İmam suyuti

5. BÖLÜM:

PEYGAMBERLER KABİRLERİNDE HAYAT SAHİBİDİR

Te’lif; İmam Celaleddin es Suyuti

Terceme ve dipnotlar; Seyfullah Erdoğmuş

بســـــم الله الرحمن الرحيم

و صلى الله على سيدنا محمد و آله

Mütercimin Takdimi

Şüphesiz Hamd, Allah içindir. O'na hamd eder, O'ndan hidayet ve bağışlanma dileriz. Nefislerimizin şerrinden, kötü amellerimizden Allah Teala'ya sığınırız. Şüphesiz Allah'ın hidayet eylediğini saptıracak, O'nun saptırdığını da hidayete ulaştıracak yoktur. Allah'tan başka İlah olmadığına, O'nun birliğine ve ortağı olmadığına, Muhammed (Sallallahu aleyhi ve alihi ve sellem)'in O'nun kulu ve Rasulü olduğuna şehadet ederim.

Bundan sonra;
Muhakkak ki; sözlerin en doğrusu Allah'ın Kitabı, yolların en hayırlısı Muhammed Sallallahu aleyhi ve sellem'in yoludur. İşlerin şerlisi sonradan ortaya çıkarılanlardır. Her sonradan çıkan şey; bid'at, her bid'at; dalalet (sapıklık) ve her dalalet de ateştedir.

Elinizdeki bu eserin 6. ve 7. bölümleri, Allah'ın ilimde büyük payelere eriştirdiği, İmam Abdurrahman Celaleddin Suyuti Aleyhi Rahmetül Bari hazretlerinin, Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem'in Berzah hayatı ve uyanık iken O'nunla görüşmenin imkanı hakkında yazdığı iki risalesinin tercümesidir.

Önemli gördüğümüz bu meselede yazılmış en güzel eserlerin, İmam Suyuti'ye ait bu iki risale olduğunu düşündüğümüzden, bunları terceme etmeye gayret ettik ve içerisinde geçen hadisleri de, dipnotlarda yerlerini göstermek suretiyle tahric ettik.
Tercümeye esas aldığımız nüsha, müellifin el Havi Lil Fetavi adlı eserinin 2. cildinde yer alan "İnbaul Ezkiya Bi Hayatil Enbiya" ve "Tenvirul Halek Fi İmkanı Rü'yetin Nebiyyu vel Melek" adlı iki risalesidir. Yalnız tercemeye geçmeden önce bazı hususları belirtmek gerekiyor;
Enes Radıyallahu anh’den rivayet edilen ve isnadı çok zayıf olan bir hadiste; “Beni rüyasında gören cehenneme girmez”¹⁶² buyruluyor.
Nablusi naklediyor; “İbni Sirin radıyallahu anh’den sahih olarak rivayet edilmiştir ki, Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem’i görme rüyası, İbni Sirin’e anlatıldığı zaman, O; “Rüyada gördüğün zatı bana anlat” derdi. Eğer rüya sahibi o zatı, İbni Sirin’in bilmediği ve Peygamber Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem’in hilyesine muhalif görülen bir şekilde anlatırsa, İbni Sirin radıyallahu anh, rüya sahibine; “Sen Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’i görmemişsin” diye cevap verirdi.¹⁶³
İbni Arabi ve diğer bazı ulema; “Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’i bilinen sıfatları üzere görmek, bizzat Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’i görmektir. Başka şekil üzere görmek ise, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in misalini idrak etmektir.” Dediler.¹⁶⁴
Kadı Iyaz; “Bir kimse, Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’i hayatındaki suretinde görürse, rüyası doğrudur. Bilinen sıfatlarından başka şekilde görürse onun rüyası te’vile muhtacdır.” Dedi. İmam Nevevi ise; “Kadı Iyaz’ın bu sözü zayıftır. Bilakis, doğru olan; rüyayı gören, her iki surette de Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’i hakikaten görmüştür.” Dedi.¹⁶⁵
Ali Bin Ebi Talib Radıyallahu anh buyurur ki; “Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’i rüyasında güzel surette görenin Eğer layık olmayan surette görürse, o kimsenin fitneye duçar olacağına te’vil edilir.” İmam Bedrüddin el Ayni de; “Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem, rüyada bir kimseye bir emir verirse, o emir, hayatında bildirilmiş şeriata muvafıksa kabul edilir, değilse reddedilir.”¹⁶⁶ Der.
İmam Kurtubi, rüyada Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’in zatının hakikaten görülmesini şiddetle inkar etmiş, ve demiştir ki; “Rüyayı hakikate iltizam eden ve diline dolayan mecnundur.” Eğer rüya hakikat olarak kabul edilirse, herkesin peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’i başka bir surette değil, son nefesindeki suretinde görmesi lazım geldiği gibi, iki kimsenin aynı anda Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem’i görememeleri lazım gelir. Şüphesiz İmam Kurtubi, rüyanın zatla değil, sıfatla ilgili olduğunu ispatlamıştır. Tasavvuf ehlinin selefi de, her ne kadar lafızları farklı ise de, bu mevzuda muvafakat ederek; “bu öyle bir mizandır ki, ona dikkat etmek vaciptir” demişlerdir.¹⁶⁷
Şeyhulislam İbni Teymiye Kuddise sırruh der ki; “Bazı kimseler için bazen yakaza halinde de, uyuyan kimse için rüyada görülen şeylere benzer bir görme hali hasıl olabilir. Bu kişi kalbi ile uyuyan kimsenin gördüğünün aynısını görür ve ona , kalbiyle müşahede ettiği bir takım hakikatler tecelli eder. Bütün bunlar da dünyada iken vuku bulur.
Bazen kalbiyle müşahede ettiği şey, kişiye üstün gelir, onu tamamen sarar ve o şeyi bütün organları ile algılar; kişi de o şeyi bizzat gözleri ile gördüğünü zanneder. Bu hal uyanıncaya kadar devam eder; uyanınca bunun bir rüya olduğunu anlar. Ama bazen de kişi, uykuda gördüklerinin rüya olduğunu bilebilir.
İşte böyle abidlerden kendisi için kalbi bir müşahede meydana gelmiş, bu müşahede kendisini tamamen kaplamış ve onun duygularıyla idrak etmesini ortadan kaldırmış kimseler vardır. Böyle bir durumda bu abid kalbi müşahedesini bizzat gözü ile görme işi zanneder, ama bu konuda yanılgı içindedir…”¹⁶⁸
Şunu da belirtelim ki; İmam Rabbani, peygamberler dışındakilerin rüyalarına ve keşiflerine mutlaka şeytanın müdahalesi olduğunu belirtmiştir. Ebu Süleyman ed Darani; “Kalbime gelen ilhamları iki adil şahide arzederim, kabul ederlerse alır, etmezlerse reddederim. O iki adil şahid Allah’ın Kitab’ı ve Rasulü’nün sünnetidir.”¹⁶⁹ Demiştir. Ehl-i Sünnet indinde Rüya ve keşifler delil değildir. Bu İmam Şatıbi gibi usul alimleri tarafından belirtilmiştir.¹⁷⁰ Kitap ve Sünnet’e uygun olanları da ancak o rüyayı göreni bağlar. İmam Şa’rani de Tenbihul Muğterrin’de böyle demiştir¹⁷¹.
Allah'ın dilemesi ile, ayrı bir hayatla diri olan Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem'in biz ölülere şefaatini dileriz.

Seyfullah Erdoğmuş

Çubuk/Ankara