Өзбекстан Республикасы жоқары ҳәм орта арнаўлы билимлендириў министирлиги

Obrazlar. Jiyrensheniń sheshenlik sózlerinde Jiyrensheniń ózi bas obraz 
bolıp kórinedi. Ol sheshenlik, tapqırlıq, tereń oylı, qarapayımlıq, hadallıq sıyaqlı 
jaqsı qasiyetlerdi ózinde jámlegen naǵız xalıqlıq obraz. Óziniń sheshenlik sózleri 
hám is-háreketleri menen xalıqtıń arzıw-armanların, tilek-niyetlerin bildiredi. 
Jiyrenshe keń xalıqtıń awır turmıs jaǵdayların, narazılıq keypin qatal xanǵa hár 
qıylı jollar menen jetkere alatuǵın tereń aqılǵa iye, ómirine qáwip tuwdıratuǵın 
qıyın jaǵdaylardan shıǵıp kete alatuǵın tapqır adam. Ol áńgimelerden óziniń 
tapqırlıǵı, sheshenligi menen zalım xandı oylandıra alatuǵın úlken ruwxıy kúshke 
iye adam obrazında súwretlenedi.
Jiyrenshe áńgimelerinde Jánibek xan obrazı itibarlı orındı iyeleydi. Jánibek 
xan XV ásirdiń ekinshi yarımında qazaq xanlıǵına tiykar salǵan tariyxıy tulǵa. Ol 
tazadan dúzip atırǵan xanlıǵın bekkemlew ushın uzaqtaǵı ayırım qáwimlerdi óziniń 
ordasına zorlıq penen aydap ákelgen yamasa narazılıq bildirgen óziniń ordasındaǵı 
ayırım qáwimlerdi zorlap kóshirip jibergen, awır salıqlar salǵan. Nátiyjede, xalıq 
posıp, qanıraǵan góne jurtlar, góne tamlar kóbeygen. Bunday awır tariyxıy 
jaǵdaylar jıraw Asan qayǵınıń termeleri menen tolǵawlarında (Xan menen biyler 
qısqanda ∕ Xalıq qáytip kún kórer , Orınsız salǵan salıqtan ∕ Ǵáziyneńdi toltırdıń ∕ 
Altın menen gúmisten ), Jiyrensheniń sheshenlik sózlerinde sheber sáwlelengen. 
(Góne tamlardıń kóbeyip atırǵanlıǵı tuwralı bayıwlılardıń sáwbeti). 
Jiyrenshe áńgimelerinde onıń aqıllı hayalı Qarashash obrazı, sonday-aq, 
astarlı mániler beretuǵın ósimlikler, quslar, haywanlar obazları kórinedi (Mısalı, jel 
aydap domalanǵan qańbaq, bayıwlılar, qoshqarlar, kiyikler h.t.b.). Olar 

---

154 
Jiyrensheniń danalıǵın, Jánibek xannıń zorlıǵın kórsetetuǵın kórkem detallar 
xizmetin atqaradı.