İmam suyuti

İLAVE:

76-(48)- Ebu Davud’un, Ebu Umeyr Bin Enes tariki ile Ensar’ın bir çoğundan yaptığı rivayeti, buraya dahil etmek mümkündür;

يا رسول الله إني لبين نائم ويقظان إذ أتاني آت فأراني الأذان قال وكان عمر بن الخطاب رضي الله عنه قد رآه قبل ذلك فكتمه عشرين يوما
“Abdullah Bin Zeyd dedi ki; “Ya Rasulullah! Ben, uyku ile uyanıklık arasında bir halde iken, bana biri geldi ve ezanı gösterdi. Ömer Bin Hattab radıyallahu anh, ondan yirmi gün önce bunu görmüş olmasına rağmen gizlemişti.”³²⁰
77-(49)- Ebu Nuaym Fadl Bin Dükeyn, Kitabus Salat’ta, rivayet ediyor;
لو لا اتهامي لنفسي لقلت إني لم أكن نائما
Abdullah Bin Zeyd dedi ki; “Nefsimi itham etmeseydim derdim ki; kesinlikle o zaman uykuda değildim.”³²¹
78-(50)- Ebu Davud’un Sünen’inde, İbni Ebi Leyla tariki ile gelir;
يا رسول الله رأيت رجلا كأن عليه ثوبين أخضرين فقام على المسجد فأذن ثم قعد قعدة ثم قام فقال مثلها إلا أنه يقول قد قامت الصلاة ولولا أن يقول الناس لقلت إني كنت يقظانا غير نائم فقال رسول الله صلى الله عليه وسلم لقد أراك الله عز وجل خيرا
“Ensar’dan biri gelip dedi ki; “Ya Rasulullah! Üzerinde iki yeşil elbise bulunan bir adam gördüm. Ezan okudu, sonra oturdu ve tekrar kalkıp aynısını okudu. Ancak ikincisinde “Kad kametis salat” diye ilave etti. Benim hakkımda insanların ileri geri konuşmayacaklarını bilsem, mutlaka bunu uykuda değil, uyanık iken gördüğümü söylerdim.” Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem buyurdu ki; “Allah sana hayrı göstermiş.”³²²
Şeyh Veliyüddin el Iraki, Süneni Ebu Davud Şerh’inde dedi ki; “Uyku ile Uyanıklık arasındaydım” sözünde bir müşkil vardır. Hem uykudan, hem de uyanıklıktan hali değildir. Bu söz ile kastettiği şey, uyanıklığa yakın hafif bir uykudur ve bu da uyku ile uyanıklık arasında orta bir derecedir.”
Derim ki; “Bundan anlaşılan; bu haletin, hal sahiplerine arız olan; görülmeyeni görmeleri, işitilmeyeni işitmeleri gibi hallerden bir hal olmasına hamledilmesidir. Sahabeler – Radıyallahu anhum – ise, hal sahiplerinin reisleridir. Abdullah Bin Zeyd radıyallahu anh’ın gördüğünü, Ebu Bekr, Ömer ve Bilal’in de – radıyallahu anhum – gördükleri varid olan hadislerde zikredilmiştir.

İmamul Harameyn, en Nihaye’de, Gazali, el Basit’te on küsur sahabenin aynısını gördüğünü zikretmişlerdir.

79-(51)- Haris Bin Ebi Üsame, Müsned’inde rivayet ediyor;
نادى بالأذان فسمعه عمر و بلال – جبريل – أن الذي

“(Cibril aleyhis selam tarafından) Ezan okundu, ezanı Ömer ve Bilal radıyallahu anhuma işittiler.”³²³

80-(52)- İbni Asakir’in Tarih’inde, Muhammed Bin Münkedir’den yaptığı şu rivayet te buna benzer;
دخل النبي على أبي بكر فرآه ثقيلا فخرج من عنده فدخل على عائشة فإنه ليخبرها بوجع أبي بكر إذا دخل أبو بكر يستأذن فقالت عائشة أبي فدخل فجعل النبي يتعجب لما عجل الله له من العافية فقال ما هو إلا أن خرجت من عندي يغفوت فأتاني جبريل عليه السلام يسعطني سعطة فقمت وقد برأت
“Rasulullah sallallahu aleyhi ve sellem, Ebu Bekr radıyallahu anh’ın yanına gitti ve onu şiddetli şekilde hastalanmış olarak gördü. Onun yanından çıkıp doğruca Aişe radıyallahu anha’nın yanına geldi ve ona babasının hastalığını haber vermek istedi. Ardından Ebu Bekr radıyallahu anh, izin isteyerek içeri girince, Efendimiz sallallahu aleyhi ve sellem, Allah’ın ona bu kadar çabuk afiyet vermesine teaccüb etti. Ebu Bekr radıyallahu anh buyurdu ki;
“Yanımdan çıktığınızda bana bir uyku (gafvet) bastı, uyurken bana Cebrail geldi ve bana bir ilaç vererek beni uyandırdı. Ben de kalkıp kendime geldim.”³²⁴
Umulur ki, bu gafvet (dalgınlık) bir uyku değil, bir hal(makam)dir.

Tercümenin Hatimesi:

Elhamdulillahi Rabbil alemin ves salatu ves selamu ala seyyidil evveline vel ahirin. Ve ala alihi ve sahbihi ecmain. İla yevmiddin.
Terceme bitiş tarihi; 24.10.2002 Perşembe

Seyfullah Erdoğmuş

İÇİNDEKİLER

-Takdim - 2

İMAM SUYUTİ R.A. 2

(m.1445-1505) 2

Doğumu ve Ailesi 2

Hocaları; 3

ÖĞRENCİLERİ 3

KERAMETLERİ 4

ALİMLERİN İMAM SUYUTİ’Yİ ÖVMELERİ 4

İctihad meselesi 6

Vefatı; 7

ESERLERİ: 7

ZİKRULLAH HAKKINDA AYETLER 21

ZİKİRDEKİ BİDATLER 24

İbni Kayyım el Cevziyye'nin Zikrin Faydaları Hakkında Verdiği Malumat 25

İ’MALUL FİKR Fİ FADLIZ ZİKR 27

ZİKRULLAH’IN FAZİLETİ 27

İ’MALUL FİKR Fİ FADLIZ ZİKR 27

MERFU RİVAYETLER 29

MEVKUF RİVAYETLER 30

NETİCETÜL FİKR FİL CEHRİ FİZ-ZİKİR 33

CEHRİ ZİKRİN HÜKMÜ 33

NETİCETÜL FİKR FİL CEHRİ FİZ-ZİKR 33

CEHRİ ZİKRİN MÜSTEHAB VE LÜZUMLU OLUŞUNUN SARİH DELİLLERİ 33

FASIL 46

İMAM SUYUTİ’NİN AYAKTA ZİKİR VE RAKS HAKKINDA BİR FETVASININ TERCEMESİ ve ŞERHİ: 49

MÜZİĞİN HARAM OLUŞU 50

İslâmî Marşlar Hakkında Birkaç Söz: 59

Şeyhul İslam el Ensari’nin bu konuda Fetvaları 60

5. BÖLÜM: 61

PEYGAMBERLER KABİRLERİNDE HAYAT SAHİBİDİR 61

Mütercimin Takdimi 61

İnbaul Ezkiya Bi Hayatil Enbiya 62

Mütercim’in Notu; 64

- FASIL – 69

TENBİH: 72

FASIL 73

TENVİRUL HALEK Fİ İMKANI RÜ’YETİN NEBİYYU VEL MELEK 75

TENBİHLER: 85

- Mütercim’in Notu – 86

HATİME 89

İLAVE: 95

Tercümenin Hatimesi: 97

İÇİNDEKİLER 97

1 Hal tercemesi için bakınız; Suyuti Buğyetul Vuat(10-12)Suyuti Hüsnül Muhadara(1/153-203) İbnül İmad Şezeratuz Zeheb(8/555) Gazzi Kevakibus Saira(1/226- 231) İbnu Iyas Bedaiuz Zuhur(4/83) Şevkani Bedrut Tali(1/328) Serkis Mu’cem(1/1073) Brockelmann GAL(2/181) Hartmann Muvaşşah(s.82) Hayreddin Zirikli A’lam(4/71) Dr.Ahmed Özel Hanefi Fıkıh Alimleri(s.197) İslam Alimleri Ansiklopedisi(14/356) Ömer Rıza Kehhale Mu’cemül Müellifin(5/128) Bağdatlı İsmail Paşa Hediyyetül Arifin(1/534)

2 Sehavi Ed Dav’ul Lami(4/65) Eisabeth Sartain Jalaladdin Suyuti(s.13) Bkz.; Zekeriyya Umeyrat Zeylu Tazkiratul Huffaz(5/223)

3 Suyuti Nazmul Akyan Fi A’yanil A’yan(s.95)

4 Suyuti BuğyetulVuat(s.20)

5 Suyuti Hüsn ül Muhadara(1/188-195) bkz.: Sartain(s.33)

6 bkz.: elA’lam(7/184) Ahmet Özel Hanefi Fıkıh Alimleri(s.113,114) Elisabeth Sartain Jalaladdin Suyuti(s.21) Clement Huart Arap ve İslam Edebiyatı(s.354)

7 Bkz.; İzzeddin Ahmed el Farusi’nin İrşadul Müslimin adlı eserinin Hayri Kaplan tarafından yapılan tercemesinin mukaddimesi(Takdim; Ömer Bin Ebu Bekr er Rifai Sayfa;XLI)

8 Elisabeth Sartain Jalaladdin Suyuti(s.21) eş Şazili(vr.18)

9 Suyuti et Tenbie(vr.63/b) Hüsnül Muhadara(1/157) Şevkani Bedrut Tali(1/334)

10 eş şazili (vr.34r-42v.)

11 Clement Huart Arap ve İslam Edebiyatı(s.348)

12Hamid Vehbi Meşahiri İslam(1436-1454)

13 Bkz.:Brockelmann GAL (2/145) Clement Huart Arap ve İslam Edebiyatı(s.348)

14 Ebubekir Sifil Çağdaş Dünyada İslami Duruş(s.105)

15 Bkz.:Necm el Gazzi Kevakibus Saira(1/228) Nebhani Fethul Kebir Mukaddimesi(1/19) Camiul Keramat(3/268-272) Şa’rani Mizanul Kübra(1/81) Şa’rani Zeylut Tabakat(s.4)

16 Nebhani Camiül Keramat(3/273)

17 Şazili(v.32r.)

18 İbni Iyas Bedaiyuz Zuhur(4/9-11)

19 Şezeratuz Zeheb(8/51)

20 İrşadul Fuhul(s.254)

21 Bedrut Tali(s.328)

22 el Buni Fihrisul Feharis(1/409-410) Kettani Teratibul İdariye(3/37)

23 Nebhani Camiul Keramat(3/268)

24 Aliyyul Muttaki el Hindi Kitabul Burhan(s.8)

25 Bustanul Muhaddisin(s.215)

26 Subhi esSalih Ulumil Hadis(s.123)

27 Mukbili el Yemeni el Alemuş Şamih(s.392) Kettani Teratib(Terc; Dr.Ahmet Özel: 3/30)

28 bkz. Ali Özek Hadis Ricali(s.145)

29 Kettani Teratibul İdariye(3/34)

30 el Buni Fihrisul Feharis(1/236-239) Kettani Teratibul İdariye(3/34) Sartain(s.75) eş Şazili(vr25)

31 eş Şazili(v.20) bkz. Sehavi Davul Lami(4/69) Elisabeth Sartain(s.74)

32 Elisabeth Sartain Jalaladdin Suyuti(s.21)

33 Suyuti Te’yidul Hakika(2/71,110) Sartain Jalaladin Suyutii(s.22)

34 bkz.: Elisabeth Sartain Jalaladdin Suyuti(s.21-22)

35 Sehavi Dav’ul Lami(4/66)

36 Elisabeth Sartain Jalaladdin Suyuti(s.70-71)

37 Hocazade Ahmed Hilmi Hadikatul Evliya(s.302)

38 Suyuti etTahaddüs(s.6-7)

39 Suyuti et Tenbie(vr.63b) bkz.: Hayreddin Karaman İslam Hukukunda İctihad(s.185)

40 Suyuti erReddu ala men ahlede ilel ard ve cehile ennel ictihad fi külli asrin fard.(vr.293a-295b.)

41 Suyuti Takrirul İstinad(s.194)

42 Clement Huart Arap ve İslam Edebiyatı(s.348) Elisabeth Sartain Jalalaldin Suyuti(s.59,72) eş Şazili(vr.29r,31r.)

43 Nebhani Camiül Keramat(3/273) Salih Bin Muhammed Bin Uveyza Lealiül Masnua Mukaddimesi(1/7) Clement Huart Arap ve İslam Edebiyatı(s.348) E. Sartain(s.79) eş Şazili(v.42) Ahmed Teymur Kabrul İmam es Suyuti(s.22)

44 İmam Suyutinin eserlerinin adları çıkarılırken; hakkında açıklama yapmadığımız eserleri, Katip Çelebi(Hacı Halife)’nin Keşfuz Zunun, Kannuci’nin Ebcedul Ulum, Elisabeth Sartain’in Jalalledin Suyuti adlı eseri, Ebu Cafer Kettani’nin Risaletul Mustatrafe (ve bunun şerhi niteliğindeki Yusuf Özbek tarafından yapılan tercümesi; Hadis Literatürü) İbni Hayr’ın Fehrese’si gibi kaynaklardan belirlenmiş, muhtelif kitapların bibliyoğrafyalarından da istifade edilmiştir.

45 El Havi Lil Fetavi’nin1994- Beyrut baskısına ait 1. cild 464-472. sayfaları arasında

46 zayıftır. Ebu Nuaym Hilye(1/76,10/388) İbni Receb Hanbeli Camiül Ulum Vel Hikem(s447) İbni Cevzi Sıfatus Safve(1/332) İbni Ebid Dünya Kitabut Teheccüd ve Kıyamul Leyl(s272) İbni Kesir elBidaye ven Nihaye(8/15) Kenzul Ummal(8/219) Kandehlevi Hayatus Sahabe(1/41)

47 Feridettin Attar TezkiretülEvliya(s.58)

48 Hikemir Rıfaiyye(Terc.:Yaman Arıkan s.54)

49 Abdulkadir Geylani SırrulEsrar(s.63)

50 Ebu Nuaym Hilye(10/109)

51 Sühreverdi İrşadul Müridin( Terc.:M.E.Fidan s.203)

52 Kuşeyri Risalesi ( Terc.:Süleyman Uludağ s.367-8, Mısır Baskısı s.100) Bkz.:Seyyid Burhaneddin Tirmizi Maarif(s.129) İsmail Hakkı Bursevi, Necmeddin Kübra, Şerhu Usuli Aşere(s.105) Abdulhakim Arvasi Rıyadut Tasavvufiye(s.83) AbdulKadir Geylani Sırrul Esrar(s.60)

53 Sühreverdi Avariful Maarif( Terc.:H.K.Yılmaz-İ.Gündüz s.574)

54 Kut-ul Kulub( Terc.:Muharrem Tan, 3/170)

55 AbdulVehhab Şa’rani El Uhudül Kübra( Terc.:S.Alpay 1/316)

56 Şa’rani Mizanül Kübra(Terc.:A.F.Meyan 1/246)

57 Muhammed Hani Behcetüs Seniyye(s70) Mehmed Zahid Koktu Tasavvufi Ahlak(2/188) İsmail Çetin Özleşme Yolu(s.164) Allah Dostları (7/220 Ali Ramiteni Maddesi ;H.Kamil Yılmaz) Reşahat Aynel Hayat (Ali Ramiteni Maddesi) Sefine-i Evliya(2/14)

58 İbni Kayyım El Cevziyye Medaricus Salikin(İnsan Yay. C.2 ,S.331)

59 İbni Teymiye Ubudiyet(s.110-112)

60 Müslim(234)

61 Ahmed Davudoğlu Sahihu Müslim Şerhi(2/26)

62 İbni Kayyım Vabilus Sayyib(s.40 v.d.)

63 zayıftır! İbni Ebid Dünya el Ferec Ba’deş Şidde(12) Taberani Evsat(1/267) Mecmauz Zevaid(10/98) Tergib(2/290) Ebu Nuaym Hilye(3/156) Camiüs Sağir(9879) Daiful Cami(6286) Mişkat(2320) Elbani Sahiha(1528) Mizanul İtidal(2/63) Tuhvetul Ahfezi(10/44) Cemül Fevaid(9563) isnadında Bişr Bin Rafi vardır ki zayıftır. Mekhul’ün sözü olarak kopuk isnad ile; Tirmizi(3601)

64 Hakim(1/727) Heysemi Mecma(1/306, 10/97) Taberani Evsat(5/187) Taberani Sagir(1/267) İshak Bin Rahuye(1/464) Tergib(2/291) Deylemi(7284) Feyzul Kadir(6/425) Mizanul İtidal(2/29) İbni Hayyan Tabakatul Muhaddisin(3/618) Keşful Hafa(2/487) Lisanul Mizan(2/63) Cemül Fevaid(9563) Busayri İthaf(6873)

65 Hakim(1/670) Kurtubi(8/385) Tirmizi(2139) Ahmed(5/280) Taberani(2/100) Hakiym Tirmizi Nevadirül Usul(4/130) Tuhfetul Ahvezi(6/289) Keşful Hafa(1/486) Kudai(831)Ğimari Fethul Vehhab(537)İbni Mace(4022) Tahavi Müşkilül Asar(4/169)Firyabi Fima Esnede Süfyan(1/43) Muhalledi Fevaid(2/223) Ruyani Müsned(25/133) Ebu Nuaym Ahbaru İsbehan(2/10) Abdülgani Makdisi Dua(142) Begavi Şerhus Sünne(3418) İbni Ebi Şeybe(10/441)

66 Hakim Müstedrek(1/669) Münavi Feyzul Kadir(6/452) Kudai Müsnedi Şihab(2/48) Münziri Tergib ve Terhib(2/316) Hatib Tarihu Bağdat(8/453) Heysemi Mecmauz Zevaid(7/209,10/146) Suyuti Dürrü Mensur(1/195) Deylemi(3090)

67 Hakim(1/493) Taberani(20/201) Deylemi(3089) Cem’ül Cevami(10685) Camius Sagir(4264) Hakim sükut etmiş, Zehebi, isnadında Abdurrahman Bin Bekr olduğunu ve zayıf olduğunu söylemiştir. Suyuti sahih demiştir. İbni Hacer, “senedi leyyindir bununla beraber Hakim tashih etmiştir” dedi. Elbani Hasen demiştir.(Sahihul Cami(3409) Mişkat(2234) Derim ki; aynı hadisin Muaz r.a.den rivayeti vardır; Mişkat(2235)

68 zayıftır. Ebu Davud(1518) Beyhaki(3/351) İbni Mace(3819) Nesai Amelül Yevm(456) İbni Sünni(358) İbni Nasr Kıyamul Leyl(s.65) İbni Asakir(4/296) Ahmed(1/248) Hakim(4/262) Taberani(10/281) Avnul Ma’bud(4/267) Feyzul Kadir(6/82) Mizzi Tehzibul Kemal(7/136) Keşful Hafa(2/365) Nevevi Ezkar(s.620) Rudani Cem’ül Fevaid(9540) isnadındaki el Hakem bin Musab zayıfyır. Bkz.: İbni Hibban Mecruhin(1/249) Kayserani Tezkire(903)

69 İbni Ebi Şeybe(6/59; Veki – Misar – Abdulmelik Bin Meysere – Müslim Mevla süveyd – Süveyd Bin Cehbel isnadıyla., 7/171; Muhammed Bin Bişr – Misar tarikiyle.) Süvey Bin Cehbel, Ömer r.a.’ın ashabındandır.

70 Zayıftır. Metalibu Aliye(3415) İbni Hacer El İsabe(2/515) Kenz(1920) Busayri İthaf(6799) İshak Bin Rahuye bunu mu’dal olarak zayıf isnad ile rivayet etmiştir. Onun isnadında el Hakem Bin Abdullah zayıftır.

71 Ebuş Şeyh Azamet(5/1737) İbni Ebi Asım Zühd(1/110) İbni Ebi Şeybe(7/93) Ahmed Bin Hanbel Zühd(566)

72 zayıftır. Ebu Nuaym Hilye(7/240) Camius Sagir(7928) Deylemi(6375) Züherül Firdevs(4/58) Daiful Cami(5089) Feyzul Kadir(5/452) isnadında meşhur yalancı Muhammed bin Abdurrahman el Kuşeyri vardır. Bkz.: Zehebi ElMuğni Fid Duafa(5748)

73 Ebuş Şeyh Azamet(5/1735) Kenz(3955)

74 zayıftır. Deylemi(1695) Ebuş Şeyh Azamet(5/1736) Lisanul Mizan(6/227) Ukayli Duafa(4/321) Kenz(1921) Ramuzül Ehadis(3/2) Suyuti Lealiül Masnua(2/350) İbnül Cevzi Mevduat(3/222) Şevkani Fevaid(271) Ukayli isnadında Velid Bin Musa ed Dimeşki vardır ve onun hadisleri batıldır diyerek mevzu saydı. Fakat Ebu Hatim, Velid hakkında; “hadiste doğru birisidir. Leyindir, hadisleri sahihtir” demiştir. Lisanul Mizan’da bu hadisin münker olduğu belirtilmiştir. Lisanul Mizan(6/227) Zehebi Muğni(6893) Mizanul İtidal(7/144) Keşful Hasis(1/275)

75 Ebuş Şeyh Azamet(5/1737) Kenz(3954)

76 sahihtir. Taberi Tefsir(20/157) İbni Kesir(3/489) Hakim(1/673) Tirmizi(3377) Mecma(10/73) İbni Mace(3790) Malik Muvatta’(1/211-mevkufen) İbni Ebi Şeybe(7/111-mevkufen) Ahmed(6/477) İbni Receb Cami(237) Beyhaki Şuab(518) İbni Mübarek Zühd(398) Tergib(2/253) Deylemi(472) Fethul Bari(6/5) İbni AbdilBerr Temhid(6/56, 22/19) Haşiyetu İbni Kayyım ElCevziyye(7/126) Şerhu Zürkani(2/40) Suyuti Tenvirul Hevalik(1/166) Tuhfetul Ahvezi(9/224) Feyzul Kadir(3/115) Hilye(1/219) Tehzibul Kemal(9/469) Ebu Hatem İlel(2/181) Sübülüs Selam(4/214) Busayri İthaf(6778) Elbani Sahihul Cami(2629)

77 zayıftır. Tirmizi(3376) Ahmed(3/75) Ebu Ya’la(2/530) İbni Receb Hanbeli Camiül Ulum vel Hikem(238) Tergib(2/254) Haşiyetu İbni Kayyım(7/126) İbni Adiy(3/115) Cem’ül Fevaid(9202) İsnadında İbni Lehia vardır.

78 Sahihtir. Mecma(10/85) Müsnedi Ru’yani(1/245) Tergib(2/271) Feyzul Kadir(6/229) İbni Ebi Şeybe(7/171) Ahmed(4/285) İbni Hibban(3/130) Hakim(1/679) Nesai Kübra(6/35) Nesai Amelül Yevm vel Leyl(125) Ukayli(4/86) Tayalisi(1/100) Beyhaki Şuab(3385) Hatib Camiul Ahlakır Ravi(2/96)

79 hasendir. Ebu Davud(3667) Feyzul Kadir(5/256) Cemül Fevaid(9218) Beyhaki Şuab(561) İbni Adiy (6/466) Metalibu Aliye(3391) Busayri İthaf(6780) Heysemi Buğyetul Bahis(1053) Ebu Ya’la(6/3392) Mecmauz Zevaid(10/105) Maksadu Ali(1644) Kenz(3552) Hilye(3/35) Sahihul Cami(5036) Mişkat(970)

80 İbni Ebi Şeybe(6/54) Beyhaki Şuab(668)

81 Beyhaki Şuab(669) İbni Ebi Şeybe(6/92) Dabbi Kitabud Dua(264) İbni Hacer Tağlikut Ta’lik(5/153) Nesai Amelül Yevme vel Leyle(116)

82 Beyhaki Şuab(669- İbni Mes’ud r.a.’den) İbni Ebi Şeybe(6/54,92) Nesai Kübra(6/206) Nesai Amelül Yevm Vel Leyl(823)

83 İbni Ebi Şeybe(7/170) Buhari Tarih(2/77) Rivayet İbni Amr R.A.’dandır.

84 İbni Adiy(5/92) Mizanul İtidal(5/296) Ebu Nuaym Hilye(6/180) İbni Ebi Şeybe(6/55) İbni Receb Camiül Ulum(238) Ahmed Bin Hanbel Zühd(732)

85 İbni Ebi Şeybe(7/170)

86 İbni Ebi Şeybe(7/170) Beyhaki Şuab(675)

87 İbni Ebi Şeybe(7/172)

88 İbni Ebi Şeybe(6/60, 7/170) Beyhaki Şuab(670 benzerini) Hilye(1/204) İbni Ebi Asım Zühd(s.151)

89 Ebu Nuaym Hilye(7/270) İbni Ebi Şeybe(7/172)

90 İbni Ebi Şeybe(6/55, 7/168) İbni Mübarek Zühd(s.327)

91 İbni Ebi Şeybe(6/60,7/170) Şa’rani Keşful Gumme(1/342)

92 Taberi (10/14) Kurtubi(8/24) İbni Kesir(2/317) Suyuti Dürrü Mensur(4/75) Şevkani Fethul Kadir(2/316) Bkz.: Tefsiru Nesefi(2/68)

Bu bölümün sonunda şu rivayeti de nakletmiş olalım; İbni Abbas Radıyallahu anh Rasulullah sallallahu aleyhi ve selemin şöyle buyurduğunu rivayet ediyor; “Sizden kim geceleyin ibadet etmekte zorlanır, malını harcamakta cimrilik eder, düşmanla savaşmaktan korkarsa Allah’ı çokça zikretsin” Bunu İbniHacer Metalibu Aliye’de(3379) Busayri İthaf’ta(6793) Taberani Mu’cemi Kebir’de(11/84) Abd Bin Humeyd Müsnedinde(1/215) Heysemi Mecmauz Zevaid’de(10/74) Münziri Tergib ve Terhib’de(2/254) rivayet ettiler. Senedinde bulunan Abdurrahman Bin Dinar Ebu Yahya El Kattat ihticacında ihtilaf edilen bir ravidir. Yahya Bin Main; Güvenilir demiş, İbni Hibban Sükat’ta zikretmiştir. Zehebi Mizan’da leyyin demiştir.(bkz.: Zehebi Muğni(3561) Mizan(4/275) İbni Cevzi Duafa(2/93) İbni Hibban Sükat(5/90) Lisanul Mizan(3/477) Cerh ve Ta’dil(5/231) Duafai Kebir(2/329) Bu hadisin manası; “Kişi çokça zikir sayesinde, gece ibadetine zorlanmaktan, cimrilikten ve korkaklıktan kurtulur” demektir. Allahu a’lem. –Seyfullah Erdoğmuş-

93 Zaruri bir izah;. Hasen-i Basri radıyallahu anh der ki, “İnsanların ameli Rablarına olan zanlarına göredir. Mümin Allah’a güzel zanlarda bulunur, güzel ameller yapar, kafirler ve münafıklar kötü zanda bulunur, kötü ameller yaparlar.” Kamus Mütercimi Asım Efendi şöyle der; “burada zan kelimesi yakin ve itikad manasınadır.” (Hasan Hüsnü Erdem Kırk Kudsi Hadis s.11)

94 Buhari(6/2694) Müslim(4/2068) Beyhaki Şuabul İman(550,1013) Tirmizi(3603) Rudani Cem’ül Fevaid(9206) Mişkatül Mesabih(2264) Tefsiri İbni Kesir(1/396) Gımari Fethul Vehhab(867) Kudai(1448) İbni Hibban(3/92) İbni Mace(3822) Ahmed(2/413) Ebu Ya’la(3232) Hakim(1/497) Taberani(19/169) Nebhani Fethul Kebir(14519-20) Busayri İthafu Sadetil Mahere(6788) Mecmauz Zevaid(10/78) İbni Kayyım Medaric(2/336) Kurtubi(1/289) İbni Receb Cami(346) Fethul Bari(6/306) Nevevi Minhac(4/128) Şerhu Zürkani(2/41) Tuhvetul Ahfezi(2/496) Haşiyetu Sindi(2/26) Tarihu Cürcan(1/505) Sübülüs Selam(4/213) Bulugul Meram(1448)

95 İbni Ebi Şeybe(7/189) Kurtubi(1/10)

96 sahih ligayrihi. Ahmed(3/150) Ebu Ya’la(3/390) Heysemi Maksadu Ali(1627) Mecmauz Zevaid(10/77) Busayri İthafu Sadetil Mahere(6812) İbni Hacer Metalibu Aliye(3380) Abd Bin Humeyd(1107) Hakim Tirmizi Nevadir(2/126) Hakim(1/671) Münziri Tergib(2/261) Lisanul Mizan(5/73) Mizan(5/253) İbni Adiy(6/136) Mecruhin(2/81) Feyzul Kadir(1/442) Zübeydi İthafu Sadetil Muttakin(1/240) Suyuti Dürrü Mensur(1/152) Kenzul Ummal(1882) Beyhaki Şuabu İman(528) İbni Kayyım Medaric(2/335) Taberani Evsat(3/67) Heysemi der ki; “senedinde Ömer Bin Abdullah Mevla Ebu Gufre vardır (zayıf ravidir. bkz.:Zehebi Muğni (4499) İbni Cevzi Duafa(2478). Onun dışındaki ricali güvenilirdir.” Münziri, hasen demiştir. Ayrıca görüldüğü gibi Suyuti Hakim’in tashihini takrir etmiş, Camius Sağir’de sıhhatine hükmetmiştir. Bu hadis Ala Bin Ziyad’dan güvenilir raviler yoluyla gelmiştir. Bunu Busiri İthaf’ta yani Zevaidi Aşere’de(6813) ve İbni Hacer Metalibu Aliye’de(3383) Müsedded Bin Müserhed’in müsnedinden naklen zikretmişler ve sıhhatine hükmetmişlerdir. Sekizinci hadis olarak gelecek olan Enes Bin Malik Radıyallahu anh Hadisi (tahrici için dipnotuna bkz.) Muaz R.a. Hadisi (İbni Ebi Şeybe(7/171) Taberani(20/157) İbni Receb Camiul Ulum Vel Hikem(239) Mecmauz Zevaid(10/75), Ebu Hureyre R.a. hadisi; (Tirmizi(3509) Deylemi(8267) Tergib(2/284) Züherül Firdevs(4/292) Cemül Cevami(1/942) Kenz(43668) ve İbni Amr R.a. Hadisi; (Deylemi(1044) Kenz(1884) Dürrü Mensur(1/152) İthaf(1/240) Hilye(6/268) Nevevi Ezkar(s24) hadisleri ile sıhhati kuvvetlenmektedir .

97 Buhari(5/2353) Müslim(2069) Tirmizi(3600) Hakim(1/672) Beyhaki Şuab(531) Cem’ül Fevaid(9196) Mişkat(2267) Tergib( 2/258) Tayalisi(1/319) Riyazus Salihin(1448) Nüzhetül Muttakin(2/223) Mecma uz Zevaid(10/76) Hayatus Sahabe(4/20) İbni AbdilBerr Temhid(19/114) Ahmed(2/359) İbni Hacer Tağlikut Ta’lik(5/156) İbni Hibban(3/139) İbni Receb Cami(345) Ebuş Şeyh Azimet(3/989) Fethul Bari(11/212) Hilye(8/117) İbni Kudame Sıfatı Uluv(s89) Taberani Dua(s531)

98 Müslim(4/2074) Tirmizi(3378) Rıyazus Salihin(1449) Ebu Davud(1455) Nüzhetül Muttakin(2/225) Beyhaki Şuabul İman(530) Nevevi Ezkar(s24) Kandehlevi Fezailuz Zikr(8) İbni Mace(225) Mişkatül Mesabih(2261) Fethul Kebir(14609) Feyzul Kadir(5/494) Kurtubi(1/8) İbni Hibban(3/136) Hakim Müstedrek(2/128) Mecma(6/180) İbni Ebi Şeybe(6/60) Ma’mer Bin Raşid Cami(11/293) Taberani Evsat(4/126) Ahmed(3/92) Tayalisi(1/314) Ebu Ya’la(2/463,11/18) Müsnedi Abd Bin Humeyd(1/272) İbni Receb Cami(s.336) Beyhaki Zühd(1/330) İbni Mübarek Zühd(330) Deylemi(6175) Suyuti Dibac Ala Sahihi Müslim(6/57) Hilye(5/118) Hatib Tarih(12/114) Beyhaki Medhal(1/249) Nevevi Minhac(17/21) Temhid(23/131) Fethul Bari(11/209) Tergib(2/225)İbni Kayyım Medaricus Salikin(2/334) Taberani Dua(532) Müsnedi İbni Mübarek(1/27) Mekki El Ucale(1/68)

99 Müslim(4/2075) Tirmizi(3379) Nesai(8/249) İbni Hibban(3/95) Ebu Ya’la(13/381) İbni Mübarek Zühd ve Rekaik(396) Tuhvetul Ahfezi(9/227) İbni Ebi Şeybe(6/59) Rıyazus Salihin(1451) El Ezkar(s24) Nüzhetül Muttakin(2/226) Cem’ül Fevaid(9200) Beyhaki Şuab (532) Kandehlevi Fezailuz Zikr (9) Münziri Tergib (2/259) Şeybani Ahadul Mesani(1/383) Taberani Kebir(19/311) İbni Receb Hanbeli Camiul Ulum VelHikem(345) Tehzibul Kemal(27/369) İbni Hacer El Vukuf Alel Mevkuf(133) İbni Kayyım Medaricus Salikin(2/334) İbnül Cevzi El Hadaik(3/294)

100