Hldlniava V l h o n I n, I,1 V a hjhvi 3a I o I l n V 31 V h fi 11 fi

Beşir Kemal Pelin

Turan Baytop fotoğraf arşivi

PEIİN, BEŞİR KEMAL

(1876, Halep - 12Man 1942, İstanbul) Eczacı.

Topkapı Sarayı sünnetçilerinden Hacı Mehmed Efendi'nin oğludur. 1897'de Mekteb-i Tıbbiye-i Mülkiye'nin eczacı sınıfından diploma aldı ve Ahmed Hamdi Bey'in(->) eczanesinde 6 yıl çalıştı. 1898'de Ahmed Hamdi Bey ile ortak olarak, Bahçe-kapı'da (Hamidiye Caddesi no. 10-12) "Halep Eczahanesi" (Pharmacie d'Halep) adını verdiği bir eczane açtı. Sonradan eczanesinin adını "Beşir Kemal Eczahanesi" olarak değiştirdi, 1917'de Sirkeci Meyda-nı'na bakan bir dükkâna geçti ve "Çifte Kapılı Eczane" denilen bu yerde vefat tarihine kadar çalıştı.

Pelin, eczacılık cemiyetlerinde (Osmanlı Eczacı İttihad Cemiyeti'nin kurucularındandır, 1908) çalışmış, hazır ilaç yapmış, titiz çalışması ve kurallara uyması Ûe meslektaşlarına örnek olmuş bir eczacıdır. Yaptığı tıbbi müstahzarlar (Beşir Kemal subyesi, kınakına hülasası, şark sürmesi ve nasır ilacı) döneminde büyük bir üne kavuşmuştur. 20 Ekim 1929'da "Beşir Kemal-Mahmud Cevat ve Şeriki Eczane ve Müstahzaratı Komandit Şirketi" ismiyle bir şirket kurarak manevi oğlu Mahmut Cevat Pelin'i eczane ve laboratuvara ortak yapmıştır. 1922'de Eczacı Mektebi'ni bitiren M. C. Pelin, 1933'te manevi babası ve eniştesi olan B. K. Pelinin eczanesinde çalışmaya başlamış ve B. K. Pelin'in vefatı üzerine eczanenin yönetimine geçmiştir.

M. C. Pelin eczacılık politikası ile yakından ilgilenmiş ve 1936-1954 arasında uzun süre "Türkiye Eczacıları Cemiyeti" yönetim kurulu başkanlığı yapmıştır.

M. C. Pelin'in vefatı üzerine eczane ve müstahzar ruhsatları Eczacı Halit Öncel'e (d. 1918, Eczacı Mektebi 1938 mezunu) devredilmiştir. Eczane bulunduğu binanın, yol genişletilmesi nedeniyle 1956'da yıkılması üzerine bir arka sokakta (Dervişoğ-lu Sokağı no. 8) Ada Han'ın altındaki bir dükkâna geçmiş ve 1984'te de Bakırköy'e (Sakızağacı Sokağı no. 5) taşınmıştır. Bu taşınmalar sırasında eczaneye özgü bütün ecza, alet ve malzeme elden çıkartılmış ve İstanbul'un bu ünlü eczanesinden bugün yalnız Beşir Kemal Eczanesi adı kalmıştır.

Bibi. Baytop, Eczacılık, 430; Nizamettin Talip-Mehmet Daim, Türk Tıbbi Müstahzaratı, ist., 1929; S. Sivas, "20 Yüzyılın Başlangıcında Kurulan ve istanbul'da Halen Çalışmakta Olan Eczanelerin Tanıtılması", Tıp Tarihi Araştırmaları, S. 3 (1989).

TURHAN BAYTOP