Sakarya Üniversitesi Bireysel Danışma Uygulamaları

TEKNİK: ROL OYNAMA

AMACI: Sorun yaşanılan durumların provasının yapılmasıyla o sorunların üstesinden gelebileceği inancını oluşturmak ayrıca sorun yaşandığında neler hissettiğini anlamak.

NE ZAMAN KULLANILIR: Olumsuz duyulara neden olan mantık dışı düşüncelerle çalışılacağı zaman kullanılır

NASIL KULLANILIR: Rol oynamada hem duygusal hem de davranışçı bileşenler vardır. Terapist, danışanlara psikolojik güçlüklerini oluşturmada kendi kendilerine ne söylediklerini ve sağlıksız duyguların, sağlıklı duyularla yer değiştirmesi için ne yapabileceklerini göstermek için sık sık araya girer. Bir durumda ne hissettiklerini anlayabilmek için danışanlar bazı durumları prova edebilir.

ÖRNEK: Danışan karşı cinsten biriyle konuşma konusunda sıkıntı yaşamaktadır. Terapist karşısında bayan varmış gibi davranmasını ve onunla konuşmasını istemektedir bu şekilde tekrarlanan konuşma provaları sonucunda danışanın kaygısı azalmakta ve karşı cinsten biriyle konumsa konusunda kendisini daha hazır hissetmektedir.

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR: Çok ciddi olan kişiler bu etkinliği çocukça bulup uygulamak istemeyebilir.

TEKNİK: ZORLANARAK BAŞETME İFADELERİ VE TARTIŞMANIN KAYDEDİLMESİ

AMACI: Zorlandığı davranışları yapmasını teşvik etmek yapamazsa bile bu durumun kendisini değersizleştirmediği duygusunu vermek

NE ZAMAN KULLANILIR: ev ödevleri verildiği zamanlar kullanılabilir

NASIL KULLANILIR: Akılcı baş etme ifadeleri, danışanların bunu yüksek sesle söylemeleri veya sesleri çıkabildiği kadar bağırmaları istendiğinde, duygusal bir teknik olarak kullanılabilir. Zorlanılarak yapılan baş etme ifadeleri ve zorlanan tartışma ifadeleri kaydedilerek, danışanın iki seans arasında dinlemesi istenebilir.

ÖRNEK: Terapist danışana karşı cinsten biriyle konuşmak isteyip de konuşamadığı zamanlarda şunu bağırarak söylemesini ister “karşı cinsten birileriyle tanışmak konuşmak isterim ama bunu yapamazsam bile bu benim değersiz biri olduğumu göstermez”

TEKNİK: TERAPİSTİN ABARTILI EYLEMLERİ

AMACI: Eylemlerimiz saçma görümse bile bu durumun bizim kişiliğimizi olumsuz etkilemediğini göstermektedir.

NE ZAMAN KULLANILIR: davranışlarımızın sonuçlarını aşırı şekilde düşünüp geri çekildiğimiz zamanlarda kullanılabilir

NASIL KULLANILIR: Bu müdahale sözel ya da sözsüz bir şekilde olabilir. Ellis, bu tekniği sözel olarak bazen küfürlü bir şekilde bezende farklı bir dili kullanarak (kötü insan, işe yaramak, ahmak gibi terimler kullanarak) uygulardı. Sözsüz abartılı davranışlar daha da etkileyici olmaktadır.

ÖRNEK: Kendini değersiz eden danışan karşısında terapist amuda kalkar bir süre öyle durup danışanın izlemesini bekler daha sonra normal haline geçtiğinde danışana bu durumda ne hissettin ne düşündün sorularını yöneltir. Danışana daha sonrada bu benim değerimi yada saygınlığımı yada bir terapist olmamı engelleyen bir şey miydi? Diye sorar

TEKNİK: AKILCI BAŞETME İFADELERİ

AMACI: Davranışlarımızın sonuçları kötü olsa bile bunun her şeyin sonu olmadığını anlatmak için kullanılabilir

NE ZAMAN KULLANILIR: Davranışlarımızın sonuçlarını çok abarttığımız zamanlar kullanılabilir.

NASIL KULLANILIR: Danışanlar akılcı olmayan inançlarını tartıştıkça, etkili bir yeni felsefe yaratırlar. Bu yeni oluşan felsefelerin bir kısmı akılcı şekilde baş etme ifadeleridir ki bunlar danışanın gittiği yolunu değiştirmek üzere çalışırken gözden geçirmek ve uygulamak için oluşturmuş olduğu cümlelerdir.

ÖRNEK: Ahmet’in tekrarlanan davranışlarına engel olmasını ve davranışlarından dolayı duyduğu rahatsızlığı konusunda söyle demesini ister. “Eğer ışıkları kapatmayı unutursam, bir şeyler olabilir. Pek olacak gibi değil ama eğer kötü bir şey olursa, bununla baş edebilirim. Olursa da bu çok büyük bir felaket veya kötü bir şey değil, bende kötü ve felaket bir insan olmayacağım.”

TEKNİK: AKILCI VE AKILCI OLMAYAN ARASINDA DİYALOG

AMACI: Kişinin sorunlarına akılcı çözüm yolları bulmak amacıyla yapılır

NE ZAMAN KULLANILIR: Kişi sorunları konusunda çözüm üretmede yetersizlik yaşıyorsa kullanılabilir

NASIL KULLANILIR: Akılcı inançların bir listesi yaptırılır ve akılcı olmayan inançlarında bir listesi yaptırılır sonra akılcı olmayan inançlar akılcı olan inançlara saldırır. Böylece akılcı bir inanca akılcı olmayan bir inanç saldırarak akılcı bir savunma formüle edilmiş olur. Danışanın akılcı olmayan tüm inançları bitinceye kadar devam edilir

ÖRNEK: Danışana karşı cinsten biriyle konuştuğunda ne tür problemlerle karşılaşabileceğinin bir listesi yaptırılır daha sonrada karşı cinsten biriyle konuşmanın aslında sorun olmayacağıyla normal bir davranış olduğuyla ilgili bir liste yapılması istenir daha sonra olumsuz listeden bir madde seçilir ve saldırıya geçilir bunun karşılığında da olumlu listeden bir madde bu olumsuz maddeyi çürütür bu şekilde zikzak gibi bir olumsuz bir olumlu maddeler çatışır

TEKNİK: PEKİŞTİREÇLER VE PENALTILAR

AMACI: Danışanın istenilen davranışı göstermesi konusunda motivasyonunu artırmak için yapılır

NE ZAMAN KULLANILIR: Danışan harekete geçme konusunda isteksizse ödül ve ceza kullanarak motivasyonu yükseltilebilir.

NASIL KULLANILIR: ADDT terapistleri, genellikle danışanlar bir “görev”i tamamladıklarında kendilerine uygulayabilecekleri bazı pekiştireçler düzenler. Penaltılarda aynı şekilde danışan görevleri yerine getirmezse, yapmak istemezse kullanılır.

ÖRNEK: Danışana karşı cinsten birine adres sorma ödevi verilir bir sonraki oturuma kadar en az 5 kadına adres sorması istenilir eğer danışan bu ödevi yaparsa danışanın sevdiği bir şeyi yapmasına izin verilir eğer ödevi yapmazsa sevdiği bir şeyi yapması yasaklanır.

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR: sürekli ceza alacak davranışlar sergilerse ve bu teknik kullanılmaya devam edilirse motivasyonu daha fazla düşebilir