Qurani-KƏRİMİN «NÜmunə» TƏFSİRİ Əsasinda 170 sual-cavab tərtib edən: Məhəmməd Azəri

Sual 101:
Təbii fəlakətlərin səbəbi nədir? 
Cavab:
Son dövrlər planetimizi bürümüş təbii 
fəlakətlərin səbəbi hamını maraqlandırır. Əslində isə, bu 
sualın cavabı olduqca sadədir. Allah-təala buyurur: «
Allah 
bir şəhəri misal gətirir. O şəhər əmin-amanlıq və 
arxayınlıq içində idi. Ruzisi də hər yerdən bol-bol 
gəlirdi. Lakin əhalisi Allahın nemətini inkar etdi. Allah 
da həmin şəhərin sakinlərinə etdikləri əməllərə görə, 
aclıq və qorxu bəlası daddırdı
»
1
.
Qurani-kərimdə Nuhu inkar edənlərin selə qərq 
olduğu, Ad və Səmud tayfalarının günahkarlıqları 
1
«Nəhl» surəsi, ayə 112.
92

---

müqabilində dəhşətli sarsıntıya bürünərək diz üstə düşüb 
qaldıqları, qadınları qoyub, kişilərə şəhvətlə yanaşan Lut 
tayfasının əzab yağışına düçar olduğu və başqa ibrətamiz 
əhvalatlar rəvayət olunur. Hər bir millət Allaha etiqadı 
müqabilində üç böyük nemətlə mükafatlandırılır: əmin-
amanlıq, gələcəyə inam, gen-bol ruzi.
İmam Sadiq (ə) buyurur: «
Bəni-İsraildən bir tayfa o 
qədər gen-bolluq, rifah içində yaşayırdı ki, hətta 
uşaqlarının oyuncaqları da qida maddələrindən 
hazırlanmışdı. Amma bu tayfa axırda bir günə düşdü 
ki, həmin oyuncaqları yeməyə məcbur oldu
»
1
. 
Demək, bütün bəlaların, eləcə də, təbii fəlakətlərin 
səbəbi, «
İnsanların 
dünyanı 
axirətdən 
üstün 
tutmasıdır
»
2
.
Sual 102:
Müxaliflərlə necə rəftar etməli?
Cavab:
İnsanları doğru yola dəvət edib günahdan 
çəkindirmək, hər bir müsəlman üçün vacib olan dini 
vəzifələrdəndir. Cəmiyyətdə müəyyən mövqe seçmiş 
insanlar, təbii olaraq müxaliflərlə üzləşir. Bu müxaliflər 
sülhsevər və təcavüzkar olmaqla, iki qrupa bölünürlər. 
Birinci qrup müxalifətlə məntiq və əxlaqla rəftar etmək 
olduqca t
əsirlidir.
«
Nəhl
»
surəsinin 125-ci ayəsi uyğun 
mövzudan bəhs edir. Qurani-kərimin bir sıra başqa 
ayələrinə də istinad edərək, müxaliflərlə rəftar üsullarını 
aşağıdakı ardıcıllıqla proqramlaşdırmaq olar:
1. Allahın yoluna hikmətlə dəvət et;
Hikmət dedikdə elm, məntiq, dəlillər nəzərdə tutulur. 
Bu üsulla yatmış düşüncələri oyatmaq mümkündür.
2. Gözəl öyüd-nəsihətlə dəvət et;
1
«Təfsire Nurus-səqəleyn» 3-cü cild, səh. 91.
2
«Nəhl» surəsi, ayə 107.
93

---

İnsanlar xaraktercə gözəlliyə meyilli olduqlarından, 
kobud şəkildə ifadə olunmuş həqiqətə maraq göstərmirlər.
3. Ən gözəl şəkildə, şirin dil və mehribanlıqla dəvət et;
4. Təcavüzkar müxaliflərlə rəftarda ədalətli ol. Artıq 
cəza, zülm və günahdır;
5. Sizə cəza vermiş müxalifəti səbir edib bağışlasanız, 
daha yaxşıdır; 
Ühüd döyüşündə kafirlər Peyğəmbərin (s) əmisi 
Həmzəni öldürməklə kifayətlənməyib, ciyərini və ürəyini 
çıxarmış, burnunu və qulağını kəsmişdilər. Həzrət 
Peyğəmbər (s) düşməndən intiqam almaq haqqında 
düşünərkən, ayə nazil oldu: «