2. MİTOLOJİKÇAĞ
Babil sürgünü felaketi ile sonuçlanan Ortodoks İbrani dünya çağlan şeması aşağıdaki gibi özetlenebilir.
I. Mitolojik dönem
-
Yaratılışın yedi günü (Tekvin 1:1-23)
-
Bahçe ve Düşüş (Tekvin 2:4-3:24)
-
Düşüşten Nuh'un Tufanına (Tekvin 4-7)
-
Tufandan Babil Kulesine (Tekvin 8:1-11:9)
II. Efsanevi dönem
-
İbrahim Ve Mısır'a giriş (Tekvin 1:10-50:26)
-
Çıkış (Çıkış 1:1-15:21)
-
Çöl yıllan (Çıkış 15:22 ve devamı)
-
Kenan'ın fethi (Yeşu'nun kitabı) IH. Belgesel dönem
-
Kenan'ın fethi (Hakimler kitabı)
-
Birleşik krallık; 1025-930 (Samuel I ve ü, Krallar 11-11)
-
İsrail ve Yahuda; 930-721 (Krallar 112'den Krallar U 17ye)
-
Yalnız Yahuda; 7212-586 (Krallar 118-25)
-
Babil sürgünü; 586-538
Mitolojik ve efsanevi dönemlerden oluşturulan temel metinler beş tanedir.
1. Yehovacı metin (J), güney krallığı Yahuda'nm İ.Ö. IX. yüzyıl-lardaki mitolojisini yansıtır, burada,yaratıcı (çeviride hep Rab diye
89
geçen) Yehova'dır ve şeriat dağı Sina Dağıdır.
-
Elohim metni (E), kuzey krallığı İsrail'in Î.Ö. VIII. yüzyıldaki mitolojisini yansıtır (fakat Yehovacı bakış açısıyla VII. yüzyılda J ve E metinlerini biraraya getiren biri tarafından uyarlanmıştır)'. Şeriat dağı Horeb'tir ve yaratıcı Elobim'dir (El sözcüğünün çoğulu, hep Allah olarak çevrilir.).
-
Kutsal Kanun (K) olarak bilinen ritüel kanun; Musa'ya Sina' da nazil olduğu bildirilirse de, açıktır ki Î.Ö. VII. yüzyıldan kalmadır. Levililer 17-26'dadır.
-
Ritüel Deuteronomistler Kanunu (D). Şeriat dağı gene Horeb, fakat yaratıcı Yehova'dır. D'nın çekirdeği belli ki 621 yüırun Kanun taslağıdır.
-
Sürgün sonrası kahince yazılar, Hakimler metni (H) diye bilinir ve kahin Ezra tarafından LÖ. 397'de Kudüs'te ilan edilen şeriatın çekirdeğidir. Î.S. 300'e kadar genişletilmiş ve yeniden yazılmıştır. Mitolojik ve efsanevi dönemlerin metinleri bundan daha önceki bir dönemde de tamamlanmış olamaz.(*)
ilk işimiz, mitolojik dönemin öğelerini sonraki öğelerden ayırmak olmalıdır. Bu amaçla iki mitoloji belirlenmiştir. Biri I.Ö. IX. yüzyılın Yehovacı metni, öteki IV. yüzyılın Hakimler metnidir. A m ayrı incelendiklerinde şöyledirler (**):
Dostları ilə paylaş: |