Q. Y. MƏMMƏdov m. M. İSmayilov b I t k I Ç İ L i K



Yüklə 7,47 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə83/418
tarix05.12.2023
ölçüsü7,47 Mb.
#138344
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   418
05 08 2021 12 21 57 119 7828561 Bitkiçilik = 2012

Cücərmə 
boy və inkişafın birinci fazasıdır. Cücərmə vaxtı toxumun ehtiyat qida maddələri 
müxtəlif fermentlərin təsiri ilə rüşeymin mənimsəyə biləcəyi formaya keçirlər. 
Diastaza 
fermentinin 
təsirindən nişasta həll olunan karbohidratlara 
dekstrin maltozaya 
çevrilir. Eyni zamanda 
sitaza 


97 
fermentinin təsiri ilə endosperm hüceyrələrinin divarı (hemisellüloz) həll olur. 
İnvertaza 
fermentinin təsiri ilə qamış şəkəri qlükoza və fruktozaya çevrilir. 
Lipaza 
fermentinin təsirindən 
yağlar hidroliz olunaraq qliserinə və yağ turşusuna parçalanır. 
Proteaza 
fermentinin iştirakı ilə 
zülali maddələr parçalanaraq ammonyak və amin turşularına çevrilir. Bunlar da karbon 
birləşmələrinin təsiri ilə asparaginə çevrilir. Amin turşularından, asparagindən, azotsuz 
maddələrdən cücərtinin hüceyrələrində və toxumalarında yeni azotlu birləşmələr əmələ gəlir. Yəni 
köhnə toxumalarda üzvi birləşmələr parçalanır, yeni cücərtilərdə isə üzvi maddələr sintez olunur.
Köhnə toxumun endospermi tədricən bürüşür, 
embrional hissəsi isə sürətlə böyüyərək kökcük, gövdəcik və 
yarpaqlar əmələ gətirir. Əvvəlcə rüşeym kökcüyü böyüyür 
sonra isə gövdəcik əmələ gəlir. Cılpaq – dənlilərdə kökcük 
və gövdəcik toxumun rüşeym yerləşən yerindən əmələ gəlir. 
Pərdəli dənlilərdə isə gövdəcik çiçək pulcuğunun altı ilə 
uzanıb toxumun nəhayətindən xaricə çıxır. Gövdə 
koleoptel 
(coleoptile) adlanan şəffaf pərdənin içərisində olur. 
Koleoptel formasını və əsas rolunu itirmiş yarpaqdır, 
vəzifəsi isə cücərti torpaq səthinə çıxana qədər onu mexaniki 
zədələnmədən qorumaqdır. Gövdəcik (cücərti) torpağın 
səthinə çıxan kimi günəş işığının təsirindən koleoptel 
inkişafını dayandırır və böyüyən yarpağın təzyiqindən 
Yüklə 7,47 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   79   80   81   82   83   84   85   86   ...   418




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin