KirkçEŞme tesisleri

Âşir Efendi Kütüphanesi

Turgut Erhişi/Obscura, 1994

Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Mer-kezi(->) çok özel koleksiyonlarıyla İstanbul halkına kucak açmışlardır. İstanbul'da daha pek çok özel araştırma kütüphanesi bulunmakta; özel kesimdeki bu çoğalış ve gelişme, kütüphane ve belge-bilgi merkezlerinin gereğine inanışın sonucu olarak ortaya çıkmaktadır.

Tarih, arkeoloji, sanat tarihi ve toplumbilim konularında araştırmalar yapan devletlerin enstitü ve kültür merkezi kütüphaneleri ile azınlıkların bazı kütüphanelerinin İstanbul'daki toplam derme adedi 200.000'i çoktan aşmıştır. 60.000'in üstündeki der-mesiyle başta Alman Arkeoloji Enstitü-sü(->) olmak üzere, Hollanda Tarih ve Arkeoloji EnstitüsüC-0, Fransız Anadolu Araştırmaları Enstitüsü(-t) kütüphaneleri, alanlarının önemli başvuru merkezleridir. Derme sayıları 2.000-15.000 arasında değişen Amerikan Kütüphanesi, Amerikan Araştırma Enstitüsü, Avusturya Kültür Ofisi(->), İngiliz Kültür Heyeti(->), Fransız, İtalyan, Libya kültür merkezleri kütüphaneleri, İstanbul'da bir kesim kullanıcının sürekli uğrak yerleridir. Rum ve Ermeni patrikhaneleri ile Heybeliada'da 40.000 dermesiy-le Trias Manastırı Kütüphanesi yoğun başvuru almaktadırlar.

Geniş bir araştırmanın konusu olabilecek İstanbul okulları kütüphaneleri, gerekli yararı sunabilmede, pek çok sorunun çözümünü beklemektedirler. İstanbul'da halk kütüphanelerinin dermesini ödev yapmak amacıyla kullanan öğrenci sayısı oranı, genel kullanım içinde yüzde 95'tir. Bu gerçek, kütüphane üst yönetimleri ve bilim adamlarının önünde bir tartışma konusu olarak durmaktadır.

İstanbul'un kütüphaneler konusunda da sorunlarının olması doğaldır. Ancak, hızla artan nüfusun, sağlıklı topluma doğru yönlendirilmesi bakımından, kütüphaneler ile olan bağlarının daha da güçlendirilmesi gerekmektedir. Yıllardır bilim adam-

ları ve üst yönetimlerin gündemi olan, İstanbul kütüphanelerinde eşgüdüm ve iyi planlanmış bir işbirliğinin, yararlandırmadan satın almaya, teknik hizmetlerden araç gerecin değerlendirilişine ve yetersiz olduğu görülen personel sayısı ve kalitesi sorunlarına kadar pek çok sorunu da çözeceğine inanılmaktadır. Son teknolojinin kütüphanelere uyarlanması konusunda, Türk Kütüphaneciler Derneği İstanbul Şubesi'n-ce 1991'de Beyazıt Devlet Kütüphanesi'n-de düzenlenen sempozyum, bu alanın, a-kademik düzeydeki en son tartışmasıydı. 1993'te Kültür Bakanlığı'nın aynı yerde düzenlediği, teknolojiye uygun kataloglama-yı konu alan seminerinde, İstanbul'a dağılmış kütüphane çalışanlarının yetiştirilmesi amaçlandı. Bunun ardından, bazı üniversite ve bilgisayar firmaları ortaklığında, İstanbul kütüphanelerinin birkaçına bağış yoluyla sistemler dahi kurulmuştur.

Bibi. A. San, "Profesyonellik Açısından İstanbul Kütüphaneleri", Türkiye'de Kütüphane Alanmda Teori ile Uygulama İlişkisi Sempozyumu, 1987, İst., 1988; B. N. Şehsuvaroğlu, "Kütüphanecilikte Yeni Bir Görüş ve İstanbul Şehir Kütüphanesi", Türk Kütüphaneciler Derneği Bülteni, XXV, S. l (1976); 1. Mutlu, "Bizans Devri Kütüphaneleri", ae, VIII, S. l (1959); M. Cumhur, "İlk Dernek Kütüphanemiz", ae, XVI, S. l (1967); N. Bayraktar, "İstanbul II Halk Kütüphanesi Çalışmaları ve Gelişme Planı", ae, XV, S. 4 (1966); Ö. Soysal, "Şemseddin Sami'nin Kütüphane Anlayışı", ae, XXIII, S. 4 (1974); L. Şenalp, "Cumhuriyet Döneminde Kütüphaneciliğimiz" ae, XXIII, S. l (1974); I. E. Erünsal, Türk Kütüphaneleri Tarihi, II, Ankara, 1988; İl Kültür Müdürlüğü, istanbul Kütüphaneler ve Müzeler Rehberi, İst., 1993; J. Baysal, "Kütüphanecilik", Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, V, İst., ty; ay, "Kütüphanelerimizde ve Bilgi Verme Merkezlerinde İstatistik Kayıtlar", istanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanecilik Dergisi, III, 1992; Kütüphane-Enformasyon-Arşiv Alanında Yeni Teknolojiler ve TÜRKMARC Sempozyumu Bildirileri, ist., 1991; M. Alpay-S. Özkan, istanbul Kütüphaneleri, İst., 1982; M. Cumhur, "Tanzimat'ın Kütüphaneciliğimize Et-