K. S.Ü. İLahiyat fakültesi temel iSLÂm biLİmleri BÖLÜMÜ arap diLİ ve belagati ana biLİm dali avrupa’da şarkiyatçilik bağlaminda
Yüklə 0,72 Mb.
|
Hollandalı Oryantalistler127RAPHALENGIUS (1539–1597): Leiden üniversitesinde Arapça ve İbrânice dersleri almış ve daha sonra bu alanlarda ders vermiştir. Ayrıca. büyük Arapça sözlüğü hazırlamıştır. (Kendisinden önce tercüme faaliyetleri için Arapça sözlüğü yoktu.) Bu sözlüğü oğlu, ölümünden 16 yıl sonra yayımlamıştır.(1613) Hollanda’da ilk defa Arapça eser basımını kendisi gerçekleştirmiştir. SCALAGIER, J.J. (1540–1609): Aralarında Arapça’nın da bulunduğu Doğu Dilleri alanında eğitim almıştır. Daha sonra İspanya’ya gitmiş ve ayrıntılı bir şekilde Arapça’yı öğrenmiştir. Leiden üniversitesinde Arapça dersleri vermiştir (1593-1609) Ayrıca Leiden üniversitesine el yazması eser toplamıştır. “Risaleler” adlı eserinde Arapça ve İbrânice arasındaki benzerlikleri ortaya koymuştur. Eserleri: 1- Hürmüz (1574) 2- Modern Düzeltmeler (1586, 1629) 3- Doğu Takvimi (1585) 4- Risaleler (Leiden,1627)
Erpenius, Arapça tahsilini tamamladıktan sonra Leiden Üniversitesi’nde yeni açılan Doğu Dilleri Bölümü’nde Arapça hocası olarak görev yapmıştır. Daha sonra Sâmi dillerinin mukayesesini yapan Erpenius, araştırmalarını Arapça ve İbrânice arasındaki yakınlık üzerine yoğunlaştırdı. İngiltere, Fransa, İtalya ve Almanya’da bulunduğu şehirlerden topladığı yazma eserlerden meydana gelen geniş bir koleksiyona (halen çoğunluğu Cambridge Üniversitesi Kütüphanesi’ndedir) sahip olan Erpenius, kendi evinde kurduğu bir matbaa ile Arap literatürüne ait eserlerin neşrine çalıştı. Arap dili ve tarihiyle ilgili çeşitli kitapların yanı sıra eğitim hizmeti yoluyla da Avrupa’daki İslâm dünyasına yönelik çalışmalarının öncülüğünü yaptı129 Eserleri: 1-Grammatica Arabica (Leiden, 1613): Klasik Arapça üzerine alınmış ilk bilimsel metotlu gramer kitabı sayılan ve Arapça eğitiminde iki yüzyıl süreyle Batılı araştırmacıların yegâne müracaat kaynağı olarak kalan eser, beş bölümden oluşmaktadır. Öğrencileri ve devrin ünlü araştırmaları tarafından birkaç defa düzeltilerek yeniden neşredilen kitap daha sonra J.D. Michaelis tarafından Almanca’ya çevrilmiştir. (Göttingen, 1771) 2- “Kitâbu’l Emsâl “ adlı eserin tahkiki ve Latince’ye çevirisi (Leiden, 1615) 3- el-Cürcanî’nin Nahiv konusundaki “Kitâbu’l Cerûmiyye ve Mietü’l-Âmil” adlı eseri metniyle beraber Latince’ye çevirmiştir.(Latince, 1617) 4- Ebû Temâm’ın “Muntehabâtu’l-Hamâseti” adlı eserini metniyle birlikte Latince’ye çevirmiştir. (Leiden, 1615, 1636) GOLIUS, J.(1596-1667): Tahsiline İlâhiyat, Felsefe, Tıp ve Matematik alanlarında başladı; ancak daha sonra hocası Erpenius’un etkisiyle Arabiyât’a yöneldi. Hollanda’nın İslâm ve Arap dünyası araştırmalarında son zamanlara kadar yerini koruyan ön saflarda mevkii, XVII. yüzyılda Leiden şehrinde faaliyet gösteren bu iki önemli şarkiyatçı ile başlamış ve gelişmiştir.130 1624’te hocasının yerine Arapça profesörlüğüne getirilen Golius, bir yıl sonra Leiden Üniversitesi tarafından yazma kitap satın almak üzere Doğu ülkelerine gönderildi. Dört yıldan fazla süren bu seyahati sırasında bir buçuk yıl Halep’te kalmıştır. Hollanda ile Osmanlı Devleti arasındaki diplomatik ilişkilerde diplomatik metinleri tercüme ederek Hollanda parlamentosuna hizmet etmiştir ve bu arada Hollanda’nın Osmanlı Devletindeki konsolosluklarında görev alarak hem Türkçe’yi öğrenmiş hem de Şarkiyat alanında araştırma yapmaya imkan bulmuştur. Leiden Üniversitesindeki matematik profesörlüğü yanı sıra Arapça ve Türkçe dersleri okutmuştur. Türkçe ile ilgili çalışmalarında bir Türkçe –Latince sözlük yayınlamıştır. En önemli eserlerini Arapça alanında veren Golius, 1629’da bir ilki gerçekleştirerek Arapça şiir basmıştır. Jacobus Galius’un ilim âlemindeki asıl şöhretini, “Lexicon Arabico-Latınium, contextum ex probatioribus Orientis lexicographis. Accedit ındex latinus copiosissimus, qui Lexici Latino-Arabici vicem explere possit (Lugduni Batavorum, 1653) adını taşıyan Arapça-Latince sözlük hazırlamıştır. Avrupa’da iki yüzyıla yakın bir süre itibarını korumuştur. Yazma eserlere önem veren Golius, çeşitli Doğu ülkelerinden yazma eser toplamış ve İstanbul’dan yaklaşık 250 eser toplamıştır. Golius’un ülkesine getirdiği kitaplar, daha sonra 1654’te İstanbul’a giden ve 1657’den itibaren Birleşik Flemenk Cumhuriyeti’ni Bâbıâli nezdinde temsil eden öğrencisi Levinus Warnerus’un toplayıp Leiden Üniversitesi kütüphanesi’ne vasiyet ettiği 1.000 kadar kitapla birlikte ünlü Şarkiyat bölümünün çekirdeğini oluşturmuş ve bu Üniversitenin İslâmiyât araştırmaları için çok önemli bir merkez haline gelmesinde büyük rol oynamıştır.131 1667’de ölümü üzerine Leiden Üniversitesi, Arapça kürsüsünün doldurulması için uzun süre beklemiş ve bu süre zarfında Şarkiyat çalışmaları zayıflamıştır.132 Eserleri:
RELANDUS, Adr (1676–1718): Utrecht Üniversitesi’nden mezun olmuş, İslâm dininde özellikle de “tefsir” alanında uzmanlaşmış ve bu üniversite’de Arapça profesörlüğü yapmıştır. 1701’den itibaren Utrecht Üniversitesi’nde profesörlük yapan Adrianus Relandus’un çalışmalarında İslâm’a karşı “ön yargısız” bir yaklaşım tespit edilmektedir. 133 Relandus’un Latince olarak yayınladığı “De Religione Muhammedica” (Utrecht, 1705, 1717) adlı eseri Hz. Muhammed hakkında o döneme kadar var olan efsane ve hurafeleri eleştirmesi ve İslâm’a önyargısız yaklaşımı açısından çığır açıcı bir nitelik taşımaktadır.134 Eserin birinci bölümünde İslâm’ın iman esaslarını açıklayan akâide dair kısa bir risâle’nin Arapça metnini ve Latince tercümesini vermiştir. İkinci bölümde ise, İslâm hakkında yaygın olan o günkü Batı düşüncesinin eleştirisini yapmıştır. Katolik kilisesi, bu eseri “bulundurulması ve okunması yasak” kitaplar listesine almış, buna rağmen bu kitap İngilizce, Fransızca, Almanca, Hollandaca ve İspanyolca’ya çevrilmiştir. Eserleri: 1- De Religione Muhammedica (İslâm Dini, Utrecht, 1707, 1717) 2- ez-Zernûci’nin “Ta’lîmu’l-Müteallim” adlı eserini Latince’ye çevirmiştir.(Utrecht, 1709) 3- “Cihad” konusunda bir çalışma yapmıştır.(Utrecht, 1708) 4- Coğrafya ve Filistin’deki Eserler (Utrecht, 1714-18)
SCHULTENS, H.A. (1749–1793): Amsterdam Üniversitesi’nde Doğu Dilleri alanında profesörlük yapmış daha sonra bu görevini Leiden Üniversitesi’nde sürdürmüştür. (1778) Eserleri: 1- Arap Atasözlerinden Seçmeler (Cambridge, 1772) 2- Kelile ve Dinme’nin Tercümesi (Leiden, 1786) 3- Arap Dâhiliği (1788) HAMAKER, H.A (1789–1835): Leiden Üniversitesi’nden mezun olmuştur ve bu üniversitede Sâmi dilleri alanında profesör olarak görev yapmıştır.(1817) Eserleri:
JUYNBOLL, Th. W.J.(1802-1861): Leiden Üniversitesi’nde Doğu dilleri ve Hıristiyan ilâhiyatı okumuş ve aynı bölümde doktora yapmıştır. Bir süre papaz olarak görev yapmıştır. 1841’de Groningen Doğu dilleri profesörlüğüne atanmıştır. 1845’te Weijers’in yerine Doğu Dilleri Kürsüsü başkanlığına getirildi; aynı zamanda Leiden Üniversite Kütüphanesi’nde bulunan bu dillere ait el yazmalarının sorumluluğu da ona verilmiştir. Bunların dışında hükümete Doğu ile ilgili meselelerde danışmanlık ve mütercimlik yapmak, yazışmaları yürütmek ve hükümetin finanse ettiği Doğu eserlerinin yayımını denetlemekle de ilgileniyordu. 1854’te Hollanda kralı tarafından Kraliyet ilimler akademisi üyeliğine tayin edildi135 Eserleri:
WEIJERS, H.E.(1805–1844): Hamaker’den sonra Leiden Üniversitesi’ndeki Arapça kürsüsünde görev yapmıştır. Orientalia adlı derginin çıkarılmasında pay sahibi olanlardan biridir. Eserleri:
3- Ayrıca Orientalia adlı derginin çıkarılmasında pay sahibi olanlardan biridir. MEURSINGE, Alb (1812–1850): Eseri:
VETH, P.J. (1814–1895): Leiden Üniversitesi Arapça Bölümü’nden mezun olmuştur. Amsterdam’da Arapça bölümünde profesör olarak görev yapmıştır. İslâm dininin prensipleri konusunda konferanslar vermiş ve Hıristiyan din adamlarına İslâmiyet’i öğrenmeye teşvik eden bir oryantalisttir. Eserleri:
Hollanda” Delil” dergisinde;
DOZY, R.P.A. (1820-1883): Hollanda’da İslâm araştırmalarının ikinci döneminde özgün çalışmalar yapan bilim adamlarının başında gelir. Daha lise yıllarındayken edebiyat ve tarihe ilgi duymuş ve 1837’de girdiği Leiden Üniversitesi’nde büyük başarı göstermiştir. O yıllarda üniversite kütüphanesi’nin Arapça el yazmaları bölümü başkanı olan ve aynı zamanda şark uzmanı olan Weijers’le tanıştıktan sonra, lise yıllarında aldığı Arapça özel derslerini onun yanında devam ettirmiş ve aynı hocadan İbrânice, Keldânice, ve Süryânice dersleri almıştır.136 Daha sonra hocasının telkinleriyle “Şark Tarihi” üzerinde araştırma yapmaya başlamış ve bu sırada Hollanda Kraliyet Akademisi’nce düzenlenen “Geçmişte ve Günümüzde Araplarca Kullanılan Kadın ve Erkek Elbiseleri” konulu yarışmada birincilik ödülünü Şarkiyat araştırmalarına olan ilgisini ortaya koymuştur. Dozy, daha sonra Weijers’in tavsiyesiyle Endülüs Tarihi ve Edebiyatı’nın kaynaklarına yönelerek “Arap Kaynaklarına Göre Abhâdiler” konulu bir çalışma yapmıştır. Bu çalışmanın bir bölümünü 1844’te doktora tezi olarak sunmuştur. Dozy’in asıl ilgi alanı “Endülüs Tarihi” olmuştur.137 Endülüs tarihi ile ilgili çalışmalarını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmek için İspanyolca öğrenmiş ve çalışmalarına, önce İspanyol tarihçilerinin araştırmalarını incelemekle başlamıştır. Bunlarda birçok yanlış tespit edince yeni bir tarih yazmaya başlamıştır. 1846’da müdür yardımcısı olarak çalıştığı Şark yazmalarının kataloğunu hazırlamış, 1850’de Leiden Üniversitesi’nde “Genel Tarih” kürsüsü’nde Yardımcı profesör olarak atanmıştır. 1854’te profesör unvanını almış ve 1861-67 yılları arasında “Doğu Dilleri” kürsüsünde çalışmıştır.138 Birçok Tarih akademisinin üyeliğine seçilmiş ayrıca bazı devlet başkanları tarafından nişanlarla ödüllendirilmiştir. İyi derece İngilizce, Fransızca, Almanca, İspanyolca, ve Portekizce bilen Dozy, ilmi neşriyâtını daha çok Fransızca ile yapmıştır. Eserleri:
JONG, P.de.(1832–1890): Utrecht Üniversitesi’nden mezun olmuş ve daha sonra aynı üniversitede profesör unvânını almıştır. Leiden Üniversitesi’ndeki Doğu Elyazmaları’nın kataloğunu hazırlamıştır. Eserleri:
JUYNBOLL, A.W.Th. (1833–1887): Şarkiyat alanında araştırmalar yapmış ve Arapça kürsüsünde ders vermiştir. Yaklaşık 20 sene Leiden Üniversitesi’nde Doğu dilleri kürsüsü başkanlığı yapmış ve bir çok eserin tercümesini ve neşrini gerçekleştirmiştir. Eserleri:
GOEJE, M.J. de (1832-1909): 1854’te Leiden Üniversitesi’nin Doğu Dilleri Bölümü’nde yüksek öğrenime başlayarak burada R.P.A. Dozy’in ve Th.W.J. Juynboll’un öğrencisi olmuştur. Fakülteyi bitirdikten sonra Juynboll’un asistanı olmuş ve el-Yâkûbi’nin “Kitâbu’l-Buldan’ından Seçilen Örneklerle Mağrib’in Tanıtılması” adlı teziyle doktor unvanını almıştır. 1866’da Juynboll’un yerine Arapça kürsüsüne profesör olarak atanmıştır. Öğretim üyeliği sırasında Şarkiyat alanında M.Th. Houtsma, Ch. Snouck-Hurgronje, G.Van Vloten, H.G. Kleyn gibi meşhur âlimlerin yetişmesinde önemli rol oynamıştır.142 De Goeje, İslâm coğrafyası ve tarihiyle ilgili pek çok temel yazma eserin yayımını gerçekleştirmiştir. Leiden Üniversitesi’ndeki sürdürdüğü görevini 1906’da Hurgronje’ye bırakarak emekliye ayrılmıştır. Avrupa Şarkiyat çalışmalarına büyük katkısı olan Goeje, mesleğinde gerçekleştirilmesi zor bir ve bu alanda birçok akademik kuruluşu üyesiydi. The Encyclopaedia of Islam’ın yayın kurulu başkanı olan Goeje, pek çok ilmi dergilerde makale yazmıştır.143 Ayrıca Goeje, İslâm medeniyetine yaklaşımı hocasından farklı olarak genel önyargılardan olduğunu ifade edebiliriz. Eserleri:
HOUTSMA, Martinus Theodoros (1851–1943): Leiden Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra, aynı üniversitede “Eş’ari’ye Kadar İslâm Akâidi Üzerine Tartışma” adlı teziyle ilâhiyat doktoru unvanını almıştır. 1874–1890 arasında Leiden Üniversitesi Kütüphanesi’nin Şark Elyazmaları Bölümünde çalışmıştır. Bu arada üniversiteye bağlı İslâm Enstitüsü’nde Farsça ve Türkçe derleri vermiştir. 1890’da Utrecht Üniversitesi’nde İbrânice profesörü olan Houtsma, aynı zamanda Royal Akademy of Science ve El Mecme’ul-İlmiyyu’l-Arabi bi Dimeşk’ın da aralarında bulunduğu çeşitli akademi ve cemiyetlere üye olmuştur. Neşrettiği Arapça, Türkçe ve Farsça eserlerle tanınan Houtsma, “The Encyclopaedia of İslam”ın ilk edisyonunun 1. cildini baş editörü olması da, onun şöhretinin yayılmasına katkıda bulunmuştur.144 Eserleri:
VAN DEN L.W. E. (1845–1927): Akademik unvanının yanı sıra gazeteci ve memur olarak da görev yapmıştır. Eserleri:
KONING, P. de. (1851–1925): Hekim olmasından dolayı daha çok “Araplarda Tıp İlmi” ile ilgilenmiştir. Eserleri:
SNOUCK-HURGRONJE (1857–1936): Hollanda Şarkiyat araştırmaları 20. yy.’ın ilk yarısında, tarihinde hiç olmadığı kadar kolonyal politikalarla iç içe geçmemişti. Bu durumun ortaya çıkmasında diğer tarihsel nedenlerin yanı sıra, sömürgecilik politikaları alanında yaratıcı bir şahsiyet olan Hurgronje’nin Şarkiyat araştırmalarının merkezine yerleşmesi, önemli bir faktör olarak gösterilebilir.145 Akademik hayatı 1878’de tamamladığı teoloji eğitimiyle başlayan Hurgronje, bunun ardındaki çalışmalarını tamamen Şarkiyat alanıyla sınırlamıştır. Hac hakkındaki Het Mekkaansche Feest başlıklı teziyle, 1880’de, Leiden’de doktora unvanını almıştır. Hurgronje, Leiden Üniversitesi’ne Arapça profesörü olarak tayin edilmiş (1907) ve bu görevinin yanı sıra Hollanda sömürgelerine idareci yetiştirmek için kurulan eğitim kurumlarında önemli görevler üstlenmiştir. Hurgronje, profesör olarak atandıktan sonra, üniversitedeki İslâmoloji alanındaki çalışmalar, İslâm’ın sosyal bağlamı içerisinde araştırılmasına yönelmiştir. Mekke ziyaretinin ardından yazdığı “Mekke” başlıklı kitabının birinci cildinde Mekke’nin tarihine ele alan yazar, ikinci cildinde kelimenin tam anlamıyla bir etnografik ürün ortaya koyarak Mekke’nin günlük yaşantısını anlatmaktadır. Dinin sosyal bağlamı içerisinde ele almış olması itibariyle “sosyal antropolojik” bir çalışma olarak nitelendirilebilecek bu kitap, yalnızca Hollanda değil, bütün Batı Oryantalizmi için bir dönüm noktası olarak görülmektedir.146 Hurgronje’nin Mekke’de araştırdığı konular arasında II. Abdulhamid’in Pan-İslamizm politikasının o dönemde Hollanda’nın sömürgesi durumunda olan Endonezyalı hacıları nasıl etkilediği de yer almıştır. Bu konuda raporlar hazırlayarak, Hollanda hükümetine sunmuştur. A.J. Wensinc tarafından 7 cilt halinde toplanarak yayınlanan Hurgronje’nin Hollanda hükümeti için hazırladığı raporlardan sadece basılmış olanları 2.000 sayfa civarındadır. Hurgronje’nin toplam 225 civarında kitap ve makalesi bulunmaktadır.147
Ayrıca, 1912’den 1916’ya kadar, ABD’de İslâm hakkında dört konferans vermiştir.148 VLOTEN, G.Van(1866–1903): Eserleri:
BOER, T.J.de (1866–1942): Amsterdam Üniversitesi Felsefe alanında profesör olarak görev yapmıştır. Eserleri: 1- İslâm’da Felsefe Tarihi 81921) 2- İslâm Akîdesi ve Ahlâk (1926)
Juynboll, Hollanda’daki İslâm araştırmalarının sömürge yönetiminin ihtiyaçlarına paralel biçimde geliştiği bir dönemde yetişmiş bir şarkiyatçıdır. Doktora tezlerinden birisiyle Şafiilik hakkında el kitabı ve makalelerinin çoğu sömürgelerdeki İslâm üzerindedir. Ayrıca sömürge subaylarının eğitimiyle ilgilendiği gibi kendisi de birkaç yıl aynı görevi yapmıştır. Eserleri:
RONKEL, Ph. S.Van.(1870–1954): Eserleri. 1- Sumatra’da İslâm (1943) 2- Hasan ve Hüseyin (1914)
1- Yemen’de Zeydi İmamlar (Leiden, 1919) 2- Arap Yarımadasında Büyü (1922) 3- Leiden Üniversitesi Kütüphanesi Sâmî Dilleri Elyazmaları Konusunda Bir İnceleme (1931) WENSINC, A.J.(1882–1939): Daha çok Sâmi ve Doğu dilleri alanında uzmanlaşmıştır. Leiden Üniversitesi’nde İbrânice profesörlüğü yapmış ve daha sonra ölünceye kadar Arapça kürsüsünde görev yapmıştır.(1927–1939) Wensinc, daha çok “Yahudilik” ve “Hadis ilmi” ile ilgilenmiş, “Muhammed ve Medine Yahudileri” konulu doktora tezi üzerinde çalışırken İslâm İlâhiyatı açısından Hadis ilminin ne derecede önemli olduğunu yakından görmüştür. Ayrıca Wensinc, “Concordance et İndices De la Tradition Musulmane” projesinin mimarı sayılmaktadır. Öldüğünde geriye 11 eser bırakan Wensinc, “Encyclopaedia of Islam “da da önemli görevler üstlenmiş ve bu ansiklopediye bir çok makale vermiştir. Ölmeden önce bu ansiklopedideki dini konular hakkında özet bir kitap hazırlamıştır. Hz. Peygamber ve Kur’an’ı Kerim’e dair cüretli iddialarda bulunarak “Hz. peygamberin Kur’an’ı Kerim’i kendinden önceki dini ve felsefi kitapların bir özeti olarak yazdığını” ileri sürmüştür.151 Eserleri:
KRAMERS, J.K.(1891–1951): Leiden Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde eğitim gören Kramers, burada şarkiyatçı Snouck Hurgronje’nin etkisiyle İslâm araştırmalarına yönelmiştir. Hukuk Fakültesi’ni, okuduğu alanların ikisini de ilgilendiren, Türkiye’de Hollandalılar’a uygulanan ceza hukuku konusunda hazırladığı De srafrechtsspraak over de nederlanders in Turkijê adlı doktora teziyle bitirdi. Aynı yıl içinde Hollanda konsolosluğuna tercüman olarak İstanbul’a gitti.152 1922’de Leiden Üniversitesi’nde Farsça ve Türkçe okutmanlığına tayin edildi. Kramers’in ilgisi zamanla Arabist Palache ve Van Arendonk’la birlikte yaptıkları ilmî çalışmalar nedeniyle Arabiyat’a doğru kaydı. 1939’da Arapça profesörü oldu ve Wensinc’in aynı yıl ölümü üzerine Leiden Üniversitesi Arapça ve İslâmî Kürsüsü başkanlığına getirildi.153 1946’da Kraliyet Bilimler Akademisi üyeliğine seçilen Kramers, genelde Arapça, ve İslâmoloji’nin yanı sıra Farsça, Türkçe ve bazen Habeşçe dersleri vermiştir. En çok ilgi duyduğu konuların başında İslâmiyet geliyordu: en büyük eseri de ölümünden sonra yayımlanan ve Hollanda da gerçekleştirilmiş ilk Kur’an tercümesi olan “De Koran” dır.(Amsterdam, 1956) Hayatı boyunca kitaptan çok makale ve tebliğ yazan Kramers ansiklopedicilikle de yakından ilgilenmiş, başlıca Hollanda ansiklopedilerine çeşitli makaleler yazdığı gibi The Encyclopaedia of Iİslam’a en fazla katkıda bulunan ilim adamları arasında yer almıştır. Onun bu ansiklopedinin ilk edisyonuna yazdığı madde sayısı 148’dir.154 Eserleri:
KRAEMER, H.(1888–1966): Leiden Üniversitesi’nde Dinler Tarihi alanında profesörlük yapmıştır. Ayrıca İslâm dini konusunda önde gelen araştırmacılardan sayılır. Eserleri:
MEULEN, Van Der D.(Doğumu: 1894): Leiden Üniversitesi’nden mezun olmuştur. Cidde de Hollanda’nın temsilciliğini yapmış ve daha sonra Hollanda’daki Arapça yayın yapan radyonun genel yayın editörü ve müdürü olmuştur. Eserleri:
DREWES, G.W. J.(Doğumu: 1899): Leiden Üniversitesi Sâmî Dileri Bölümü’nden mezun olmuştur. “Endonezya’daki İslâmî Konular” alanında uzmanlaşmıştır. Batafya’da “İslâm Sanatı” alanında profesör olarak görev yapmıştır. Eserleri:
MENSING, T.P.M.(1901–1951): “Hanbelî Mezhebi” üzerinde doktorasını yapmış ve Leiden’de Modern Arapça alanında profesör olarak görev yapmıştır. Eserleri:
HOUBEN, Q, Jozef (1904–1973): Leiden Üniversitesi Doğu Dilleri Bölümü’nden mezun olmuştur. Endonezya Enstitüsü’nde profesör olarak görev yapmış ve daha sonra Tayesnahan Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Arapça ve İslâmî Araştırmalar alanında görev yapmıştır. Eserleri:
JOHN, K.E.O.(Doğumu. 1902): Leiden ve Utrecht Üniversiteleri’nde Arapça profesörlüğü yapmıştır. Eserleri:
ATTEMO, D.S.(Doğumu: 1910): Amsterdam Üniversitesi’nde Arapça ve Şarkiyat Araştırmaları alanında profesör olarak görev yapmıştır. Eserleri:
KAMPMAN, A.A (Doğumu: 1911): Yakındoğu’yu dolaştıktan sonra, bir süre Lübnan’da ikamet etmiştir. Sonra Hollanda Enstitüsü Yakındoğu Dilleri ve Eserleri Bölümü’nde yöneticilik yapmıştır. Eserleri:
BALJON, J.M.S: Leiden Üniversitesi İslâmî Araştırmalar Bölümü’nde ve Groningen Üniversitesi Karşılaştırmalı Dinler Tarihi alanında profesör olarak görev yapmıştır. Eserleri:
MULDER, D.C: Amsterdam Üniversitesi Karşılaştırmalı Dinler Tarihi alanında profesör olarak görev yapmıştır. Eserleri:
VOORHOEVE, P : Eserleri: 1- Abdu’l-Rauf es-Senaklî Üzerinde İncelemeler (1952) 2- el-Mesudî’nin Leiden’deki “Murûcu’z-Zeheb” Adlı Eserinin Elyazmaları (19609 3- Leiden Elyazmaları Eserleri ve Hollanda’daki Diğer Eserler (Leiden, 1957) HOSRES, J.H: Groningen Üniversitesi Sami Dilleri alanında profesör olarak görev yapmıştır. Eserleri: 1- İslâm (1960) 2- Sami Dilleri Araştırmaları’nın fihristini hazırlamıştır. (İki cilt, Leiden, 1973-74)
1-Modern Etiyopya Kitabeleri (1956) 2-Klasik Etiyopya Kitabeleri (Leiden, 1962) 3-Erpenius (Leiden, 1969) 4-Kuzey Arap Yarımadası Kitâbeleri (Leiden, 1973–74)
SCHULMAN, L.O: Amsterdam Üniversitesi’nde Arapça ve İslâmî Araştırmalar alanında profesör olarak görev yapmıştır. Eserleri:
BIEGEL, L.C : Amsterdam Üniversitesi hadis Tarihi alanında profesörlük yapmıştır. Eserleri:
DONZEL, E.J.Van: Hollanda Enstitüsü Yakın Doğu Diller Bölümü müdürü olarak görev yapmıştır. Eseri:
VOGTENDOK, K: Amsterdam Üniversitesi Karşılaştırmalı Dinler Tarihi ve Arapça alanında hocalık yapmıştır. Eserleri: 1- Kur’an (Leiden, 1967) 2- Muhammed ve Kur’an (1969) WESSELS, A: Amsterdam Üniversitesi İslâmî Araştırmalar Bölümü’nde hocalık yapmış ve Beyrut’ta Ortadoğu Dinleri alanında dersler vermiştir. Eserleri:
BOLOND, B.G: Leiden Üniversitesi Endonezya İslâmî Araştırmaları Bölümü’nde profesör olarak görev yapmıştır. Eserleri:
BROGMAN, J: Leiden Üniversitesi’nde Arapça alanında profesör olarak görev yapmıştır. Ayrıca Mısır’daki Hollanda konsolosluğunda çalışmış (1948-51), doktora tezini “Mısır’da İslâm Şeriatının Uygulanması” konusunda yapmıştır. Eserleri:
WAARDENBURG, J.D.J: Amsterdam Üniversitesi Teoloji Bölümünde eğitim görmüş, daha sonra araştırmalarını Leiden’de ve Lahey’deki Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde devam ettirmiştir. “İslamiyet ve Oryantalistlerin Önde Gelenleri” konusunda doktorasını yapmış, birçok Ortadoğu ülkesini gezerek Ortadoğu’daki üniversitelerin düzenini araştırmıştır. Bir müddet California Üniversitesi’nde Arapça ve İslâmî İlimler dersleri verdikten sonra Utrecht Üniversitesi’nde İslâmî Araştırmalar ve Karşılaştırmalı Dinler Tarihi alanında profesör olarak görev yapmıştır. Eserleri:
JONSEN, J.J.G: Leiden Üniversitesi’nde Arapça alanında çeşitli araştırmalar yapmıştır. Eseri:
LEEMHİUS, F: Kahire’deki Hollanda Enstitüsü Arapça Araştırmaları ve Eserleri Bölümü müdürlüğü yapmıştır. Ayrıca Groningen Üniversitesinde Arapça dersleri vermiştir. Eserleri: 1- Filistin Hakkında (1971) 2- Çağdaş Arapça Lehçeleri (Leiden, 1973–74) 3- Kur’an’da “Ha, Dad, Ayın, Ğayın” harfleri (Leiden, 1977) NIEUWENHUIJZE, Van C.A.O: Leiden Üniversitesi’nde Hukuk, Ekonomi ve Şarkiyat araştırmaları alanında eğitim görmüş ve doktorasını Endonezya’da “İslâm Tasavvufu” üzerinde yapmıştır.(1945) Hollanda Radyosu’nun Arapça Bölümü’nde genel yayın editörlüğü yapan Nieuwenhuijze. Sosyal İlimler alanında da profesör olarak görev yapmış, özellikle de Ortadoğu’daki Sosyal İlimler araştırmalarına önem vermiştir. Ayrıca California, New York gibi çeşitli Amerikan Üniversiteleri’nde de ders vermiştir. Kanada, Hindistan, Pakistan, İran, Mısır ve Ürdün gibi ülkelerde de konferanslar vermiştir. Eserleri:
BONEBAKKER, S.A: Leiden Üniversitesi’nde Arapça, İbrânice ve Süryanice gibi Sâmî Dilleri alanında çalışmış ve bir süre Türkiye’de bulunmuştur. Türkiye’de yaklaşık 22.000 el yazması eser inceleme imkânı bulmuştur. Çeşitli Üniversitelerde enstitü ve bölüm başkanlığı’nın yanı sıra Arapça profesörlüğü gibi çeşitli görevler yapmıştır. Eserleri.
Yüklə 0,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|