##Fakültənin adi Riyaziyyat və informatika ## İxtisas Riyaziyyat, riyaziyyat və informatika muəllimliyi

XI sinifdə koordinatları ilə verilmiş vektorların toplanması haqqında teoremin isbatında hansı anlayışından istifadə olunur?

A) Bazis vektorları anlayışından

B) Vektorun bazis vektorları üzrə ayrılış anlayışından

C) Fəzanın bazisi anlayışından

D) Vektorun koordinatları anlayışından

E) Oktantlarda nöqtənin koordinatlarının işarəsi anlayışından

15. 
    IX sinifdə koordinatlar üsulu ilə həll olunan ən sadə məsələlərdən biri:
    

A) Parçanın orta nöqtəsinin koordinatları

B) Vektor anlayışı

C) Vektorların cəminin tapılması

D) İki vektorun fərqinin tapılması

E) Vektorun ədədə hasilinin tapılması

16. 
    IX sinifdə koordinatlar üsulu ilə həll olunan məsələlərdən biri:
    

A) vektorların tapılmasının paraleloqram qaydası

B) İstiqamətli parça anlayışı

C) İki vektorun skalyar hasiılinin tapılması

D) İki vektorun fərqinin tapılması

E) Vektorun uzunluğunun onun koordinatları ilə ifadəsi

17. 
    IX sinifdə koordinatlar üsulu ilə həll olunan ən sadə məsələlərdən biri:
    

A) Vektorların toplanmasının üçbucaq qaydası

B) Vektorun koordinatlarının təyini

C) Vektorun ayrılışı

D) Koordinat müstəvisində iki nöqtə arasındakı məsafə

E) İki vektorun fərqinin tapılması

18. 
    IX sinifdə kosinuslar teoreminin isbatında istifadə edilən anlayışlar:
    

A) Vektorun ədədə hasili və iki vektorun fərqi

B) Vektorun ayrılışı və iki vektorun cəmi

C) Vektorların çıxılmasının üçbucaq qaydası və iki vektor fərqinin skalyar kvadratı

D) Vektorların skalyar hasili və iki vektorun uzunluğu

E) Vektorların toplanmasında yerdəyişmə və əks vektorlar

19. 
    Aşağıdakı mülahizələrdən hansı doğrudur?
    

A) Tərəfləri çevrənin radiusları olan bucağa çevrə dxilinə çəkilmiş bucaq deyilir;

B) İki vektorun skalyar hasili onların uzunluqları ilə bu vektorlar aralarındakı bucağın kosinusu hasilinə deyilir.

C) Düzbucaqlı üçbucaqda düz bucaq təpəsindən çəkilmiş hündürlük hipotenuzla katetlər arasında orta mütənasibdir;

D) Qabarıq n bucaqlının bucaqları cəmi - dür.

E) Oxşar fiqurların sahələri nisbəti, onların uyğun xətti elementlərinin kubları nisbətinə bərabərdir;

20. 
    Doğru təklifi seçin.
    

A) Vektorun hər bir koordinatı onun son və başlanğıcının uyğun koordinatlarının fərqinə bərabərdir.

B) Parçanın ortasının hər bir koordinatı onun uclarının uyğun koordinatları fərqinin yarısının moduluna bərabərdir.

C) Yalnız koordinat vektorları vahid vektorlardır.

D) və nöqtələri arasındakı məsafə düsturu ilə hesablanır.

E) Fəzanın istənilən nöqtəsi mənfi olmayan koordinatlara malikdir.
##num=15//level=1// sumtest=21 //name=Həndəsi kəmiyyətlərin (uzunluq, bucaq, qövs və həcm) öyrənilməsi metodikası//

1. 
   Məsələni həll edin və aid olduğu sinifi göstərin? Diametrləri 6 sm və 4 sm olan iki konsentrik dairə çəkilmişdir. İki dairə arasında qalan hissənin sahəsini hesablayın
   

A) 15, 7 sm² (VI)

B) 15, 7 sm² (V)

C) 15, 7 sm² (VII)

D) 14, 7sm² (VIII)

E) 14, 7sm² (IX)

2. 
   Parçanın ölçülməsi xassəsi və onun aid olduğu sinif :
   

A) Verilmiş parçanın daxilindəki nöqtə ilə onu iki parçaya ayırmaq olar . ( VI )

B) Hər bir parçanın sıfırdan böyük müəyyən uzunluğu var, yəni uzunluq vahidi seçməklə hər bir parçanın uzunluğunu ölçmək olar . ( VII )

C) Verilmiş parçanı onun müəyyən daxili nöqtəsi ilə uzunluqları eyni olan iki parçaya ayırmaq olar . ( VIII )

D) Verilmiş parçanı onun müəyyən daxili nöqtəsilə birinin uzunluğu digərinin uzunluğundan iki dəfə kiçik olan parçalara ayırmaq olar . ( X )

E) Verilmiş parçanı onun müəyyən daxili nöqtəsilə birinin uzunluğu eyni olan uç dəfə kiçik olan parçalara ayırmaq olar . ( IX )

3. 
   Bucağın ölçülməsi xassəsi və onun öyrənildiyi sinif :
   

A) Bir nöqtədən çıxan iki şüa sıfırdan böyük dərəcə ölçüsü olan bucaq əmələ gətirir, Bu bucağın qiyməti - də ola bilər . ( IX )

B) Hər bir bucağın sıfırdan fərqli müəyyən dərəcə ölçüsü var . Açıq bucaq - yə bərabərdir . ( VIII )

C) Hər bir bucağın sıfırdan böyük müəyyən dərəcə ölçüsü var . Açıq bucaq - yə bərabərdir . ( VII )

D) Bir nöqtədən çıxan iki şüa bir – biri ilə iti bucaq əmələ gətirə bilər . Bu bucağın qiyməti - də ola bilər . ( X )

E) Bir nöqtədən çıxan iki şüa bir – birilə kor bucaq əmələ gətirə bilər . Bu bucağın dərəcə ölçüsü - də ola bilər . ( XI )

4. 
   Bucaqların toplanması xassəsi və onun öyrənildiyi sinif :
   

A) Hər bir bucağı onun daxili şüası ilə birinin dərəcə ölçüsü digərinin dərəcə ölçüsundən iki dəfə böyük olan bucaqlara ayırmaq olar . ( VIII )

B) Hər bir bucağı onun daxili şüası ilə bucaqlara ayırmaq olar . ( VI )

C) Hər bir bucağı onun daxili şüası ilə dərəcə ölçüləri eyni olan iki bucağa ayırmaq olar .

D) Bucağın dərəcə ölçüsü, bu bucağın daxili şüası ilə bölündüyü bucaqların dərəcə ölçüləri cəminə bərabərdir . ( VI )

E) Hər bir bucağı onun daxili şüası ilə birinin dərəcə ölçüsü digərinin dərəcə ölçüsündən iki dəfə kiçik olan bucaqlara ayırmaq olar . ( X )

5. 
   İti bucağı 30⁰ və hündürlüyü 10sm olan rombun sahəsini tapın.
   

A) 400sm²

B) 150sm²

C) 180sm²

D) 350sm²

E) 200 sm²

6. 
   Düz xətti kəsməyən parçanın ucları düz xətdən 10 sm və 18 sm məsafədədir. Parçanın orta nöqtəsindən düz xəttə qədər olan məsafəni tapın.
   

A) 14

B) 8

C) 12

D) 16

E) 7

7. 
   Trapesiyanın oturacaqları 2:5 nisbətindədir. Trapesiyanın orta xətti 14 sm olarsa, oturacaqlarını tapın.
   

1 - 8sm

2 - 10sm

3 - 7sm

4 - 20sm

5 - 6sm

A) 2, 4

B) 1, 4

C) 5, 3

D) 3, 2

E) 1, 5

8. 
   AB və CD parçaları O nöqtəsində kəsişir və yarıya bölünür. AC=15sm, BD məsafəsini tapın və aid olduğu sinfi göstərin.
   

A) 16sm (VIII)

B) 14sm (VI )

C) 15sm (VII)

D) 17sm (IX)

E) 18sm (X)

9. 
   ABC üçbucağında CT tənböləndir. AT=3sm, AC=BC olarsa, BT məsafəsini tapın və aid olduğu sinfi göstərin.
   

A) 6sm (IX)

B) 4sm (VI)

C) 5sm (VIII)

D) 3sm ( VII)

E) 2sm (X)

10. 
    Uyğun tərəfləri paralel olan iki bucağın dərəcə ölçüləri nisbəti 2:7 kimidir. Bu bucaqların dərəcə ölçülərini tapın. Məsələnin aid olduğu sinfi göstərin.
    

1 - 20⁰

2 - 40⁰

3 - 140⁰

4 - 100⁰

5 - 120⁰

A) 4, 1

B) 2, 5

C) 1, 3

D) 4, 5

E) 3, 2

11. 
    Uyğunluğu müəyyən edin.
    

1 - Üçbucağın sahəsi

2 - Trapesiyanın sahəsi

3 - Rombun sahəsi

a - diaqonallar hasilinin yarısına bərabərdir.

b - medianın ayırdığı üçbucaqların sahələri cəminə bərabərdir.

c - tərəflə bu tərəfə çəkilmiş hündürlük hasilinin yarısına bərabərdir.

d - orta xətti ilə hündürlüyü hasilinə bərabərdir.

e - iki qonşu tərəfin hasilinə bərabərdir.

A) 1 - b, c ; 2 - d; 3 - a

B) 1 - d; 2 - b ; 3 - a, e ;

C) 1 - a; 2 - b ; 3 - d ;

D) 1 - b; 2 - d ; 3 - c, e ;

E) 1 - d; 2 - a ; 3 - b, e.

12. 
    Uyğunluğu müəyyən edin.
    

1 - Paraleloqramın sahəsi

2 - Dairənin sahəsi

3 - Düzbucaqlı trapesiyanın sahəsi

a - iki tərəf ilə onlar arasında qalan bucağın sinusu hasilinə bərabərdir.

b - radiusun kvadratı ilə π ədədinin hasilinə bərabərdir.

c - diaqonallar hasilinə bərabərdir.

d - orta xətti ilə oturacaqlara perpendikulyar olan yan tərəfin hasilinə bərabərdir.

e - tərəflə bu tərəfə çəkilmiş hündürlüyün hasilinə bərabərdir.

A) 1 - d; 2 - b ; 3 - a, e ;

B) 1 - a, e ; 2 - b; 3 - d

C) 1 - a, e ; 2 - b, c ; 3 - d ;

D) 1 - a; 2 - d ; 3 - c, e ;

E) 1 - d; 2 - c ; 3 - b, e.

13. 
    Sahəsi 60sm² olan rombun dioqanalları 5 və 6 ədədləri ilə mütənasibdir. Rombun dioqanallarını tapın.
    

1 - 6sm

2 - 10 sm

3 - 18 sm

4 - 12sm

5 - 4sm

A) 3, 1

B) 2, 5

C) 2, 4

D) 3, 4

E) 1, 5

14. 
    Bunlardan hansılar parçanın aksiomlarla ifadə olunan xassələridir:
    

1 - Hər bir parçanın sıfırdan böyük müəyyən uzunluğu var

2 - Parçanın uzunluğu onun hər hansı daxili nöqtəsi ilə bölündüyü parçaların uzunluqları cəminə bərabərdir

3 - Şüa üzərində onun başlanğıcından uzunluğu verilmiş bir və yalnız bir parça ayırmaq oalr

4 - Parçanın uzunluğu uzunluq vahidləri ilə ölçülür

5 - C nöqtəsi AB düz xətti üzərində A və B nöqtələri arasında yerləşirsə, AC və CB parçalarının uzunluğu verildikdə AB - nin uzunluğunu tapmaq olar

A) 3; 4; 5

B) 1; 4; 5

C) 2; 4; 5

D) 1; 2; 3

E) 4; 5

15. 
    Bunlardan hansı bucağın ölçülməsinin aksiomlarla ifadə olunan xassələridir?
    

1 - Hər bir bucağın sıfırdan böyük müəyyən dərəcə ölçüsü var

2 - Açıq bucaq 180⁰ - yə bərabərdir

3 - Bucağın dərəcə ölçüsü bu bucağın daxili şüası ilə bölündüyü bucaqların dərəcə ölçüləri cəminə bərabərdir

4 - Dərəcə ölçüsü bərabər olan bucaqlar bərabərdir

5 - İki bucaqdan dərəcə ölçüsü böyük olan bucaq böyükdür

A) 4; 5

B) 1; 4; 5

C) 2; 4; 5

D) 3; 4; 5

E) 1; 2; 3

16. 
    XI sinifdə “Cisimlərin həcmi” mövzusunun məzmunu:
    

A) Çoxüzlülərin və fırlanma cisimlərin həcmi.

B) Həcm aksiomları, silindirin həcmi,

C) Çoxüzlünün həcmi anlayışı, konusun həcmi.

D) Düzbucaqlı paralelopipedin həcmi, firlanma cisimlərin həcminin müəyyən inteqralın köməyi ilə hasablanması.

E) Paralelopipedin həcmi, kürə və onun hissələrinin həcmi.

17. 
    XI sinifdə “Fırlanma cisimlərinin həcmi” mövzusunun öyrənməsində əsas məqsəd:
    

A) Həcm anlayışını konus üçün genişləndirmək, silindrin həcmi üçün düstur çıxarmaq, inteqral köməyi ilə konusun həcmi düsturunu almaq, kürənin həcmi düsturunu çıxarmaq, sferanın sahəsi düsturunu isbat etmək.

B) Həcm anlayışını fırlanma cisimləri üçün ümumiləşdirmək, bəzi fırlanma cisimləri həcmləri üçün düsturlar çıxarmaq, inteqralın köməyi ilə fırlanma cisimlərinin həcmi üçün ümumi düstur almaq, bu düsturun köməyi ilə kürə və onun hissələrinin həcmlərini hesablamağı öyrətmək, sferanın sahəsi düsturunu isbat etmək.

C) Həcm anlayışını silindr üçün genişləndirmək, konusun həcmi üçün düstur çıxarmaq, inteqralın tətbiqi ilə kürənin düsturunu almaq, bunları məsələlər həllinə tətbiq etməyi öyrətmək.

D) Həcm anlayışını kəsik konus üçün genişləndirmək, fırlanma cisimlərindən kürənin hissələrinin həcmləri üçün düstur çıxartmaq, inteqralın köməyi ilə konusun həcmini hesablamağı öyrətmək, sferanın sahəsi düsturunu həcm anlayışından istifadə etməklə çıxarmaq.

E) Həcm aksiomlarını fırlanma cisisimləri üçün ümumiləşdirmək, silindrin həcmi üçün düstur çıxarmaq, inteqralın tətbiqi ilə fırlanma cisimlərinin həcmi üçün ümumi düstur almaq, kəsik konusun həcmi düsturunu çıxarmaq, həcm üçün alınmış düsturları məsələlər vasitəsilə möhkəmləndirmək.

18. 
    Uyğunluğu müəyyən edin.
    

1 - Düzgün beşbucaqlı

2 - Düzgün altıbucaqlı

3 - Düzgün yeddibucaqlı

a - daxili bucaqların cəmi 900° - yə bərabərdir.

b - daxili bucaqların cəmi 540° - yə bərabərdir.

c - daxili bucaqların cəmi 1080° - yə bərabərdir.

d - daxili bucaqların cəmi 720° - yə bərabərdir.

e - xarici bucağı daxili bucağından 2 dəfə kiçikdir.

A) 1 - a; 2 - b ; 3 - d ;

B) 1 - d; 2 - b ; 3 - a, e ;

C) 1 - b; 2 - d, e; 3 - a

D) 1 - b; 2 - d ; 3 - c, e ;

E) 1 - d; 2 - a ; 3 - b, e

19. 
    Uzunluğu 60 sm olan AB parçası üçün uyğunluğu müəyyən edin.
    

1 - AC - nin uzunluğu CB - nin uzunluğundan 40% böyükdür.

2 - AC - nin uzunluğu CB - nin uzunluğundan 50% böyükdür.

3 - AC - nin uzunluğu CB - nin uzunluğundan 2 dəfə kiçikdir.

a - AC=20 sm

b - CB=24 sm

c - AC=40 sm

d - CB=25 sm

e - AC=36 sm

A) 1 - a; 2 - b ; 3 - c, e ;

B) 1 - c; 2 - b ; 3 - a, e ;

C) 1 - a, e; 2 - b, c ; 3 - d ;

D) 1 - d; 2 - b, e ; 3 - a ;

E) 1 - d; 2 - c, e ; 3 - a.

20. 
    VIII sinifdə düzbucaqlı üçbucağın sahəsi haqqındakı teoremin isbatında aşağıdakılardan hansından istifadə olunur?
    

1 - Düzbucaqlının sahəsindən;

2 - Sahələrin bərabərliyi aksiomundan;

3 - Sahələrin toplanması aksiomundan;

4 - Dairənin sahəsindən;

5 - Sektorun sahəsindən

A) 4; 5

B) 1; 4; 5

C) 2; 4; 5

D) 3; 4; 5

E) 1; 2; 3

21. 
    XI sinifdə konusun yan səthi düsturunun çıxarılışında aşağıdakların hansılarından istifadə olunur?
    

1 - konusun yan səthinin tərifindən

2 - Limitin xassəsindən

3 - Çevrənin uzunluğu düsturundan

4 - Dairə sektorunun sahəsindən

5 - Dairə seqmentinin sahəsindən

A) 1; 2; 3

B) 1; 4; 5

C) 2; 4; 5

D) 3; 4; 5

E) 4; 5