KirkçEŞme tesisleri

KIZ MESLEK LİSELERİ

ilki 1933'te Cağaloğlu Kız Enstitüsü olarak açılan, daha sonra kız meslek liseleri adını alan istanbul'daki okullar. 1993'te istanbul'da hizmete açık olan 24 kız meslek lisesi bulunmaktadır. Cumhuriyet'ten önce istanbul'da açılmış bulunan kız sanayi mekteplerinin(->) yerine açılan kız meslek liselerinin ilki Cağaloğlu Kız Enstitüsü' dür. 1933'ten sonra istanbul'daki eski kız sanayi mektepleri ile kız sanat okullarının yerine "kız enstitüsü" adıyla ve çeşitli meslek dallarında programlara dönük okullar açıldı, istanbul'daki ilk kız enstitüsünün programında moda, çiçek, biçki dikiş bölümleri vardı, ilk dönemde ilkokula dayalı 3 yıllık ve ortaokul düzeyindeki kız sa-

nat okulları ile yine ilkokula dayalı 5 yıllık kız sanat enstitüleri bünyelerinde anaokulları da vardı. Milli Eğitim Şûrası kararlarına bağlı olarak bu okulların kız meslek liselerine dönüştürülmesi 1970'li yıllarda hızlandı. Bu okullara bulundukları semt adıyla birlikte "kız meslek lisesi" denildi ve lise eşiti sayıldı. 1980'den sonra bunlardan, atölyeleri uygun olanlarda ayrıca kız teknik liseleri faaliyete geçirildiği gibi bazılarının bünyesinde de Anadolu meslek liseleri açıldı. Bunlar mesleki ağırlıklı ve yabancı dil öğretimi veren kurumlardır. Ortaokul üstü lise düzeyinde kız meslek liseleri, yine ortaokul üstü l yıl hazırlık (yabancı dil) ve 3 yıl lise olmak üzere 4 yıllık Anadolu meslek liseleri ile ortaokul üstü 5 yıl süreli Anadolu kız teknik liselerinde çok çeşitli mesleki programlar uygulanmaktadır. Bu programların başlıcaları giyim, grafik, elektronik, ev yönetimi-bes-lenme, el sanatları, deri hazır giyim, çocuk gelişimi, cam işlemecilik, büro yönetimi ve sekreterlik, bilgisayar, besin teknolojisi (pastacılık, gıda kontrol ve analizleri, kurum beslenmesi), restorasyon, seramik, tekstil-iplikçilik, nakış, örme hazır giyim, kuaförlük (cilt bakımı ve epilasyon, saç bakımı ve yapımı), ciltçilik, iç mekân düzenleme, hazır giyim ve resim branşlarıdır. Branşların belirlenmesinde istanbul'daki sanayi çevrelerinin görüşleri alındığı gibi kentin yoğun nüfus artışı da dikkate alınmaktadır. Ayrıca okul-sanayi işbirliği programları da yaygın bir biçimde uygulanmaktadır. Örneğin kuaförlük eğitimi veren bir kız meslek lisesinin öğrencileri uygulama çalışmalarını öğretmenlerinin gözetiminde kentteki kuaförlerin yanında yapmaktadır. Adlarında "kız" sözcüğü geçmekle birlikte bu okulların çoğunda karma eğitim vardır ve sınavla erkek öğrenciler de alınmaktadır.

istanbul'daki kız meslek liseleri ile bunların bünyesindeki kız teknik liseleri, Anadolu kız meslek liseleri ve Anadolu kız teknik liselerinde 1990-1991 öğretim yılından itibaren, ders geçme ve kredi sistemi uygulaması başladı. Buna göre kız meslek liseleri 6 dönemde 27 programda 203, kız teknik liseleri 8 dönemde 4 uygulama programı ile 236, Anadolu kız mes-

Moda'daki

Kadıköy Kız

Meslek Lisesi.

Bamı Kutun/

Obscura, 1994

lek liseleri 6 dönemde 20 uygulama programı ile 211, Anadolu kız teknik liseleri ise 8 dönemde 5 uygulama programı ile 268 mezuniyet kredisi sağlamaktadır. Bu okulların tümü ortaokula dayalı lise dengi eğitim kurumlarıdır. Anadolu kız meslek ve Anadolu kız teknik liselerinde bir kısım dersler Almanca ve ingilizce yapılır. 1993-1994 öğretim yılı itibariyle istanbul'da 25 kız meslek lisesinde toplam 7.468 öğrenci mesleki öğrenim görmekte olup bu okullarda 67 idareci ve 947 öğretmen çalışmaktadır, istanbul'daki kız meslek liseleri şunlardır: Bakırköy Kız Meslek Lisesi, Bahçelievler Siyavuşpaşa Kız Meslek Lisesi, Beykoz Geleneksel Türk Sanatları Kız Meslek Lisesi, Beyoğlu Ayşe Ege Kız Meslek Lisesi, Beşiktaş Levent Kız Meslek Lisesi, Beşiktaş Rüştü Akın Anadolu Kız Meslek Lisesi, Ortaköy Zübeyde Hanım Kız Meslek Lisesi (yatılı), Eminönü Cağaloğlu Kız Meslek Lisesi, Büro Yönetim ve Sekreterlik Anadolu Kız Meslek Lisesi, Fatih Selçuk Kız Meslek Lisesi, Fatih Sultanselim Kız Meslek Lisesi, Eyüp Haydar Akçelik Kız Meslek Lisesi, Kadıköy Kız Meslek Lisesi, Küçükçekmece Kız Meslek Lisesi, Çatalca Kız Meslek Lisesi, Silivri Kız Meslek Lisesi, Maltepe Kız Meslek Lisesi, Sarıyer Kız Meslek Lisesi, Sefaköy Kız Meslek Lisesi, Sultanbeyli Kız Meslek Lisesi, Şişli Nişantaşı Rüştü Uzel Kız Meslek Lisesi, Ümraniye Kız Meslek Lisesi, Üsküdar Mithatpaşa Kız Meslek Lisesi, Yalova Kız Meslek Lisesi, Zeytinburnu Kız Meslek Lisesi.

Bibi. Kız Teknik Öğretimde Gelişmeler, II, Ankara, 1993; Kız Teknik Öğretim Genel Müdürlüğü, Ankara, 1993; Mesleki ve Teknik Öğretim Okuttun Rehberi, ist, 1994.

KUTLUAY ERDOĞAN