa materia habeat in se sanctifica
tionẽ. Sed est differẽtia inter materias
sacramentorum, nam aliquas sanctifi
cauit Christus immediate, vt sunt ma
teriæ illorũ sacramẽtorũ quibus Xp̃s
est vsus scilicet baptismi, & euchari-
stiæ. Aliorum verò sacramentorũ qui
bus Christus non estvsus materias nō
sanctificauit, vt materiā confirmatio-
nis &c. Et ideò necesse est, ꝙ tales ma
teriæ consecren{t$}. Et licet Xp̃s recepe
rit vnctionẽ á Magdalena, & in sepul
chro, illud fuit modo humano, non sa
cramẽtali vel spirituali, vel ad aliquẽ
effectũ spiritualem, sicut sanctificauit
aquas in baptismo, non tamen qñ bi-
bebat, nec panẽ quando cōmedebat.38|Chris-|ma de-|bet ab
¶ Sed vtrũ debeat ab episcopo chris-
ma consecrari? Videtur ꝙ sic, vt patet<-P>
@@0@
@@1@De confirmatione.
<-P>in prædicto ca. vno de sacra vnctioneepisco|po cōse|crari.
& cōsecratur in die cęnæ, & quolibet
anno renouatur. Vtrũ autẽ papa pos-
sit cōmunicare consecrationẽ simpli
ci sacerdoti? credo ꝓbabilitèr, ꝙ sic, et
tunc nō esset de essentia sacramenti ꝙ
confirmatio fieret cum chrismate ab
episcopo consecrato, vt notum est.
¶ QV Æritur, quæ sit forma sacramẽ39|Forma|sacramẽ|ti cōfir|matiōis
ti confirmationis? Resp. ꝙ hæc, consi-
gno te signo crucis, & cōfirmote chri
smate salutis. Hoc tenent oẽs doctores
nullo excepto. Et ita habet ritus eccle
siæ, & auctoritates sanctorum. Et si a
postoli non vtebantur hac forma, vt
patet Actorum. 8. hoc ideó fuit secun
dũ. S. Tho. & omnes, quia oleum po-
nitur in confirmatione pro signo visi
bili, sed tunc miraculose fiebāt signa
visibilia, & ideò non vngebant confir
matos. Item propter irrisiones infide-
lium vitandas, esset enim rediculum<-P>
@@0@
@@1@De confirmatione. 33
<-P>apud infideles, si vngerentur confir-
mati, & ideò solùm confirmabāt per
manuum impositionem. Cessātibus
autem illis signis visibilibus miracu-
lose factis, vsi sunt materia & forma
prędictis.
¶ IMPRIMIT autem confirma40|In con|firma-|tione|impri|mitur|chara|cter.
tio characterem, vt patet ex concilio
Florentino, & ideò non est iterabilis
Qui autem bis confirmaret eundem,
peccaret quidem, sed tamẽ non esset
irregularis: quicquid dicāt canonistæ
Quia nullus textus in iure ponit hanc
poenam. Et patet ex cap. dicto de con
se. d. 5. vbi fit mentio de iteratione cō
firmationis, & non ponitur poena ir-
regularitatis, licet prohibeatur itera-
tio. Sed quare posita est poena irregu
laritatis iterantibus baptismum, & nō
iterantibus confirmationem? Respō.
quia antiquitus fuit contentio, & hæ
resis de iteratione baptismi, non autẽ<-P>
@@0@
@@1@De confirmatione.
<-P>de cōfirmationis repetitione. Et ideò
hoc secundum noluit ecclesia, ita stri
ctè prohibere, & punire sicut primũ.41|Confir|mari ne|mo pōt|ante ba|ptismũ.
¶ QVÆRITVR, vtrum quis pos
sit cōfirmari ante sit baptizatus? Re
spon. ꝙ non, & si fiat nihil factum est:
vt habetur in ca. de presbytero nō ba-
ptizato, vbi præcipitur quòd de nouo
baptizetur, & iterum ordinetur. Etea
dem est ratio de confirmato, & nō ba
ptizato. Et ca. veniens de presbytero
nō baptizato, dicitur quod baptismus
est fundamentũ omniũ sacramẽtorũ.
Si aũt quis ordinare{t$} ante cofirmatio
nẽ, malè faceret, sed tñ factũ teneret.
¶ QVÆRITVR, an confirma-42|In con|firma|tionecō|fertur|gratia.
tio conferat gratiam? Respond. quòd
sic. Quia est sacramentum. Imo con-
fert maiorem gratiam quam baptis-
mus. Quia iam in cōfirmatione fit mi-
les, & roboratur ad defendendam fi-
dem quam in baptismo recepit. Et ita<-P>
@@0@
@@1@De confirmatione. 34
<-P>dicit Palude & omnes. Et de conse-
cratio. distinctione. 5. cap. de his, dici-
tur quòd cōfirmatio est dignius sacra-
mentum quam baptismus, & maiori
veneratione dignum.
¶ QV Æritur, an oẽs debeant confir43|An om|nes te-|neātur|confir-|mari.
mari? Resp. secundũ docto. oẽs ꝙ sic.
Et patet de conse. d. 5. c. omnes fideles
& ca. vt ieiuni, vbi dicitur, nũquā erit
christianus nisi confirmatione episco
pali fuerit chrismatus. Sed vtrũ sit de
necessitate salutis hoc sacramentum?
Respō. ꝙ stando in iure diuino nō est
præceptum, nec muenitur in euange-
lio locus obligatorius, sicut inueni{t$} de
baptismo, poenitentia, & eucharistia.
Verũ est ꝙ contẽptus eius est peccatũ
mortale, contẽneret verò qui nolet il
lud recipere quia nō vult obedire, &
putat nulliꝰ meriti esse. Hoc esset mor
tale secũdũ oẽs. Et S. Tho. 3. p. q. 72. a.
8. dimittere aũt illud ex negligẽtia nō<-P>
@@0@
@@1@De confirmatione.
<-P>esset mortale cōtra ius diuinũ, qualis-
cun negligentia sit, etiā crassa. Stan
do autẽ in iure humano, Adria. &. S.
Tho. tenẽt ꝙ nō est præceptũ, & ego
ita credo, licet oppositum teneant pe-
ne omnes. Scotus, Palu. Maio. &c.
¶ QV Æritur, qua ætate dādum est44|Qua æ|tate cō|firma|tio est|suscipiẽ|da.
hoc sacramentum? Respond. ꝙ Marsi
lius, & quidam alij dicunt, quód expe
ctanda est ætas. 12. annorum, sed cre-
do ex S. Tho. nō esse necessarium ex
pectare vsum rationis. Idem ait Ga- Dostları ilə paylaş: |