Samarqand iqtisodiyot va servis instituti

O’zbekistonning turli hududlarida turizmni rivojlantirish imkoniyatlari
Turizm turlari
Shahar
Shahardan 
10-20 km 
o’zoqlikda
Qishloq 
joylari
Odamlar 
yashamaydiga
n xududlar
Tarixiy – tanishuv
3
2
1
0
Arxeologik turizm
2
3
3
2
Ekologik turizm
0
2
2
3
Sarguzasht turizmi
1
2
2
3
Fermerlik yoki qishloq turizmi
0
2
3
1
Suv (dengiz) turizmi
0
0
2
3
Etnografik turizm
1
2
3
0
Kongress – biznes turizm
3
1
1
0
Ixtisoslashgan turizm
1
2
2
2
Kurort va sanotoriyalar
1
3
3
3
Diniy turizm
3
3
2
0
Yoshlar turizmi
1
2
2
3
Gerontologik turizm
2
3
2
1
Safari
0
2
3
3
Shop - turlar
3
2
1
0
Izoh: 3 - yuqori darajada imkoniyat, 2 - o’rta darajada imkoniyat, 1 - past darajada imkoniyat, 0 – 
umuman imkoniyatning yo’qligi.
Manba: Тухлиев Н.Т., Абдуллаева Т. Национальние модели развития туризма. Т.: 2006.
Qo’yidagi 5 - jadval orqali ko’rish mumkinki, O’zbekiston ko’pgina turistik 
resurslarga ega mintaqadir. Ulardan madaniy – tarixiy, ekologik turizm resurslari 
hamda diniy turizm resurslari alohida ajralib turadi. 
Ayni kunlarda respublikamizda iqtisodiy faol aholining turizm sohasida bandlik 
ulushi juda ham oz. Bu sohada yangi ish o’rinlarini ochish uchun resurslar yetarli. 
Ammo turizmda xizmat turlarini takomillashtirish shu kunning asosiy vazifasi bo’lib 
qolmoqda.Bu jihatlar, O’zbekistonda turizm servisini rivojlantirish borasida olib 
borayotgan siyosatida ham o’z ta’kidini topgan. Turizmda xizmat turlari 4 guruhga 
bo’linadi:
- Mehmonxona xizmati;
- Transport xizmati;
- Ovqatlantirish;
- Ekskursiya xizmati.
Bu xizmat turlarini rivojlanishi bilan bir qancha turizm sohalari shakllanadi, 
hamda yangi ish o’rinlari ochiladi. Mamlakatimiz mehnat resurslariga boy 
hisoblangan holda, turizm sohasida ham malakali ishchi kuchiga talab oshmoqda. Bu 
borada Toshkent Davlat Iqtisodiyot Universiteti hamda Samarqand iqtisodiyot va 
servis institutida turizm sohasi bo’yicha yo’nalishlarni ochilishi katta ahamiyatga ega. 
Bunda, yangi yetishib chiqayotgan bu malakali mutaxasislardan samarali foydalanish, 
ya’ni ularni o’z o’rniga qo’yish katta natija beradi.
65

---

Turizm sohasida ish o’rinlarini ochishning yana bir asosiy manbai 
tadbirkorlikdir. Hozirgi kunda respublikamizda tadbirkorlikni rivojlantirishga katta 
e’tibor berilmoqda. Turizmda tadbirkorlikni rivojlantirishda ko’pgina jihatlarga 
e’tibor qaratish lozim. Bunda:
- bozor munosabatlari sharoitida turizmda tadbirkorlikni rivojlanishi uchur sharoit 
yaratish;
- xizmat turlari shu jumladan, auditorlik, konsalting, turagentlik, turoperatorlik 
faoliyati bilan bog’liq xizmat turlarini hajmini oshirish;
- ko’p mablag’ talab qilmaydigan xizmat ko’rsatish tarmoqlarini yo’lga qo’yish;
- kichik va xususiy firmalarni ishga tushirish kerak bo’ladi.
Tizimning isloh qilinishi tufayli ko’plab yangi ish o’rinlari ochiladi, hamda 
turizm industrisi rivojlanadi. Hozirgi davrda turizm jahon iqtisodiyotida juda tez va 
jadal sur’atlar bilan rivojlanib borayotgan sohalardan biri bo’lib hisoblanadi. 
Mamlakatimizda bu sohaga e’tibor yildan – yilga oshmoqda. Shuning uchun 
respublikamizda turistik bozorni shakllantirish o’ta muhim hisoblanadi. Turistik 
resurslardan samarali foydalanishning ikkinchi jihati bu, turistik bozorni 
shakllantirish hisoblanadi.