Tikinti müqaviləsi (MMUS 16)
Müqavilənin mənfəət gətirib-gətirmədiyini müəyyən edək:
Müqavilənin dəyəri 60,000
Çəkilmiş xərclər (26,000)
Gözlənilən xərclər (25,000)
Hesablanmış cəmi mənfəət 9,000
Yuxarıdakı rəqəmdən başa düşülür ki, müqavilə mənfəətlidir. Indi isə mənfəət və ya zərər haqqında hesabatda tanınmalı olan gəlir və xərcləri hesablayaq.
Gəlir müqavilə dəyərinin 30%-ni təşkil etməlidir.
Cari il üzrə ümumi mənfəət həmçinin, hesablanmış cəmi mənfəətin 30%-dir.
Gəlir və ümumi mənfəət arasındakı fərq satışın maya dəyərini göstərir.
Gəlir (30% x 60,000) 18,000
Satışın maya dəyəri (qalıq) (15,300)
Ümumi mənfəət (30% x 9,000) 2,700
İndi isə mühasibat balansında göstərilməli olan məbləğləri, yəni amortizasiya və tikinti müqaviləsi üzrə debitor borclarını hesablamalıyıq.
Əldə olunmalı məbləğ müştəridən gözlədiyimiz cəmi məbləğ ilə artıq əldə olunmuş məbləğin fərqinə bərabərdir:
Çəkilmiş xərclər (materiallar) 12,000
Zavodun amortizasiyası (1/4 x 14,000) 3,500
Qeyd: 1/4, faydalı istifadə müddəti 2 il olmaqla, yarım ili göstərir
Müqaviləyə aid edilən mənfəət (bax. yuxarı) 2,700
Əldə olunmuş ödənişlər (5,000)
Müştəridən alınmalı məbləğ 13,200
Aşağıdakı müxabirləşmələr veriləcək:
Dt Tikinti müqaviləsində istifadə olunmuş aktiv (Balansda əks etdirilmişdir) 14,000
Dt Yığılmış amortizasiya (Balansda əks etdirilmişdir) (3,500)
Dt Müştəridən alınmalı məbləğ (Balansda əks etdirilmişdir) 13,200
Dt Satışın maya dəyəri (M/z hesabatında əks etdirilmişdir 15,300
Kt Tikinti müqaviləsi (Balansda bağlanmışdır) 21,000
Kt Gəlir (M/z hesabatında əks etdirilmişdir) 18,000
Müəssisə, 31 dekabr, 2006-cı il tarixi ilə bitən il üzrə 3,000 dəyərində yekun dividentlərin ödənilməsini elan etmişdir. Bu rəqəm adi səhmlərin sayının (100,000) hər səhm üzrə 3 sent dəyərində divident məbləğinə hasili tapılmaqla əldə edilir. Bu məbləğin ödənilməsi hələ baş vermədiyi və yalnız söz verildiyi üçün, o, mühasibat balansında öhdəlik olaraq tanınmalıdır.
Müxabirləşmə aşağıdakı kimi olacaq:
Dt Dividentlər (Kapital haqqında hesabatda əks etdirilmişdir) 3,000
Kt Qısamüddətli öhdəliklər (Balansda əks etdirilmişdir) 3,000
Bu gəlir, adi gəlir növü olaraq təsnifləşdirilə bilməz. Bu səbədən o, sair əməliyyat gəliri olaraq göstərilməlidir. Müxabirləşmə aşağıdakı kimi olacaq:
Dt Borcların bərpası hesabı (hesab bağlanmalıdır) 5,050
Kt Sair əməliyyat gəliri (M/z hesabatında əks etdirilmişdir) 5,050
Müəyyən olunmuş qalıqlar əsasında mühasibat balansı və mənfəət və zərər haqqında hesabatın tərtib olunması:
Satış gəliri
Verilənlərə görə
|
350,450
|
Satılmış malların qaytarılması və ucuzlaşdırılması
|
(8,000)
|
Tikinti müqavilələri üzrə gəlir
|
18,000
|
Cəmi
|
360,450
|
Satışın maya dəyəri
Verilənlərə görə
|
230,150
|
Amortizasiya
|
16,600
|
Tikinti müqaviləsi üzrə yaranan
|
15,300
|
Cəmi
|
262,050
|
Maliyyə xərcləri:
Faiz xərcləri
|
3,000
|
Maliyyə icarəsi üzrə xərclər
|
300
|
Cəmi
|
3,300
|
İnzibati xərclər:
Verilənlərə görə 12,300
Cəmi 12,300
A. Mənfəət və zərər haqqında hesabat (xərclərin funksiyaları üzrə)
31 dekabr, 2006-cı il tarixinə
Əsas əməliyyat gəliri
|
360,450
|
Satışın maya dəyəri
|
(262,050)
|
Ümumi Mənfəət
|
98,400
|
Maliyyə xərcləri
|
(3,300)
|
İnzibati xərclər
|
(12,300)
|
Sair əməliyyat xərcləri (qiymətləndirilmiş öhdəliklər)
|
(4,700)
|
Sair əməliyyat gəlirləri (Ümidsiz borcların qaytarılması)
|
5,050
|
Vergiqoymadan əvvəl mənfəət
|
83,150
|
Mənfəət vergisi
|
(400)
|
Hesabat dövründə xalis mənfəət
|
82,750
|
B. Kapitalda dəyişikliklər haqqında hesabat
|
Ödənilmiş nizamnamə kapitalı
|
Yenidən qiymətləndirilmə üzrə ehtiyat
|
Bölüşdürülməmiş mənfəət
|
Cəmi
|
Qalıq k/q
|
100,000
|
|
23,440
|
123,440
|
Aktivlərin yenidən qiymətləndirilməsi
|
|
24,000
|
|
24,000
|
Hesabat dövründə
Xalis mənfəət
|
|
|
82,750
|
82,750
|
Dividentlər
(aralıq+təklif olunmuş)
|
|
|
(6,000)
|
(6,000)
|
Qalıq k/s
|
|
|
100,190
|
224,190
|
C. MÜHASIBAT BALANSI
“Tərəqqi” müəssisəsi
Mühasibat balansı
31 dekabr, 2006-cı il tarixinə
|
MANAT
|
MANAT
|
Uzunmüddətli aktivlər
|
|
|
Avadanlıqlar
|
124,740
|
|
Yığılmış amortizasiya
|
(34,740+ 13,500)
|
76,500
|
Tikili
|
100,000
|
|
Tikili üzrə yığılmış amortizasiya
|
(2,500)
|
97,500
|
Tikinti müqaviləsi üzrə istifadə olunmuş aktivlər
|
14,000
|
|
Həmin aktivlər üzrə amortizasiya
|
(3,500)
|
10,500
|
İcarəyə götürülmüş aktivlər
|
3,000
|
|
İcarəyə götürülmüş aktiv üzrə amortizasiya
|
(600)
|
2,400
|
Torpaq
|
|
30,000
|
Qısamüddətli aktivlər
|
|
216,900
|
Hazır məhsul
|
|
16,240
|
Alıcılar və sifarişçilərin qısamüddətli debitor borcları
|
|
25,500
|
Əməliyyat iсarəsi üzrə qısamüddətli debitor borcları
|
|
13,200
|
Kassa
|
|
7,940
|
|
|
62,880
|
Cəmi aktivlər
|
|
279,780
|
Kapital
|
|
|
Nominal dəyəri 1manat olan adi səhmlər
|
|
100,000
|
Yenidən qiymətləndirilmə üzrə ehtiyat
|
|
24,000
|
Bölüşdürülməmiş mənfəət
|
|
100,190
|
|
|
224,190
|
Uzunmüddətli öhdəliklər
|
|
|
Uzunmüddətli borclar (11%)
|
|
30,000
|
İcarə öhdəlikləri
|
|
1,950
|
Uzunmüddətli zəmanət öhdəliklər
|
|
4,500
|
|
|
36,450
|
Qısamüddətli öhdəliklər
|
|
|
Malsatanlara qısamüddətli kreditor borcları
|
|
8,390
|
İcarə üzrə qısamüddətli kreditor borcları
|
|
550
|
Təklif olunmuş dividentlər
|
|
3,000
|
Qiymətləndirilmiş öhdəliklər
|
|
4,700
|
İşçi heyətinə qısamüddətli kreditor borcları
|
|
2,500
|
|
|
19,140
|
Cəmi kapital və öhdəliklər
|
|
279,780
|
MİSAL 2
MMUS-un tələblərinə uygun olaraq qalıqların müəyyən edilməsi:
“Dalğıc” müəssisəsinə aid misal (I) (MMUS 7)
“Dalğıc” müəssisəsinin 31 dekabr, 2006-cı il tarixinə olan qalıqları aşağdakılardan ibarətdir:
MANAT
Ofis binası – dəyər 1,400,000
– yığılmış amortizasiya 280,000
Qeyd: Düzxəttli metod tətbiq olunacaq, binanın faydalı istifadə müddəti 50 il, bunlardan 10 il artıq keçmişdir. İllik faiz dərəcəsi 2% -dir.
Avadanlıq – dəyər (bütün obyektlər 2004-cü ildə və ya daha sonra əldə olunmuşdur) 640,000
– yığılmış amortizasiya 280,000
Qeyd: Azalan qalıq metodu tətbiq olunacaq, illik faiz dərəcəsi 25% -dir.
31 dekabr, 2007-ci il tarixi ilə bitən il ərzində aşağdakı hadisələr baş vermişdir:
-
1 yanvar, 2007 Binanın faydalı istifadə müddətinə heç bir dəyişiklik etmədən,
onun dəyərini 2,000,000 manat qədər artırmaq qərarı alınmışdır.
-
1 aprel, 2007 Dəyəri 240,000 və 30 iyun, 2006-cı il tarixinə yığılmış
amortizasiyası 180,000 manat olan avadanlıq 70,000-ə satılmışdır.
-
1 oktyabr, 2007 Dəyəri 200,000 olan yeni avadanlıq alınmışdır.
Müəssisənin qəbul etdiyi siyasətə əsasən, tikilinin alındığı ildə həmin tikili üzrə tam amortizasiya hesablanır, satış ilində isə heç bir amortizasiya ayırmaları edilmir.
Tələb olunur:
-
31 dekabr, 2007-ci il tarixində mühasibat balansında göstərilməli olan bina və avadanlığın dəyərini hesablamaq.
-
31 dekabr, 2007-ci il tarixində mühasibat balansında göstərilməli olan bina və avadanlıq üzrə yığılmış amortizasiyanı hesablamaq.
-
31 dekabr, 2007-ci il tarixinə yenidən qiymətləndirilmə üzrə ehtiyat məbləğini hesablamaq.
Cavab:
a) 2-ci sualın təhlili ilə başlayaq.
Müəssisənin siyasətinə uyğun olaraq, 31 dekabr, 2006-cı ildən 1 aprel, 2007-ci ilə qədər olan dövr üzrə çəkilmiş amortizasiya xərcləri satış ilində hesablanmayacaq.
Müxabirləşmə aşağdakı kimi olacaq:
Dt Kassa 70,000
Dt Yığılmış amortizasiya 180,000
Kt Avadanlıqlar 240,000
Kt Satış gəliri 10,000
İl ərzində dəyəri 200,000 olan avadanlığın alındığını nəzərə alın.
Dt Avadanlıqlar 200,000
Kt Qısamüddətli öhdəliklər 200,000
Beləliklə, avadanlığın ümumi dəyəri 600,000-ə (640,000-240,000+200,000), satış tarixinə olan cəmi amortizasiya ayırmaları isə 100,000-ə (280,000-180,000) bərabərdir.
İndi isə, binanın dəyəri il ərzində artdığı üçün, biz onun yenidən qiymətləndirilməsini aparmalıyıq.Ofis binası ilə əlaqədar bütün hesablar bağlanmalı və yenidən qiymətləndirilmə üzrə ihtiyat adlı yeni hesab açılmalıdır. Müxabirləşmə aşağdakı kimi olacaq:
Dt Bina 2,000,000
Dt Yığılmış amortizasiya 280,000
Kt Bina 1,400,000
Kt Yenidən qiymətləndirilmə üzrə ehtiyat 880,000
Bundan sonra ofis binası mühasibat balansında 2,000,000 dəyəri ilə göstərilməlidir.
b) Avadanlıqlar üzrə amortizasiya azalan qalıq metodu ilə hesablanmalıdır, bunun üçün avadanlığın qalıq dəyəri tapılmalı və 25%-ə vurulmalıdır. Beləliklə, avadanlıq üzrə amortizasiyanın 125,000-ə bərabər olduğu tapılır (600,000–100,000)x25%.
Müxabirləşmə aşağdakı kimi olacaq:
Dt Amortizasiya xərcləri 125,000
Kt Yığılmış amortizasiya 125,000
Ofis binasının amortizasiyasını hesablamaq üçün isə, onun yeni dəyəri qalan faydalı istifadə müddətinə bölünür. Beləliklə, bina üzrə amortizasiyanın 50,000-ə bərabər olduğu tapılır (2,000,000/40).
Müxabirləşmə aşağdakı kimi olacaq:
Dt Amortizasiya xərcləri 50,000
Kt Yığılmış amortizasiya 50,000
c) Yuxarıda ofis binasının yenidən qiymətləndirilməsindən artıq söz açılmışdı. Bu yeni hesab aşağdakı müxabirləşmələr nəticəsində yaranmışdır:
Dt Bina 2,000,000
Dt Yığılmış amortizasiya 180,000
Kt Bina 1,400,000
Kt Yenidən qiymətləndirilmə üzrə ehtiyat 780,000
“Dalğıc” müəssisəsi (II) (MMUS 14)
“Dalğıc” müəssisəsi “Meqa Print” müəssisəsindən 5 il müddətinə qartəmizləyən maşın icarəyə götürmüşdür. Bu maşının qiyməti 150,000 manat, faydalı istifadə müddəti isə 5 il təşkil edir.
Müəssisə, 1 yanvar, 2007-ci il tarixindən başlayaraq 5 il ərzində avans olaraq ildə 35,000 manat ödəməyə razılıq vermişdir.İcarəyə aid edilən faiz dərəcəsi 8.36% təşkil edir.
Tələb olunur:
-
31 dekabr, 2007-ci il tarixində maşının mühasibat balansında göstərilməli olan yığılmış amortizasiyasını hesablamaq.
-
31 dekabr, 2007-ci il tarixinə qısa və uzunmüddətli öhdəlikləri hesablamaq.
-
31 dekabr, 2007-ci il tarixi ilə bitən il ərzində çəkilmiş faiz xərclərini hesablamaq.
Cavab:
-
Maliyyə icarəsi nəticəsində maşının sahibi olacağımız nəzərdə tutulduğu üçün, onun ümumi dəyəri (150,000) kapitallaşdırıla bilər. Beləliklə, mühasibat balansında dəyəri 150,000 olan aktiv və onunla əlaqədar yığılmış amortizasiya göstəriləcək. Amortizasiyanı hesablamaq üçün 150,000 faydalı istifadə müddəti olan 5 ilə bölünməlidir. Beləliklə, amortizasiyanın ildə 30,000-ə bərabər olduğu tapılır.
Müxabirləşmə aşağdakı kimi olacaq:
Dt Amortizasiya xərcləri 30,000
Kt Yığılmış amortizasiya 30,000
-
Qısa və uuzunmüddətli öhdəliklərin hesablanması:
Dövrün sonu
|
Başlanğıc məbləğ
|
Ödəniş
|
Başlanğıc kapital
|
8.36% dərəcə ilə faiz
|
Son məbləğ
|
31/12/07
|
150,000
|
(35,000)
|
115,000
|
9,614
|
124,614
|
31/12/08
|
124,614
|
(35,000)
|
89,614
|
7,492
|
97,106
|
Yuxarıdakı cədvəldən göründüyü kimi, 31 dekabr, 2007-ci il tarixində cəmi öhdəliklər 124,614 manat təşkil edir. Bu məbləğ, qısamüddətli və uzunmüddətli öhdəliklər arasında bölüşdürülməlidir. Bunlardan 9,614 manat faiz xərcləridir. Qalan məbləğ isə bölünməlidir. 1 yanvar, 2008-ci il tarixində illik ödəniş (35,000) həyata keçiriləcək və bu, keçən ildə çəkilmiş xərcləri bağlayacaqdır. Fərq, yəni 25,386 (35,000 –9,614) manat qısamüddətli öhdəlikdir və onun növbəti ildə ödənilməsi nəzərdə tutulur. Gələn ilin faiz xərcləri öhdəlik kimi tanına bilməz, belə ki, hələ çəkilməyib. 89,614-ə (115,000-25,3986) bərabər qalan məbləğ isə uzunmüddətli öhdəlik olaraq qəbul edilir.
-
2007-ci ildə çəkilmiş faiz xərcləri 9,614 manat təşkil edir və bu rəqəm aşağdakı yolla əldə edilmişdir:
1 yanvar, 2007-ci il tarixinə öhdəliklər 150,000 manat
1 yanvar, 2007-ci il tarixinə ödənilmiş birinci icarə ödənişi (35,000 manat)
1 yanvar, 2007-ci il tarixində cəmi öhdəliklər 115,000 manat
8.36% dərəcə ilə faizlər 9,614 manat
31 dekabr, 2007-ci il tarixində cəmi öhdəliklər 124,614 manat
“Dalğıc” müəssisəsi (III) (MMUS 8)
Aşağdakı cədvəldə müəssisənin müəyyən məhsul xətti üzrə əldə etdiyi və satdığı məhsullar göstərilmişdir.
|
Alış (ədəd)
|
Vahidin alış qiyməti
|
Satış (ədəd)
|
Vahidin satış qiyməti
|
12 dekabr
|
80
|
500
|
60
|
530
|
26 dekabr
|
35
|
503
|
40
|
528
|
10 yanvar
|
70
|
506
|
55
|
526
|
24 aprel
|
50
|
509
|
60
|
524
|
8 iyun
|
80
|
512
|
58
|
522
|
21 iyul
|
40
|
515
|
23
|
520
|
20 iyul tarixində müəssisənin ehtiyatları 125 vahid təşkil edirdi. Ehtiyatların dəyəri “FİFO” metodu ilə müəyyən olunmuşdu. Satış və paylama xərcləri satış qiymətinin 4%-ni, ümumi inzibati qaimə xərcləri isə 9%-ni təşkil edir.
Tələb olunur:
-
31 dekabr tarixinə ehtiyatların ilkin dəyərini hesablamaq.
-
31 dekabr tarixinə ehtiyatların xalis satış dəyərini hesablamaq.
-
31 dekabr tarixinə ehtiyatların maliyyə hesabatlarında göstəriləcək dəyərini hesablamaq.
Cavab:
-
“FİFO” metodu ilə müəyyən olunan ilkin dəyər
İlkin dəyərin hesablanması üçün “FİFO” metodu istifadə olunur. Mühasibat balansını 31 dekabr, 2007-ci il tarixi ilə bitən il üçün təqdim etdiyimizə görə, 30 dekabrdan başlayaraq 125 vahidi nəzərə alırıq.
|
Alış (ədəd)
|
Vahidin alış qiyməti
|
İlkin dəyər
|
12 dekabr
|
20
|
500
|
10,000
|
26 dekabr
|
35
|
503
|
17,605
|
30 dekabr
|
70
|
506
|
35,420
|
|
|
CƏMI
|
63,025 manat
|
-
Xalis satış dəyəri
Xalis satış dəyərini hesablamaq üçün, alış qiyməti əvəzinə satış qiyməti istifadə olunur. Ən son satılmış vahidlər hesaba alınır. Satış və paylama xərcləri satış qiymətinin 4%-ni təşkil etdiyinə görə, xalis satış dəyərini tapmaq üçün həmin 4% satış qiymətindən çıxılmalıdır.
|
Alış (ədəd)
|
Vahidin satış qiyməti
|
Satış (ədəd)
|
24 aprel
|
60
|
488.64
|
29,318
|
8 iyun
|
58
|
491.52
|
28,508
|
21 iyul
|
7
|
494.40
|
3,461
|
|
|
CƏMI
|
61,287 manat
|
-
Mühasibat balansında göstəriləcək dəyər
İlkin dəyər və xalis satış dəyərindən ən kiçik olan 61,287 manat
“Dalğıc” müəssisəsi (IV) (MMUS 16)
31 dekabr tarixi ilə bitən il ərzində müəssisənin xəstəxana tikintisinə başlayacağı və aşağdakı xərcləri çəkəcəyi gözlənilirdi:
-
Lazım olmayan tikili və avadanlıqların aradan götürülməsi və sonrakı istifadə üçün anbara yerləşdirilməsi –13,000 manat
-
Yol çəkilişi və xidmətlər daxil olmaqla, sahənin hazırlanması xərcləri –65,000 manat
-
Birbaşa əmək haqqı xərcləri –45,000 manat və birbaşa material xərcləri –21,000 manat.
-
Xəstəxananın tikintisi ilə bağlı inzibati qaimə xərcləri birbaşa əmək haqqı xərclərinin 30%-i dəyərində müəyyən olunmuşdur.
-
Tikinti işlərini həyata keçirmək məqsədilə müəssisə, ilkin dəyəri 93,000, 31 dekabr 2008-ci il tarixi üçün hesablanmış qalıq dəyəri isə 43,000 olan tikilini əldə etmişdir.
Tələb olunur:
-
Kapitallaşdırmaya ehtiyac varsa, tikinti ilə bağlı inzibati qaimə xərclərini hesablamaq.
-
“Tikinti müqaviləsi” adlı yeni hesab altında göstəriləcək kapitallaşdırıla bilən məbləği hesablamaq.
Cavab:
-
16 №-li MUBS-a əsasən tikinti üzrə xərclərin həyata keçirilmədiyi təqdirdə qaçınıla bilən xərclər istehsal xərclərinə daxil edilməlidir. İnzibati qaimə xərcləri istehsal dövrünə aid olduğu və tikinti ilə əlaqədar olduğu üçün, onlar istehsal xərclərinə daxil edilməlidir.Mühasibat balansına isə 45,000-in 30%-i, yəni 13,500 daxil ediləcək.
-
Xərclərin kapitallaşdırılması
-
Lazım olmayan tikili və avadanlıqların aradan götürülməsi üzrə 13,000 manat tikinti xərclərinə daxil edilmir, belə ki, onlar satış üzrə mənfəətin/zərərin hesablanmasında istifadə ediləcək.
-
Yol çəkilişi və xidmətlər daxil olmaqla, sahənin hazırlanması xərcləri adətən aktivin işlək vəziyyətə gətirilməsi ilə əlaqədar xərclər olaraq qəbul edilir. Beləliklə, sahənin hazırlanması üzrə 65,000 kapitallaşdırılmalıdır.
-
Xəstəxananın tikintisi ilə əlaqədar birbaşa əmək haqqı xərcləri –45,000 manat və birbaşa material xərcləri –21,000 manat həmçinin kapitallaşdırılmalıdır.
-
Tikiliyə gəldikdə isə, tikinti xəclərinə aid ediləcək xərclər tikilinin ilkin dəyəri olan 93,000 ilə 43,000 arasındakı fərqə bərabər olacaq. Düz xəttli metodla hesablanarsa, tikinti xərclərinə aid edilən amortizasiya 25,000 olacaq.
-
Tikinti xərcləri
Sahənin təmizlənməsi 13,000
Birbaşa əmək haqqı xərcləri 45,000
Birbaşa material xərcləri 21,000
İnzibati qaimə xərcləri 13,500
Tikilinin amortizasiyası 25,000
Cəmi 105,500
Müəyyən olunmuş qalıqlar əsasında mühasibat balansı və mənfəət və zərər haqqında hesabatın tərtib olunması:
Qeyd: Qalın şriftlə göstərilmiş rəqəmlər yuxarıdakı hesablamalardan götürülmüşdür:
YOXLAMA BALANSI
Kassa
|
270,000
|
Avadanlıqlar
|
600,000
|
Yığılmış amortizasiya
|
225,000
|
Tikinti müqaviləsinə istifadə olunmuş tikili
|
93,000
|
Tikili üzrə yığılmış amortizasiya
|
68,000
|
İcarəyə götürülmüş aktiv
|
150,000
|
İcarəyə götürülmüş aktiv üzrə amortizasiya
|
30,000
|
Ofis binası
|
2,000,000
|
Yığılmış amortizasiya
|
50,000
|
Satışdan gəlir
|
10,000
|
Yenidən qiymətləndirilmə üzrə ehtiyat
|
880,000
|
İcarə üzrə qısamüddətli öhdəliklər
|
25,386
|
İcarə üzrə uzunmüddətli öhdəliklər
|
89,614
|
Faiz xərcləri
|
9,614
|
Ehtiyatlar
|
61,287
|
Tikinti müqaviləsi
|
105,500
|
Bölüşdürülməmiş mənfəət
|
75,000
|
Debitor borcları
|
49,550
|
Sair xərclər
|
5,000
|
Uzunmüddətli öhdəliklər
|
139,000
|
Qısamüddətli öhdəliklər
|
12,000
|
Mal satışı
|
367,000
|
Mənfəət vergisi
|
450
|
Satışın maya dəyəri
|
308,000
|
Kapital
|
1,681,401
|
Qeyd: satışın maya dəyərinə çəkilmiş bütün amortizasiya xərcləri artıq daxil edilmişdir.
Satışın maya dəyəri:
Qalıq
|
78,000
|
Avadanlıq üzrə amortizasiya xərcləri
|
125,000
|
Bina üzrə amortizasiya xərcləri
|
50,000
|
Qartəmizləyən maşın. üzrə amortizasiya xərcləri
|
30,000
|
Tikili üzrə amortizasiya xərcləri
|
25,000
|
Cəmi
|
308,000
|
A. Mənfəət və zərər haqqında hesabat (xərclərin xüsusiyyəti üzrə)
31 dekabr, 2007-ci il tarixinə
Əsas əməliyyat gəliri
|
367,000
|
Satışın maya dəyəri
|
(308,000)
|
Faiz xərcləri
|
(9,614)
|
Sair əməliyyat gəlirləri
|
10,000
|
Sair xərclər
|
( 5,000)
|
Vergiqoymadan əvvəl mənfəət
|
54,386
|
Mənfəət vergisi
|
(450)
|
Hesabat dövründə xalis mənfəət
|
53,936
|
Dövrün əvvəlinə bölüşdürülməmiş mənfəət
|
75,000
|
Dövrün sonuna bölüşdürülməmiş mənfəət
|
128,936
|
B. MÜHASIBAT BALANSI
“Dalğıc” müəssisəsi
Mühasibat balansı
31 dekabr, 2007-ci il tarixinə
|
MANAT
|
MANAT
|
Uzunmüddətli aktivlər
|
|
|
Avadanlıqlar
|
600,000
|
|
Yığılmış amortizasiya
|
(225,000)
|
375,000
|
Bina
|
2,000,000
|
|
Bina üzrə yığılmış amortizasiya
|
(50,000)
|
1,950,000
|
Tikinti müqaviləsi üzrə istifadə olunmuş tikili
|
93,000
|
|
Tikili üzrə yığılmış amortizasiya
|
(25,000+43,000)
|
25,000
|
İcarəyə götürülmüş aktiv
|
150,000
|
|
İcarəyə götürülmüş aktiv üzrə amortizasiya
|
(30,000)
|
120,000
|
|
|
2,470,000
|
Qısamüddətli aktivlər
|
|
|
Ehtiyatlar
|
|
61,287
|
Alıcılar və sifarişçilərin qısamüddətli debitor borcları
|
|
49,550
|
Tikinti müqaviləsi
|
|
105,500
|
Kassa
|
|
270,000
|
|
|
486,337
|
Cəmi aktivlər
|
|
2,956,337
|
|
|
|
Kapital
|
|
|
Nominal dəyəri 1manat olan adi səhmlər
|
|
1,681,401
|
Yenidən qiymətləndirilmə üzrə ehtiyat
|
|
880,000
|
Bölüşdürülməmiş mənfəət
|
|
128,936
|
Qısamüddətli öhdəliklər
|
|
2,690,337
|
İcarə üzrə qısamüddətli öhdəliklər
|
|
25,386
|
Sair qısamüddətli öhdəlik
|
|
12,000
|
|
|
37,386
|
Uzunmüddətli öhdəliklər
|
|
|
İcarə üzrə uzunmüddətli öhdəliklər
|
|
89,614
|
Sair uzunmüddətli öhdəliklər
|
|
139,000
|
|
|
228,614
|
Cəmi kapital və öhdəliklər
|
|
2,956,337
|
ƏLAVƏ 1
Uçot siyasətinin formalaşdırılması üçün misallar daxil olmaqla alternativ yanaşmalar (Milli Mühasibat Uçotu Standartlarına uyğun metodlar, üsullar və yanaşmalar)
Bu Əlavə №1 Uçot siyasətinin işlənilməsi və metodların, üsulların seçilməsi sxemi olmaqla yanaşı, ondan oriyentir kimi istifadə olunur. Subyektlər uçot siyasətinin işlənilməsi və metodların, üsulların seçilməsi zamanı bu №1li Əlavəni Milli Mühasibat Uçotu Standartlarına uyğun seçilmiş metodlar, üsullar nəzərə alınmaqla konkretləşdirməlidirlər.
MHBS adı
|
Qiymətləndirilən obyekt
|
metodlar, üsullar və yanaşmalar
|
Qısa məzmunu
|
8 №-li Milli Mühasibat Uçotu Standartı, Ehtiyatlar
|
1. Maya dəyərinin müəyyən edilməsi metodu
|
a) normativ məsrəflər metodu
|
a) normativ məsrəflər metodu- xammalın, materialların, əməyin, səmərəliliyin və istehsal gücünün normal istifadəsini hesaba alır. Onlar mütəmadi yoxlanılır və zəruri hallarda müasir şərait nəzərə alınaraq onlara yenidən baxılır.
|
|
|
b) pərakəndə satış dəyəri metodu
|
b) pərakəndə satış dəyəri metodu- çox sayda tez-tez dəyişən məlumatlardan ibarət olan, eyni marjalı, maya dəyərinin müəyyən edilməsi üçün digər metodların istifadəsi məqsədəuyğun hesab olunmayan etiyatların qiymətləndirilməsi üçün pərakəndə ticarətdə istifadə olunur.
Etiyatların maya dəyəri satılmış ehtiyatların ümumi dəyərinin ümumi marjanın müvafiq faizi qədər azaldılması yolu ilə müəyyən edilir.
|
|
2. Ehtiyatların maya dəyərinin hesablanmasının üsulları
|
|
Pərakəndə ticarətin hər bölməsi üçün adətən orta faiz qiymətindən istifadə olunur.
|
|
|
a) məsrəflərin xassə-lərinə görə eyniləş-dirilməsi;
|
a) məsrəflərin xassələrinə görə eyniləşdirilməsi- bu o deməkdir ki, xüsusiləşdirilmiş məsrəflər müəyyən ehtiyatlara, yəni xüsusiləşdirilmiş layihələr üçün nəzərdə tutulmuş ehtiyatlara aid olunur.
|
|
|
b) uçotun əsas qaydası;
|
b) uçotun əsas qaydası – FİFO metodu – ilkin mədaxil-ilkin məxaric və ya orta qiymət metodu düsturu əsasında. Orta qiymət metodundan istifadə zamanı hər bir obyektin dəyəri ilin əvvəlində mövcud olan və cari dövrdə alınmış və ya istehsal olunmuş analoji obyektlərin orta qiyməti əsasında müəyyən edilir;
|
5 №-li Milli Mühasibat Uçotu Standartı , Pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında hesabat
|
1. Əsas, investisiya və maliyyə fəaliyyətlərindən pul vəsaitlərinin hərəkəti haqqında məlumatların təqdim edilməsi
|
a) birbaşa metod;
b) dolayı metod;
|
a) birbaşa metod –cəmi daxil olan və ödənilən pul vəsaitlərinin əsas növləri haqqında məlumatlar açıqlanır;
b) dolayı metod- xalis mənfəət və ya zərərin məbləğindən pul xassəli olmayan əməliyyatların nəticələri çıxılır:
-
əsas fəaliyyətlə bağlı hər hansı təxirə salınmış və ya hesablanmış keçmiş və ya gələcək pul daxilolmaları və ödənişlər; və ya
-
investisiya və ya maliyyə fəaliyyətləri üzrə pul daxilolmaları və ödənişlərlə bağlı gəlir və xərc maddələri.
Pul vəsaitlərinin hərəkətinin təqdim edilməsi üçün subyektlər tərəfindən birbaşa metoddan isifadəyə üstünlük verilir. Dolayı metoddan fərqli olaraq, bu metod gələcəkdə pul vəsaitlərinin hərəkətinin qiymətləndirilməsi üçün zəruri olan məlumatla təmin edir.
|
11 №-li Milli Mühasibat Uçotu Standartı, Dövr üzrə xalis mənfəət və ya zərər, əhəmiyyətli səhvlər, uçot siyasətində dəyişikliklər
|
1. Əhəmiyyətli səhvlərə düzəlişlər
|
a) uçotun əsas qaydası;
|
a) uçotun əsas qaydası – əvvəlki dövrlərə aid əhəmiyyətli səhvlərə düzəlişlərin məbləği ilin əvvəlinə bölüşdürülməmiş mənfəətin qalığına düzəlişlə edilməklə təqdim edilməlidir.
|
|
2. Uçot siyasə-tində digər dəyişikliklər.
|
b)uçotun mümkün alternativ qaydası
a) uçotun əsas qaydası;
|
b)uçotun mümkün alternativ qaydası -
əhəmiyyətli səhvlərə düzəlişlərin məbləği xalis mənfəət və ya zərərin hesablanmasında nəzərə alınmalıdır.
a) uçotun əsas qaydası - əvvəlki dövrlərə aid hər bir yekun düzəlişlərin məbləğinin müəyyən edilməsi tam mümkün olduqda, uçot siyasətində dəyişikliklər retrospektiv tətbiq olunmalıdır. Əldə edilmiş hər bir düzəliş hesabatda ilin əvvəlinə bölüşdürülməmiş mənfəətin qalığına düzəliş kimi təqdim olunmalıdır. Əgər mümkündürsə müqayisəli məlumatlar yenidən hesablanmalıdır. Bu yanaşmanın birinci abzasında tələb olunan ilin əvvəlinə bölüşdürülməmiş mənfəətin qalığına düzəlişlərin məbləğinin əsaslı müəyyən edilməsi mümkün olmadıqda, uçot siyasətində dəyişikliklər perspektiv tətbiq olunmalıdır.
|
|
|
b) uçotun mümkün alternativ qaydası
|
b) uçotun mümkün alternativ qaydası -
əvvəlki dövrlərə aid hər bir yekun düzəlişlərin məbləğinin müəyyən edilməsi tam mümkün olduqda, uçot siyasətində dəyişikliklər retrospektiv tətbiq olunmalıdır. Əldə edilmiş hər bir düzəliş cari il üzrə xalis mənfəət, və ya zərərin hesablanmasına daxil edilməlidir. Müqayisəli məlumatlar əvvəlki dövrlərin hesabatlarında olduğu kimi təqdim olunmalıdır.
Bu yanaşmanın birinci abzasında tələb olunan, cari il üzrə xalis mənfəət, və ya zərərə daxil ediləsi məbləğin əsaslı müəyyən edilməsi mümkün olmadıqda, uçot siyasətində dəyişikliklər perspektiv tətbiq olunmalıdır
|
7 №-li Milli Mühasibat Uçotu Standartı, Əsas vəsaitlər
|
1. Əsas vəsaitlərin növbəti qiymətləndirilməsi
2. Əsas vəsaitlərin yenidən qiymətləndirilməsi
3. Amortizasiya hesablanması metodları
|
a) əsas qayda;
b) mümkün alternativ qayda
a) əsas qayda;
b) mümkün alternativ qayda
a) xidmət müddətinə görə hesablama metodu;
b) qalıq dəyərinin azalması metodu;
c) məmulatların sayı metodu.
|
a) əsas qayda- (balans dəyəri ilə qiymətləndirilir) aktiv kimi ilkin tanınmadan sonra əsas vəsaitlərin obyekti yığilmış amortizasiya ayırmaları və qiymətin düşməsindən toplanmış məbləğ çıxılmaqla, ilkin dəyəri ilə uçota alınmalıdır.
b) mümkün alternativ qayda- (yığılmış amortizasiya çıxılmaqla, yenidən qiymətləndirilmiş dəyər ilə qiymətləndirilir) aktiv kimi ilkin tanınmadan sonra əsas vəsaitlərin obyekti sonralar yığilmış amortizasiya və qiymətin düşməsindən toplanmış məbləğ çıxılmaqla, yenidən qiymətləndirilmiş dəyər ilə uçota alınmalıdır. Yenidən qiymətləndirmə mütəmadi aparılmalıdır ki, hesabat tarixinə balans dəyəri ədalətli dəyərdən əhəmiyyətli fərqlənməsin.
a) əsas qayda- yığilmış amortizasiya, aktivin amortizasiya çıxılanadək mövcud balans dəyərinin dəyişməsinə proporsional surətdə yenidən elə qiymətləndirilir ki, yenidən qiymətləndirilmədən sonra onun balans dəyəri ilə yeni dəyəri bərabər olsun.
b) alternativ qayda- yığilmış amortizasiya aktivin amortizasiya çıxılanadək mövcud balans dəyərinə qarşı silindikdən sonra, qalan xalis məbləğ yenidən qiymətləndirilir.
Bu metod bazar qiymətlərinədək yenidənqitmətləndirilən binalar üçün istifadə olunur
-
xidmət müddətinə görə hesablama metodu – aktivin faydalı xidmət müddəti ərzində eyni amortizasiya məbləğinin hesablanmasından ibarətdir.
-
qalıq dəyərinin azalması metodu- aktivin faydalı xidmət müddəti ərzində amortizasiya məbləğinin azalmaqla hesablanmasından ibarətdir.
-
məmulatların sayı metodu- aktivin güman edilən istifadəsini və ya güman edilən istehsal gücünü nəzərə almaqla, amortizasiya məbləğinin hesablanmasından ibarətdir.
|
14 №-li Milli Mühasibat Uçotu Standartı, İcarə
|
1.Amortizasiya hesablanması metodları
|
MHBS 16 və 38 uyğun hesablanır
|
MHBS 16 və 38 uyğun
|
22 №-li Milli Mühasibat Uçotu Standartı, valyuta kurslarının dəyişməsinin təsiri
|
1. Kurs fərqinin tanınması
| -
normativ metodu
|
1. normativ metodu- monetar maddələrin ödənilməsindən və ya maliyyə hesabatlarında monetar maddələrin cari və ya əvvəlki dövrlərdə fərqli kurslarla təqdim edilməsindən yaranan kurs fərqi gəlir və ya xərc kimi yarandığı dövrdə tanınmalıdır. Mahiyyətcə xarici müəssisəyə xalis investisiyanın hissəsini təşkil edən pul vəsaitlərinə aid maddələrdən yarananan kurs fərqi istisna olunur.
|
|
| -
yol verilən alter-nativ metod
|
2. yol verilən alternativ metod –qarşılarının alınması üçün təcrübədə hedcinq üsulu mövcud olmayan, aktivlərin yaxın müddətdə xarici valyuta ilə əldə edilməsindən bilavasitə yaranmış öhdəliklərin məbləğinə təsir göstərən və tənzimlənməsi mümkün olmayan ciddi devalvasiya, və ya valyuta dəyərinin aşağı enməsi nəticəsində yaranan kurs fərqi.
Bu cür kurs fərqi müvafiq aktivin balans dəyərinə daxil edilməlidir əvəzləşdirilən.
|
13 №-li Milli Mühasibat Uçotu Standartı, Borclar üzrə məsrəflər
|
1. Borclar üzrə məsrəflər
|
a) uçotun əsas qaydası;
| -
uçotun əsas qaydası- sudanın alınması şərtlərindən asılı olmayaraq, borclar üzrə məsrəflər, xərc kimi onların törədildiyi dövrdə tanınmalıdır.
|
|
|
b)uçotun mümkün alternativ qaydası
|
b) uçotun mümkün alternativ qaydası – aktivin əldə edilməsi, tikintisi və ya istehsalı ilə bilavasitə əlaqəli olan, müəyyən tələblərə cavab verən, borclar üzrə məsrəflər həmin aktivin ilkin dəyərinə aid edilir. Bu cür borclar üzrə məsrəflər aktivin dəyərinə aid edilməsi yolu ilə, müəssisənin gələcəkdə igtisadi səmərə əldə edəcəyi ehtimal olunması və bu məsrəflərin etibarlı qiymətlən-dirilməsinin mümkün olması şərtinə əməl olunduqda kapitallaşdırırlar. Digər borclar üzrə məsrəflər, xərc kimi onların törədildiyi dövrdə tanınmalıdır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
21 №-li Milli Mühasibat Uçotu Standartı,
Birgə fəaliyyətə iştiraka görə maliyyə hesabatı
|
1) sahibkarın birləşdirilmiş maliyyə hesabatı
| -
uçotun əsas qaydası- proporsional birləşdirmə;
-
uçotun mümkün alternativ qaydası –
iştirak payına görə uçot me-todu
|
a) uçotun əsas qaydası- proporsional birləşdirmə-
sahibkarın birləşdirilmiş balansına aktivlərin onun birgə nəzarət etdiyi hissəsi, həmçinin öhdəliklərin onun birgə məsuliyyət daşıdığı hissəsi daxil edilir. sahibkar birgə nəzarət olunan müəssisənin hesabat üzrə hər aktivinin, öhdəliyinin, gəlir və xərcinin özunə məxsus hissəsini analoji maddələrlə öz birləşdirilmiş hesabatında sətr-bə-sətr birləşdirə bilər. Başqa cür desək, sahibkar birgə nəzarət olunan müəssisənin aktivlərinin, öhdəliklərinin, gəlir və xərclərinin özunə məxsus hissəsini öz birləşdirilmiş hesabatına daxil edə bilər. Proporsional birləşdirmə üçün hansı formatın istifadə olunmasından asılı olmayaraq, hər hansı aktivin və ya öhdəliyin qanuni hüququ olmadan digər gəlir və xərclər çıxılmaqla əks etdirilməsi məqsədəuyqun deyil. Aktivin və ya öhdəliyin əks etdirilməsi isə aktivin realizə olunmasının və öhdəliyin ödənilməsinin gözlənilməsi deməkdir.
b) uçotun mümkün alternativ qaydası – iştirak payına görə uçot metodu- Bəzi sahibkarlar birgə fəaliyyətdə iştirak paylarını, iştirak payına görə uçot metodu əsasında təqdim edirlər. Nəzarət edilən maddələrin birgə nəzarət edilən maddələrlə birləşdirilməsini mümkün-süz hesab edən şəxslər bu metodun istifadəsini dəstəkləyirlər. Proporsional birləşdirmə sahibkarın birgə nəzarət olunan müəssisədə iştirakının mahiyyətini və iqtisadi ədalətliliyini, yəni sahibkarın gələcək iqtisadi səmərədəki payına nəzarəti daha yaxşı əks etdirdiyi üçün, bu Standart iştirak payına görə uçot metodunun istifadəsini tövsiyə etmir. Buna baxmayaraq, bu Standart birgə fəaliyyətdə iştirak payının təqdim edilməsi üçün mümkün alternativ metod kimi, iştirak payına görə uçot metodundan istifadə edilməsinə yol verir.
|
12 №-li Milli Mühasibat Uçotu Standartı,
Qeyri-maddi aktivlər
|
1) İlkin tanınmadan sonra qiymətləndirmə
| -
əsas qayda;
| -
əsas qayda- İlkin tanınmadan sonra qeyri-maddi aktiv yığılmış amortizasiya və yığılmış qiymətdən düşmə zərərləri çıxılmaqla maya dəyəri ilə uçota alınmalıdır.
|
|
2) Amortizasia metodları
| -
mümkün alternativ qayda
a) düzxətli metod;
b) qalıq dəyərinin azalması metodu;
c) məmulatların sayı metodu.
| -
mümkün alternativ qayda- İlkin tanınmadan sonra qeyri-maddi aktiv bütün sonradan yığılmış amortizasiya və bütün sonradan yığılmış qiymətdən düşmə zərərləri çıxılmaqla yenidən-qiymətləndirmə tarixinə onun ədalətli dəyəri hesab olunan yenidənqiymətləndirilmiş dəyərlə uçota alınmalıdır. Balans dəyəri hesabat tarixinə müəyyən edilən ədalətli dəyərdən əhəmiyyətli fərqlənməsin deyə, yenidən-qiymətləndirmə yetərincə müntəzəm həyata keçirilməlidir.
-
düzxətli metod – aktivin faydalı xidmət müddəti ərzində eyni amortizasiya məbləğinin hesablan-masından ibarətdir.
-
qalıq dəyərinin azalması metodu- amortizasiya norması iki və artıq dəfə artırılır və illik amortizasiya ayırmalarının hesablanması üçün istifadə olunur. Hər növbəti ildə aktivin amortizasiya olunan dəyəri yığılmış amortizasiya məb-ləğində azaldılır.
c) məmulatların sayı metodu-
məxrəcdə hər hansı obyektin istifadə müddəti üzrə illərin sayı, surətdə isə obyektin istifadə müddətinin sonuna qalan illərin sayı (tərs ardıcıllıqla) göstərilən əmsal əsasında müəyyən edilən məbləğdir.
Seçilmiş amortizasiya metodu müəssisənin aktivdən iqtisadi səmərə əldə edilməsi üsulunu əks etdirməlidir. Bu üsul etibarlə qiymətləndirilə bilmədikdə düzxətli metoddan istifadə olunmalıdlr.
|
36 №-li Milli Mühasibat Uçotu Standartı,
Maliyyə alət-ləri: tanınma və qiymətləndirmə
| -
ədalətli dəyərlə yenidənqiymətləndirilən maliyyə aktivləri və öhdəlikləri
|
a) əsas qayda;
| -
əsas qayda- yenidən-qiymətləndirmənin bütün məbləği dövr üzrə mənfəət və ya zərərə aid edilməlidir;
|
|
|
b) mümkün alternativ qayda
| -
mümkün alternativ qayda- xalis yalnız satış üçün nəzərdə tutulan aktiv və öhdəliklərə ədalətli dəyərinin dəyişiklikləri mənfəət və ya zərər kimi tanınmalıdır, maliyyə aktivi satılana qədər satış üçün nəzərdə tutulmayan maliyyə alətlərinin dəyərinin dəyişiklikləri isə kapital hesabında əks etdirilməlidir. Bu zaman satışdan yaranan mənfəət və ya zərər eyni adlı hesabda əks etdirilir.
|
| -
tanınma
| -
razılaşma əldə edildiyi tarix;
| -
razılaşma əldə edildiyi tarix- müəssisənin öz üzərinə aktivi almağa və ya satmağa məsuliyyət götürdüyü tarixdir. Razılaşma əldə edildiyi tarixə uçot aşağıdakıları nəzərdə tutur:
-
alınması nəzərdə tutulan aktivin, və onun haqqının ödənilməsi üzrə öhdəliyin razılaşma əldə edilən gün tanınması;
-
razılaşma əldə edilən gün satılmış aktivin və alıcının debitor borcunun tanınmasına xitam verilməsi.
|
|
| -
haqq-hesab tarixi
| -
haqq-hesab tarixi- müəssisə tərəfindən və ya müəssiyə aktivin çatdırılması tarixidir. Haqq-hesab tarixinin uçotu aşağıdakıları nəzərdə tutur:
-
aktivin müəssisəyə təqdim edilməsi günü onun tanınması;
aktivin müəssisə tərəfindən təqdim edilməsi günü onun tanınmasına xitam verilməsi.
|
27 №-li Milli Mühasibat Uçotu Standartı,
Daşınmaz əmlaka investisiyalar
| -
İlkin tanınma-dan sonra qiymət-ləndirmə
-
| -
Ədalətli dəyərlə uçot modeli;
| -
Ədalətli dəyərlə uçot modeli – daşınmaz əmlaka investisiyalar ədalətli dəyərlə əks etdirirlər, ədalətli dəyərin dəyişiklikləri isə Mənfəət və zərər haqqında hesabatda tanınır;
|
|
2. İnformasiyanın açıqlanması
| -
əldə edilməsinə çəkilən faktiki məsrəflərə görə uçot modeli
-
Ədalətli də-yərlə uçot modeli;
b) əldə edilməsinə çəkilən faktiki məsrəflərə görə uçot modeli
| -
əldə edilməsinə çəkilən faktiki məsrəflərə görə uçot modeli- əldə edilməsinə çəkilən faktiki məsrəflərə görə uçot modeli Əsas vəsaitlər 16№-li MHBS-da əsas metod kimi müəyyən edilib: daşınmaz əmlaka investisiyalar qalıq dəyəri ilə uçota alınırlar (yığılmış qiymətdən düşmə zərərləri çıxılmaqla). Əldə edilməsinə çəkilən faktiki məsrəflərə görə uçot modelini seçən müəssisələr daşınmaz əmlaka investisiyaların ədalətli dəyərini açıqlamalıdırlar.
-
Ədalətli dəyərlə uçot modeli- müəssisələr hesabat dövrünün əvvəlinə və hesabat düvrünün sonuna daşınmaz əmlaka investisiyaların balans dəyərini üzləşdirilməsini təqdim edirlər, aşağıdakıları qeyd etməklə:
1. obyektlərin alınmasına görə və növbəti məsrəflərin kapitallaşdırılmasına görə artımları ayrılıqda göstərməklə, daşınmaz əmlaka investisiyaların artımını;
2.biznes birləşməsi nəticəsində obyektlərin alınmasına görə daşınmaz əmlaka investisiyaların artımını;
3. çıxmaları;
4.ədalətli dəyərin təshihi nəticəsində xalis mənfəəti və ya zərəri;
5.d)xarici fəaliyyət üzrə maliyyə hesabatları güstəricilərinin çevrilməsi nəticəsində xalis məzənnə fərqlərini;
6.daşınmaz əmlaka invesyisiyaların “ehtiyatlar” və “sahibinin yerləşdiyi əmlak” kateqoriyasına və ya əksinə keçmələr;
7. digər dəyişikliklər.
ayırmalaını qiymətdən düşmə üzrə
zərərləri;
4. hesabat dövrünün əvvəlinə və hesabat düvrünün so
nuna daşınmaz əmlaka investisiyaların balans dəyərini üzləşdirilməsini;
5.daşınmaz əmlaka investisiya-ların ədalətli dəyərini.
-
əldə edilməsinə çəkilən faktiki məsrəflərə görə uçot modeli- aşağıdakı informasiyalar açıqlanır:
1.istifadə olunan amortizasiya hesablanması metodları;
2.aktivlərin faydalı istifadə müddəti və ya istifadə olunan amortizasiya normaları;
3.hesabat dövrünün əvvəlinə və sonuna ümumi balans dəyərini və yığılmış amortizasiya
|
BÖLMƏ B. TÖVSİYYƏLƏR
Dostları ilə paylaş: |
