Zorla yerinden edilme sürecinin mağdurlarının tanık olduğu ya da yaşanan bedensel zararlar kategorik olarak bu süreçten en fazla etkilenen illere göre incelendiğinde;
Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketine katılanların % 24.23’ü
Şırnak ilinde % 32.55, Mardin ilinde % 29.83’, Siirt ilinde % 24.27, Batman ilinde % 25.47, Van ilinde % 16.66,
Hakkari ilinde % 32.50’si “yaralanmaya tanık olmuş ya da yaşamıştır”.
Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, gerçekleşen nüfusun yer değiştirme hareketine katılanların % 8.8’i bedensel zarar olarak kalıcı sakatlanmaya tanık olmuş ya da yaşamışlardır. Bu konuda ortaya çıkan dağılım sonuçları Tablo 45’de gösterilmiştir.
Tablo 45: Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı Bedensel Zarar (Kalıcı Sakatlık)
Araştırmanın Yapıldığı Alanda Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya
Da Yaşadığı Bedensel Zararın Kalıcı Sakatlık Olması
|
N
|
%
|
Bedensel Zarara Tanık Olmamış Ya da Yaşamamış (Kalıcı Sakatlık)
|
1405
|
91.2
|
Bedensel Zarara Tanık Olmuş Ya Da Yaşamış (Kalıcı Sakatlık)
|
136
|
8.8
|
Toplam
|
1541
|
100.00
|
Zorla yerinden edilme sürecinin mağdurlarının tanık olduğu ya da yaşanan bedensel zararlar kategorik olarak bu süreçten en fazla etkilenen illere göre incelendiğinde;
Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketine katılanların % 8.36’sı “kalıcı sakatlanmaya” Şırnak ilinde % 10.83,
Mardin ilinde % 15.47,
Siirt ilinde % 6.94, Batman ilinde % 4.97, Van ilinde % 6.41,
Hakkari ilinde % 10.83’ü “kalıcı sakatlanmaya tanık olmuş ya da yaşamıştır”.
Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, gerçekleşen nüfusun yer değiştirme hareketine katılanların % 6.5’i bedensel zarar olarak kayıp ve kaçırılmaya tanık olmuş ya da yaşamışlardır. Araştırmanın bu konuda ortaya genel dağılım sonucu Tablo 46’da gösterilmiştir.
Tablo 46: Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı Bedensel Zarar (Kayıp ve Kaçırılma)
Araştırmanın Yapıldığı Alanda Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya
Da Yaşadığı Bedensel Zararın Kayıp ve Kaçırılma Olması
|
N
|
%
|
Bedensel Zarara Tanık Olmamış Ya da Yaşamamış (Kayıp ve Kaçırılma)
|
1441
|
93.5
|
Bedensel Zarara Tanık Olmuş Ya Da Yaşamış (Kayıp ve Kaçırılma)
|
100
|
6.5
|
Toplam
|
1541
|
100.00
|
Zorla yerinden edilme sürecinin mağdurlarının tanık olduğu ya da yaşanan bedensel zararlar kategorik olarak bu süreçten en fazla etkilenen illere göre incelendiğinde;
Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketine katılanların % 10.39’u “kayıp ve kaçırılmaya” Şırnak ilinde % 9.02’si,
Mardin ilinde % 7.14, Siirt ilinde % 2.31, Batman ilinde % 1.86, Van ilinde % 1.92,
Hakkari ilinde % 7.50’si “kayıp ve kaçırılmaya tanık olmuş ya da yaşamıştır”.
Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, gerçekleşen nüfusun yer değiştirme hareketine katılanların % 31.3’ü bedensel zarar olarak işkenceye tanık olmuş ya da yaşamışlardır. Araştırmanın bu konuda ortaya dağılım sonuçları Tablo 47’de gösterilmiştir.
Araştırmanın Yapıldığı Alanda Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya
Da Yaşadığı Bedensel Zararın İşkence Olması
|
N
|
%
|
Bedensel Zarara Tanık Olmamış Ya da Yaşamamış (İşkence)
|
1058
|
68.7
|
Bedensel Zarara Tanık Olmuş Ya Da Yaşamış (İşkence)
|
483
|
31.3
|
Toplam
|
1541
|
100.00
|
Tablo 47: Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı Bedensel Zarar (İşkence)
Zorla yerinden edilme sürecinin mağdurlarının tanık olduğu ya da yaşanan bedensel zararlar kategorik olarak bu süreçten en fazla etkilenen illere göre incelendiğinde;
Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketine katılanların % 32.59’u“işkenceye” Şırnak ilinde % 32.94,
Mardin ilinde % 43.96, Siirt ilinde % 29.48, Batman ilinde % 16.15, Van ilinde % 21.15,
Hakkari ilinde % 35.00’i “işkenceye tanık olmuş ya da yaşamıştır”.
Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, gerçekleşen nüfusun yer değiştirme hareketine katılanların % 27.2’si bedensel zarar olarak toplu dayağa maruz kalmaya tanık olmuş ya da yaşamışlardır. Araştırmanın bu konuda ortaya koyduğu dağılım sonuçları Tablo 48’de gösterilmiştir.
Tablo 48: Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı Bedensel Zarar (Toplu Dayağa Maruz Kalma)
Araştırmanın Yapıldığı Alanda Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı
Bedensel Zararın Toplu Dayağa Maruz Kalma Olması
|
N
|
%
|
Bedensel Zarara Tanık Olmamış Ya da Yaşamamış (Toplu Dayağa Maruz Kalma)
|
1122
|
72.8
|
Bedensel Zarara Tanık Olmuş Ya Da Yaşamış (Toplu Dayağa Maruz Kalma)
|
419
|
27.2
|
Toplam
|
1541
|
100.00
|
Zorla yerinden edilme sürecinin mağdurlarının tanık olduğu ya da yaşanan bedensel zararlar kategorik olarak bu süreçten en fazla etkilenen illere göre incelendiğinde;
Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketine katılanların % 31.20’si“toplu dayağa” Şırnak ilinde % 29.02,
Mardin ilinde % 34.62, Siirt ilinde % 25.43, Batman ilinde % 17.39, Van ilinde % 14.10,
Hakkari ilinde % 35.83’ü “toplu dayağa tanık olmuş ya da yaşamıştır”.
Zorla yerinden edilme sürecinde gerçekleşen nüfusun yer değiştirme hareketine katılanların tanık olduğu ya da yaşadığı bedensel zararların başında işkence, toplu dayağa maruz kalma, bedensel yaralanma ve can kayıpları önceliklidir.
Zorla yerinden edilme sürecinin nedenleri, gerçekleşme biçimi kadar ayırt edici bir özelliği de ortaya çıkardığı, neden olduğu bedensel kayıp ve zararlardır. Zorla yerinden edilme süreci yukarıda çözümlenen genel dağılım özellikleri ve bu özelliklerin bu süreçten en fazla etkilenen illere göre incelenmesine bağlı olarak “isteğe bağlı olarak gerçekleşmeyen, kitlesel ve kayıplara yol açan bir süreçle karşı karşıya olduğumuzu söyleyebiliriz.
Zorla yerinden edilme süreci, zorunlu, kitlesel ve zor koşullar altında gerçekleşmiştir. Bu sürecin mağdurlarının tanık olduğu ya da yaşadığı manevi zararın varlığı ve bu zararların neler olduğu da incelenmiş, bu incelemenin sonuçları aşağıda sunulmuştur.
Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, gerçekleşen nüfusun yer değiştirme hareketine katılanların % 90.04’ü manevi zarara tanık olmuş ya da yaşamıştır. Araştırmanın bu konuya ilişkin genel dağılım sonuçları tablo 49’da gösterilmiştir.
Tablo 49: Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı Manevi Zararın Varlığı Dağılımı
Araştırmanın Yapıldığı Alanda Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya
Da Yaşadığı Manevi Zararın Varlığı
|
N
|
%
|
Cevapsız
|
85
|
5.5
|
Manevi Zarara Tanık Olmuş Ya Da Yaşamış
|
1311
|
85.1
|
Manevi Zarara Tanık Olmamış Ya Da Yaşamamış
|
145
|
9.4
|
Toplam
|
1541
|
100.00
|
Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin temel hak kayıpları ve bu kayıpların telafisi konusunda üzerinde durulması gereken bir diğer nokta “bu süreç içerisinde tanık olunan ya da yaşanan manevi zararlardır”. Zorla yerinden edilme sürecinden en fazla etkilenen illerde yapılan incelemeye göre;
Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketi içerisinde % 87.47, Şırnak ilinde % 83.53,
Mardin ilinde % 85.71,
Siirt ilinde % 82.66, Batman ilinde % 77.02, Van ilinde % 84.61
Hakkari ilinde % 92.50 manevi zarar söz konusudur.
Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, gerçekleşen nüfusun yer değiştirme hareketine katılanların % 8’i manevi zarar olarak taciz ve tecavüz sonrası yaşanan travmalara tanık olmuş ya da yaşamıştır. Araştırmanın bu konuda ortaya koyduğu dağılım sonuçları Tablo 50’de gösterilmiştir.
Tablo 50: Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı Manevi Zarar (Taciz ve Tecavüz Sonrası Travmalar)
Araştırmanın Yapıldığı Alanda Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı
Manevi Zararın Taciz ve Tecavüz Sonrası Travmalar Olması
|
N
|
%
|
Manevi Zarara Tanık Olmamış Ya Da Yaşamamış (Taciz ve Tecavüz Sonrası Yaşanan
Travma)
|
1417
|
92.0
|
Manevi Zarara Tanık Olmuş Ya Da Yaşamış (Taciz ve Tecavüz Sonrası Yaşanan Travma)
|
124
|
8.0
|
Toplam
|
1541
|
100.00
|
Zorla yerinden edilme sürecinden en fazla etkilenen illerde yapılan incelemeye göre;
Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketine katılanların % 11.98’i “taciz ve tecavüz sonrası travmalara”,
Şırnak ilinde % 6.27, Mardin ilinde % 8.84, Siirt ilinde % 8.09, Batman ilinde % 4.35, Van ilinde % 3.20,
Hakkari ilinde % 9.17’si tanık olmuş ya da yaşamıştır”.
Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, gerçekleşen nüfusun yer değiştirme hareketine katılanların % 56.7’si manevi zarar olarak ailenin parçalanmasına tanık olmuş ya da yaşamıştır. Araştırmanın bu konuya ilişkin genel dağılım sonuçları Tablo 51’de gösterilmiştir.
Araştırmanın Yapıldığı Alanda Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı
Manevi Zararın Ailenin Parçalanması Olması
|
N
|
%
|
Manevi Zarara Tanık Olmamış Ya Da Yaşamamış (Ailenin Parçalanması)
|
668
|
43.3
|
Manevi Zarara Tanık Olmuş Ya Da Yaşamış (Ailenin Parçalanması)
|
873
|
56.7
|
Toplam
|
1541
|
100.00
|
Tablo 51: Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı Manevi Zarar (Ailenin Parçalanması)
Zorla yerinden edilme sürecinden en fazla etkilenen illerde yapılan incelemeye göre;
Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketine katılanların % 49.30’u “ailenin parçalanmasına”,
Şırnak ilinde % 63.13, Mardin ilinde % 60.77, Siirt ilinde % 53.18, Batman ilinde % 49.69, Van ilinde % 60.89,
Hakkari ilinde % 58.33’ü tanık olmuş ya da yaşamıştır”.
Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, gerçekleşen nüfusun yer değiştirme hareketine katılanların % 29.4’ü manevi zarar olarak yakınlarının ölümünün kişide yarattığı travmalara tanık olmuş ya da yaşamıştır. Araştırmanın ortaya koyduğu genel dağılım sonuçları Tablo 52’de gösterilmiştir.
Tablo 52: Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı Manevi Zarar (Yakınlarının Ölümünün Kişide Yarattığı
Travma)
Araştırmanın Yapıldığı Alanda Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı
Manevi Zararın Yakınlarının Ölümünün Kişide Yarattığı Travma Olması
|
N
|
%
|
Manevi Zarara Tanık Olmamış Ya Da Yaşamamış (Yakınlarının Ölümünün Kişide Yarattığı
Travma)
|
1088
|
70.6
|
Manevi Zarara Tanık Olmuş Ya Da Yaşamış (Yakınlarının Ölümünün Kişide Yarattığı
Travma)
|
453
|
29.4
|
Toplam
|
1541
|
100.00
|
Zorla yerinden edilme sürecinden en fazla etkilenen illerde yapılan incelemeye göre;
Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketine katılanların % 31.2’i yakınlarının ölümünün kişide yarattığı travmaya,
Şırnak ilinde % 29.8’i, Mardin ilinde % 37.1’i, Siirt ilinde % 32.4’ü, Batman ilinde % 23’ü,, Van ilinde % 16.7’si,
Hakkari ilinde % 25’i tanık olmuş ya da yaşamıştır”.
Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, gerçekleşen nüfusun yer değiştirme hareketine katılanların % 58.3’ü manevi zarar olarak yakınlarına yapılan işkencenin yarattığı travmalara tanık olmuş ya da yaşamıştır.Araştırmanın bu konuda ortaya koyduğu genel dağılım sonuçları Tablo 53’de gösterilmiştir.
Tablo 53: Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı Manevi Zarar (Yakınlarına Yapılan İşkence ve
Araştırmanın Yapıldığı Alanda Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı Manevi Zararın Yakınlarına Yapılan İşkence ve Psikolojik Baskının Yarattığı Travmalar Olması
|
N
|
%
|
Manevi Zarara Tanık Olmamış Ya Da Yaşamamış (Yakınlarına Yapılan İşkencenin
Yarattığı Travmalar)
|
642
|
41.7
|
Manevi Zarara Tanık Olmuş Ya Da Yaşamış (Yakınlarına Yapılan İşkencenin Yarattığı
Travmalar)
|
899
|
58.3
|
Toplam
|
1541
|
100.00
|
Psikolojik Baskının Yarattığı Travmalar)
Zorla yerinden edilme sürecinden en fazla etkilenen illerde yapılan incelemeye göre; Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketine katılanların % 66.85’i,
Şırnak ilinde % 58.04’ü, Mardin ilinde % 68.68’I, Siirt ilinde % 52.02’si, Batman ilinde % 40.99’u, Van ilinde % 48.72’i
Hakkari ilinde % 51.67’si “yakınlarına yapılan işkence ve psikolojik baskının yarattığı travmalara tanık olmuş ya da yaşamıştır”.
Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, gerçekleşen nüfusun yer değiştirme hareketine katılanların % 51.1’i manevi zarar olarak yakınlarının mezarlarını ziyaret edememeye tanık olmuş ya da yaşamıştır.Araştırmanın bu konuda ortaya koyduğu genel dağılım sonuçları Tablo 54’de gösterilmiştir.
Tablo 54: Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı Manevi Zarar (Yakınlarının Mezarlarını Ziyaret
Edememesi)
Araştırmanın Yapıldığı Alanda Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı
Manevi Zararın Yakınlarını Mezarlarını Ziyaret Edememesi
|
N
|
%
|
Manevi Zarara Tanık Olmuş Ya Da Yaşamış (Yakınlarının Mezarlarını Ziyaret Edememesi)
|
788
|
51.1
|
Manevi Zarara Tanık Olmamış Ya Da Yaşamamış (Yakınlarının Mezarlarını Ziyaret
Edememesi)
|
753
|
48.9
|
Toplam
|
1541
|
100.00
|
Zorla yerinden edilme sürecinden en fazla etkilenen illerde yapılan incelemeye göre;
Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketine katılanların % 58.50’si“ yakınlarının mezarlarını ziyaret edememeye”,
Şırnak ilinde % 46.67, Mardin ilinde % 63.74, Siirt ilinde % 47.40, Batman ilinde % 37.88, Van ilinde % 32.69,
Hakkari ilinde % 38.33’ü tanık olmuş ya da yaşamıştır”.
Araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, gerçekleşen nüfusun yer değiştirme hareketine katılanların % 70.4’ü manevi zarar olarak panik ve korkuya tanık olmuş ya da yaşamıştır. Araştırmanın bu konuda ortaya genel dağılım sonuçları Tablo 55’de gösterilmiştir.
Tablo 55: Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı Manevi Zarar (Yaşadığı Panik ve Korku)
Araştırmanın Yapıldığı Alanda Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı
Manevi Zararın Yaşadığı Panik ve Korku Olması
|
N
|
%
|
Manevi Zarara Tanık Olmamış Ya Da Yaşamamış (Yaşadığı Panik ve Korku)
|
456
|
29.6
|
Manevi Zarara Tanık Olmuş Ya Da Yaşamış (Yaşadığı Panik ve Korku)
|
1085
|
70.4
|
Toplam
|
1541
|
100.00
|
Zorla yerinden edilme sürecinden en fazla etkilenen illerde yapılan incelemeye göre;
Diyarbakır ilinden gerçekleşen göç hareketine katılanların % 76.60ı “panik ve korkuya”, Şırnak ilinde % 67.84,
Mardin ilinde % 77.47,
Siirt ilinde % 63.58, Batman ilinde % 51.55, Van ilinde % 67.31,
Hakkari ilinde % 80.83’ü tanık olmuş ya da yaşamıştır”.
Zorla yerinden edilme sürecine ilişkin bu araştırmanın ortaya koyduğu dağılım sonucuna göre, gerçekleşen nüfusun yer değiştirme hareketine katılanların % 62.9’u manevi zarar olarak geçmişini ve anılarını korkuyla hatırlamaya tanık olmuş ya da yaşamıştır. Araştırmanın bu konudaki genel dağılım sonucu Tablo 56’da gösterilmiştir.
Tablo 56: Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da Yaşadığı Manevi Zarar (Geçmişini ve Anılarını Korkuyla
Hatırlaması)
Araştırmanın Yapıldığı Alanda Görüşülenlerin Göç Sırasında Tanık Olduğu Ya Da
Yaşadığı Manevi Zararın Geçmişini ve Anılarını Korkuyla Hatırlaması Olması
|
N
|
%
|
Manevi Zarara Tanık Olmamış Ya Da Yaşamamış (Geçmişini ve Anılarını Korkuyla
Hatırlaması)
|
572
|
37.1
|
Manevi Zarara Tanık Olmuş Ya Da Yaşamış (Geçmişini ve Anılarını Korkuyla
Hatırlaması)
|
969
|
62.9
|
Toplam
|
1541
|
100.00
|
Dostları ilə paylaş: |