Mavzu: Hujayra va to'qima. Moddalar va energiya almashinuvi. Endokrin tizim. REJA: 1. Anatomiyava fiziologiya fanlari to'g risidaqisqacha ma'lumot.
2. Hujayrava to'qimalar, tuzilishi. turlari va vazifalari.
3. Moddalar almashinuvihaqida tushuncha.Oqsillar, yog'lar va uglevodlar
almashinuvi.
4. Suv va tuzlar almashinuvi. Vitaminlar almashinuvi va ularning organizmda
tutgan o'rni.
5. Endokrin tizimi haqida tushuncha. Garmonlar vaularning ahamiyati.
Odam anatomiyasi - odam organizmi, organlarning tuzilishi, shakli va
joylashish o'rnini o'rganadi "Anatomiya" so'zi yunoncha "anatoma" - kesaman.
yorib ko'raman degan ma'nolarni anglatadi. Kesishva yorish odam organizmining
tuzilishini o'rganadigan usullaridan hisoblanadi. Hozirgi anatomiya organlar
tuzilishini murdaniyorib tekshirishdan tashqari odam tirikligida ham
rentgenografiya, rentgenoskapiya, ultra tovush(UZI) kabi usullaribilan ham
o'rganadi.
Organizim va organlarning hayotiy funksiyalari (vazifalar)ni o'rganadigan fan
fiziologiya deb ataladi.
"Fiziologiya" yunoncha (fizis)- "physis"- tabiat va "logos"- fan demakdir.
Fiziologiya anatomiya, gistologiya, embriologiya, biologiya, ximiya va biologiya,
fizika singari fanlar bilan chambarchas bog’liqdir va hujayralararo moddadan
o'zinimembranasi orqali ajralib turadi. Sitoplazmada muayyan vazifani
bajaradigan organoidlar bo'ladi. Bularga mitoxondriyalar, ribosomalar. hujayra
markazi va boshqalar kiradi. Hujayra tarkibida oqsillar, yog'lar, uglevodlar,
nuklein kislotalar
SUV va anorganik tuzlar bo'ladi. Hujayralarda asosan ikki xil
nuklein kislota: yadroda dezoksiribonuklein kislola (DNK), yadro va sitoplazmada
ribonuklein kislota (RNK) uchraydi.
Hujayraning yadrosi shar yoki oval shaklida bo'lib, odatda hujayra