3.1.3.1 Projenin Arka Planı
KİD Projesi Şartnamesi, Operasyon Faydalanıcısının katılımıyla Program Otoritesi tarafından 2008 yılında hazırlandı. İŞKUR, çok yıllı stratejik plan doğrultusunda “Aktif İşgücü Piyasası Strateji Programı” ile başlatılan faaliyetlere devam etmek için Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı’nı kullanmayı planlamıştı. Operasyon, Aktif İşgücü Piyasası Politikaları projesinin devamıydı ve kadın hedef gruplarına ve 12 NUTS II Bölgesi’nde yer alan 15 büyüme merkezine odaklandı. Operasyonun amacı, İŞKUR’a, özellikle yerel düzeyde daha etkili kamu istihdamı hizmeti vermek konusunda yardımcı olmaktı. Amaçlar şu şekilde sıralanmaktadır:
-
Kadın istihdamını arttırmak
-
Daha fazla ve daha iyi işlere erişimi kolaylaştırmak
-
Kadınların işgücü piyasasına katılımının önündeki engelleri ortadan kaldırmak.
İhale ve sözleşme süreci 8 ay sürmüştür. Hizmet sözleşmesi, 16 Mart 2011 tarihinde başlayacak şekilde imzalanmıştır. Proje süresi ilk olarak 21 ay olarak belirlenmiş, ancak daha sonra 24 aya uzatılmıştır. Proje, 15 Mart 2013 tarihinde sona ermiştir. Şartname99 taslağının hazırlanmasından sözleşmenin uygulamaya konmasına kadar yaklaşık üç yıllık bir süre geçmiştir.
Kadın istihdamı konusunda İŞKUR’un ana zorlukları Şartname’de aşağıdaki şekilde açıklanmıştır:100
- Kadınların işgücü piyasasına ve istihdama katılımını geliştirecek aktif politikaların ve stratejilerin eksikliği
- Çalışanlar arasında duyarlılık eksikliği
- Özellikle kadın ihtiyaç grupları için tasarlanmış danışmanlık hizmetlerinin eksikliği
- Kadınların İŞKUR’a kaydolma oranı, kayıtlı erkeklerle kıyaslandığında göreceli olarak daha düşüktür. Özellikle, NUTS II Bölgelerinde İŞKUR’a kayıtlı kadınların oranı, toplam kaydın yalnızca %23,4’ünü oluşturmaktadır.
- İŞKUR, işverenlerin kadın istihdamı konusundaki önyargılarını yıkmak için aktif bir çalışma yürütmemektedir.
3.1.3.2 Sonuç/Faaliyet Analizi
Projenin genel amacı, özellikle kadınların işgücü piyasasına katılımını arttırarak daha fazla kişiyi istihdama çekmek ve bu kişilerin istihdamda kalmaları için politikaların tasarlanması, geliştirilmesi ve uygulanması konusundaki mevcut kapasiteyi geliştirmekti.
Yukarıda açıklanan zorluklara dayanarak, Şartname, proje tarafından yerine getirilmesi gereken dört sonuç belirlemiştir:
Kapasite geliştirme bileşeni:
Sonuç 1: Kadınların erişebildikleri istihdam fırsatlarını ve kadın istihdamıyla ilgili muhtemel engelleri tespit edecek işgücü piyasası analizleri ve araştırmaları yapılması.
Sonuç 2: Geliştirilen “model” ile kadın istihdamının desteklenmesi için yerel stratejiler tasarlama kapasitenin arttırılması.
Sonuç 3: Farklı kadın hedef gruplarına uyarlanmış mesleki bilgilendirme, mesleki rehberlik ve danışma hizmetleri geliştirilmesi.
Sonuç 4: Özellikle İŞKUR çalışanları ve ilgili paydaşlar arasında istihdam politikalarının toplumsal cinsiyet anaakımlaştırmasına yönelik duyarlılık geliştirilmesi.
Hibe programı bileşeni:
Sonuç 5: Uygulanmış hibe projeleri ve hedef gruplardan katılımcı kadınlar arasında iletişim ağları mevcuttur.
-
Sonuç 1 kapsamında arz ve talep yönünde işgücü piyasası analizleri yapılmış ve pilot illerdeki kadın hedef gruplarının erişebildiği istihdam fırsatları tespit edilmiştir. İşgücü piyasası analizi konusunda kapasite geliştirmek için İŞKUR’un merkez ve il müdürlükleri personelinin katılımı teşvik edilecekti.
-
Sonuç 2, kadın istihdamının desteklenmesi için yerel stratejiler tasarlamak için kapasite arttırmayı ve bir “model” geliştirmeyi, bu modeli test etmeyi ve tasarlanan yerel stratejilerin uygulanması için test sonuçlarının yaygınlaştırılmasını amaçlamaktaydı.
-
Sonuç 3, farklı kadın hedef gruplarına uyarlanan mesleki bilgilendirme, mesleki rehberlik ve danışmanlık hizmetlerinin geliştirilmesini hedeflemekteydi.
-
Sonuç 4, kanaat önderleri, İŞKUR çalışanları ve ilgili paydaşlar gibi bütün hedef grupları arasında duyarlılık oluşturmayı amaçlamaktaydı.
-
Sonuç 5, uygulanmış hibe projeleri ve hedef gruplardan katılımcı kadınlar arasında iletişim ağını desteklemeyi ve hibe programı sonuçlarının, ilgili paydaşlar arasında yaygınlaştırılmasını hedeflemekteydi.
Beş sonuç, İŞKUR’a aşağıdaki fırsatları sunmuştur:
-
Bölgesel düzeyde arttırılmış kapasite vasıtasıyla hizmetlerinden faydalanan kadınların sayısını arttırma
-
Bölgesel işgücü piyasalarını daha iyi anlama
-
Kadın istihdamını desteklemek için bölgesel düzeyde geliştirilen modelleri kullanma
-
Danışmanlık hizmetlerini geliştirme
-
Kadın istihdamı konusunda farkındalık oluşturma.
3.1.3.3 Kurumsal Analiz
KİD Teknik Destek Projesi’nin kapasite geliştirme bileşeninden faydalanan temel kurum İŞKUR (işgücü piyasası tedbirlerinin tasarlanması ve uygulanmasıyla ilgili baş aktör olarak) idi. Bunun yanı sıra diğer ilgili paydaşlar da bu bileşenden yararlanabilirdi.
Daha açık söylemek gerekirse, İŞKUR il müdürlükleri ve illerdeki paydaşların, kadın istihdamını desteklemek için Teknik Destek Projesi’nin kapasite geliştirme faaliyetlerinden yararlanmaları beklenmekteydi. Proje faaliyetlerinin tanımları, gerekli görüldüğü durumlarda paydaşların katılımını özellikle belirtmekteydi.
Yerel paydaşların katılımı, proje faaliyetleri, yerel paydaşların İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurulları (İİMEK) ile etkili ortaklık geliştirme konusunda yerel paydaşlara destek olacağı için özellikle vurgulandı. Buna ek olarak, hibe programı sonuçlarının yaygınlaştırılmasıyla ilgili faaliyet, doğrudan ilgili paydaşları hedeflemekteydi.
İstihdamla ilgili politika geliştirilmesinden sorumlu kurum olan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, politika geliştirme ile ilgili kapasite geliştirme faaliyetlerinin içinde yer aldı.
Tüm ilgili kurumların, özellikle işgücü piyasası ve toplumsal cinsiyet meseleleriyle ilgili paydaşların yerel ağlarının, teknik destek projesinin faaliyetleri kapsamına dâhil edildiği söylenebilir.
3.1.3.4 Coğrafi Yoğunlaşma
İŞKUR’un tüm illeri kapsayan ulusal bir kurum olmasına rağmen, KİD Teknik Destek Projesi hizmetleri, 12 NUTS II bölgesinde yer alan 43 ile, özellikle “Büyüme Merkezleri” olarak ifade edilen 15 ile ve “Artalan” olarak ifade edilen 28 ile, yoğunlaştı. Eğitim, seminer, konferans düzenleme, işgücü piyasası analizi yapma ve analizin sonuçlarını duyurma gibi Teknik Destek Projesi faaliyetleri, NUTS II bölgelerinde yürütüldü.
KİD Teknik Destek Projesi’nin Şartnamesi 43 ilden bahsederken, genel olarak uygun iller arasında herhangi bir öncelikten bahsedilmemiştir; büyüme merkezlerindeki birkaç ilde yürütülmesi gereken yalnızca bir faaliyet vardır. Bunun yerine, bazı faaliyetler, başlangıç aşamasında belirlenecek pilot illere yoğunlaştı:
-
İşgücü piyasası analizi ve araştırması, “pilot illerde” yürütüldü.
-
Kadın istihdamının desteklenmesi amacıyla yerel stratejiler tasarlama ve bir “model” geliştirme eğitimi pilot illerde verildi.
-
Mesleki bilgilendirme, mesleki rehberlik ve danışmanlık hizmetlerini geliştirme ve bunların kadınlara ve ilgili eğitimlere uygulanması ile ilgili çalışmalar, danışmanlar ve 43 ilden pilot kadın gruplarının temsilcileriyle yürütüldü.
-
Pilot farkındalık kampanyalarının geliştirilmesi, 4 büyüme merkezinde yürütüldü ve pilot kampanyalar, 12 NUTS II bölgesinde yer alan 43 il arasından tespit edilen 15 ilde gerçekleştirildi.
-
Politika yapıcılar arasında kadın istihdamı konusunda duyarlılık oluşturma konferansı Ankara’da düzenlendi.
-
Hibe faydalanıcıları ve kadın hedef grupları arasında iletişim ağlarını destekleme faaliyeti, 43 il arasından tespit edilecek illerle gerçekleştirildi.
-
Hibe programı sonuçlarının yaygınlaştırılmasını hedefleyen ulusal konferans, önceden belirlenmemiş bir yerde düzenlenecekti.
KİD Teknik Destek Projesi’nin, temsil niteliğine sahip pilot iller tespit ederek ve tüm uygun illerdeki diğer görevleri yürüterek faaliyetleri, NUTS II bölgelerinde yer alan 43 ile eşit bir şekilde yaymaya çalıştığı (her biri, faaliyetlerin özelliklerine göre) sonucuna varılabilir.
3.1.3.5 Sektörel yoğunlaşma
KİD Teknik Destek Projesi, planlanmış herhangi bir sektörel yoğunlaşma içermemekteydi. Bu nedenle, herhangi bir değerlendirme yapılamaz.
3.1.3.6 Sonuçlar
Projenin başlıca sonuçları şunlardır:
Sonuç 1 – İşgücü piyasası araştırması ve analizleri:
-
103 kişiye araştırma, metodoloji ve uygulama eğitimi verildi. Katılımcılardan 15’i, Çorum, Erzurum, Gaziantep, Trabzon, Şanlıurfa olmak üzere 5 pilot ilde çalışan İŞKUR personeliydi.
-
5 pilot ilde arz ve talep yönünde işgücü piyasası araştırmaları yürütüldü.
-
Her pilot il için bir tane olmak üzere 5 İşgücü Piyasası Analizi (İPA) raporu hazırlandı.
-
İPA raporu, 15 ilde gerçekleşen toplumsal cinsiyet anaakımlaştırması konferanslarında dağıtıldı.
-
İPA genel raporu ve broşür hazırlandı ve toplumsal cinsiyet anaakımlaştırması konferanslarında, İİMEK toplantılarında ve proje bölgelerindeki bilgilendirme toplantılarında dağıtıldı.
Sonuç 2 – Yerel stratejiler tasarlama ve model geliştirme (Yerel AİPP – Aktif İşgücü Piyasası Politikası - stratejisi):
-
“Model”i (Danışan Yönlendirme Sistemi) tanımlamak için 5 merkez düzeyde ve 5 il düzeyinde görev gücü çalıştayı düzenlendi. Toplantıların sonuçlarıyla ilgili raporlar hazırlandı.
-
Merkezi Görev Gücü Toplantılarının Sonuçları Hakkındaki Rapor ile İl Düzeyindeki Görev Gücü Toplantılarının Sonuçları Hakkında Rapor hazırlandı.
-
“Yönlendirme İlkeleri ve Yönlendirme Formlarının Uygulanmasına Dair Çalıştaylar” adı altındaki eğitimler, “eğitim yoluyla test” şeklinde düzenlendi.
-
Testi tamamlamak için Yönlendirme Sistemi Değerlendirme Çalıştayı düzenlendi.
-
Yönlendirme Ağı’nın kurulması, uygulanması ve değerlendirilmesinde kullanılacak 8 yönlendirme formu, hazırlandı, test edildi ve son şeklini aldı.
-
Yönlendirme Ağı Final Raporu ve Yönlendirme Sistemi Kullanıcı Kılavuzu hazırlandı.
-
1 pilot bakanlık protokolü ve 1 pilot il protokolü hazırlandı; 1 bakanlık ve 6 il protokolü imzalandı.
-
Test sonuçları, 10 bilgilendirme semineri vasıtasıyla İŞKUR personeline ve ilgili paydaşlara sunuldu.
-
Şartname’de tanımlanan “model”, aşağıdakileri gerçekleştirmek üzere bir metodoloji önerdi:
-
Yerel kadın istihdamı meseleleri ve mevcut istihdam hizmetler ile ilgili ortak bir teşhis
-
Geliştirme konusunda yeni önceliklerin seçimi
-
Yerel bir eylem planı
Danışan Yönlendirme Sistemi; çalışma ziyaretleri, merkezi düzeyde ve il düzeyindeki görev gücü çalıştaylarındaki tartışmalardaki gözlemlere dayanarak geliştirildi ve en uygun yaklaşım olarak nitelendirildi. Sistem, danışanı istihdama yönlendirmek ve danışan tarafından atılması gereken yönlendirme adımlarını takip etmek için ortaklar arasında bilgi alışverişi sağlamakta ve bilgiyi kaydetmektedir. Ancak, Operasyon Faydalanıcısı’nın yönetim kademesinde, sunulan modelin, temel hususlar açısından tanımlanan model yaklaşımıyla uyumlu olduğunu dair bir mutabakat olmadığı gözlemlenmiştir. Şartname’de belirtilen husus, basit bir rehberlik mekanizmasından ziyade yerel bir strateji geliştirilmesiydi ve geliştirilen model, bilgi alışverişi ve danışanın bilgilerine ulaşım ile ilgili olarak kullanılacak yönteme bağlı olarak karmaşık ve güvenilmez olma riski taşıyordu. Bir diğer risk ise, işverenlerin ağa aktif katılımlarını sağlamakla ilgiliydi; pilot uygulamalarda bu nokta istenilen düzeyde gerçekleştirilememiştir.
Teknik Destek Ekibi, Yönlendirme Ağı Bilgi Yönetim Sistemi adı altında bir yazılım uygulaması geliştirilmesini önermiştir ancak bu uygulama, mevcut operasyon süresince gerçekleştirilememiştir. Bu da, “model”in beklenilen sonucu elde etme konusunda başarılı olup olamayacağı sorusunu gündeme getirmektedir. Yönlendirme sistemi etkili bir şekilde kullanılacaksa, bahsedilen bilgi sisteminin geliştirilmesi veya benimsenmesi, daha sonra tamamlanması gereken önemli bir görev olacaktır.
Sonuç 3 – Mesleki danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinin arttırılması ve kadın hedef gruplarına göre uyarlanması:
-
İŞKUR’un mevcut mesleki bilgilendirme, danışmanlık ve rehberlik hizmet araçları, test değerlendirme ve iş arama aracı ve yöntemleri temel alınarak İŞKUR danışmanlarının mevcut uygulamalarının değerlendirilmesine ilişkin bir rapor hazırlandı.
-
İhtiyaç Analizi Raporu, Konsept Notu ve Uygulayıcılara Yönelik Araç Kiti hazırlandı.
-
75 işsiz kadın ve danışmanlar, uygulayıcılara yönelik araç kitini test etmek amacıyla 5 gün süren başlangıç eğitimine ve motivasyon ve istihdam çalıştayına katıldı.
-
Kadın İş Kulüpleri, 5 bölgede test edildi.
-
NUTS II Bölgesi’nde yer alan 38 ilden 53 danışmana, güncellenen ya da geliştirilen iş arama araçları ve yöntemleri konusunda eğitim verildi.
-
60 İŞKUR taşra personeline, toplumsal cinsiyet duyarlılığı ve sosyal güçlendirme eğitimi verildi.
-
“Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Danışmanlık Rehberi” hazırlandı.
-
Danışmanlar Eğitim Kiti hazırlandı.
-
İstihdam Odaklı Sosyal Güçlendirme Elkitabı hazırlandı.
Sonuç 4 – İstihdam politikalarının toplumsal cinsiyete duyarlı hale getirilmesi konusunda duyarlılık oluşturuldu:
-
AB üyesi 5 ülkeye 4 çalışma ziyareti (her biri 5 gün x 10-12 katılımcı) düzenlendi.
-
4 çalışma ziyareti raporu hazırlandı.
-
İstihdam politikalarının toplumsal cinsiyete duyarlı hale getirilmesi ile ilgili 15 konferans düzenlendi (kapanış konferansı ile birlikte).
Sonuç 5 – Hibe projeleri arasında ağ oluşmasının ve hibe programı sonuçlarının yaygınlaştırılmasının teşvik edilmesi:
-
Hibe faydalanıcıları ve ilgili paydaşların katılımıyla 6 bölgesel ağ oluşturma toplantısı düzenlendi. Başlangıçta, 10 toplantı düzenlenmesi planlanmıştı ancak bazı projelerin sona ermesi ve Van’daki deKİTUPm dolayısıyla bu gerçekleştirilemedi. Hibe faydalanıcıları arasında bilgisayar bilgisinin yeterli düzeyde olmaması nedeniyle KİD web sitesi (www.kadinistihdami.net) hayata geçirilemedi.
-
1000 adet Hibe Programı Kataloğu hazırlandı.
-
Hibe programı sonuçlarının yaygınlaştırılmasını hedefleyen ulusal konferans, 70 hibe faydalanıcısının ve 450 kişinin katılımıyla gerçekleştirildi.
Sonuçların uygunluğu ile ilgili olarak temel soru şudur: Ulaşılan sonuçlar, teknik destek sözleşmelerinin amaçlarını gerçekleştirmeye yardımcı olur mu? Görünen o ki sorunun cevabı “evet”tir:
-
5 pilot ilde yürütülen işgücü piyasası araştırması ve analizi, hazırlıktan raporlamaya ve dağıtıma kadar sürecin tüm yönlerini kapsayan oldukça ayrıntılı bir model olarak hizmet edecektir. Bu model, kadın istihdamı için istihdam fırsatları ve kadın istihdamının önündeki engellerini tespit etmek için diğer bölgelerde kolaylıkla çoğaltılabilme potansiyeli taşımaktadır. Araştırmaların ve analizlerin yürütülmesinde kullanılan metodoloji, İŞKUR ve diğer ilgili paydaşların personelini tüm sürece dahil etmiştir ve katılımcılar, her açıdan eğitilmişlerdir. Bu nedenle, kazanılan bilgi ve tecrübe yaygınlaşacak ve Türkiye çapında İŞKUR ve ilgili paydaşların kapasitelerini geliştirmede çarpan etkisi yaratacaktır.
-
Danışan Yönlendirme Sistemi’nin, amaca hizmet etmesi için doğru bir şekilde uygulanmasının önünde bazı engeller bulunmaktadır. Bu engelleri aşmak ve sistemi etkili bir şekilde ve ulusal düzeyde kullanmak için sistemin İŞKUR ve diğer taraflar tarafından benimsenmesi gereklidir. Ayrıca, sistem, yeni bir yazılım geliştirerek veya mevcut olanı uyarlayarak bilgisayar temelli bilgi alışverişini kolaylaştırmak üzere geliştirilmelidir ve işverenlerin katılımı sağlanmalıdır.
-
Mesleki bilgilendirme, rehberlik ve danışmanlık hizmet araçları, test değerlendirme ve iş arama araçları ve yöntemleri geliştirilmiştir; diğer ilgili dokümanlar da olumlu şekilde değerlendirilmektedir ve Türkiye’nin geri kalanı için bir model işlevi görecektir.
-
Kadın istihdamını sağlamak için toplumsal cinsiyetle ilgili konularda farkındalık oluşturma, yerel düzeyde önemli ve ilk faaliyetti ve olumlu bir şekilde değerlendirilmiştir. Bu tür bir yaklaşım, kadın istihdamı ile ilgili engelleri anlamak için İŞKUR ve paydaşlar için ana araç işlevi görecektir ve istihdam politikaları üzerinde ileriye yönelik bir etkisi bulunmaktadır.
-
Geç planlandığı için planlandıkları kadar etkili bir şekilde uygulanmasa da ağ oluşturma toplantıları, hibe faydalanıcıları ve katılımcı kadın hedef grupları arasında ağ oluşturmaya yardımcı olacaktır. Bu tür ağ oluşturma faaliyetlerinin, Genç İstihdamının Desteklenmesi hibe projeleri ile aynı anda uygulanmayan teknik destek projesinin bir parçası olmak yerine neden hibe programı tasarımının bir parçası olmadığı sorusu cevap bekleyen önemli bir husustur.
-
Hibe programı yaygınlaştırma konferansına yoğun bir katılım olmuştur ve Proje Kataloğu, ilgili tüm paydaşlara ulaşmış görünmektedir. Bu kesinlikle, hibe programı uygulama sonuçlarının sürdürülmesinde olumlu bir role sahip olacaktır.
KİD Teknik Destek Projesi sonuçlarının, amaçların gerçekleştirilmesine katkıda bulunduğu söylenebilir.
Projenin etkililiğini değerlendirebilmek için, planlanmış ve gerçekleşen çıktılar, sonuçlar ve etkilerin karşılaştırmasını yapmak zorundayız. İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Operasyonel Programı’nda (2007) belirtilen göstergeler, kadınların girişimcilik kurslarına ve mesleki eğitimlere katılımı ile ilgili çıktı göstergeleri ile kadınların işgücü piyasasına katılımı ve istihdam oranlarındaki artışla ilgili sonuç göstergelerini içerir. Teknik destek projesi sonuçları, bu göstergelerin gerçekleştirilmesine tam olarak katkıda bulunmaz; daha ziyade, hibe programlarının gerçekleştirilmesine bağlıdırlar. Ancak, göstergelere ulaşılmasına katkıda bulundukları söylenebilir. Her halükarda, KİD Teknik Destek Projesinin çıktılarıyla ilgili mevcut bilgi ile göstergeleri karşılaştırmak mümkün değildi.
Etkinlikler ve katılım, çalışmalar ve bunların sonuçları açısından Şartname’de planlandığı gibi çıktıları elde etme konusunda projenin etkili olduğu açıktır. Tüm eğitimler, konferanslar, çalıştaylar, çalışma ziyaretleri, Şartname’de belirtildiği şekilde gerçekleştirilmiştir. Etkinliklere katılan İŞKUR ve paydaş çalışanları, İİMEK üyeleri ve diğer katılımcıların sayısı, Şartname’de belirtilen sayılara uygundu ya da hedeflenen sayıları aşmaktaydı. Planlanmış hedef grupları, proje çıktılarına erişebilmekte ve faaliyetlerden faydalanabilmekteydi.
Operasyon Faydalanıcısı, “model” geliştirme ve kadınların istihdam konularında ağ oluşturması dışında çıktılar ve sonuçları olumlu değerlendirmekteydi. Operasyon Faydalanıcısı, İŞKUR ve paydaşların personeli ve İİMEK üyeleri için düzenlenen özellikle toplumsal cinsiyet anaakımlaştırması seminerleri ve konferanslarının (ilk kez kadın istihdamı konusunda) sonuçlar açısından olumlu olduğunu düşünmektedir.
Projenin etkinliği açısından ise, maliyet oranları ve Operasyon Faydalanıcısı ve paydaşların girdiler ve çıktılarla ilgili gayretlerini değerlendirebilecek hiçbir sayısal veri bulunmamaktadır. Teknik Destek Ekibi’nin katkısı kesinlikle önemliydi ve İŞKUR ve paydaş kurumlardaki (proje faaliyetlerine değerli ve özverili katılımlarına rağmen) kapasite eksikliği dolayısıyla bu uluslararası ve ulusal uzmanlık olmadan proje sonuçlarının çoğu başarılamazdı. Yine de, KİD eğitimi ve diğer faaliyetler, hizmet içi eğitim ile başarılamayacak unsurlar içermektedir.
Araçların ve faaliyetlerin “çıktılara” dönüşmesinin etkinliği hakkında yorum yapmak yararlı olacaktır.
-
Teknik Destek sözleşmesi, projenin hazırlanması ve ihalesinden itibaren 9 ay, sözleşmenin kesinleştiğinin bildirilmesinden itibaren 3 ay içinde imzalandı. Bu, bazı sonuçlar ve önerilen faaliyetlerin gerekliliğini aşındıracak kadar uzun bir gecikme ve etkinliği etkileyen bir unsur olarak görülebilir.
-
Teknik Destek Ekibi’nin mobilizasyonu zamanında gerçekleştirilmiştir; ancak KU2 pozisyonu (yerel AİPP politikası) sürecin ortasında değiştirildi. Bu, beklenen performansı sergilemeyen unsurların değiştirilerek İnsan Kaynakları girdisinin etkinliğini arttırmak açısından iyi bir yöntem olarak görülebilir.
-
Kilit olmayan bazı uzmanların mobilizasyonu, onaylardaki gecikmeler dolayısıyla sorunlu olmuştu. Operasyon Faydalanıcısı, bu tür gecikmelerin, önerilen kilit olmayan uzmanların niteliklerinin yetersiz olması ve uzmanların, İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Operasyonel Programı kapsamında yüklenici tarafından aynı anda yürütülen birden fazla projede görevlendirilmesinden kaynaklandığını düşünmektedir.
-
Faaliyetler, uzatılan süre içinde proje sona ermeden önce uygulandı. Uzatma, kilit olmayan uzmanların mobilizasyonu ve KU2’nin değiştirmesinden kaynaklanan gecikmeler yüzünden projenin sonuna doğru değiştirilen faaliyetlerin etkin bir şekilde tamamlanması için gerekliydi.
-
Operasyon Koordinasyon Birimi ve Teknik Destek Ekibi ile Program Otoritesi arasındaki sıkı işbirliği, uygulama esnasında ortaya çıkan durumlar karşısında esneklik ve uyum sağlama becerisi sağladı.
-
Faaliyetlerin uygulanması ve çıktıların kullanımı, aşağıdakiler vasıtasıyla yakından denetlendi:
-
Operasyon Koordinasyon Birimi ve Teknik Destek Ekibi arasındaki sıkı işbirliği ile periyodik ve ihtiyaç duyulması halinde toplantılar, müdahaleler.
-
Operasyon Faydalanıcısı, Program Otoritesi, Merkezi Finans ve İhale Birimi, Avrupa Birliği Delegasyonu, Teknik Destek Ekibi’nin katılımı ile gerçekleşen aylık yönetim toplantıları.
-
Paydaşların katıldığı Yönlendirme Komitesi toplantıları.
-
Paydaşlar, Yönlendirme Komitesi, Sektörel İzleme Komitesi gibi kurumlar arası yapılara ve bunun yanı sıra proje tarafından talep edilen proje faaliyetlerine yeterli derecede katılım sağlamıştır.
Teknik destek projeleri, faydalanıcı tarafından yürütülen ihtiyaç analizleri temel alınarak uygulandığı ve tüm faaliyetler, faydalanıcının menfaatine yönelik olduğu için normal koşullarda dış desteğin ardından sürdürülebilir kurumsal yapıların ve yardımların (proje sonuçları) devamının sağlandığı düşünülmektedir.
KİD projesinin sürdürülebilirliği, Operasyon Faydalanıcısı’nın sonuçları tekrarlama planlarına bağlı olacaktır. Değerlendirme ekibinin bulguları şu şekilde özetlenebilir:
-
5 ilde yürütülen yerel işgücü piyasası araştırmaları ve analizi, Türkiye’nin geri kalanında da yürütülecek ve uygun 43 ilde devam ettirilecektir.
-
Danışan Yönlendirme Sistemi şeklinde tasarlanan yerel AİPP stratejileri, sistemin güvenilirliği ve uygulanabilirliği hususlarındaki gelişmelerden sonra uygun 43 ilde ve Türkiye’nin geri kalanında yaygınlaştırılacaktır.
-
Kadın hedef grupları için geliştirilen ve uygulanan mesleki rehberlik ve danışmanlık hizmetlerinin yanı sıra “İş Kulüpleri” modeli, uygun 43 ilde ve Türkiye’nin geri kalanında yaygınlaştırılacak ve uygulanacaktır. Bunlar, KİD’in en önemli iki çıktısı olarak görülmektedir.
-
Bu noktada bazı kaygılar dile getirilmelidir: Geliştirilen ve uygulanan sistem konusunda eğitim almış, bu sisteme katılmış ve sistemi deneyimlemiş iş ve meslek danışmanları, sözleşmeli olarak istihdam edilmişlerdir ve sözleşmelerinin sonunda İŞKUR’da yer değiştirebilir ya da İŞKUR’dan ayrılabilirler. Bu nedenle, Teknik Destek faaliyetleri aracılığıyla oluşturulmuş kapasite, (en azından kısmen) kullanılmaz hala gelebilir. Aynı durum, yeni görevlendirmeler veya yer değiştirmeler olması halinde paydaşların temsilcileri için de geçerlidir.
-
İstihdam politikalarının toplumsal cinsiyet ana akımlaştırmasıyla ilgili farkındalık seminerleri ve konferanslarının, İŞKUR ve paydaş çalışanları ve İl İstihdam ve Mesleki Eğitim Kurulu üyelerine yönelik olarak tüm Türkiye’de yapılıp yapılmayacağı netlik kazanmamıştır. Bu faaliyetin yaygınlaştırılması, özel uzmanlık gerektirmektedir ve dış uzmanlar tarafından gerçekleştirilebilir. Bu nedenle, gerekli bütçe ayrılarak bunun, İŞKUR’un kendi personeline yönelik eğitim programlarına eklenmesi gerekir. İŞKUR personelinin yanı sıra paydaşların bu kavrama aşina olmalarını sağlamak önemli bir husustur.
-
Geliştirilen görünürlük materyalleri, projenin tamamlanmasının ardından hâlâ kullanılmaktadır. www.kadinistihdami.net web sitesinin gerekli değişiklikler yapılarak yeniden faal hale gelmesi gerekmektedir.
-
AİPP, proje tamamlandıktan sonra daha profesyonel bir şekilde denetlenmelidir. KİP projesinden edinilen deneyimler, İŞKUR’un tüm il müdürlüklerinde kullanılmalıdır.
Sonuç olarak, KİD projesinin çoğunlukla sürdürülebilir olacağı ve “model”e gerekli eklemenin yapılması ve kurumsal hafızanın İŞKUR içerisinde muhafaza edilmesi halinde proje sonuçlarının Türkiye’nin diğer bölgelerine yaygınlaştırılabileceği söylenebilir.
KİD projesinin sonuçlarının kullanılabilirliği (projede gerçekleştirilen sonuçlar, başkaları tarafından kullanılabilecek mi?) sorusuna gelince: Daha önce belirtildiği üzere, projenin temel çıktılarının (işgücü piyasası araştırması ve analizi, Danışan Yönlendirme Sistemi, kadınlar için geliştirilen ve uygulanan iş ve mesleki danışmanlık hizmetleri, İş Kulüpleri, kadın istihdamı ile ilgili politikaların toplumsal cinsiyete duyarlı hale getirilmesi, kadın istihdamıyla ilgili görsel materyallerin ve web sitesinin kullanımı, vs.) projenin sona ermesinden sonra da yaygın olarak kullanılması planlanmaktadır. Bu nedenle, sorunun cevabı açık olarak “evet”tir.
Diğer yatay konularla ilgili olarak KİD Teknik Destek projesinin, İŞKUR danışanlarını (hedef grup) doğrudan hedef alan (işsiz kadınların İş Kulübü’ne katılımıyla ilgili pilot faaliyet dışında) bir faaliyeti bulunmamaktadır. Proje esas olarak İŞKUR ve paydaş personeli ve İİMEK’lerin üyelerine yönelik dâhili bir süreç olarak değerlendirilebilir. Bu nedenle, projenin yatay konular üzerinde durmasını ve engelliler veya çevrenin korunması konularında herhangi bir faaliyette bulunmasını beklemek mümkün değildir.
Ancak toplumsal cinsiyet anaakımlaştırması meselesi, KİD projesinin özünde yer almaktaydı. Bununla birlikte, kadınlara özel hizmetler sağlayarak kadın istihdamını desteklemek amacıyla proje hedef grupları arasında toplumsal cinsiyet ana akımlaştırması hususunda farkındalık oluşturma çalışması, bir AİPP projesinde ilk kez önemli bir faaliyet olarak yürütüldü.
İyi Yönetişim meselelerine gelince:
-
Objektif ve şeffaf bir şekilde formüle edilmiş işgücü piyasası analizi;
-
İyi işleyen ve erişimi kolay iş danışmanlık hizmetleri (Danışan Yönlendirme Sistemi), yerel ihtiyaçlara göre işgücü piyasasında herhangi bir ayrımcılık olmadan arz ve talep taraflarının ilgili aktörlerinin katılımıyla yerel stratejilere dayanarak uygulandı;
-
Hizmet kurumları, kadın istihdamını engelleyen toplumsal cinsiyet sorunlarının gayet farkında olan kişilerle donatıldı.
Tüm bunlar, KİD içerisinde iyi yönetişim unsurları olarak görülebilir ve ilgili kurumların ilgili politikalarını doğrudan etkileyeceklerdir.
Dostları ilə paylaş: |
