Nazariy fizika kursi

d D
dt
239

---

Bog'lanish tenglamalarini inobatga olib, bu tenglamani quyidagi ko'ri­
nishda yozib olamiz:
7|25| » ±
Biz aksariyat hollarda garmonik o ‘zgaruvchi (E  ~ e x p (iut)) m aydon- 
larni ko'rishimizni inobatga olsak, yuqoridagi shart quyidagi k o‘rinishni 
1 
oladi:
<
1
yoki 
ui
»
0 2
-
2
)
4 7 Г 7
e
Buni m aydon kvazistatsionar b o ‘lishining ikkinchi sharti deb qabul qi­
lamiz.
3. 
M aydon ta ’sirida muhitning xossalarini ifodalovchi kattaliklar ‘ 
e, fi,
7
o'zgarm as m aydonda qanday bo'lsa, biz ko'rayotgan o'zgaruvchi 
m aydonda ham shundayligicha qolishi kerak, ya’ni bu kattaliklar may­
donning o'zgarish chastotasiga b og'liq bo'lm asligi talab qilinadi. Bu 
shartga ko'ra, m aydonning o'zgarishini aniqlavchi zaryadlarning o'rta- ' 
cha tezligi m aydonning tarqalish tezligidan yetarlicha kichik bo'lishi 
kelib chiqadi:
v
< c. 
(12.3)
Buni m aydon kvazistatsionar bo'lishining uchinchi sharti deb q a ra y m izj
Y uqorida ko'rib chiqilgan (12.1)—(12.3) shartlar bajarilganda e le k -; 
trom agnit m aydonlar kvazistatsionar deyiladi. Bunday maydonlar bi­
lan b og'liq bo'lgan toklar ham kvazistatsionar bo'ladi.
Shartlarni tarkibida toza metallar bo'lgan o'tkazgichlar uchun ba- 
holasak, infraqizil nurlargacha siljish tokini hisobga olmasa ham bo'lishi 
kelib chiqadi. 
Bunday yuqori chastotalarda maydon kvazistatsionar 
b o'ladi deb bo'lm aydi, chunki bunday chastotalarda boshqa fizik effek­
tlar nam oyon b o 'la boshlaydi.
Bunday holatga yuqori chastotali maydonlarni o'rganganim izda aniJ 
lik kiritamiz. 
Kvazistatsionarlik shartlari o'rinli b o'lgan maydonlar 
“o'zgaruvchi toklar” deb ataluvchi keng sohadagi hodisalarni qamrab 
oladi. O 'zgaruvchi toklar yoki past chastotali toklar texnikada va lab- 
oratoriyalarda keng tatbig'ini topadi. 
Bu kvazistatsionar jarayonlar 
nazariyasining o'rganishning muhimligini ko'rsatadi.
|