O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi d. R. Abdikarimova, G. M. Bekimbetova ko‘chmas mulkni baholash

Taklif – bu ma’lum narx bo‘yicha mavjud bo‘lgan tovarlar soni.
Talab – ma’lum narx bo‘yicha sotib olinadigan tovarlar va xizmatlar
sonini aniqlaydigan asosiy iqtisodiy tushuncha.
Tavakkal – beqarorlik yoki o‘zgaruvchanlik; ko‘chmas mulk
sarmoyadori kutilgan daromadlarni olmasligi ehtimoli; shuningdek –
zararlar ehtimoli.
Tavakkal qo‘yilmasi – kapitalni jalb etish uchun zarur bo‘lgan
investitsiyalar uchun daromadlar qo‘yilmasi; tavakkal darajasiga muvofiq
hisoblanadigan sof daromad qo‘yilmasi.
To‘g‘ridan to‘g‘ri umumiy kapitallashtirish – daromadni
kapitallashtirish usuli. Bu usulga ko‘ra solishtiriluvchi obyektlar tahlili
va bu obyektlardan kelgan daromadlarni ularning sotilish narxlari bilan
qiyoslash natijasida olingan koeffitsiyent, sof muomala daromadiga
bo‘linadi.
To‘g‘ri chiziqli kapitallashtirish – kapitalning to‘g‘ri chiziqli qaytishi
me’yorini, foizning qo‘yilmasiga qo‘shilishi orqali ko‘chmas mulk uchun
kapitallashtirish koeffitsiyentini hisoblash usuli.
To‘g‘ridan to‘g‘ri xarajatlar – loyihaning jismoniy amalga oshirilishi
bilan bevosita bog‘liq bo‘lgan xarajatlar.
Teng annuitet – davriy teng kirimlar yoki to‘lovlar seriyasi.
Titul – ko‘chmas mulk uchun qonuniy huquqni tasdiqlovchi hujjat.
To‘plangan yemirilish – baholashda – bu mulkning haqiqiy qiymati
takror ishlab chiqarishning to‘la qiymatidan kamroq bo‘lib borishiga olib
keluvchi istalgan foydalilikning yo‘qolishi.
To‘plangan foiz – kelib tushgan, ammo to‘lanmagan foiz (daromadlar).

---

---

198
Ulushli baholash – butun mulkdagi faqat bir tarkibiy qismni yoki

huquqiy manfaatni baholash. Masalan, fazo bo‘shlig‘i, yer sathi va yerosti
huquqlarini alohida baholash.
Umuman mulk uchun qoldiq texnikasi – daromadli yondashuvning
bir turi bo‘lib, unga ko‘ra bashorat qilingan daromadlarning joriy qiymatini
va bashorat qilingan qayta sotishdan tushgan pulning joriy qiymatini bir-
biriga qo‘shish orqali mulkning joriy qiymati baholanadi.
Xaridor bozori – xaridorlar juda foydali shartlar va narxlarga
erisha oladigan bozor. Odatda, bunga umumiy iqtisodiy vaziyat yoki
muvofiq mintaqada yerdan foydalanish takliflarining ko‘pligi sabab
bo‘ladi.
Xarajatli usul – buning asosida o‘rindoshlik tamoyili yotadi. Unga
ko‘ra sarmoyador imorat uchun tegishli maydonni olish va vazifasi hamda
sifatiga ko‘ra turdosh obyektni ortiqcha uzluksiz qurilishiga ketadigan
summadan ortiqroq mablag‘ni ko‘chmas mulk obyekti uchun to‘lamaydi.