Nur təFSİRİ

Bildirişlər 
 
1. İnsan Allaha doğru hərəkətdədir.
2
2. İnsan Allaha doğru hərəkətdə saysız problemlərlə üzləşir. 
3. Allah tarix boyu cəmiyyətlərdə sabit qanunlar müəyyənləşdirib. Bu qanunlara 
hamı tabedir. Onları nə dayandırmaq, nə də təxirə salmaq mümkündür. 
4. İnsanın təlaşlarının sonu Allaha qovuşmaqdır. 
5. İnsanın dünyadakı əməlləri qeydə alınır və qiyamətdə yazılı şəkildə təqdim edilir.
1
“Təfsiri-nurus-səqəleyn” 
2
“Bəqərə”, 156 

---

222 
6. Qiyamətdə insanlarla müxtəlif şəkillərlə sorğu aparılır. Xeyir əməl sahiblərinin 
hesabı yüngüldür.
1
7. Dünyadakı şadlıqlar sizi qürrələndirməsin. Axirətin daimi şadlığı barədə düşünün. 
(Əgər bu gün ilahi əmrlərə xatir bəzi ləzzətlərdən imtina etsək, cihad və təhsilə görə 
ailədən uzaqlaşsaq, axirətdə bunun əvəzini alasıyıq.) 
8. Qiyamətin əvvəlində insanlar bir-birindən qaçsalar da
2
, yüngül hesab və behiştə 
girişdən sonra öz ailələrinə doğru hərəkət edərlər. 
Ayə 16, 17, 18, 19, 20, 21: 
نَع ااقَبَط نُبَك ْرَتَل﴿﴾َقَس تا اَذِإ ِرَمَقْلا َو﴿﴾َقَس َو اَم َو ِلْی للا َو﴿﴾ِقَف شلاِب ُمِسْقُأ َلاَف﴿
 
﴾ َنوُدُجْسَی َلً ُنآ ْرُقْلا ُمِهْیَلَع َئ ِرُق اَذِإ َو﴿﴾َنوُنِمْؤُی َلً ْمُهَل اَمَف﴿﴾ٍقَبَط
 
“An içirəm şəfəqə; and içirəm gecəyə və onun ağuşa aldıqlarına; and içirəm 
bədrlənən aya; siz daim haldan hala düşürsünüz; onlara nə olub ki iman 
gətirmirlər? Quran onlara oxunan zaman səcdə qılmırlar.” 
 
Nöqtələr 
 
◘“Yəhur” sözü “hur” sözündəndir. Bu söz qayıdış mənasını bildirir. Nəzərdə tutulan 
qiyamət günü axirət həyatına qayıdışdır. 
◘“Təbəq” sözü tətbiq mənasını ifadə edir. İki şey, iki halın üst-üstə düşməsi bu sözlə 
ifadə edilir. Çünki insan ruhu həmin hala uyğunlaşır. Yəni insanlar bir miniyə süvar 
olmuş tək müəyyən hala düşüb məqsədə doğru hərəkət edər.
3
◘Qürub astanasında qızartı görünür. Sonra gecənin qaranlığı onu bürüyür. Daha 
sonra ayın işığı bu qaranlığı yarır. Bu vəziyyətlər bir-birini əvəz edir. İnsanlar da ardıcıl 
olaraq təkamül yolunda haldan-hala düşür. 
◘“Lətərkəbunnə təbəqən ən təbəq” ayəsində həyatın müxtəlif mərhələlərinə işarə 
olunur. İnsan Allaha doğru hərəkətində bu mərhələləri adlayır. Bu dünya, bərzəx və 
axirət həyatıdır.
4
Olsun ki, həmin ayədə hazırkı talelərin keçmiş qövmlərin talelərinə uyğunluğuna 
işarə edilmişdir. Yəni onlar kimi inkar etsəniz, həlak olarsınız, onlar kimi iman gətirsəniz 
qurtularsınız. Bu məna hədislərdə də təsdiqlənir. 
◘21-ci ayədə səcdə məsələsinə toxunularkən insanların təvazö, təsdiq və imanı 
nəzərdə tutulmuşdur. Əks təqdirdə hər ayə oxunanda səcdə etmək lazım gələrdi.