Pelle Pelle ta Asiman-i İlm (İlim Gökyüzüne Basamak Basamak), Muhammed Abidi
ed-Devlet’ul-İslamiyye min’et-Tevhit İl’el-Medeniyye (Tevhid Toplumundan Medeni Topluma İslam Devleti), Nezzar İdani
El-İmam Ali ve Tenmiyet-u Sekafet-i Ehl’il-Kufe (İmam Ali ve Kufe Ehli’nin Kültürel Gelişimi), Muhammed el-Abidi
1 Illinois üniversitesinin genç üstatlarından ve seçkin fizikçilerinden Richard J Smiles’in bir şiiridir. Prof. Richard İslam’ın yüce öğretileriyle tanışarak Müslüman olmuş ve Reşid Cemal İslam adını almıştır. Prof. Richard Kanada Vancouver’da oturmaktadır. Hz. İmam’ın (Allah’ın rahmeti üzerine olsun) vefatı münasebetiyle 1989 yılında bir şiir yazmıştır. Okuduğunuz bu şiir de onun yazmış olduğu şiirin bir bölümüdür. Ruzname-i İttilaat, Vijename-i Heştomin Sal-i Firak-i Yar, 3 Haziran 1997. Bu şiiri Kanada Vancouver’da oturan Golam Rıza Sadr’us Sadat Farsçaya tercüme etmiştir.
1 Bihar’ul Envar, c. 60, s. 216
2 Nehc’ül Belağa, 173. hutbe
1 28. 3. 1368 (18/6/1989)
2 İslam devriminin zafere erişmesinin yıldönümü münasebetiyle Ayetullah Hamenei’nin Şubat, 1988 tarihinde yaptığı konuşma.
3 a. g. e.
1 Sömürgecilere bağlı görüş sahiplerinin ve yorumcularının birbiri ardınca yaptığı bu konudaki açıklamalar ve itiraflar da bu iddiayı ispat etmektedir. Örnek olarak CIA teşkilatının eski Ortadoğu uzmanı ve Amerika’nın İran’daki bir casusluk teşkilatının yöneticisi olan Raúl Mark Kirchet’in açıklamalarına işaret etmek mümkündür. Bu kimse 9. 2. 82 (29 Nisan 2003) tarihinde New York Times gazetesinde şöyle yazmaktadır: “Amerika’nın Irak üzerinde tam bir egemenlik sağlamasındaki en büyük problem, bazı Şii alimlerin bu siyaset karşısında susmak istememeleridir. Bunlar Ayetullah Humeyni’nin manevi çocuklarıdır. “ (Ruzname-i Keyhan, 14. 2. 82- 4. 5. 2003) Amerikan Cumhurbaşkanı Bush’un baş müşaviri ve Amerika’da sulta rejimlerinin meşhur teorisyenlerinden biri sayılan Dr. Daniel Pipes de bu konuda New York Post gazetesinde yazdığı bir makalesinde Irak halkının, “Amerika ve Saddam’a hayır, İslam’a evet” sloganlarına işaret ederek şöyle demiştir: “İslam’a evet sloganı, hakikatte İran türünde devrimci bir İslam’a evet ve İmam Humeyni’nin mesajlarında gizli olan “İslam’a evet” anlamındadır. (a. g. e. 9. 2. 82 - 30. 4. 2003)
2 Yusuf. 88
1 Hz. İmam’ın (Allah’ın rahmeti üzerine olsun) doğumunun 100. yıl dönümü münasebetiyle yaptığı konuşmadan.
1 Behmen. 77 (Ocak. 1998), İran İslam Devleti’nin kuruluş yıl dönümü münasebetiyle yaptığı konuşmadan.
2 Mihr. 78 (Eylül. 1999), İmam Humeyni’nin doğum yıl dönümü münasebetiyle, Kuds gazetesinin özel sayısı
3 Hz. Ayetullah’il Uzma Eraki (Allah’ın rahmeti üzerine olsun), Risalet gazetesi, 12. 3. 1378, Pertuv-i ez Horşid özel sayısı
4 Hz. Ayetullah’il-Uzma Gulpaygani (Allah’ın rahmeti üzerine olsun), a. g. e.
5 Hz. Ayetullah’il-Uzma Mer’aşi Necefi, a. g. e.
2 Hz. Ayetullah Behauddini (r. a. ), a. g. e.
3 Hz. Ayetullah Misbah Yezdi (dame zilluhu), Prof. Linsel kendisiyle yaptığı bir röportaj, marifet dergisi, 31. sayı, İsra yayınları, 1378 baharı
4 Ayetullah Seyyid Muhammed Bakır Sadr, a. g. e
5 Hz. Ayetullah Cevadi Amuli (dame zilluhu), Bunyan-i Mersus-i İmam Humeyni, s. 6, İsra yayınları, 1378, 2. baskı
6 Hz. Ayetullah Şehit Eşrefi İsfahani, Risalet özel sayısı, 12. 3. 1378
1 a. g. e.
2 Hz. Ayetullah Fazıl Lenkerani, a. g. e.
3 İslam devrimi önderi
4 İmam Humeyni der Aine-i Hatıreha, Hüccet’ül İslam ve’l Müslimin Ali Devani
1 İslam Devrimi önderi, Cuma namazı hutbesi, 14. 3. 1378
2 Ayetullah Allame Muhammed Taki Caferi, Risalet gazetesi özel sayısı, a. g. e.
3 Ayetullah Şehid Allame Murtaza Mutahhari (Allah’ın rahmeti üzerine olsun), Piramun-i İnkılab-i İslami, s. 3
4 İslam Devrimi önderi, Cuma namazı hutbesi, 14. 3. 1378
5 Ayetullah Şehit Seduki (Allah’ın rahmeti üzerine olsun), Risalet gazetesi özel sayısı, a. g. e.
1 Hz. Ayetullah Cevad-i Amuli, Bunyad-i Mersus İmam Humeyni, s. 31
2 Ayetullah Şehit Muhammed Bakır Sadr, Risalet gazetesi özel sayısı, 12. 3. 1378
3 Ayetullah Şehit Seyyid Abdulhuseyn Destgayb, Cuma namazı hutbeleri, Dar’ul Kutub, Cezayiri, c. 1, s. 270
4 Ayetullah Şehit Saidi (Allah’ın rahmeti üzerine olsun), a. g. e
5 Ayetullah Şehit Seyyid Esedullah Medeni, (r. a. ), a. g. e.
6 Hz. Ayetullah Mekarim Şirazi, a. g. e.
1 Hz. Ayetullah Cevad-i Amuli, a. g. e. , s. 31
1 Robin Wood Zurs Karis, Zibaterin Tecrube-i Men, Hatice Mustefevi’nin tercümesi, s. 31, 32 ve 36
2 İspanya Antik Tarih Fakültesi Başkanı ve Real Madrid tarih akademisi, ilmi heyet üyesi olan Prof. Hose Martinez İran İslam Devrimi hakkında yaptığı açıklamalardan, Keyhan-i Hevai, Behmen. 71 (Ocak. 1992)
3 Bu sözle İmam Humeyni’nin İslam devriminin tarihi mesajının açıklaması hakkında buyurduğu şu sözüne işarettir: “(Resul-i Ekrem’in (Allah’ın selamı O’nun ve Ehl-i Beyt’inin üzerine olsun) veladet gecesi) zulüm saraylarının sütunları yıkılmıştır. Bu size, 14. asırda bu işin olacağı ve ondört asır sonra bu işin (zalimlerin) alaşağı oluşunun gerçekleşeceği anlamını ifade etmiyor mu?” (Peygamber-i Ekrem’in (Allah’ın selamı O’nun ve Ehl-i Beyt’inin üzerine olsun) doğum gecesi Enuşirvan’ın sarayının ondört sütununun yıkılışı mucizesinin İslami İran’ın zulme karşı çıkan devrimin vuku bulacağına ve de inşallah 14. asırda bütün sömürü ve zulüm dünyasının yıkılacağına delalet ettiğine işarettir. ), Sahife-i Nur, c. 9, s. 249
4 Bu söz, İmam’ın (Allah’ın rahmeti üzerine olsun) ilahi kıyam ve mesajının hakikatini beyan eden Şehit Mutahhari’nin şu konuşmasına işarettir: “Biz eskiden İslami rivayetlerde güneşin ahir zamanda batıdan doğacağını okumuştuk. Nitekim bir rivayette Ebi’l Carut, Ebi Cafer’in (a. s) şöyle buyurduğunu nakletmektedir: “Şüphesiz Allah size bir ayet indirmeye kadirdir. Hakeza sizlere ahir zamanda Dabbet’ul Arz’ı ve Deccal’ı sakındıracak ayetler göstermeye, İsa b. Meryem’i nazil kılmaya ve güneşi batıdan doğdurmaya kadirdir. “ (Bihar’ul-Envar, c. 9, s. 204)
Hakeza Müminlerin Emiri’nden de (a. s) bunun benzeri nakledilmiştir. (Kemal’ud Din, c. 2, s. 527)
Biz bu hadisleri okurken ne manaya gelebileceğini düşünüyorduk. Dolayısıyla da güneşten maksadın İslam güneşinden başka bir şeyin olmadığını anlıyorduk ve şöyle tabir ediyorduk: “Kesinlikle şu açıdandır ki eğer biz İslam’ı ayaklar altına alacak olursak, bu defa İslam, batıdan bizzat batılı milletler tarafından ortaya çıkarılacaktır. Uzun bir müddettir kendi kendime şöyle düşünmeye başladım: “Ey Allah’ım! Adeta güneş doğudan batıya gitmiş gibidir. (İmam’ın Irak’tan Paris’e gidişine ve oradan doğuşuna işarettir) Ve biz artık şafağın söktüğünü görmekteyiz. Şafak vaktinin geldiğini görüyoruz. Tan yerinin ağardığını görüyoruz. (Piramun-i Cumhuri-i İslami, s. 86)
1 Bu da İmam Humeyni’nin şu değerli sözüne işarettir: “Allah Tebareke ve Teala tarafından Ruhani bir esinti bu ülkeye doğru esmeye başlamıştır, bu ülkeye ilahi bir kıvılcım çakmıştır ve bu kıvılcım ülkeyi İslam’a ve Peygamberlerin hedeflerine doğru sevk etmektedir. ”(14. 1. 1361)
1 Murtaza Mutahhari, Nehzethaye İslami der Sed Sale-i Ahir, s. 85
2 Michel Foucault, Meşhur Fransız Sosyoloğu: “İran halkının birleştiği nokta, ülke, kuruluşlar ve her türlü müzakere ihtimali dışında bir yerdedir. Bu nokta Ayetullah İmam Humeyni’de, Onun uzlaşma sütununda ve herkesin Ona duyduğu aşkta gizlidir. Boeing pilotunun ağzından meslektaşlarını temsilen söylediği sözler benim için çok ilginçti. O, şöyle diyordu: “ İran’ın asırlar öncesinden şimdiye kadar sahip olduğu en değerli servet şu anda Fransa’da sizin yanınızdadır. Ona iyi bakınız.” Onun sözleri kesin ve büyük bir azme dayalı sözlerdir.“ (Michel Foucault, İraniha Ruya-i der Ser Darend, Tercüme-i Hüseyin Hamedani, İntişarat-i Hormaz, 1373, s. 57 ve 58, Michel Foucault iki defa İran’a gelmiştir. Her iki defa da İslam devriminin zirvede olduğu yıllarda ziyarette bulunmuştur. İlk ziyareti 25. 6. 1357 (15. 9. 1978) ila 2. 7. 1357 (24. 9. 1978), ikincisi ise 18. 8. 1357 (9. 11. 1978) ila 24. 8. 1357 (15. 11. 1978) tarihlerindedir.
3 Muhammed Rıza Hekimi, Şeyh Aga Bozorg-i Tehrani, s. 6
4 Ehbar-u Me’rifet’ir-Rical, c. 1, s. 4
5 Murtaza Mutahhari, a. g. e. , s. 85
1 İtalya gazetesi, Curierre De La Sera, 20 asrın önemli olaylarının özel sayısı, İslami fırtına, İmam Humeyni başlığı altında, İslami Garb, aylık yayınları, Dışişleri bakanlığı İslami araştırmalar defteri, 33. sayı, Ordibeheşt. 79 (Nisan, 2000)
2 İslam devriminin büyük önderi, 23. 4. 1368 (14/7/1989)
3 Hz. Ayetullah Misbah Yezdi, Prof. Linsel’in yaptığı röportaj, Mecelle-i Marifet, 31. sayı, s. 20
4 Siyasi, sosyoloji ve tarih ilimlerinde sürekli olarak siyasi, dini, askeri ve devrimci önderlerden Hıristiyanlıkta Martin Luther, Fransız devriminde Rubspir, Rusya devriminde Lenin, Hindistan’ın özgürlüğünde Gandi ve Çin devriminde Mao araştırmaya tabi tutulmuştur. Bize göre İmam Humeyni’nin tarihi şahsiyetini tanıtmak için de özel bir takım dersler ortaya koymak gerekir. Zira bu tür dersler teorik ve pratik sınıflandırılmasıyla İslam Cumhuriyetinin kurucusunun çok boyutlu önderliğini ve tarihteki konumunu beyan edecek bir güce sahip değildir. İmamın neredeyse bir asrı bulan hayatı ve ortaya çıkardığı evrensel etkiler, Onu diğerleriyle aynı sınıfta tahlil etmemizi engellemektedir. İmam Humeyni son asırda ortaya çıkan büyük bir devrimin tek lideri olmuştur ve bu tarihte eşsiz bir olaydır. Prof. Hamid Mevlana, Keyhan gazetesi, Çeşm Endaz sütunu, İmam’ın ölüm yıl dönümü münasebetiyle, 8. 7. 1378 (18/6/1989)
1 İran İslam Cumhuriyeti Rehberi, 1378 (1989), bayram münasebetiyle yaptığı konuşma, (İmam Humeyni’nin 100. doğum yıl dönümü münasebetiyle)
2 İtalya televizyon şebekesi İmam’ın (Allah’ın rahmeti üzerine olsun) vefatı münasebetiyle yaptığı özel yayın, Ruzname-i İttilaat, 11. 4. 1368 (1990)
3 Yunan papazı, Mustakis, Zavatra yayını, Moskova baskısı, Keyhan-i Havai, 25. 8. 1373
4 Muhammed Hasaneyn Heykel, Arap dünyasının meşhur gazeteci ve yazarı, Mısır gazetesi el-İkram, 17. 3. 1368 (7/6/1989)
1 Muhammed Hasaneyn Heykel, Mudafi-i Ayetullah, s. 18
2 Üstat Şehit Murtaza Mutahhari, Piramun-i Inkılab-i İslami, s. 119
3 İngiliz Müslümanlarının zamanındaki parlamento başkanı Kelim Sıddıki, Nehzetha-i İslami ve Inkılab-i İslami İran, Seyyid Hadi Hüsrevşahi’nin tercümesi, s. 193
1Neşrie-i Profil, Avusturya baskısı, Ocak 1985, Neşriyye-i Umid-i İnkılab, 222. sayı
2 Robin Wood Zurs, Zibaterin Tecrübe-i Men, Hatice Mustefevi’nin tercümesi, s. 38
3 Oriana Fallachi, meşhur İtalyan gazetecisi, Cumhuri-i İslami Gazetesi, 29. 7. 1358
4 Nelson Mandela, Güney Afrika’da Irkçılık rejimine karşı savaş veren ünlü önder, Mahname-i İslam ve Garb, 3. yıl, Behmen-İsfend 1378 (Ocak-Şubat 1999)
5 Bunun en açık örneği, İran Tovsee-i Siyasi-i Camee-i der Hale Taghir, Leonard Bain, Leonard Banidr, Chicagho Üniversitesi üstatlarından ve de İran bilim uzmanlarından, 15 Hordad (4 Haziran) kıyamından önce Pehlevi rejimi askerlerinin Fevziye medresesine saldırısı esnasında Amerika’da yayınlanmıştır. Leonard Banidr, uygulamalı siyaset ve kalkınma konularındaki inceleme projelerinin Amerika’daki asıl kurucularından biridir. Kitabının birinci bölümünde, “inkılap nedir?” başlığı altında Ahmet Kesrevi’nin sözlerini ele almıştır. Onun yazılarına dayanarak, şahlık sistemini alaşağı edecek ve de siyasi sünneti icat edecek bir devrimin oluşabileceğinden ümitsiz olduğunu belirtmiştir.
1960 yıllarında İran ve siyasi gelişme hakkında yeni ve gelecek nesildeki İran ve kalkınma hakkında, uzmanlar ve araştırmacılar arasında en sağlam kaynak olarak kabul edilen bu kitabın 362 sayfasında İmam Humeyni’nin mücadelesine işaret bile edilmemiştir. Kitabın bütün her yerinde şu husus önemle belirtilmektedir ki İran’daki siyasi düzenin meşruiyet kaynakları, saltanat, malikiyet, nasyonalizm, din ve meşrutiyettir. (Prof. Hamid Mevlana, Keyhan, Sutun-i Çeşm endaz, 13. 3. 1378)
1 Prof. William Biman, Amerika Brown Üniversitesinden, Zavatra yayını, Moskova baskısı, Keyhan-i Havai, 25. 8. 1373
2 Muhammed el-Asi, Washington camisinin eski cemaat imamı, Ruzname-i Cumhuri-i İslami, 5. 5. 1371
3 Mikhail Gorbaçov, eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin başkanı, haber merkezi birimiyle yaptığı bir röportaj, Ruzname-i Cumhuri-i İslami, 15. 3. 1378 (5/6/1999)
4 Antonio Midrano, İspanyol yazar, İslam Cumhuriyeti’nin dış yayınlar bölümündeki İspanya radyosuyla yaptığı bir röportaj, Radyo Mearif, 28. 11. 1368 (17/2/1990)
5 “Necef’te bir çok büyüklerle oturup kalkıyordum. Onların hepsi de itiraf ediyorlardı ki hatırladığımız kadarıyla Şia tarihi boyunca, İmam Humeyni gibi Şii büyüklerinden birinin yıl boyunca her gece veya her gün haremi ziyaret ettiğini hatırlamadıklarını itiraf etmişlerdir. Ayrıca bu bir yılın işin değil, tam onbeş yıllık bir işti. İmam her gün büyük bir dikkat ve dua haleti içinde bu ziyareti gerçekleştiriyordu. Onbeş yıl boyunca İmam’da görülen bu dikkat ve teveccüh, fevkalade büyük bir maneviyattan nasip almadıkça ve özel ilgilere mazhar olmadıkça vücuda gelecek bir halet değildir. “ (Kahraman azade Hüccet’ül-İslam ve’l-Müslimin Seyyid Ali Ekber Ebu Turabi, Ruzname-i Risalet, Mihr-i Dehr özel sayısı, Hordad. 1381 -Haziran, 2003- )
2 Valentine Proosakauf, Rusyalı yazar ve düşünür, Sobh-i Sadık dergisi, Hüccet-i Müvecceh özel sayısı, 13. 3. 1381
3 Asıl metinde geçen “tetevvür” kelimesi tekamül ve gelişme anlamındadır ve tedrici bir tekamüldür. (Ferheng-i Bozorg-i Cami’i Nevin, Tercüme-i el-Muncid, c. 2, s. 1187)
1 Muhammed Haseneyn Heykel, Mudafi-i Ayetullah, s. 8
2 Ahmed Humed, İsveçli düşünür ve araştırmacı, Faslname-i Huzur, 29. sayı, 1379 son baharı
3 Şeyh Muhammed Tantavi, Mısır el-Ezher baş müftüsü, haber radyosuyla yaptığı röportaj, Risalet gazetesi, 4. 11. 1381
4 Mikhail Gorbaçov, eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri başkanı, haber merkezi birimiyle yaptığı bir röportaj, Cumhuri-i İslami gazetesi, 15. 3. 1378 (5/6/1999)
5 Valentine Proosakauf, Rusyalı yazar ve düşünür, Zavatra yayını, Moskova baskısı, Keyhan-i Hevai, 25. 8. 1373
1 Fetih. 29
2 Financial Times, Londra baskısı, 10 Kasım 1979
3 Henry Pracket, Amerika’nın İran’daki elçiliğinin siyasi ve askeri uzmanı, (1972- 1978) ve Amerika dışişleri bakanlığındaki İran bölümünün sorumlusu (1978- 1980), Feslname-i Huzur, Hordad. 1373 (Mayıs. 1996)
1 Henry Kissinger, 1970 yıllarında Amerika Cumhurbaşkanı’nın müşaviri, Mecelle-i Suruş, 20. 11. 1380
3 Times London gazetesi, Ocak 1982 ve Ruzname-i Cumhuri-i İslami, 19. 11. 68 (2. 8. 1990)
41 Ruzname-i Keyhan, 14. 10. 1360
2 Dr. Micheal Johnson uluslararası ilişkiler uzmanı, Jeopolitical Strategy yayını, 21 Ocak, 1986, Cevad Mansuri, Ceng-i Ferhengi Aleyhi Cumhuri-i İslami, s. 100’den naklen
1 Revabıt-i Umumiyi Sazuman-i Behzist-i Mazenderan, İmam ve Inkılab der Aine-i Endişeye Cihan, s. 71- 72
1 Ruzname-i Risalet, Vijename-i Salgerd-i İrtehal-i İmam (Allah’ın rahmeti üzerine olsun), 17. 3. 1378 (7/6/1999)
2 Muhammed Sepehri, Horşid-i bi Gurub, s. 220 ve 221
3 Ruzname-i İttilaat, 13. 4. 1368 (4/7/1989)
4 Prof. Muhammed Hüseyin Hüda, Avusturya’da oturan Müslüman oryantalist, Keyhan gazetesiyle yaptığı röportaj, 25- 29. 11. 1376
1 a. g. e.
2 a. g. e.
1 Hüccet’ül-İslam Parsa Niya, Kudüs gazetesiyle yaptığı röportaj, Vijename-i Sedomin Salgerd-i Tevellod-i İmam (Allah’ın rahmeti üzerine olsun), Dey. 1378 (Aralık, 1999)
2 a. g. e.
3 a. g. e.
4 a. g. e.
1 a. g. e.
4 İmam Humeyni (Allah’ın rahmeti üzerine olsun), Vasiyetname-i siyasi-ilahi,
2 a. g. e.
1 9. 2. 1358
2 Babek Adin ve Nasır İrani, Carter ve Sukut-i Şah, Rivayete Dest-i Evvel, s. 37
3 Edward Coln, Amerika der Esaret, Tercüme-i Turan Haveri, s. 232
1 Esnad-i Lane-i Casusi, c. 3, s. 94
2 Ruzname-i Siyaset, Kuveyt, Turner ile yapılan bir röportaj, 16 Aralık 1981
3Paul Hunt, Keşişha-i İngilisi der Doran-i İnkılab-i İslami, Tercüme-i Dr. Hüseyin Ebu Turabiyan, s. 23
4 Prof. Hamit Mevlana, Ruzname-i Keyhan, 18. 11. 1375
1 Roger Garaudy, Fransız düşünür, Dimeşk’teki Temeddun-i İslami ve Endişeha-i Humeyni (Allah’ın rahmeti üzerine olsun), kongresinde yaptığı konuşma, Heftename-i Şoma, 10. 10. 1377
3 Prof. Hamid Mevlana, Ruzname-i Keyhan, 18. 11. 1375
1 Devletha ve İnkılabha-i İctimai kitabının yazarı, mukayese metoduyla toplumsal devrimler konusundaki kitapların en önemlisidir. Mecid Ruinten’in tercümesi, İntişarat-i Suruş, yıl, 1376
2 Ruzname-i Cumhuri-i İslami, 21. 11. 1372, Nigah-i Ez Zaviye-i Diğer sütunu