Microsoft Word goc rapor 20 haziran 2011. doc

Ailenin Çocukların Eğitimi İçin İstenen Parayı Ödeyememe Durumunda Çocukta Ortaya Çıkan Durum (Çocuğun Okuldan Soğuması)	N	%
Çocuk Okuldan Soğumuyor	707	45.9
Soğuyor	834	54.1
Toplam	1541	100.00

Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, ailenin okuldan istenen parayı ödeyememesi çocukların % 45.6’sında içe kapanma sonucunu açığa çıkarmaktadır. Araştırmanın bu konuda ortaya koyduğu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 221’de gösterilmiştir.

Tablo 221: Ailenin Çocukların Eğitimi İçin İstenen Parayı Ödememe Durumunda Çocukta Ortaya Çıkan Durumun Dağılımı

(Çocuk İçine Kapanıyor)

Ailenin Çocukların Eğitimi İçin İstenen Parayı Ödeyememe Durumunda Çocukta Ortaya Çıkan Durum (Çocuğun İçine Kapanması)	N	%
Çocuk İçine Kapanmıyor	838	54.4
Çocuk İçine Kapanıyor	703	45.6
Toplam	1541	100.00

Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, ailenin okuldan istenen parayı ödeyememesi çocukların % 6.6’sında hastalanma sonucunu açığa çıkarmaktadır. Araştırmanın bu konuda ortaya koyduğu dağılım sonuçları Tablo 222’de gösterilmiştir

Tablo 222: Ailenin Çocukların Eğitimi İçin İstenen Parayı Ödememe Durumunda Çocukta Ortaya Çıkan Durumun Dağılımı

(Çocuk Hastalanıyor)

Ailenin Çocukların Eğitimi İçin İstenen Parayı Ödeyememe Durumunda Çocukta Ortaya Çıkan Durum (Çocuğun Hastalanması)	N	%
Çocuk Hastalanmıyor	1440	93.4
Çocuk Hastalanıyor	101	6.6
Toplam	1541	100.00

Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, ailenin okuldan istenen parayı ödeyememesi çocukların % 23.3’ünde hırçınlaşma/saldırganlaşma sonucunu açığa çıkarmaktadır. Araştırmanın bu konuda ortaya koyduğu dağılım sonuçları Tablo 223’de gösterilmiştir.

Tablo 223: Ailenin Çocukların Eğitimi İçin İstenen Parayı Ödememe Durumunda Çocukta Ortaya Çıkan Durumun Dağılımı

(Çocuk Hırçınlaşıyor/Saldırganlaşıyor)

Ailenin Çocukların Eğitimi İçin İstenen Parayı Ödeyememe Durumunda Çocukta Ortaya Çıkan Durum (Çocuğun Hırçınlaşması/Saldırganlaşması)	N	%
Çocuk Hırçınlaşıyor/Saldırganlaşıyor	1120	72.7
Çocuk Hastalanıyor	421	23.3
Toplam	1541	100.00

Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, ailenin okuldan istenen parayı ödeyememesi çocukların % 48.2’sinin okuldaki başarı durumunu olumsuz etkilemektedir. Araştırmanın bu konuda ortaya koyduğu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 224’de gösterilmiştir.

Tablo 224: Ailenin Çocukların Eğitimi İçin İstenen Parayı Ödememe Durumunda Çocukta Ortaya Çıkan Durumun Dağılımı

(Çocuğun Okuldaki Başarı Durumunu Olumsuz Etkiliyor)

Ailenin Çocukların Eğitimi İçin İstenen Parayı Ödeyememe Durumunda Çocukta Ortaya Çıkan Durum (Çocuğun Okuldaki Başarı Durumunu Olumsuz Etkiliyor)	N	%
Çocuğun Okuldaki Başarı Durumu Olumsuz Etkilenmiyor	798	51.8
Olumsuz Etkileniyor	743	48.2
Toplam	1541	100.00

Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, ailenin okuldan istenen parayı ödeyememesi çocukların % 38.7’sinin ailesini suçlamasına ve onlardan utanmasına neden olmaktadır. Araştırmanın bu konuda ortaya koyduğu dağılım sonuçları Tablo

225’de gösterilmiştir.

Tablo 225: Ailenin Çocukların Eğitimi İçin İstenen Parayı Ödememe Durumunda Çocukta Ortaya Çıkan Durumun Dağılımı

(Çocuk Ailesini Suçluyor ve Ailesinden Utanıyor)

Ailenin Çocukların Eğitimi İçin İstenen Parayı Ödeyememe Durumunda Çocukta Ortaya Çıkan Durum (Çocuk Ailesini Suçluyor ve Ailesinden Utanıyor	N	%
Çocuk Ailesini Suçlamıyor ve Ailesinden Utanmıyor	945	61.3
Ailesini Suçluyor ve Ailesinden Utanıyor	596	38.7
Toplam	1541	100.00

Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmada incelenen değişik adlar altında çocuğun zorunlu ilköğretim sürecinde ödemesi gereken paraların ailesi tarafından ödenememesi;

Çocukları okuldan soğutmakta,

Çocuğun okuldaki başarı düzeyini olumsuz etkilemekte,

Çocuğun ailesini suçlamasına ve ailesinden utanmasına neden olmaktadır.
Bu noktada üzerinde durulması gereken iki nokta vardır. Birincisi, temel eğitiminin parasız, eşit olması kâğıt üzerinde kalmaktadır. İkincisi de değişik adlar altında toplanan bu paraların ailenin ekonomik yoksulluğu nedeniyle ödenememesi çocuğun okul başarısını olumsuz etkilemekte, okuldan soğumasına yol açmakta ve çocuğun ailesine yabancılaşmasına neden olmaktadır.

4.3. SAĞLIK HAKKI

Sağlık hakkı, diğer insan haklarının kullanımı için vazgeçilmez olan temel bir insan hakkıdır. İnsanlık ailesinin bütün üyelerinin, insanlık onuruna yaraşır bir hayat yaşamaya vesile olacak, mümkün olan en yüksek seviyedeki sağlık standartlarına sahip olma hakkı vardır.
Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesinin 14 Nolu Genel Yorumu Sağlık Hakkının nasıl anlaşılması gerektiğine ilişkindir. Buna Göre Sağlık hakkı; (…) sağlıklı olma hakkı gibi anlaşılmamaktadır. Sağlık hakkı, hem hakları hem de özgürlükleri içermektedir. Buradaki özgürlükler, cinsel ve üremeyle ilgili özgürlükler dahil kişinin kendi sağlık ve bedenini kontrol etme hakkını ve müdahaleye maruz kalmama hakkını; örneğin, işkence görmeme hakkı, rıza olmadan tıbbi tedavi ve işleme tabi tutulmama hakkını içermektedir. Buna karşılık haklar, mümkün olan en yüksek seviyedeki sağlık durumuna ulaşabilmeleri için insanlara eşit imkanlar sunan bir sağlık koruma sistemine sahip olma hakkını içermektedir.
“(…) Bu suretle, sağlık hakkı, pek çok çeşitli tesisten, mal ve hizmetten ve ayrıca mümkün olan en yüksek seviyedeki sağlık standardının gerçekleştirilmesi için gerekli koşullardan yararlanma hakkı olarak anlaşılmalıdır.”

“(…)Sağlık hakkı, her türlü biçim ve düzeyde, zaruri ve birbiriyle ilgili aşağıdaki unsurları içermektedir; bu unsurların, tam olarak uygulanması, belirli bir taraf Devletin bünyesi içindeki mevcut koşullara bağlı olacaktır:

(a) Mevcudiyet. Genel sağlık ve sağlık bakım tesislerinin, sağlıkla ilgili mal ve hizmetlerin ve ayrıca programların işleyişinin, taraf Devletin sınırları içerisinde mevcut olması gerekir. Bu tesis, mal ve hizmetlerin kesin niteliği taraf Devletlerin kalkınma düzeyi de dahil olmak üzere pek çok etmene bağlı olarak farklılıklar gösterecektir. Yalnız bunlar, güvenli ve içilebilir su kaynaklarına erişimi ve yeterli sağlık koruma koşullarını, hastane, klinikler ve diğer sağlık yapılarını, ülke koşullara göre rekabet edebilir maaş alan uzman sağlık personeli ve diğer profesyonel personelleri, ve Dünya Sağlık Örgütünün Temel İlaçlar Eylem Programında⁹ tanımlanan temel ilaçları içermektedir;
(b) Erişilebilirlik. Sağlık tesisleri, mal ve hizmetlerinin¹⁰ taraf Devletlerin yargı yetkisi dahilinde, ayrımcılık olmaksızın herkesin erişimine açık olması gerekmektedir. Erişilebilirliğin birbiriyle kesişen dört boyutu bulunmaktadır:
Ayrımcılık olmaması: sağlık tesisleri, mal ve hizmetleri yasaklanmış alanların hiçbirine dayalı ayrımcılık olmadan¹¹ herkesin erişimine, ve özellikle de genel nüfusun en savunmasız veya dışına itilmiş kesimlerine hem hukuken hem fiilen açık olmalıdır;
Fiziksel erişim: sağlık tesisleri, mal ve hizmetleri toplumun tüm kesimlerinin, ve özellikle de etnik azınlıklar ve yerel halklar, kadınlar, çocuklar, ergenler, yaşlılar, engelli kişiler ve HIV/AIDS’li kişiler gibi genel nüfusun en savunmasız veya dışına itilmiş kesimlerinin güvenli fiziksek erişimine açık olmalıdır. Erişebilirlik, ayrıca, sağlık hizmetlerinin ve güvenli ve içilebilir su kaynakları ve yeterli sağlık koruma koşulları gibi sağılığın belirleyici etmenlerinin kırsal kesimlerde yaşayan kişiler dahil herkesin erişimine açık olması anlamına gelmektedir.
⁹ Bkz. Dünya Sağlık Örgütü, Temel İlaçlar Model Listesi, 1999 yılında gözden geçirilmiş hali, WHO İlaç Bilgileri (Drug Information), 13. Cilt, No. 4, 1999.

<sup>10 Bu genel yorumda sağlık tesisleri, mal ve hizmetlerine yapılan tüm referanslar, başka türlü öngörülmediği müddetçe bu genel yorumun 11 ve 12 (a)

paragraflarında belirtilen sağlığın belirliyici etmenlerini içermektedir.

11</sup> Bu genel yorumun 18 ve 19. paragraflarına bakınız.
Ekonomik erişim (karşılanabilirlik): sağlık tesisleri, mal ve hizmetleri herkesin ekonomik olarak karşılayabileceği şekilde olmalıdır. Sağlık bakım hizmetlerinin ve ayrıca sağlığın belirleyici etmenlerinin ücretlendirilmesi denklik ilkesine dayanmalı; ve böylelikle, kamu veya özel olsun bu hizmetlerin, toplumsal olarak dezavantajlı gruplar da dahil herkes tarafından karşılanabilir olması güvence altına alınmalıdır. Denklik ilkesi ise, daha yoksul hane halklarının, daha zengin hane halklarına kıyasla oransız bir şekilde sağlık harcamalarının yükü altına girmemelerini gerekli kılmaktadır;
Bilgiye erişim: sağlıkla ilgili konularda, bilgi ve fikir¹² isteme, alma ve verme haklarını içerir. Ancak, bilgiye erişebilirlik, mahremiyetin söz konusu olduğu kişisel sağlık verilerine sahip olma hakkını ihlal etmemelidir;
(c) Kabul edilebilirlik. Tüm sağlık tesisleri, mal ve hizmetleri tıp etiğine saygılı ve kültürel açıdan uygun olmalıdır; yani bireylerin, azınlıkların, halk ve toplulukların kültürlerine saygılı, toplumsal cinsiyete ve yaşam döngüsünün gerekliliklerine duyarlı olmalı, ve ayrıca mahremiyete saygı duyacak ve ilgili kişilerin sağlık durumunu iyileştirecek biçimde düzenlenmelidir.
(d) Kalite. Kültürel olarak kabul edilebilir olan sağlık tesisleri, mal ve hizmetleri aynı zamanda tıbben ve bilimsel olarak da uygun ve iyi kalitede olmalıdır. Bu, diğer şeyler bir yana, nitelikli sağlık personelini, bilimsel olarak onaylanan ve tarihi geçmemiş ilaç ve hastane ekipmanını, güvenli ve içilebilir içme suyunu ve yeterli sağlık koruma koşullarını gerekli kılmaktadır.” Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesi, Genel Yorum 14, 22. Oturum, 2000)
4.3.1.AİLE ÜYELERİNİN HASTALIKLARI,TEDAVİ SÜREÇLERİ VE YAŞADIKLARI SORUNLAR
Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmada Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesinin Sağlık Hakkı ve bu hakka dayalı olarak geliştirilen yeterlilikler/yorumlar çerçevesinde “aile üyelerinin hastalıkları, tedavi süreçleri ve yaşadıkları sorunlar” incelenmiştir. Bu incelemelerin sonuçları; anlatımlar, anlatımlara ait dağılım tabloları ve olanaklı ise bu dağılımın araştırma yapılan illere göre incelenmesi biçiminde aşağıda sunulmuştur.
Bu konuda ilk incelenen dağılımlar “aile üyelerinin hastalıklarıdır”. Aile üyeleri, anne-baba, çocuklar ve ailenin diğer üyeleri olmak üzere üç gruba ayrılmış, her üç gruba ilişkin olarak hastalıklar, her grupta ayrı, ayrı görülme sıklığına göre incelenmiştir.
Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, anne-babaların % 35.3’ü boyun-bel fıtığı/kireçlenme sorunu yaşamaktadırlar. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 226’da gösterilmiştir
Tablo 226: Ailede Anne-Baba Boyun-Bel Fıtığı/Kireçlenme Sorunu

Ailede Anne-Baba Boyun-Bel Fıtığı/Kireçlenme	N	%
Sağlık Sorunu Yok	997	64.7
Sağlık Sorunu Var	544	35.3
Toplam	1541	100.00

Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, anne-babaların % 11.4’ü böbrek hastalığı yaşamaktadırlar. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 227’de gösterilmiştir.

Tablo 227: Ailede Anne-Baba Böbrek Hastası

Ailede Anne-Baba Böbrek Hastası	N	%
Sağlık Sorunu Yok	1365	88.6
Sağlık Sorunu Var	176	11.4
Toplam	1541	100.00

¹² Bkz. Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi, 19 (2). Bu genel yorum, bilgiye erişim konusunun sağlık hakkı için özel önemi olması sebebiyle bu konuya özel bir yer vermektedir.
Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, anne-babaların % 3.6’sı felç geçirmiştir. Bu dağılım sonuçları Tablo 228’de gösterilmiştir.
Tablo 228: Ailede Anne-Baba Felç Geçirmiş

Ailede Anne-Baba Felç Geçirmiş	N	%
Sağlık Sorunu Yok	1485	96.4
Sağlık Sorunu Var	56	3.6
Toplam	1541	100.00

Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, anne-babaların % 19.7’si değişik göz hastalıkları yaşamaktadırlar.. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 229’da gösterilmiştir.

Tablo 229: Ailede Anne-Baba Göz Hastalıkları

Ailede Anne-Baba Göz Hastalıkları	N	%
Sağlık Sorunu Yok	1237	80.3
Sağlık Sorunu Var	304	19.7
Toplam	1541	100.00

Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, anne-babaların % 9.3’ü guatr hastasıdır. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 230’da gösterilmiştir.

Tablo 230: Ailede Anne-Baba Guatr

Ailede Anne-Baba Guatr	N	%
Sağlık Sorunu Yok	1392	90.3
Sağlık Sorunu Var	149	9.7
Toplam	1541	100.00

Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, anne-babaların % 15.1’i kalp-damar hastasıdır. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 231’de gösterilmiştir.

Tablo 231: Ailede Anne-Baba Kalp-Damar Hastası

Ailede Anne-Baba Kalp-Damar Hastası	N	%
Sağlık Sorunu Yok	1308	84.9
Sağlık Sorunu Var	233	15.1
Toplam	1541	100.00

Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, anne-babaların % 8.4’ü kansızlık problemi yaşamaktadırlar. Bu dağılım sonuçları Tablo 232’de gösterilmiştir.

Tablo 232: Ailede Anne-Baba Kansızlık

Ailede Anne-Baba Kansızlık	N	%
Sağlık Sorunu Yok	1411	91.6
Sağlık Sorunu Var	130	8.4
Toplam	1541	100.00

Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, anne-babaların % 1.7’si kanser hastasıdır. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar tablo 233’de gösterilmiştir.

Ailede Anne-Baba Kanser	N	%
Sağlık Sorunu Yok	1515	98.3
Sağlık Sorunu Var	26	1.7
Toplam	1541	100.00

Tablo 233: Ailede Anne-Baba Kanser
Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, anne-babaların % 3’ü karaciğer hastasıdır. Bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 234’de gösterilmiştir.
Tablo 234: Ailede Anne-Baba Karaciğer Hastası