O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat pedagogika universiteti huzuridagi pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish tarmoq markazi

O`qituvchi faoliyati
O`quvchi faoliyati
turli topshiriqlar muammoli asosida holat yaratish; muammoni hal etishga oid farazlarni aytishni taklif etish; farazlardan mosini muammoni bajarishga tatbiq etish, so’rash; xulosalar chiqarishga ko`maklashish; chiqarilgan xulosalarni amaliyotga tatbiq etish yo`llarini ko`rsatish	muammoli holatda ishtirok etish va muammoni qabul qilish; farazlarni aytish; tanlangan farazni muammoni bajarilishiga tatbiq etish; xulosalar chiqarish; xulosalarni amaliyotga tadbiq etish.

Muammoli izlanish metodlari ham Oliy tajribasida sof holda qo`llanilmaydi. Muammolarni qo`yish, ularni izohlashda suhbat, hikoyadan ham foydalaniladi. Shuningdek, ma`ruza o`qib turgan paytda turli o`quv topshiriqlari, muammolar ham hal yetiladi. Ko`rgazmali qurollar vositasida bolalarga yeksperimental (sinov) topshiriqlar beriladi. Ana shularga ko`ra muammoli-izlanish metodlarining quyidagi turlari farqlanadi.
Muammoli hikoya o`rganilayotgan mavzu doirasida hikoya boshida, hikoya davomida, hikoya oxirida bolalar oldiga muammolar qo`yib, ularning mavzuga qiziqishlarini oshirish yo`lidir.
Muammoli ma`ruza: ma`ruzadan oldin o`quvchilarni mavzuga qiziqtirish maqsadida yoki ma`ruza oxirida o`quvchilar oldiga muammolar qo`yish yo`li bilan ta`lim maqsadiga yerishishdir.
4.Didaktik o`yin metodi. Keyingi yillarda ilg’or o`qituvchilar tajribasida didaktik o`yinlardan ta`lim metodlari sifatida foydalanish odat tusini olib bormoqda. Didaktik o`yinlarning samaradorligi shundaki, ular vositasida o`quv-tarbiya ishlari hayotga yaqinlashtiriladi, shuningdek, ularning har birida bilimlarni og’zaki bayon etish, ko`rgazmali, amaliy metodlarning yelementlari qo`llaniladi. Shu hususiyatlariga ko`ra didaktik o`yinlar sintetik harakterga yega. Ularning quyidagicha turlari mavjud:
Simulyativ o`yin-ta`limni hayotda bo`lib o`tgani ijtimoiy voqyealarga tenglashtirish, ularni qiyosiy tarzda tashkil etish va boshqarish metodidir. Bu o`yindan tarix, geografiya darslarida unumli foydalaniladi; bir o`qituvchi Amir Temur, boshqasi Boyazid, qolganlari sarkardalar, askarlar rolida ishtirok yetadi, shu yo`l bilan ta`lim bo`lib o`tgan tarixiy voqyeaga qiyoslab tashkil yetiladi.
Simulyativ o`yinlarning bir ko`rinishi insenirovka (rollarga ajratib o`qish) metodidir. Boshlang’ich sinflarda badiiy matnlar, yuqori sinflarda badiiy asarlarni rollarga ajratib o`qitish an`anasi Oliylarimiz tajribasida uzoq tarixga yega. Adabiyot o`qituvchilari «Tuya bilan bo`taloq» asarini o`qitganda bir o`quvchi yozuvchi, ikkinchi o`quvchi tuya, uchinchisi esa bo`taloq so`zlarini o`qib ishtirok etishadi.
Situativ o`yinlar ham asta-sekin Oliy tajribasida o`z o`rnini olib bormoqda. Mehmon kutish, kasalni davolash, harid qilish kabi turli hayetiy vaziyatlar mohiyatidan kelib chiqib, ta`limni tashkil etish va boshqarish situativ o`yinlar sirasiga kiradi.


Yoshlarni tarbiyalash jarayonida ma`naviy-intellektual rivojlantirish sifatlarini aniqlashning aniq maqsadi va vazifalari ishlab chiqilgan.
O`quvchi va talabalarning bilimini, aqliy kamo