Q. Y. MƏMMƏdov m. M. İSmayilov b I t k I Ç İ L i K

Torpağın becərilməsi. 
Darı
 
torpağa tələbkar bitki olduğu üçün sahənin becərilməsinə çox 
həssasdır. Torpağın becərilməsi maksimal nəmlik toplanmasına və onun qorunub saxlanılmasına, 
alaqların məhv edilməsinə, torpaq səthinin hamarlanmasına yönəldilməlidir. 
S
ahə payızda 
dondurma şumu edilməli və yazda yüksək səviyyədə səpinqabağı becərilməlidir. Dondurma şumu 
sələf bitkisindən asılı olaraq müxtəlif üsullarla becərilir. Əgər sələf bitkisi taxıllar fəsiləsinə aiddirsə 
şumdan əvvəl sahədə üzləmə aparılmalıdır. Kövşənliyin üzlənməsində məqsəd alaq otlarının məhv 
edilməsi, qaysağın dağıdılması və nəticə etibarı ilə şumun aparılması üçün yaxşı şərait yaratmaqdan 
ibarətdir. İlk növbədə sahənin üzlənməsi diskli üzləyicilərlə 6-7 sm dərinlikdə aparılmalıdır. Əgər 
sahə kökümsov gövdəli alaqlar, çayır və s. ilə zibillənibsə üzləməni 10-12 sm dərinlikdə aparmaq 
lazımdır.
Cərgəarası becərilən bitkilərdən sonra üzləmə aparmadan birbaşa 27-30 sm dərinliyində şum 
qaldırılır. Dondurma şumu edilən sahə erkən yazda səpin üçün hazırlanmalıdır. Burada məqsəd 
erkən yazda əmələ gələn alaqları məhv etməkdən, qaysağı dağıtmaqdan, nəmlik itkisinin qarşısını 
almaqdan və yumşaq səpin təbəqəsi yaratmaqdan ibarətdir.

---

172 
Yazda sahə malalanaraq 10-12 sm dərinliyində kultivasiya çəkilir. Bu zaman qaysaq dağıdılır 
və ilk yazda əmələ gəlməyə başlayan alaqların cücərtiləri məhv edilir, səpinqabağı sahədə yenə 
malalama və 4-5 sm dərinliyində kultivasiya aparılır ki, səpiləcək toxum üçün yumşaq qat 
yaradılsın. Suvarılan bölgələrdə səpinə 12-15 gün qalmış sahə arat edilir və arat yetişən kimi 
kultivasiya və malalama aparılır. Sahəni qeyd etdiyimiz qaydada hazırladıqda alaq otlarının miqdarı 
minimuma endirilir, nəmlik itkisinin qarşısı alınır, torpaqda qida maddələri nisbətən artır, aerasiya 
yaxşılaşır və bitkinin inkişafı üçün yaxşı şərait yaranır ki, bu da məhsuldarlığa müsbət təsir göstərir.