Q. Y. MƏMMƏdov m. M. İSmayilov b I t k I Ç İ L i K

Mineral və üzvi gübrələr qarışığının pambıq bitkisinin boyu, inkişafı, lif çıxımı və 
məhsuldarlığına təsiri 
Variantlar
Əsas 
gövdəni
n 
hündürl
üy
ü 
(sm
-lə
) 
Bi
r 
kolda
kı 
qo
zal
arın 
sa
yı 
(əd
ədlə)
Bi
r 
qozada
kı 
xam pam
bı
ğın
kü
tləsi
(q
-la
) 
Lif çıxımı
(%
-lə
) 
M
əhs
ul
dar
lıq 
(sen
/ha)
M
əhs
ul a
rtımı
(sen
/ha)
Nəzarət
62 
7,6 
4,6 
34,0 
24,8 
- 
N
100 
P
100
(zəmin) 
74 
12,4 
5,2 
35,5 
31,8 
7,0 
Zəmin + 10 t. peyin 
79 
12,6 
5,3 
36,9 
34,6 
9,8 
Zəmin + 15 t. peyin 
86 
13,0 
5,3 
37,3 
35,8 
11,0 
Zəmin + 20 t. peyin 
91 
14,1 
5,3 
36,5 
36,5 
11,7 
Daha yaxşı nəticə hər hektara N
100 
P
100 
və 15-20 ton peyin verdikdə əldə edilir ki, bu halda 
nəzarətə nisbətən hər hektardan 11-11,7 sentner əlavə məhsul alınır. 
Peyinin hər il əsas şum altına verilməsinə nisbətən, yüksək norma ilə üç ildə bir dəfə verilməsi 
daha səmərəlidir. 
Azot gübrəsinin illik normasının 25%-i səpinqabağı, 75%-ni isə səpin zamanı və 
yemləmələrdə verilir. Qönçələmə və çiçəkləmənin əvvəlində 3-4 yarpaq fazasında yemləmə 
şəklində verilir. Birinci yemləməni cərgədən 15 sm aralı 12 sm dərinlikdə, qönçələmə fazasında 2 
sm aralı tirədən 3-4 sm dərinə və üçüncü yemləməni cərgə aralarının ortasına vermək lazımdır. 
Azot çatmadıqda bitkinin boyunun qısa, bar orqanlarının az əmələ gəlməsinə, qozanın 
çəkisinin və ümumi məhsulun azalmasına səbəb olur. Eyni zamanda vilt xəstəliyinə tutulması 
sürətlənir. 
Fosforun 60-70 %-i əsas şum altına, hektara 20 kq-ı isə yemləmə şəklində qönçələmə 
fazasında verilir. 
Çiçəkləmə və qönçələrin əmələ gəlməsi eyni vaxtda olduğuna görə bitki tərəfindən 
mənimsənilən fosforun çox hissəsi çiyidin əmələ gəlməsinə sərf olunur. Bu dövrdə kifayət qədər 
fosforla qidalanma bitkilərdə qozaların əmələ gəlməsini və onların yetişməsini sürətləndirir. 
Kalium elementi çatışmadıqda sulu karbonların mübadiləsi pozulur, qozaların formalaşması 
güclü surətdə pisləşir, lifin texnoloji göstəriciləri nəzərə çarpacaq dərəcədə aşağı enir. Qönçələmə 
və çiçəkləmə fazasında bitkinin kaliumla təmin edilməsi onun inkişafının normal getməsinə səbəb 
olur, gövdəsini möhkəmlədir və bar orqanlarının tökülməsini azaldır.
Azot, fosfor və kaliumdan başqa pambıq bitkisinin inkişafında kükürd, kalsium və maqnezium 
da əhəmiyyətli rol oynayır. 
Kükürd çatışmadıqda bitkinin boyu gecikir, yarpaqlar sarı rəng alır. 
Kalsium və maqneziumun miqdarı pambıqçılıq rayonlarının torpaqlarında kifayət qədərdir. 
Pambıq əkən bölgələr üçün bor, manqan, mis, sink və molibdenli gübrələrdən istifadə edilməsi 
səmərəlidir.