10
dástúrine qaray zardushtiylik dinindegilerdi otparazlar (atashparazlar)
dep te
ataǵan. Zardushtiyliktiń ayırım belgileri xalqımızdıń turmısında saqlanıp qalǵan.
Máselen, ot penen oynama, otqa túkirme, otqa suw serpip óshirme (topıraq penen
óshiriw kerek) degen sıyaqlı násiyatlar bar. Olar ottıń muqáddesligin ańlatadı. Úyi
órtengen adamǵa «qapa bolma, ot oraz boladı» (ottıń keyni jaqsı boladı) dep kewil
aytıp jubatıwlar, «otı óre janbaǵır», «otı óshkir», «oshaǵınıń kúli suwırılǵır» «úyiń
janǵır», «úyińe ot túskir » degen ǵarǵıslar xalıq tilinde ushırasadı. Ruwhıy awırǵan
adamdı zıyanlı árwaqlardan alaslaw ushın ot atlatıw, shom (fakel) jaǵıp bılǵap
jaydıń ishin jin-jıpırdan tazalaw sıyaqlı ırımlar turmısta qollanılatuǵın bolǵan.
Bulardıń hámmesi biziń ata-babalarımızdıń áyyemgi isenimleri zardushtiylik dini
menen baylanıslı bolǵanınan dárek beredi.
4. «Avesto»nıń baslı ideyası. Juwmaqlap aytqanda, «Avesto»
jazba esteligi
tek ǵana diniy tálimat hám
duwalardan ibarat emes, onda adamlardı jaqsılıq
etiwge,
hadal miynet islewge, qayır-saqawatlı, ádep-ikramlı, jıllı sózli bolıwǵa,
dosqa opalı, watanǵa sadıq bolıwǵa shaqıradı. Usınday tárepleri menen «Avesto»
kitabı házirgi kúnde de úlken tárbiyalıq áhmiyetke iye. Sonıń ushın, onı ata-
babalardan qalǵan mádeniy miyras sıpatında úyrenemiz.
Sorawlar hám tapsırmalar
1. Kórkem ádebiyattıń baslı belgilerin aytıp beriń.
2. «Avesto» kitabı payda bolǵan dáwirdegi tariyxıy sharayatlar haqqında aytıp
beriń.
3. «Avesto» sóziniń mánisi qanday?
4. Zardusht kim bolǵan?
5. Quday Axuramazda Zardushtke qanday násiyatlar aytqan?
6. «Avesto»da qanday jaqsı qásiyetler ulıǵlanadı?
7. «Avesto» kitabında jawız kúshlerdiń basshısı kim?
7. «Avesto»da jawız kúshlerdi jeńiwdiń qanday jolların kórsetken?
8. «Avesto» kitabınıń ulıwma mazmunın aytıp beriń.
9. «Avesto»da qaysı nárse muqaddes dep sanaladı?
10. Xalqımızdıń isenimlerinde zardushtiyliktiń ayırım belgilerin atap kórsetiń.
11
11. «Avesto» kitabınıń qanday tárbiyalıq áhmiyeti bar?
Dostları ilə paylaş: