Ioan. De salas, gvmielensis, e provincia castellana, societatis iesv
Yüklə 18,48 Mb.
|
|
bere insinuaret. Vnde Azor tom. 1. lib. 2. lib. 5. cap. 4. quæst. 4. ait, Princeps ius habet adigendi pœ- nis populum ad seruandam legem legitimè pro- mulgatam, nec opus est, vt intra decennium legem dennò constituat, licet nondum sit recepta: si ta- men desuetudo continuetur per decennium, lex amplius non valet, nec potest punire ciues non implentes legẽ, nisi eam renouet. Ante decennium autẽ nō vsus, siue desuetudo, licet nō abroget le- gem, & ideò princeps possit cogere ad eius obser- uationem, tamen pro tunc non valet, nec obligat. Quod vltimum intellige de obligatione in actu secundo, respectu eorum, qui sunt in præparatio- ne animi ad seruandam legem, si communiter re- cipiatur intra decennium. Vnde etiam colliges, quid dicendum ad quæst. 8. propositam eodem consilio à Nauarro, sintne omnes obligati ad seruanda decreta Tridentini, quæ ad mores, & reformationem spectant, cùm apud eos non sint promulgata ab ordinariis, nec synodaliter in vniuersa prouincia recepta. Non quætitur de iis, quæ particularẽ promulgationem requirunt, vt solùm decretum de matrimonio clandestino. De aliis enim non statuit Pontifex valorem accipere à publicatione in singulis pro- uinciis, solùm præcepit Pius IIII. in confirmatio- ne, tam simplici verbo facta, quàm bullata, vt ab omnibus præsulibus, & Christianis recipiantur, & obseruentur, & per alias literas declarauit, cœpis- se obligare à Kalen. Maii. 1564. postquam publica-<-P>@@ <-P>ta erant, vt iusserat, in quatuor locis vrbis. Et ad rem parum facit diuersa festorum, & ieiuniorum obseruantia indiuersis prouinciis, quia illa contin- gere potest, ex eo quod diuersi prælati, vel diuersa Concilia prouincialia diuersa festa, & ieiunia in- dixerunt, vt possunt cap. pronuntiandum de con- sec. d. 3. argumento cap. concilium de obseru. ieiunij, tum quia fieri potest, vt per contrariam consuetudinem seruata sint in aliis prouinciis, & in aliis non, sed de statutis in Tridentino respon- det Nauarrus primò, huius quæstionis determi- nationem desiderare summum Pontificem: tum quia Pontifex in literis confirmationis Concilij eius interpretationem sibi reseruauit: tum quia glos. vlt. datæ Sexti dixit, declarationem Papæ re- quirere quæstionem illam de tempore à quo inci- pit ligare constitutio. Secundò, & bene respondet ex dictis, interim dum aliud non declarat Ponti- fex, constitutiones Trid. non ligare eos, per quos non sunt receptæ à principio, nec per decennium posteà, iuxta ea quæ dixerat, quæst. 4. & 5. Intelli- gere non ligare illos in actu secundo: bene tamen in actu primo, iuxta ea, quæ dicebamus modò de Nauarro illa quæst. 7. ------------------------------------------------------------ Vtrum liceat supplicando apudprincipem, vt leges reuocet, interim suspendere earum executionem. bus sæcularium principum, in quos populi totam suam potestatem tran- stulerunt, ait, Eo tamen dato, non tolli- tur, quin populus possit à legibus illi no- uiter datis appellare, aut supplicare, & tunc erit neces- sariò audiendus, si causam iustam reddat, propter quam non sit ad tales leges obligandus: quam si non reddiderit, inuitus poterit iustè ad illarum obseruationem cogi. Emmanuel Rodriguez, tom. 1. quæstionum regul. quæst. 6. art. 7. de legibus Pontificiis, dicit primò, non esse dubium, ad Pontificem posse supplicari, vt suas constitutiones aut reuocet, aut moderetur, prout notatur cap. cùm ex literis de in integrũ re- sti. cap. pastoralis de appell. auth. quæ supplicatio C. de precib. imp. offer. imò, & mala informatione facta, potest clericus supplicare secundum Seluam tom. 2. tit. de fratrib. appell. ver. foro pag. 42. in par- uis. Et tunc secundum ipsum de benefic. p. 5. quæst. 8. num. 10. vers. 19. supplicatur ad Papam ipsum bene informando, iuxta glossam in pragmaticis sanctionib. vbi dicit, quod Papa supplicatus de re- uocatione, aut moderatione alicuius rescripti par- ticularis, peccaret, si talem supplicationem nō ad- mitteret. Et hæc supplicatio habet effectum, vt Pa- pa bene informatus mutet sententiam in melius, iuxta ea quæ in iure canonico traduntur. Quod autem vertitur in dubium, est, an talis supplicatio habeat effectum suspensiuum, ita quod obedien- tes literis apostolicis, earum executionem su- spendentes, non maneant excommunicati, de quo disserunt Hostiensis d. cap. pastoralis, Panormita- nus ibi. §. verum, Palac. Rub. de benef. vac. in curia §. 12. in fine. Driedo, & Couar. Secundò dicit Emmanuel Rodriguez, execu- tionem rescriptorum, & literarum particularium, interposita suplicatione posse suspendi allegando<-P> @@0@ @@1@ sunt commodè executioni mandari ex cap. signifi- cauit de rescrip. vbi Pontifex ait. Patientur sustine-
iussio Papæ est expectanda text. iuncta gloss. auth. de mandatis Princip. §. siquis autem, quam glos- sam sequitur Bald. Innoc. Feli. cap. si quando de re- scriptis vide etiā l. puniri ff. si cōtra ius, vel viā pu- blicam, Bal. l. fin. C. de nego. gest. Alex. consil. 106. Confirmatur, nam executio præcepti superioris differri potest, quoties maius damnum ex eius exe- cutione timetur, quàm ex dilatione, quæ fit vsque dum apparet vera præcepti iustitia, te- nent Nauarrus, Sotus, & Couarr. & ita debent Iudices non semper exequi statim mandata Supe- riorum, sed ad ipsos referre in commoda, quæ ha- bere videntur, vt docet Auilus cap. 1. delos corre- gidores num. 23. Suarez alleg. 2. num. 1. vers. 1. po- test negari, Rebuf. tom. 1. constit. Galliæ tit. de re- scrip. art. 1. glos. 5. Hinc deducit Rodriguez aliqua corol. partim ex Ancar. consil. 253. quæ in ipso vi- deri poterunt. Tertiò, ait Rodriguez, licet de literis Pontifi- ciis, quæ sunt leges generales, pro tota Ecclesia, possit fieri possit supplicatio ad Papam, vt reuo- cẽtur, aut moderentur, nō tamẽ possunt inferiores Papa, quibus tales literæ diriguntur, earum execu- tionem suspendere, etiam interposita supplicatio- ne, expectando secundam Pontificis iussionem, nam sicut non potest appellari à lege l. si res vbi ff. de appel. vbi Bart. col. 2. & alij textus, & Doct. cap. quia nos de appel. Decius c. cōsuluit 3. eod. tit. Reb. in l. Scæuola respondit §. si qua pœna ff. de verb. sign. ita nec, supplicatione interposita, earum exe- cutio suspendi, quia grauamen legis vniuersalis non est verè grauamen, vt tenet Baldus cap. ad no- stram de appell. quia omnes debent obedire legi- bus l. leges C. de legib. & §. eripiat auth. vt omnes obed. iudici prouinc. coll. 7. confirmatur, nam se- cundum legem iudicandum est, etiamsi dura vi- deatur l. prospexit ff. qui & à quibus, & vbi est cer- ta pœna, per legem vel consuetudinem statuta, non potest ea per iudicem remitti, neque augeri l. 1. §. 1. ff. ad Senatus cons. Turpil. cap. de causis, & ibi Doctores communiter de off. delegati, tradit glos. cap. licet, verb. pœna ff. de pœnis, Medicis cap. erit autem lex d. 4. num. 74. ergo etiam interposita supplicatione lex seruanda. Nec est eadem ratio de rescripto particulari, quia ordinatur ad bonum priuatorum l. si ope- rum C. de pœnis, lex autem ad commune, D. Tho. quæst. 90. art. 2. vnde seruanda est, licet nonnullis sit disconueniens, Medina 1. 2. quæst. 96. art. 4. Item rescriptum potest procedere, ex mala informatio- ne principis, lex autem non, sed ex matura legisla- torum, & aliorum sapientium, quos consulit, con- sideratione procedit, ne incidant in illud Izaię 10. væ qui condunt leges iniquas, concludit Rodriguez, hæc non penetrantẽs vidi aliquos doctos toto cœlo aberrare, affirmantes legẽ Pontificiā nō esse executioni mandādam, supplicatione interposita. Sed Suarez hîc dicit, Etiamsi Pontifex præci- cipiat aliqua, quæ duriora appareant, quando Pō- tifex in sua voluntate persistit, obediendum est ei: cum potestas non desit ad illa præcipienda, si ta- men rationabilis causa interueniat, non commit- titur culpa suspendendo executionem legis, donec<-P>@@ <-P>ad Pontificem fiat recursus: quia hoc est moraliter necessar ium, & iustè præsumitur, hanc esse eius voluntatem, vt cùm lex repugnat antiquæ con- suetudini alicuius regni, vel prouinciæ. Quia non solet esse mens Pontificis mutare receptas, & ho- nestas consuetudines cap. certificari, de sepulturis. Est doctrina communis cap. 1. de treuga, & pace, sumitur ex cap. si quando de rescriptis, & cap. cum teneamur, de præbend. vbi doctores, & Archid. cap. nulla d. 76. Ancaranus consil. 214. Turrecre. §. leges d. 4. Hæc Suarez, Consentit Bannes 2. 2. tom. 2. disput. 78. art. 4. dub. penult. de censib. in fine, impugnans ali- quos, qui dicebant leges positiuas de conditioni- bus censuum non valere, quia non sunt acceptatæ, & ab illis supplicatum est. Nam reuera in tribuna- libus regiis admittuntur, & viri timorati ita ser- uant: nec aliquando fuit supplicatum ab huiusmo- di constitutionibus apud ipsum Pontificem: ergo supponit, si supplicatum fuisset, suspensam fuisse earum obligationem. Et quod per supplicatio- nem abea bulla suspensus fuerit eius effectus, asse- ruere alij, quos retuli tract. de censibus, præsertim Salon tom. 2. tract. de censibus a. 3. disp. 4. con. vlt. vbi ait, hæc constitutio Pij V. quoad conditiones census, quæ non sunt de iure naturali, aut diuino, potest per consuetudinem, vel non vsum abroga- ri, & tolli: quia quoad illa est tantùm lex huma- na Ecclesiastica: omnis autem lex humana, etiam Ecclesiastica per contrariam consuetudinem, vel non vsum amittit suam vim, ca. in istis §. leges. d. 4. c. fin. de consue. maximè Papa illud sciente, & consentiente: vnde sequitur hanc constitutionem quoad prædicta absolutè, & omninò non obliga- re, vbi promulgata, & recepta non est: quia li- cet omne ius canonicum in pectore, & scrinio Summi Pontificis existat: omnes tamen mores, consuetudines, priuata statuta, & necessitates omnium prouinciarum, & locorum non possunt illi esse perspectæ, qua de causa, vt constat ex tit. de rescript. maximè ex illo c. si quando, vbi man- data, & literæ sedis Apostolicæ ad aliquorum Im- peratorum, vel principum manus peruenerint, quamuis sint ab omnibus reuerenter, sicut Ca- tholicos decet, recipiendæ, & animo ad obedien- dum illis paratissimo: integrum tamen est, si mandata illa, vel præcepta, aliqua incommoda iuxta priuatas huius, vel illius Prouinciæ consue- tudines, necessitates, vel statuta iudicentur conti- nere, illud Sanctitati suæ rescribere, & indicare, vt ex Apostolica benignitate illi incommodo, man- dato illo moderato, vel declarato, dignetur proui- dere. Et interim dum summus Pontifex illi con- sultationi, & rescripto respōdeat, animũq́ue suum magis explicet, nec tenentur p. incipes illi, vel prælati mandata illa promulgare, nec redigere in vsum, sed pristinis consuetudinibus, & statutis, modò naturali, vel diuino iuri non aduersentur, possunt optimè, & tuta conscientia stare. Quod in hac constitutione Pij V. accidit. Etenim cùm lata fuisset anno 1579. in publicis deinde regnorum Comitiis habitis Matriti anno 1586. Proceres ob- secrarunt Regem nostrum, Philippum II. vt in eis explicaretur, an eiusmodi motus pro- prius Pij V. esset in regnis Hispaniæ receptus, & obseruādus, propterea quod innumeræ passim occasione illius in omnibus tribunalibus occurre- bant lites, variæ à iudicibus ferebantur circa cen-<-P> @@0@ @@1@ uandum, & esse obligare; aliis cōtra, eo quod non esset receptus, nec redactus in vsum, quin potius ab illo supplicatum. Quibus Rex sic respondit, A esto vos respondemos, que el motu proprio, que dizis, no esta recibido, ancas se he suplicado del porel fiscal de nuestro consejo, a donde, se ha hecho iustitia enlos casos que se han offrecido, y se hara enlo de adelante, y con su sanctidad la instantia, que paracera necessaria, &c. Et infrà. Nec vlli dubium hoc esse debet, cum existat Romæ orator regis Hispaniæ, qui omnia, quæ à suo Rege ad summum Pintificem, per illum defe- renda cōmittuntur, fideliter, & diligenter deferat. Vnde cùm ab hoc motu proprio fuerit supplica- tum, (quod dubitandum non est) nec idem Pius V. vel aliquis successor illius rescripserit, consti- tutionem illam confirmans, & executioni manda- ri præcipiens, non tenentur Hispani ad illam ab- solutè, & omninò seruandam, quin potiùs tam- quam per contrarium vsum post illam obserua- tum, censenda est non obligare Hæc Salon. Sed aduerte, quod si princeps supplicationi non respondeat, & coniecturæ sint, non id facere, quia nolit obligationem legis tollere, vel suspendere, sed vt comiter, & cùm minori offensione, & dam- no reiiciat supplicationem, non licebit suspendere ampliùs legis executionẽ: secus si coniecturæ sint, tacere, quia annuit, iuxta id, qui tacet consentire videtur. ------------------------------------------------------------ An de omnibus legibus intelligendum sit, quod lex non obligat, si non sit recepta. quæst. 6. art. 11. intelligendum esse de omni lege, siue ea sit statutum, si- ue Decretalis, siue extrauagans se- cundum Sabinum, l. si filius nume. 7. ff. de legib. & posthu. & est communis opinio, vt patet apud Anton. Gab. tom. 3. commun. opin. fol. 561. colum. 1. Ait etiam esse verum, etiam in lege noua derogante omni contrariæ consuetudini: non enim habet locum eius dispositio, si à princi- pio non fuit recepta, quia licet sit verum, quod non valet consuetudo contra legem consuetudini derogantem, vt tenet Panormitanus cap. fin. de consuetud. num. 22. Butri. ibi in repet. num. 53. Bar- tolus l. de quibus num. 4. ff. de legib. debet tamen dicta clausula derogatoria consuetudinis intelli- gi de antecedenti, non de subsequenti. Nam cor- ruẽte aliqua dispositione per contraria consuetu- dinem, corruunt clausulæ in ipsa insertæ, vt ait glos. notabilis l. si patronus verbo Fabiana, ff. si quid in fraudem patroni, quam sequuntur Iason l. certa condictio, num. 6. ff. si certum peratur, & Duennas regula 144. limit. 2. Sed in dubio præsumuntur leges, constitutio- nes, & statuta, esse vsu recepta, vnde qui ea in suum fauorem allegat, habet intentionem suam funda- tam, & ille contra quem allegantur, debet pro- bare ipsa minimè esse recepta secundum Barto- lum l. illa numer. 5. ff. de verb. oblig. quem sequi- tur Rolandus à Valle consil. 90. nu. 53. & 54. ------------------------------------------------------------ Per quot actus contrarios sciente, vel ignorante Principe lex euacuetur. 12. respondet, primò secundum Pa- normitanum cap. 1. de treuga, & pace, sufficit binus, aut trinus actus sciente legislatore, vt lex non habeat vim: idem tenet Bartolus l. de quibus num. 10. ff. de le- gib. Cassaneus in consuetud. Burgun. rub. 1. §. 4. fol. 116. Confirmatur, quia ad inducendam con- suetudinem binus actus sufficit, & frequentia actus contingit, quando bis fit, nam quod bis fit, frequenter fit, iuxta glossam singularem in Rubr. C. quæ sit longa consuetudo, quam post alios se- quitur Itumada in scholiis ad ll. partit. tit. 1. l. 30. glos. 3. num. 3. addens, non requiri quod isti actus sint iudiciales. Secundò dicit Rodr. non est necessarium, istos actus fieri in præsentia principis legislatoris, vel eo sciente, vt legem infringant. Nam sicut consue- tudo ignorante principe inducta valet: vt tenet Panormit. cap. fin. de consuetud. num. 13. Barbatius ibi num. 71. & communis secundum Anto. Gab. communium opinionum fol. 14. & Auendannus 1. de exeq. mand. principum p. 1. cap. 8. num. 3. in- quiens, quod scientia regis non requiritur ad introdu- cendam consuetudinem, quia si rationabilis est, ser- uanda est, & habet voluntatem, & approbatio- nem ipsius regis tacitam, & sic non est necessa- rium, quod prædicti actus fiant sciente principe, & legislatore: satis enim est fieri scientibus auditori- bus Regis, & prætoribus, vt tenet Burgos de Paz l. 1. Tauri. numer. 232. & 233. & ita videmus non reprehendi vt peccantes mortaliter à Theologis, qui non seruant aliquas extrauagantes, quæ per actus factos principe ignorante in desuetudinem abierunt, scientibus id Nuntiis Apostolicis, & lo- corum ordinariis, quibus incumbebat eas execu- tioni mandare, tamen his actibus nullatenus con- tradixerunt, vnde non peccant mortaliter, nec sunt excommunicati Rectores, & magistratus per- mittentes agitationem taurorum, contra consti- tutionem Pij V. datam anno 1567. quæ licet à Gre- gorio XIII. anno 1575. fuerit quoad sæculares temperata, permittendo agitationem taurorum, modò non fiat in festo, & magistratus curent di ligenter, ne homicidium contingat. Quos tamen magistratus Theologi de mortali non arguunt, quamuis non fiat maior diligentia, ad vitandum homicidium quàm antea, & vt constat ex consti- tutione Gregorij, maior diligentia à Pontifice re- quiritur. Excusantur ergo magistratus duntaxat, per non vsum. Tertiò ait Rodri. lex nō tollitur per non vsum, si casus, in quo seruari debet, per decennium non occurrat; nec propterea in desuetudinem abit, vt tradit Marc. Anton. Cuccus 1. maior. instit. tit. 3. in fine.
Primæ conclusioni concinit Azor tom. 1. libr. 5. cap. 4. quæst. 6. legislatore sciente, & non pu- niente, cum possit, desuetudine abrogari legem, quia legislator tunc tacitè videtur velle eam abro- gare. Item tunc ad id sufficere duos vel tres actus contra legem: ipso autem ignorante, requiri de- suetudinem decem annorum, vt dictum est sect. 2. dub. 4. & sect. 3. Ego verò mihi persuadere non possum, quod duo, vel tres actus desuetudinis, sufficiant ad ex- tinguendam legem, sciente, & tacente principe, seu non puniente, cùm possit: tum quia desuetudo<-P> @@0@ @@1@ tis, hæc autem tam paucis actibus contra legem venire non potest, tum quia nec vna, nec duæ, nec tres hirundines faciunt ver, nec duo, aut tres actus consuetudinem, vel desuetudinem: tum quia ad tantum effectum desuetudo debet esse magna, & notabilis: talis verò tribus actibus non contine- tur, tum quia sicut ex vno actu, quem princeps sciat, & non puniat, non censetur princeps velle communitatem, vel vnum hominem ex illa absol- uere à lege, quoad actũ primum, imò nec quoad secundum: ita nec per duos, aut tres, quia par est ratio, & hæc multitudinis differentia modica est, & in moralibus pro nihilo reputari debet: maxi- mè cùm multis de causis rationabilibus, vel irra- tionabilibus possit legislator sine voluntate abro- gandi, aut suspendendi legem dissimulare, & non punire eius transgressionem, vt quotidie vide- mus. Fortasse qui dixerunt duos, vel tres actus con- trarios legi, factos principe vidente, & non pu- niente cùm possit, sufficere ad abrogandam le- gem, intelligendo, vt pro quolibet ex tota com- munitate, vel maiori eius parte sufficiat esse tres huiusmodi actus, & in hoc sensu eorum senten- tiam facilè complectar. Secundam sententiam Rodriguez iam superiùs complexi sumus, cũ Azor, & aliis. De tertia, etiam diximus sect. 1. in fine veram esse, quam tenet si- militer Azor cap. citato quæst. 7. dicens, non vsum necessarium ad hoc, vt lex dicatur non recepta, & non obliget, debere esse positiuum, seu in occasio- nibus, in quibus deberet lex seruari, & non suffi- cere negatiuum, seu non occurrentibus casibus legis, etiamsi sit centũ aut mille annorum, quod Yüklə 18,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|