Madaniyatshunoslik

 2. Kutubxonashunoslik fani va kutubxonachilik-bibliografik va axborot 
fanlari.
 3. Kutubxonashunoslik va ilmiy-tadiiy fanlar. Kutubxonashunoslik va 
ijtimoiy fanlar. 
Tayanch iboralar: 
Ilmiy 
bilimlar 
tizimida 
kutubxonashunoslik 
fanining 
o‘rni(statusi). 
Kutubxonashunoslik fani va kutubxonachilik-bibliografik va axborot fanlari. 
Kutubxonashunoslik va ilmiy-tadiiy fanlar. Kutubxonashunoslik va ijtimoiy fanlar. 
 1.Ilmiy bilimlar tizimida kutubxonashunoslik fanining o‘rni (statusi). 
 
Kutubxonashunoslik statusi deganda, uni ilmiy bilimlar tizimidagi, 
jamiyatdagi ahamiyati, shuningdek fanlar tizimidagi o‘rni tushuniladi. Fanlarni 
ijtimoiy, tabiiy-ilmiy va texnika fanlariga bo‘linishida kutubxonashunoslik ijtimoiy 
fanlar sinfiga mansubdir. Hozir bu qarash butun dunyoga tarqalmoqda.
Kutubxonashunoslik fani haqidagi shunga o‘xshagan qarashlar- jamiyatdagi 
ijtimoiy o‘zgarishlar unga ta’sir ko‘rsatmaydi, chunki u formal-texnika fani deb 
xisoblovchilar, shuningdek kutubxonani tashkil etish masalalarini jamiyatni 
rivojlanishi bilan bog‘lanmaydi deb xisoblovchilar ham bor. 

---

23 
Kutubxonashunoslikni ijtimoiy fanlar tizimiga kiritilishi o‘zini mustaxkam 
asoslariga egadir. Kutubxonashunoslikni rivojlantirishda-eng asosiy, hal qiluvchi 
yo‘nalishi, bu umuminsoniylik, ma’naviy xarakterga orentatsiya qilish xisoblanadi. 
Shuning uchun ham xozirgi kunda butun dunyoda kutubxonashunoslik gumanistik 
xarakterdagi fan sifatida qaralmoqda. 
Kutubxonashunoslikning gumanitar yo‘nalishi, hozirgi kunda bu sohada 
matematika, avtomatlashtirish, kompyuterlashtirish, yangi axborot texnologiyalari 
bo‘yicha olib borilayotgan tadqiqotlarni rolini inkor etmaydi. Lekin, bu uni aniq 
yoki 
texnika 
fanlariga 
aylantirmaydi.Mustaqil 
ijtimoiy 
fan 
sifatida 
kutubxonashunoslik, o‘zini ma’lum bir nazariy bilimlar tizimiga ega bo‘lib, ularni 
ma’lum bir xayotiy soxada,aniqrog‘i, axborot-kutubxona faoliyatida qo‘llaydi. 
Shuningdek, jamiyatda, bu bilimlar shu sohadagi muammolarni xal qila oladi, 
ushbu muammolar bilan kutubxonashunos-olimlar shug‘ullanishi kerak, boshqa 
soha vakillari emas degan fikrlar mavjud. Kutubxonashunoslar yetarli darajada 
maxsus usullar, amaliy ishlar, nazariyalar, texnologiyalarga egadirlar.Bularni 
barchasi axborot-kutubxona amaliyoti asosida mavjuddir. 
Kutubxonashunoslik fanining umumiy xarakteristikasi statusida muxim 
o‘rinni, kutubxonashunoslik fanining obektining ko‘p elementli ekanligidan kelib 
chiquvchi, fanlararo tarkibga ega ekanligidir. Kutubxonashunoslik boshqa 
fanlardan aloxida, ajralgan xolda faoliyat ko‘rsatmagan va ko‘rsata olmaydi ham. 
O‘zini mustaqil fan sifatida ahamiyatini yo‘qotmagan xolda u fanlararo boy 
aloqalarga ega. Zarur xolatlarda ,o‘zni masalalarini xal etishda boshqa fanlarning 
tushunchalari, nazariyalari, prinsiplari, metodlari, faktik materiallari va 
boshqalardan foydalanadi. Fanlararo sintezni amalag oshishi natijasida 
kutubxonashunoslik va boshqa fanlar o‘rtasida bilimlar almashinadi. Ba’zida 
boshqa fanlar tomonidan o‘zlashtirilgan ilmiy bilimlar, uni ijodiy rivojlantirish 
natijasida