Microsoft Word goc rapor 20 haziran 2011. doc
Yüklə 5,98 Mb.
|
|
Zorla yerinden edilme sürecinin mağdurlarının hane ölçekli mevcut durumlarını gösteren araştırmanın genel dağılım özellikleri incelendiğinde; Zorla yerinden edilme süreci sonrası aynı çatı altında ortalama 6-10 kişinin yaşadığı görülmektedir. Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin yapılan bütün araştırmalarında ortaya koyduğu gibi aynı çatı altında kalabalık-sıkışık bir aile yaşamı sürdürülmektedir. Aynı çatı altında yaşayanların % 53’ünü erkekler, % 47’sini kadınlar oluşturmaktadır. Aynı çatı altında yaşayan hane nüfusunun yaş gruplarına göre dağılımı incelendiğinde, hane nüfusunun büyük bir bölümünü 0-18 yaş arası çocuklar oluşturmaktadır. Bu durum zorla yerinden edilme sürecinin mağdurları arasında sağlık, eğitim, sosyal yatırımlar açısından yeni bir mağdur grubunun oluşmasına yol açmıştır. Zorla yerinden edilme sürecinin mağdurlarının hane ölçeğinde örgün-eğitim öğretim derecesine göre, Türkçe okuma-yazma bilmeme oranı Türkiye genel ortalaması ve yaşadıkları illerin ortalamalarının üzerindedir. Örgün eğitim derecesi de genellikle ilköğretim düzeyindedir. Zorla yerinden edilme sürecinin mağdurlarının önemli bir bölümünün sosyal güvenceden yoksun oldukları, sosyal güvence konusunda daha çok Yeşil Kart sahipliğinin fazla olduğu görülmektedir. Yeşil Kart Türkiye’de sosyal güvenlik uygulaması içinde değildir. Yeşil Kart sadece kişinin sağlık hizmetlerinden yararlanmasına aracılık eden, kamu yönetiminin yoksullara sağladığı bir sosyal yardımdır. Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin yapılan araştırmaya cevaplayıcı olarak katılanların aile içindeki konumları değerlendirildiğinde; araştırma; ailenin yetişkin erkekleri ve kadınları ile yapılmıştır. 3. BÖLÜM
GÖÇ HARİTASI/GÖÇE AİT BİLGİLER Zorla yerinden edilme süreci, isteğe bağlı olmayan zorlamaya/zorunlu nedenlere dayalı, kitlesel ölçekli nüfusun yer değiştirmesi olarak tanımlanabilir. Zorla yerinden edilenlerin ekonomik, sosyal, kültürel durumlarını inceleyen araştırmada, bu sürecin; nedenleri, gerçekleşme zamanı, gerçekleşme biçimi, bu sürecin başlangıcında ve sonucunda uğranılan bedensel, maddi, manevi zararlar, yaşanan hak kayıpları genel dağılım özellikleri ve araştırma yapılan il dağılımları açısından incelenmiştir, Bu incelemenin sonuçları, zorla yerinden edilme sürecinin sorunlarının iyileştirilmesi ve çözümüne ilişkin çalışmalara ışık tutacak, bu konuda hazırlanacak politikalara ve uygulamalara dayanak oluşturacaktır. Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, gerçekleşen nüfusun yer değiştirme hareketi genellikle Türkiye’nin Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinden gerçekleşmiştir. Göç veren iller arasında Diyarbakır, Şırnak, Mardin, Siirt, Batman, Van illeri öncelikli iller arasında yer almaktadır. Araştırmanın bu konuda ortaya koyduğu genel dağılım sonuçları aşağıda Tablo 20’de gösterilmiştir. Tablo 20: Araştırmanın Yapıldığı Alanda Görüşülenlerin Göç Ettiği İl Dağılımı
Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, gerçekleşen nüfusun yer değiştirme hareketi genellikle Kürt Sorununa dayalı gerilim ve çatışmanın Türkiye’de tırmandığı dönemde ve çözümün köy boşaltmaları ile arandığı dönemde gerçekleşmiştir. Bu konudaki sonuçlar Tablo 21’de gösterilmiştir.
Tablo 21: Araştırmanın Yapıldığı Alanda Görüşülenlerin Göç Ettiği Yıl Dağılımı Türkiye’nin Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinden Kürt Sorununun çözümsüzlüğüne dayalı olarak genellikle 1987 sonrası döneminde yaşanan zorla yerinden edilme olgusunun ardında yatan etkenler aşağıda tek, tek ele alınarak yaşanan olgunun nedenleri ve Türkiye’de yaşanan nüfusun yer değiştirme hareketleri içerisindeki farklılığı belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, zorla yerinden edilme sürecine katılanlar arasında tek başına ele alındığında “geçim sıkıntısı-işsizlik” % 12.1 oranında etkili olmuştur. Bu sonuç için Tablo 22’ye bakılabilir. Tablo 22: Göç Etmede Etkili Neden (Geçim Sıkıntısı-İşsizlik) Dağılımı
Göç veren iller incelendiğinde Diyarbakır, Şırnak, Mardin, Siirt, Batman, Van, Hakkari ve Bitlis illeri göç veren illerdir. İl boyutu Türkiye’de gerçekleşen geleneksel doğu-batı, kuzey-batı ve güney eksenli göç hareketleri ile benzerlik göstermektedir. Ancak bu göç hareketini farklılaştıran özellik göçün gerçekleşme yönü, mesafesinden çok nedenlerinde gizlidir. Gerçekleşen göç hareketine yol açan nedenleri etkili olma durumuna göre tek, tek incelendiğinde “göç hareketinin isteğe bağlı olarak gerçekleşmediğini” iddia edebiliriz. İncelemeleri göç veren illere göre değerlendirdiğimizde; Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketinde geçim sıkıntısının etkisi % 14.74, Şırnak ilinde % 15.90, Mardin ilinde % 8.98, Siirt ilinde % 7.45, Batman ilinde % 14.18, Van ilinde % 10.64, Hakkari ilinde % 13.21, Zorla yerinden edilme sürecinin mağdurları arasında tek başına ele alındığında dinsel baskılar % 0.8 oranında etkili olmuştur. Araştırmanın bu konuda ortaya koyduğu dağılım sonucu Tablo 23’de gösterilmiştir. Tablo 23: Göç Etmede Etkili Neden (Dinsel Baskılar) Dağılımı
Zorla yerinden edilme sürecinden en fazla etkilenen illere göre dinsel baskıları nüfusun yer değiştirmesine yol açan bir neden olarak değerlendirdiğimizde ise; Diyarbakır ilinde % 1.41, Şırnak ilinde % 0.79, Mardin ilinde % 0.55, Batman ilinde % 0.63 oranında rol oynamıştır. Zorla yerinden edilme sürecinin mağdurları arasında tek başına ele alındığında, eğitim olanaklarının yokluğu % 7.5 oranında etkili olmuştur. Araştırmanın bu konuda ortaya koyduğu genel dağılım Tablo 24’de gösterilmiştir. Tablo 24: Göç Etmede Etkili Neden (Eğitim Olanaklarının Yokluğu) Dağılımı
Zorla yerinden edilme sürecinden en fazla etkilenen illerde “eğitim olanaklarının yokluğunu/eksikliğinin” bu süreç üzerindeki etkisini incelediğimizde; Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketinde eğitim olanaklarının yokluğu/sıkıntısı etkisi % 4.99,
Şırnak ilinde % 8.26, Mardin ilinde % 5.81, Siirt ilinde % 7.45, Batman ilinde % 7.33, Van ilinde % 13.87, Hakkari ilinde % 13.21 oranında etkili olmuştur. Zorla yerinden edilme sürecinin mağdurları arasında tek başına ele alındığında sağlık sorunlarının varlığı % 5.4 oranında etkilidir. Araştırmanın bu konuda ortaya koyduğu sonuç için Tablo 25’e bakılabilir. Tablo 25: Göç Etmede Etkili Neden (Sağlık Sorunlarının Varlığı) Dağılımı
Zorla yerinden edilme sürecinden en fazla etkilenen illerde “sağlık sorunlarının” bu süreç üzerindeki etkisini incelediğimizde; Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketinde sağlık sorunlarının etkisi % 5.28, Şırnak ilinde % 3.14, Mardin ilinde % 4.95, Siirt ilinde % 2.31, Batman ilinde % 5.23, Van ilinde % 8.33, Hakkari ilinde % 9.17 etkili olmuştur.
Etkisi
Şırnak ilinde % 1.18, Mardin ilinde % 1.10, Siirt ilinde % 1.73, Batman ilinde etkili olmamış, Van ilinde % 3.85, Hakkari ilinde % 0.83 etkili olmuştur.
63.8 oranında rol oynamıştır. Araştırmanın bu etkene ilişkin ortaya koyduğu dağılım sonucu Tablo 27’de gösterilmiştir. Tablo 27: Göç Etmede Etkili Neden (Can Güvenliği Sorunu) Dağılımı
Zorla yerinden edilme sürecinden en fazla etkilenen illerde “can güvenliği sorununun” bu süreç üzerindeki etkisini incelediğimizde; Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketinde can güvenliği sorununun etkisi % 46.52, Şırnak ilinde % 72.94, Mardin ilinde % 85.16, Siirt ilinde % 64.74, Batman ilinde % 62.73, Van ilinde % 57.05, Hakkari ilinde % 65.00 etkili olmuştur.
Zorla yerinden edilme sürecinden en fazla etkilenen illerde “yerleşim alanlarının boşaltılmasının” u süreç üzerindeki etkisini incelediğimizde; Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketinde Yerleşim alanlarının boşaltılmasının etkisi % 62.95,
Şırnak ilinde % 61.96, Mardin ilinde % 65.38, Siirt ilinde % 53.18, Batman ilinde % 54.03, Van ilinde % 62.18, Hakkari ilinde % 73.00 etkili olmuştur. Zorla yerinden edilme sürecinin mağdurları arasında tek başına ele alındığında koruculuk baskısı/dayatması % 65.9 oranında rol oynamıştır. Araştırmanın ortaya koyduğu bu dağılıma ilişkin sonuçlar Tablo 29’da gösterilmiştir. Tablo 29: Göç Etmede Etkili Neden (Koruculuk Baskısı/Dayatması) Dağılımı
Zorla yerinden edilme sürecinden en fazla etkilenen illerde “koruculuk baskısı/dayatmasının” etkisini incelediğimizde; Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketinde Koruculuk baskısı/dayatmasının etkisi % 49.03,
Şırnak ilinde % 71.37, Mardin ilinde % 79.12, Siirt ilinde % 76.30, Batman ilinde % 70.19, Van ilinde % 67.95, Hakkari ilinde % 65.00 etkili olmuştur. Zorla yerinden edilme sürecinin mağdurları arasında tek başına ele alındığında yayla yasağı etkisi % 36 oranında rol oynamıştır.Araştırmanın bu konuda ortaya koyduğu sonuçlar Tablo 30’da gösterilmiştir. Tablo 30: Göç Etmede Etkili Neden (Yayla Yasağı) Dağılımı
Zorla yerinden edilme sürecinden en fazla etkilenen illerde “yayla yasağının” göç hareketi üzerindeki etkisini incelediğimizde; Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketinde yayla yasağının etkisi % 17.83, Şırnak ilinde % 49.80, Mardin ilinde % 39.56, Siirt ilinde % 35.84, Batman ilinde % 49.80, Van ilinde % 53.20, Hakkari ilinde % 34.7etkili olmuştur.
26.2 oranında rol oynamıştır.
Tablo 31: Göç Etmede Etkili Neden (Gıda Ambargosu) Dağılımı Zorla yerinden edilme sürecinden en fazla etkilenen illerde “gıda ambargosunun” göç hareketi üzerindeki etkisini incelediğimizde; Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketinde gıda ambargosunun etkisi % 14.76, Şırnak ilinde % 37.65, Mardin ilinde % 31.87, Siirt ilinde % 24.28 Batman ilinde % 19.88, Van ilinde % 24.36 Hakkari ilinde %29.17 etkili olmuştur. Zorla yerinden edilme sürecinin mağdurları arasında tek başına ele alındığında “güvenlik güçlerinin baskısı ve OHAL uygulamalarının etkisi” % 77.5 oranında rol oynamıştır. Tablo 32: Göç Etmede Etkili Neden (Güvenlik Güçlerinin Baskısı ve OHAL Uygulamaları) Dağılımı
Zorla yerinden edilme sürecinden en fazla etkilenen iller arasında “güvenlik güçlerinin baskısı ve OHAL uygulamalarının” etkisini incelediğimizde; Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketinde Güvenlik güçlerinin baskısı ve OHAL Yüklə 5,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|