Noterlik dairesi A. Konu başliklari b. Öneri metinleri

2- Orman İdaresi tarafından 49 yıllığına intifa hakkı tanınan şahısların imzaladıkları taahhütnamelerin incelenmesinde; toplam (1.997.240 TL
... sayılıda; 49 sene için her yıl 40.760'şar TL ve ayrıca bir defaya mahsus 72.000 TL ağaçlandırma bedeli ve 49.489 TL fon karşılığı ödenmesi, tek imza ile taahhüt edilince toplam 40.760x49=1.997.240 liralık matrah itibariyle 14.979.30 TL yerine 13.353,30 TL eksiğiyle 1.626 TL damga vergisi,
... sayılıda da, 49 yıl için her sene 84.000 TL ödenmesi yanında, bir kereye mahsus 109.200 TL ağaçlandırma karşılığı ile 72.021 TL fon bedeli tediyesi taahhüt olunmasına rağmen, 84.000x49= 4.116.000 liralık matrah itibariyle 30.870 TL yerine 29.544 TL eksiğiyle 1.326 TL damga vergisi bedeli,
Alındığı hesaplanmıştır.
Söz konusu taahhütnamenin muhtevasından da anlaşılacağı üzere, işlem intifa hakkı tesisi karşılığı taahhüt, kira değil bir borç yüklenimi olduğu için binde 7,5 (binde 9,48) oranında damga vergisine tabi bulunduğundan, işlemlerin hukukî mahiyetlerinin daha dikkatli bir şekilde tavsifi ile vergi zıyaına neden olunmaması,
59- İPOTEK
İpotek Taahhüdü: Hukukî Geçerlilik - Harç ve Damga Vergisi - Kredi Değeri - İpotek Değeri


1- ... sayılı borç senetlerinde, borcun teminatını teşkil etmek üzere kabul edilen daha büyük miktardaki gayrimenkulün ipotek taahhüdü üzerinden harç ve damga vergisi alındığı müşahede edilmiştir.
TNB'nin 1988/10 sayılı genelgelerinde açıklanan, Maliye Bakanlığı GGM'nin 21/9/1971 gün ve 2101103/861-58179 sayı ile 4/2/1988 tarih ve DMG:2101103-861/07307 sayılı Mütalâaları'nda da açıkça belirtildiği üzere, bahis konusu iş kâğıtlarında taahhüt edilen ipotek işlemi, sözleşmenin imzası ile değil, Medenî Kanunu'nun 856. maddesine göre tapu siciline kayıt ile tekemmül ve hüküm ifade edebileceğinden, bilahare tapu idaresinde tanzim edilecek evrakın mahiyetine göre orada harç ve damga vergisine tabi tutulacağı cihetle, bu gibi işlerde alınan kredi veya taahhüt miktarı üzerinden harç ve damga vergisi tahakkuk ve tahsil edilmesi icabettiğinin hatırdan çıkarılmaması ve gayrimenkul ipoteği taahhüdüne esas olacak miktarın harç ve damga vergisi matrahı olarak nazara alınmaması, yapılışı itibariyle hukukî geçerlilik taşımayan işlemlerin harç ve vergi mevzuu yapılamayacağının bilinmesi,

60- İSTİFA

İstifa: Sendikadan İstifa - Kimliği Belirleme - Nüfus Kaydını Görme
1- İşçilerin mensup bulundukları sendikalardan çekilmeleri ile ilgili olarak, muhatap sendika ve sair kanuni mercilere tebliğ olunmak üzere onaylanan istifanamelerin, çoğunlukla bu kişilerin kimliğini kanıtlayan resmi mercilerden verilmiş belgelerin görüldüğüne dair gereken meşruhatı ihtiva etmeksizin tekemmül ettirildikleri tespit olunmuştur.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 12/07/1972 tarih ve 1066-1/3-5921 sayılı Mütalâa'ları ile Bakanlığın 16/9/1972 tarih ve 9/69-29820 sayılı Tebliğ'lerinde de açıklandığı üzere, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 25. maddesi ile Noterlik Kanunu Yönetmeliği'nin 90. maddesi hükümlerine göre, çekilme bildiriminin noter huzurunda, münferiden kimliğin tespiti ve istifa edecek kişinin imzasının tasdiki ile tekemmül edeceğinin bilinmesi,

61- İŞ AKDİ

İş Akdi: Damga Vergisi Alma
1- ... sayılı, aylığı 2.000.000 liradan, iki yıl süreli olarak yapılan, iki imzalı iş akdinden muaf olmadığı gerekçesiyle damga vergisi bedeli alındığı görülmüştür.
4857 sayılı İş Kanunu'nun 8/2. maddesi gereğince, süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılmasının zorunlu olduğu ve bunların da her türlü harç ve vergiden muaf bulunduğunun hüküm altına aldığının bilinmesi,
İş Akdi: Emeğini Tahsis Etmeden İş Yapma - Eser Sözleşmesi
2- … sayılıda, (SK) isimli şahsın, kendi işini devam ettirerek belediyeye ait araçların tamirat, bakım ve yedek parça değiştirilmesi gibi işlerini yapması konusundaki eser sözleşmesi nedeniyle, bunun bir iş akdi olduğu gerekçesiyle hiçbir harç ve damga vergisi karşılığı alınmadığı,
... yevmiye sayılarda da benzer şekilde hareket edildiği,
Görülmüş, bunlardaki harç ve damga vergisi noksanlıkları birlikte hesaplanıp ikmal ettirilmiştir.
İş akdi, işçi sayılan kimsenin fikri veya bedeni emeğini, işverene tümü ile tahsis etmesi olduğundan, bunun dışında mütalâa edilmesi gereken emek ve maharete dayalı (eser sözleşmelerinin), bu kapsamda bulunmadıklarından harç ve damga vergisi konusu yapılması icabettiğinin hatırdan çıkarılmaması,
Hizmet Akdi, (Harç ve Damgadan Muaf Olduğu) İşveren İle Personeli Arasında Yapılan Mesul Müdürlük Sözleşmelerinin Harç ve Damga Vergisine Tabi Tutulduğu
3- 1999/ 3309, 33791, 33838 yevmiye sayılılarda olduğu gibi; bir kısım işveren ile personeli arasında yapılan mesul müdürlük sözleşmelerinin harç ve damga vergisine tabi tutulduğu müşahede edilmiştir.
Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü'nün 13/09/1996 tarih ve 42983 sayılı görüşlerinde açıklandığı üzere; 4857 sayılı İş Kanununun 2. maddesine göre, bir hizmet ektine dayanılarak her hangi bir ücret karşılığında çalışan kişinin işçi, çalıştıran gerçek ya da tüzel kişinin işveren ve işin yapılacağı yerin de iş yeri diye tanımlanacağı hükme bağlandığı gibi 8/2. maddede de süresi bir yıl ya da daha uzun süreli hizmet akitlerinin yazılı olarak yapılmalarının zorunlu bulunduğu ve anılan akitlerin damga vergisi ile her türlü resim ve harçtan muaf tutulduğu nazara alınarak bundan böyle, hizmet akitlerinden harç ve damga vergisi alınmaması,
İş Yapma Taahhüdü: İş Akdi - Harç ve Damga Vergisi
4- İleride müteahhidin ihaleyi alması halinde, bazı işlerini, ayda belirli bir bedelle yapmayı taahhüt eden teknik eleman taahhütnamelerinin, iş akdinin bir parçası sayılarak harç ve damga vergisine tabi tutulmadığı belirlenmiş, eksiklik tamamlattırılmıştır.
İş akdi, işçi ile işveren arasında, yapılan bir sözleşme olup, teknik eleman taahhütnamesi ile müteahhit olan şahıs işveren, teknik eleman da işçi haline gelmediği gibi; bu işlemin işi ihaleye çıkaran kuruluş lehine düzenlendiği, amacın ihale konusu hizmetin yapılacağının üçüncü şahsa belli edilmek istendiği göz önünde tutularak, iş akdinin bir parçası sayılamayacak bu nevi işlemler nedeniyle harç ve damga vergisi tahsili,
İş Kâğıdı: Cilbende Konulmayan
5- ... yevmiye sayılı iş kâğıtlarının cilbentteki yerinde bulunmadığı görülmüş, ilgili hakkında düzenlenen zabıt Cumhuriyet başsavcılığına teslim edilmiştir.
Yapılan işlemlerin Noterlikte kalan örneklerinin mutlaka sırasına konulması, sorumluluğu gerektiren benzeri hareketlerden kesinlikle çekinilmesi, söz konusu iş kâğıtlarının bulunması, bulunamazsa, ilgililerinden asıl veya nüshalarının temini ve bir tutanakla gereğinin ifası,
İş Kâğıdı: Matbu Kâğıtlar - Noterin Değişmesi
6- Önceki noter tarafından matbu olarak hazırlatılmış imza beyannamelerinin kullanılmaya devam edildiği, zaman zaman da yeni noterin isminin bunların üzerine eskisi çizilip yazılmadığı, diğer bir kısım hatalı karalamalar karşısında iş kâğıdını ibraz edenler açısından muhatapları üzerinde tereddüt yaratacak bir durum ortaya çıkmasına neden olunduğu gözlemlenmiştir.
Noterlik işlemleri, bunlara dayanarak iş yaptırmak isteyen kişilere ellerindeki belge sebebiyle tereddütsüz güvenilmesini gerektirdiği gibi, müesseseye olan itimadın sarsılmaması bakımından söz konusu uygulamaya son verilmesi, geçmiş noter döneminden kalan matbu iş kâğıtlarının kullanılmaması,
İş Kâğıdı Yazımı: İlgili İsteğinin Elle İşlem Arkasına Yazdırılması - Başkasını Tevkil, Teşvik Yetkisini Elle Yazdırma
7- İş kâğıtlarının kaleme alınması sırasında gerekli özenin gösterilmediği,
Örneğin;
... sayılıda, iki şahıs birlikte düzenleme vekâletname tanzim ettirip, işlem imzalatıldıktan sonra, kendilerinin ek isteklerinin olması sebebiyle, iş kâğıdının arkasına kendilerine, arzularına ve ek yetkilere ait ibarelerin yazdırılıp o bölümün de imzalattırıldığı,
... sayılı vekâletnameye asilin elle eklediği başkasını tevkil ve teşvik yetkisinin, yalnızca kendisine imzalatıldığı,
Çıkma niteliğindeki bu kayıtların ayrıca noter tarafından imzalanmadığı,
Belirlenmiştir.
İş kâğıtları kaleme alınmadan iş sahiplerinin gerçek arzularının neler olduğunun eksiksiz belirlenmesi, gerekli ihtimallere göre kendilerinden soru sorulup olayın aydınlatılması suretiyle benzeri şekilde çıkmalar yapmaya mecbur kalınmaması, zorunlu olarak kaleme alınanların da daktilo ile yazılıp ilgililerle birlikte noter tarafından da imzalanması, konuyu düzenleyen Noterlik Kanunu'nun 81. maddesine titizlikle uyulması,

62- İŞLEM TEKRARI
İşlem Tekrarı: Evvelce Bir Kiracı İle İmzalanan İhalenin Daha Sonra Diğer Kiracıların Katılımı ile Birlikte Yeniden İmzalanması - Sonraki İşlemi "Örnek" Sayma - Harç
1- İzmir Belediyesinin evvelce kiraya verdiği gayrimenkul için, kiracılar sadece bir şahsın katılması nedeniyle yeniden ayrı yevmiye numarası altında düzenlenen 1.150.000 TL muhtevalı, mal sahibi ve kiracı sıfatı ile hareket edenlere ait 4 imzayı taşıyan ... sayılı kira mukavelesinde, harcın 3 imza süresinden 1.725 TL olarak hesaplandığı, buna rağmen işlemin "örnek" kabul edilmesi suretiyle de bir TL damga vergisine tabi tutulduğu görülmüş, eksiklikler ikmal ettirilmiştir.
Muamele, kiracılara katılan bir âkidin yeni irade beyanında bulunması, düzenleyenden başka tarafların imzalarını da ihtiva etmesi, ayrı tarihte yapılıp değişik yevmiye numarası alması dolayısıyla "örnek" kabul edilemeyeceğinden, "asla" göre tahakkuk yapılması gerekeceğinin emsali işlemlerde göz önünde bulundurulması,

63- İZALE-İ ŞUYU

İzale-i Şüyu Alacağını Haricen Alma: İbraname - Damga Vergisi
1- ... sayılı işlemde, 5 mirasçının izale-i şüyu konusu malın ihalesi sonunda oluşan alacaklarını, ihale alıcısından haricen aldıklarına dair 39.000.000 TL toplam değerli ibranamenin, damga vergisine tabi tutulmadığı görülmüş, 195.000 liralık eksiklik tamamlattırılmıştır.
Maliye Bakanlığı GGM'nin 10/03/1987 tarih ve 2101104-1780/19934 sayılı Mütalâa'larında da açıklandığı veçhile, satış bedelinin kısmen de olsa verilen süre içinde izale-i şüyu satış memurluğuna yatırılmamasının zorunlu olarak ve re'sen ihalenin feshini gerektirdiği, haricen parayı alanın, bunu aldığını beyan edip, yazılan ibranameyi imza eden hissedarın hukukî külfeti ile parayı memur aracılığıyla alan hissedarın hareketi arasındaki farkın kanuna karşı hileyi oluşturabileceği göz önünde tutularak, bu gibi durumlarda Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun IV/I-h bendi gereğince "kişiler tarafından belli parayı ihtiva eden resmî dairelere verilen ... ibra senedi" olarak, hissedarın kendisine ödenen tutardan (% 07.5) nispî damga vergisi alınmasının unutulmaması.

64- KANUNİ MÜŞAVİR

Kanuni Müşavir: İdare Müşaviri - İşlemdeki İmza Sayısı
1- Kendisine kanunî müşavir tayin edilen şahıs ile birlikte, müşavirin de işlemi imzalaması üzerine, tek alıcı ile yapılan alım satım sözleşmesinde, imzanın iki yerine üç sayıldığı ve harcın da buna göre tahakkuk ettirildiği, dolayısıyla fazla noter ücreti alındığı belirlenmiştir.
Medenî Kanun'un 429. maddesi uyarınca tayin edilecek kanuni müşavir, korunacak kimsenin vasisi veya temsilcisi değildir. Müşavir, yapılacak işlemlerde yardımcı olmak üzere oy (iştirak) müşaviri olarak atanmışsa, onun işlem sırasında veyahut ta daha sonra olur vermesi yeterlidir, malların idaresi için atanan müşavirin yetkisi daha geniş olmakla birlikte, onun varlığı, kendisine kanuni müşavir tayin edilen şahsı ehliyeti sınırlı kişi haline getirmez. Açıklanan nedenlerle, müşavirin işleme katılması, taraflar arasında kurulan hukukî münasebete muvafakat etmek niteliğinde olup, (muvafakatname) yapılan (asıl işlem) ile birlikte bir araya geldiğinde, Harçlar Kanunu'nun 46. maddesi anlamında, bir biri ile ilgili işlem oluşturduğundan, bunların ayrı ayrı harçlarının hesaplanıp, yalnızca en büyük olanın alınması ile yetinilmesi icabettiğinin,
Bir biri ile ilgili bile olsa, ayrı hukukî muamele sebebiyle atılan imzaların, asıl işlemin taraflarına ait imza ile toplanamayacağının,
Uygulamada gözden uzak tutulmaması,
Kanuni Müşavir: Yapabileceği İşler - Kendisine Kanuni Müşavir Atananlar
2- Özel ehliyet durumu nedeniyle, kendisine kanuni müşavir tayin edilen (DB)'nin sahip olduğu otomobilin satışı ile ilgili işlemin, satıcı tarafta yalnızca müşavirin katılması ve işleme imza atması ile gerçekleştirildiği ve resmileştirildiği anlaşılmıştır.
Medenî Kanun'un 429. maddesi uyarınca, zihni gelişim, anlama, kavrama, deneyimsizlik, irade yetersizliği gibi sebeplerle kişilik veya mal varlığına ilişkin işlerini tek başına yapma yeteneğine sahip olmayan ancak, vesayet altına alınacak derecede temyiz kudretini kaybetmemiş olan reşit kişilere, yararlarını koruyabilmek için kanuni müşavir (danışman) atanabilir. Bir kimseye kanuni müşavir atanması, onun medeni haklarını kullanma ehliyetini ortadan kaldırmaz, Onun reşit ve mümeyyiz olma ve dolayısıyla işlerini bizzat yapma ehliyeti devam eder. Kanuni müşavir, ister oy ve görüşe katılma, isterse idare (yönetim) amacıyla veyahut ta her ikisini gerçekleştirmek üzere atansın, asilin yerine geçerek, bizzat onun ad ve hesabına işlem yapma hakkına sahip olmadığından, başkalarının kanuni temsilcisi durumunda bulunmayan kanunu müşavirin taraf olarak işleme katılmasının yeterli sayılamayacağının, kendisine kanuni müşavir atanan kimsenin de işlemi imzalaması icabettiğinin bilinmesi, Yargıtay 2. HD'nin 23/03/1994 gün ve 2054/2859 sayılı İçtihadının da bunu doğruladığının unutulmaması,

65- KAT MÜLKİYETİ
Kat Mülkiyeti: Bağımsız Bölüm Listesi - Harç Ve Damga Vergisi
1- Kat malikleri arasında tanzim edilen bağımsız bölüm listesine ait işlemin imzalarının tasdiki nedeniyle maktu harç ve damga vergisi alındığı görülmüştür.
634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 12/d. maddesi uyarınca düzenlenen bağımsız bölümleri gösterir listelerdeki imzaların tasdikinden, mülkiyetin başkasına devrini ihtiva etmedikçe, harç ve vergi alınmaması, bu konudaki Yasa'nın 55. maddesinin titizlikle uygulanması,

66- KAT KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİ

Arsa Sahibine Ödenecek Kira Yardımı - İkinci Değerin Kira Sözleşmesi Olarak Nitelenmesi - Damga Vergisi Oranı
1- 2982 sayılı Yasa'dan yararlanmak istemeyen kat karşılığı inşaat yapılması ile ilgili mukavelelerin incelenmesinde, taraflarca gösterilen arsa bedeli dışında, müteahhidin inşaat yapılacak yerdeki binadan çıkmak durumunda kalan gayrimenkul sahiplerine ayrıca yapım süresince kira bedeli de ödeyeceği kabul edildiği halde, sırf kiraya ait taahhüdün kira akdi sayılması suretiyle, bu meblağdan %1,5 nispetinde damga vergisi alındığı saptanmış, ... yevmiye numaralı muamelelerdeki eksikliklerin ikmali sağlanmıştır.

Kira akdi, belirli bir bedel karşılığında, gayrimenkul veya menkul bir malın kullanma hakkının kiralayana devrinden ibaret olup, söz konusu sözleşmeler nedeniyle, inşaatı yapanın kendisine ait bir meskeni diğer akide belirli bir ücret gösterip, bunu mahsup ederek tahsisi durumu hariç evsiz kalan mal sahiplerine bir mesken kiralamaları konusunda nakden yardımda bulunmayı vaadetmesi, bu mahiyette sayılamayacağı ve bu hali ile sıradan bir taahhütname olduğu için, bu konudaki yüklenimlerin de 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun I/A-1 maddesi uyarınca % 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulması icabettiğinin unutulmaması,
Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi: Arsa Bedeli - Kira Yardımı-Birbiri ile İlgili İş Sayma - Harç ve Damga Vergisi
2- Kat karşılığı inşaat yapılması ile ilgili mukavelelerin incelenmesinde, taraflarca gösterilen arsa bedeli dışında, müteahhidin inşaat yapılacak yerdeki binadan çıkmak durumunda kalan gayrimenkul sahiplerine, ayrıca yapım süresince kira bedeli de ödeyeceği kabul edildiği halde, bu meblağın hesaba katılmadığı, bunların birbiri ile ilgili iş sayıldığı,
Örneğin;

... yevmiye sayılı 3 imzalı muamelede, 22.500.000 TL değerli arsa üzerine 20 ay süre içinde apartman inşası hususunda anlaşıldığı sıra, yapımcının bu müddet içinde her ay 50.000 TL toplam olarak 1.000.000 TL da kira yardımı yapması konusunda mutabık kalındığı halde, 63.450 TL yerine 2.700 TL eksiğiyle 60.750 TL harç, 176.250 TL yerine 7.500 TL eksiğiyle 168.750 TL damga vergisi,

... yevmiye numaralı, üç imzalı sözleşme ile 8.000.000 TL değerli, üzerinde eski bir ev bulunan taşınmaza, müteahhitçe apartman yapılırken, 21 ay müddet boyunca mal sahiplerine ayda 100.000 TL kira bedeli verilmesi kabul olunmasına rağmen 27.270 TL yerine 5.670 TL eksiğiyle 21.600 TL harç, 75.750 TL yerine 15.750 TL eksiğiyle 60.000 TL damga vergisi,
Alındığı görülmüş, birlikte hesaplanan noksanlıklar için gereği ifa ettirilmiştir.

İnşaat mukavele değeri ile binanın yapımı sırasında müteahhitçe verilecek kira yardımı sebebiyle taahhüt edilen yüklenim arasında birbirinin yerine geçmek ve Harçlar Kanunu'nun 46 ve Damga Vergisi Yasası'nın 6. maddesindeki anlamda birbiri ile ilgili olmak gibi bir durum olmadığından, bunların mukayesesi suretiyle harç ve vergi alınamayacağının, her iki işlem ve bunların konusu vergi matrahları ayrıca harçlandırılıp, vergilendirilerek, hepsinin toplanması gerektiğinin bilinmesi,

(Not: Matrahın belirlenmesine ilişkin 2006/31 sayılı Genelgeye dikkat edilmelidir.)
Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi: Alınacak Daire (Arsa Payı) Bedeli - Ayrıca Nakit Para Verme - Kira Yardımı
3- Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin tetkikinde;
... sıra sayılı işlemde, taraflarca arsa değeri 1.000.000 TL olan yere müteahhitler (MAY) ile (SK) tarafından yapılacak apartmandan, mülk sahibi (AKK)'ya üç daire verileceği, ayrıca muhtelif tarihlerde aşamalı biçimde 500.000 liranın da nakden ödeneceği kabul olunduğu halde, yalnız arsa bedeli esas alınarak 3 imza itibariyle asıl için, 4.050 TL yerine 2.700 TL harç, 11.250 TL yerine 7.500 lira damga vergisi hesaplanıp alındığı,

... numaralı da 4 arazi malikinden (AE)'ye 4.050.000 liralık taşınmaz üzerine inşa olunacak dairelerden bir bölümü ile birlikte 4.000.000 liranın da para olarak tediyesi yanında, yapım işinin devam edeceği 16 ay boyunca İzmir'de adresi verilen bir meskenin tahsis olunacağı ve buna ilaveten geçinmesi için ayda 20.000 TL ödeneceği belirtilmesine rağmen, sırf 8.050.000 liranın matrah olarak kabul olunduğu, 5 imza itibariyle 36.225 TL harç, 60.375 TL damga vergisi bedeli alındığı, …..Bakım giderinin (16X20.000.-=320.000 liranın) vergi değerine katılmadığı saptanmış, iş kâğıdında zikri geçen rakamlara göre eksik olan 1.440 TL harç ile 2.400 TL damga vergisi alındığı,

Saptanmış, ilk muameledeki noksanlıklarla birlikte tamamlattırılmıştır.
Harçlar Kanunu'nun 38/2. maddesinde gösterilen, pey akçesi, zamanı rücu, ücret tevkifi, cezaî şart gibi bir akdin müeyyidesi kabilinden olan taahhütler hariç, söz konusu durumlarda olduğu gibi asıl akdin ya da yüklenimin konusunu oluşturan değerlerin; muhtelif bölüm ve parçalardan ve sebeplerden meydana gelmesi halinde, bunların toplanması suretiyle mukavele veya taahhüt harç ve vergi matrahının saptanması,
Yine Harçlar Kanunu'nun 42. maddesi mucibince, menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavelede, senet ve kâğıtlarda değer gösterilmesi mecburi olduğundan,
Taraflar arasında kurulan sözleşme ile akdin ana unsurlarını oluşturan birden fazla değerlerin toplanması suretiyle (mukavele konusunun) ortaya çıkarılması icabettiğinden cezaî şart, pey akçesi, zamanı rücu, ücret tevkifi gibi akdin müeyyidesi kabilinden olanlar hariç diğer edim karşılıklarının bir araya getirilmesi sonucu oluşacak rakama göre harç ve damga vergisi alınması,
3- Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin tetkikinde;
... sıra sayılı, taraf olan 2 kişi ile birlikte bir müteselsil kefilin de imzaladığı, taraflarca arsa değeri 100.000,00 TL olan taşınmaza müteahhitler (MAY) ile (SK) tarafından yapılacak apartmandan, mülk sahibi (AKK)'ya üç daire verileceği, ayrıca muhtelif tarihlerde aşamalı biçimde 500.000 liranın da nakden ödeneceği kabul olunduğu halde, yalnız arsa bedeli esas alınarak 3 imza itibariyle asıl için, 4.050 TL yerine 2.700 TL harç alındığı,
... numaralı da 4 arazi malikinden (AE)'ye 4.050.000 liralık taşınmaz üzerine inşa olunacak dairelerden bir bölümü ile birlikte 4.000.000 liranın da para olarak tediyesi yanında, yapım işinin devam edeceği 16 ay boyunca İzmir'de adresi verilen bir meskenin tahsis olunacağı ve buna ilaveten geçinmesi için ayda 20.000 TL ödeneceği belirtilmesine rağmen, sırf 8.050.000 liranın matrah olarak kabul olunduğu, 5 imza itibariyle 36.225 TL harç, alındığı, …. bakım giderinin (16X20.000.-=320.000 liranın) vergi değerine katılmadığı saptanmış, iş kâğıdında belirtilen rakamlara göre eksik olan 1.440 TL harç,
Saptanmış, ilk muameledeki noksanlıklarla birlikte tamamlattırılmıştır.
Harçlar Kanunu'nun 38/2. maddesinde gösterilen, pey akçesi, zamanı rücu, ücret tevkifi, cezaî şart gibi bir akdin müeyyidesi kabilinden olan taahhütler hariç, söz konusu durumlarda olduğu gibi asıl akdin ya da yüklenimin konusunu oluşturan değerlerin; muhtelif bölüm ve parçalardan ve sebeplerden meydana gelmesi halinde, bunların toplanması suretiyle mukavele veya taahhüt harç ve vergi matrahının saptanması,
TNB'nin 2017/5 sayılı Genelgesinde de açıklandığı üzere, 13/03/2017 tarihli 2017/9973 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile; Kat karşılığı veya hasılat paylaşımlı inşaat, bunlarla ilgili alt müteahhitlik, danışmanlık ve yapı denetim sözleşmelerinde damga vergisi alınmayacağının belirtilmesi karşısında, bu sözleşmelerde yer alan kefalet, teminat ve üçüncü şahısların garantisinin olması hali hariç bu işlemlerden damga vergisinin alınmayacağının göz ardı edilmemesi,
Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi: Arsa Değeri ve Vergi Borcunu Ödemede Yardımcı Olma Taahhüdü - Kira Yardımı
4- Zaman zaman işlemler birden çok değeri muhtevi bulunduğu halde, bunların bir bölümünün nazara alınmadığı,
Örneğin;

... yevmiye sayılı kat karşılığı inşaat sözleşmesinde, üzerine bina yapılacak arsanın değeri (1.200.000 TL) olarak kabul edilip, mukaveleye (2.500.000 TL) cezaî şart konurken, taraflardan yapımcının akdin 6. maddesi inşaat bitip, iskân ruhsatı alınacağı zaman emlak sahibine ayrıca Emlak Alım Vergisine katkıda bulunmak üzere 500.000 TL vermeyi de taahhüt ettiği göz önünde tutulmadan, yalnız ilk değer üzerinden harç tahakkuk yapıldığı, böylece (2) imza itibariyle (900 TL) harç eksikliğine neden olunduğu,

... yevmiye sayılı, (600.000 TL) değerli, aynî nitelikteki mukavelede, müteahhit, apartmanın yapılacağı arazi üzerindeki eski binada oturduğu için orayı boşaltmak durumunda kalan arsa sahibi için yapım süresi olan 24 ay müddetle ayrıca muntazaman (10.000.-er TL) kira yardımı vermeyi kabul ettiği iş kâğıdına yazılmasına rağmen, (3) imza itibariyle (840.000 TL) toplam değer matrah alınarak (2.268 TL) harç, buna nazaran da damga vergisi (6.300 TL) tahakkuk ettirilmesi icap ederken, (4.680 TL) harç, (4.500 TL) damga karşılığı alındığı,

Anlaşılmış, belirtilen işlemlerdeki noksanlıklar denetim sırasında tamamlattırılmıştır.

İşlemlerin muhtevalarının iyi bir şekilde okunması, eğer taraflara yükletilen mükellefiyetler birden çok unsurdan oluşuyorsa, bunların toplamının alınması,
Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde, arsa değeri yanında, müteahhidin, arsa sahibine kendisine düşen işleri yapabilmek için parasal yardımda bulunmayı vaad etmesinin veya sözleşme sırasında kira yardımında bulunmasının birer ek yüklenim ve değer oluştuğunun bilinmesi,
Ancak asıl yükümlülüğün dışında kalan cezaî şart, pey akçesi, zamanı rücu gibi değerler için 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 38/2 ve 488 sayılı Damga Vergisi Yasası'nın 6. maddelerinin göz önünde bulundurulması,