KirkçEŞme tesisleri

MİHAEL m

(19 Ocak 840, ? - 23/24 Eylül 867, Konstantinopolis) Amorion Hanedam(->) üyesi Bizans imparatoru (842-867).

Teofilos (hd 829-842) ile Teodora'nın(->)

(hd 842-856) oğlu olan Mihael'in 836'da ya da 838'de doğduğundan söz eden kaynaklar da vardır. Saray uzun süre erkek evlat beklediğinden Teodora'mn 5 kızı prenslik haklarından yararlanmış, paralara onların portreleri basılmıştı. Mihael, 842'de daha bebekken -babasının ölümü üzerine-annesiyle birlikte müşterek imparator ilan edildi fakat 856'ya kadar gerçekten iktidar olamadı. Yönetim, annesi Teodora, dayıları Kayser Bardas(->) ve Petronas, amcası S. Niketiates ve Teodora'mn gözdesi Te-oktistos tarafından yürütüldü. Teodora 855'te MihaePi, gözdesi Eudokia Ingeri-na'dan ayırarak, Eudoksia Dekapolita ile evlenmeye zorlayınca, Mihael, Kayser Bar-das'ın yardımı ile Teoktistos'u öldürttü, annesini de tahttan uzaklaştırdı ve 15 Mart 856'dan itibaren tahtın gerçek sahibi oldu. Teodora 858'de başarısız bir darbe girişiminden sonra kızlarıyla birlikte Gastria Manastırı'na hapsedildi, Teodora'yı destekleyen Patrik İgnatios(-t) görevden alınarak yerine Fotios(->) atandı. Papa, tgna-tios'un görevine iade edilmesinde diret-tiyse de Mihael, Fotios'u azletmediği için Roma ve Bizans kiliseleri arasında ünlü Fotios bölünmesi ortaya çıktı (bak. kiliselerin birleşmesi).

J. Genesios ve Teofanes Continuatus gibi Bizans tarihçileri, Mihael'i sürekli kötüleyerek içkiye ve at yarışlarına düşkün, buna karşılık devlet işlerini ihmal eden biri olarak tanımlarlar. Bu nedenle, Mihael "Ayyaş" lakabı ile anılmıştır. Oysa, modern araştırmacılar Mihael döneminin gerçekte Bizans Imparatorluğu'nun parlak döneminin başlangıcı olduğunu, askeri ve kültürel alanda birçok başarının yaşandığını kabul etmektedirler.

III. Mihael döneminde Araplar kontrol altında tutulmuş, Slavlara karşı bazı başarılar elde edilmiştir. 859'da III. Mihael komutasındaki ordu Samosata'da (Samsat) başarısızlığa uğramış ve tam o sırada Rusların kuşattığı Konstantinopolis'i kurtarmak üzere başkente dönmek zorunda kalmıştı. 15 Haziran 860'ta yaklaşık 200 gemi ile başkente saldıran Ruslar geri püskürtülmüş, 863'te Melitene (Malatya) Emiri Çimer yenilgiye uğratılmıştı. Mihael ayrıca A-nadolu'daki bazı şehirleri de tahkim etti.

Mihael döneminde asıl canlanma kültürel alanda yaşandı. Teoktistos'tan sonra iktidarın en güçlü adamı olan Kayser Bar-das'ın öncülüğünde açılan üniversitede Matematikçi Leon(->) ve Fotios gibi bilim adamları görev alarak özellikle dünyevi

III. Mihael ve annesi Teodora'yı gösteren sikkenin ön ve arka yüzü. H. G. Goodacre, A. Handbookfor the Coinage of the Byzantine Empire, Londra, 1928-1933