Societatis iesv, segoviensis
Yüklə 14,73 Mb.
|
|
ipse Cardinalis Bellarminus scribit in suo de Ecclesiasticis Scriptoribus Tractatu: Bullæ autem anno 1493. prodierunt, vnde clara est compu- tatio. Quid ergo si tunc donationis modum ignorarit? Quòd autem superuixerit, neque ampliorem fuerit notitiam assecutus, non de- bet censeri mirabile, cùm & Cardinalem ipsum Bellarminum, suo ipsius testimonio, etiam subterfugerit, & diu post scriptos Controuer- siarum libros comparata. Quod & Scriptori- bus aliis accidisse, nimis est illud eos legentibus exploratum. Responsiones quorumdam confutatæ. quod & de Pontificibus aliis ob eam- dem rationem asserendum. Sic Ioannes Gry- phanius Tractatu de Insulis cap. 24. n. 59. & seqq. cuius illa est ratio, Pontificem ciuile mundi dominium non habere, neque vmquam ha- buisse: vnde donatione prædictâ veris domi- nis facta est iniuria, cùm de alieno fuerit, quæ tamen est jure Ciuili, & Canonico reprobata
@@0@ @@1@ errauit in facto, sed etiam in jure, iudicans se posse infideles priuare dominio, & in Christia- nos illud Principes tranferre. legitimo Ecclesiæ filio prorsus indigna, in qua non solus Alexander, sed Pontifices alii, de quibus n. 5. vt inconsiderati, præcipites, & humani ac diuini juris ignari traducuntur. Quod si fas asseruisse fuerit, nihil erit, nihil erit in Canonibus Sacris & Pontificiis Constitu- tionibus firmum, certum, & inconcussum. Sit illud certum, vt asseritur, Pontificem ciuile mundi dominium non habere neque vmquam habuisse; quod tamen affirmant plures apud Dianam Parte 1. Tract. 2. Resolut. 122. at ineptè inde concluditur non posse dominium ali- quod ab vno in alium, iusta id exigente ratione, transferre. Non habet dominium ciuile ter- rarum, quas hæreticus Princeps possidet, ergo nequit illud in Catholicum transferre, hæreti- ca est consequentia. Non ergo dat quod suum est, sed quod dare potest, etiamsi non sit suum. Quemadmodum tutor in donationibus jure probatis, quod suum non est donat; est tamen suum posse donare. Pro quo citatus Scriptor Parte 8. Tractatu 6. Resolut. 17. ex Cardinali Lugo, P. Molina, P. Thoma Sancio, & Trul- lene videndus, item Resolut. 10. de vxoribus,
perioribus Regularibus. Neque donatio talis jure vllatenus reprobata: nam præterquàm quòd omnis humani juris potestas infra Pon- tificiam est, nullo humano jure reprobata do- natio talis inuenitur; quòd scilicet quis alie- num donare possit, cùm supremus Dominus tali assistit donationi, ad illam præstita faculta- te. Et hoc est quod conscendimus in præsen- ti, Christum scilicet omnium Dominum talem Vicario suo facultatem contulisse. Quod qui- dem Pontifex ipse clamat, dum, sicut vidimus, ait: Auctoritate Omnipotentis Dei nobis in Beato
Octauus temporalem potestatem Ecclesiæ cum spirituali connexam declarauit: & illi credimus dogma huiusmodi definienti. Ergo & credendum Alexandro, ac Prædecessoribus aliis qui eamdem agnoscentes, facto ipso verita- tem, de qua agimus, declararunt. let præsumptione descendere; vnde solemne hæreticis, donationem dictam Alexandri vene- natâ linguâ traducere, ansâ inde arreptâ in Se- dem Apostolicam iniuriosissimè debacchandi. Ex quibus Philippus Mornæus apud Leonar- dum Coquæum in Antidotis contra ipsum pag. 306. Ita loquitur: Qui orbem inter Principes siæ filij contrario prorsus spiritu pergant Sedis Apostolicæ pronuntiata legitima venerari. Quo jure rogat ille, & nullum aliud nisi sata-<-P>@@ <-P>nicum recognoscit: ex quo fit planè Catholi- cos Reges, pro gratia tali Sedem Apostolicam exorantes, satanico etiam spiritu fuisse permo- tos, & consequenter tot infidelium conuer- sionem opus fuisse Satanæ, & ouile Christi beneficio Satanæ innumeris ouibus adauctum. Et quis blasphemiam tantam non horrore in- genti prosequatur? sed solùm in facto, quod sæpiùs accidit, & accidere potest, dum ex minùs exactis infor- mationibus, quæ ad factum spectant, aliquid licitum quidem ex se, & juri conforme decer- nunt. Vel si informationes falsæ non præce- dant, Pontifex ipse ex falso aliquo præsuppo- sito ad factum pertinente, in decernendo pro- cedit: quod præsenti causæ potest applicari. Et hoc, quod alij absolutè pronuntiant, sub dubio profert P. Valentia Tomo 3. Disput. 1. secutus P. Becanus in Summa Theologiæ Parte 3. Tract. 1. quæst. 7. n. 12. vbi ita scribit: Alexan- der Sextus, si conceßit Ferdinando dominium illarum insularum, ex eo præcisè quòd Gentilesessent, erra- uit in facto: Si autem solùm conceßit illi jus patrocinij in easdẽ insulas, suppositâ earum legitimâ conuersione, benè fecit. Sic ille: cuius resolutioni non est con- forme, quod habetur in Indice, verbo Alexan- der VI. vbi absolutè poniturerrasse in facto. cet enim error in facto possit quandoque con- tingere; hoc tamen in casu nequit præsenti su- stineri, vbi factum à jure nequit separari. Quæstio siquidem est an Pontifex terras infi- delium possit Principi Christiano donare. Si potest dum eas tradidit, neque in jure neque in facto errauit. Si non potest; cùm ipse tamen se posse testetur, dum Vicariatûs Christi au- ctoritate donationem facit, & talem Beato Petro, ac sibi eius successori concessam asserat potestatem; in jure planè error illius versatur, quia plus sibi potestatis arrogat, quàm res ipsa patiatur. Qui discursus est euidentissimus. Cum ergo Auctores dicti non audeant erro- rem circa jus admittere; consequens est vt ne- que errorem in facto admittere debeant, nec de illo dubitare. Et modus quidem loquendi duorum, quos nuper adduximus, indicat ipsos Alexandri Bullam non vidisse, & aliter eâ pro- spectâ locuturos. dicunt nonnulli Pontificem in prædicta dona- tione probabilem, sententiam secutum: sunt enim Doctores plures, qui Romano Pontifici talem potestatem adscribant, qui videri apud eumdem possunt, & duos citatos dudum Au- ctores, nec non apud Dianam Parte 6. Tract. 4.
Sed quia sententia affirmans generaliter, in fidelitatem esse titulum sufficientem ad debel- lationem, non ita recepta est, vt videri apud citatos potest: quam tamen de barbaris ac<-P> @@0@ @@1@ videri potest Illustrissimus Ioannes Zapata in Disceptatione de Iustitia distributiua Parte 2. cap. 21. n. 19. non videtur credibile Pontificem eo tan- tùm titulo donationem dictam perfecisse: ne- que enim illi suis in Constitutionibus minùs probatas solent amplecti sententias; quod Tribunal illud supremum non deceret; cùm neque inferiora tribunalia ita sint solita judi- care. Certius ergo aliquid, & amplectendum penitus, prædictæ continent decisiones. Et quidem si titulus dictus sufficiens videretur, non esset opus Catholicis Regibus pro dona- tione impetranda ad Romanam Sedem recur- rere, cùm ipsius gentium istarum infidelitas satis esset perspecta, & ita debellationis titulus, secluso quolibet adminiculo aliundè petito, manifestus.
bile illud, Ecclesiæ potestas ad pro- pagandam fidem, & tollenda propagationis obstacula; quæ quidem futura in conuersione Indorum prudentissimè judicauêre Pontifices, cùm essent illi penitus barbari, & ita inter ipsos Christianis nulla securitas, quod satis expe- rientia comprobauit. Id Diuus Thomas pau- cis expressit. 2. 2. q. 10. art. 8. in Corpore, ita di- cens: Et propter hoc fideles Christi frequenter contra infideles bellum mouent: non quidem vt eos ad cre- dendum cogant; quia si etiam eos vicissent, & captiuos haberent, in eorum libertate relinquerent an credere vellent. Sed propter hoc, vt eos compellant ne fidem Christi impediant. Hæc S. Doctor, ad quæ Cardin. Caietanus, ita scribit: Considera diligenter causam justam belli & compulsionis eorum, ne fidem Christi impediant, &c. Ex hac quippè ra- dice multæ quæstiones soluuntur. Sic ille. Iuxta quæ præsens quæstio inde soluenda, an scilicet Pontifex jus debellandi gentes Indorum Prin- cipi possit Christiano conferre. Conclusio enim est affirmatiua: quia, cùm illi barbari sint, possunt Christi fidem multipliciter im- pedire, & nulla inter eos Euangelicis mini- stris esse securitas. potest luculenter ostendi, qui illam ex D. Tho- ma deducit. 2. 2. quæst. citatâ art. 10. quem ope- ræ pretium fuerit audiisse. Disput. 18. de Fide Sect. 5. n. 8. vbi sic scribit: Putat Durandus in 2. dist. 44. q. 3. necessarium esse vt ex parte principis infidelis præcesserint iniuriæ, & impedimenta Fidei; qualia sunt, si tentauerit subditos inducere ad infi- delitatem, vel si eos cogat ad suos ritus obseruandos, aut prohibeat Catholicos ritus exercere, vel suis Pasto- ribus Ecclesiasticis obedire, & similia: nam tunc euidens est neceßitas, & justitiæ titulus. At verò Diuus Thomas dicto Art. 10. licèt ad executionem potestatis sint hæc moraliter necesseria; nihilominùs tamen ante experientiam huiusmodi nocumentorum putat esse in Ecclesia potestatem ad remouendos hu-<-P>@@ <-P>iusmodi principes infideles solùm propter periculum morale fidelium: quæ sententia mihi etiam placuit in dicto libro 3. defensionis cap. 30. n. 6. quia in re- bus moralibus vitandum est periculum, priusquam speciale nocumentum eueniat: quod principium certè verißimum est, quando periculum est proximum & morale: & ideò in hoc etiam negotio obser- uandum est, vt consideratis circumstantijs in particu- lari tale iudicetur esse fidelium periculum. Hæc ille, Diui Thomæ doctrinam amplexus, qui citato loco solùm de subditis, & seruis infide- lium est locutus: tales enim si Christiani fiant, possunt eorum domini, aut principes, per sen- tentiam seu ordinationem Ecclesiæ, eorum- dem dominio aut jurisdictione priuari. Non reddit autem pro ratione periculum subuer- sionis, sed aliam, ita subdens: Quia infideles Doctor, vbi de periculo subuersionis nihil. ctionem quamcumque referri, quia infideles merito suæ infidelitatis merentur potestatem amittere super fideles, quæ absoluta potestas sit, cùm transferantur in filios Dei. Et ideò licet D. Thomas ordinationem Ecclesiæ, quæ de facto datur, & solum est pro seruis eorum, qui corporali subiectione subduntur Ecclesiæ, ad doctrinæ complementum adducat, & ita de seruis tantùm videatur procedere: re tamen vera generalis est, & ad omnem se subiectio- nem extendit. Ex quo fit, hoc ex capite posse principes infideles per sententiam Ecclesiæ principatu priuari, & consequenter eorum do- minia in Christianos Principes transferri. Po- tuit autem P. Suarez rationem periculi ex do- ctrina D. Thomæ colligere, quatenus in Respon- infidelibus, & artificio, ministerioq́ue aliquo deseruire, addens: & tamen, si ex tali communi-
poterit etiam Ecclesia ob periculum subuer- sionis, quod timeat, infideles principes omni erga fideles potestate spoliare. siam, etiamsi infideles ad fidem conuertantur; si talis indolis sint, vt de illis possit etiam peri- culum subuersionis verosimiliter pertimeri; quod in barbaris accidit, & experientia satis superq́ue comprobauit. Pro quo est notanda doctrina eiusdem P. Suarij citato loco defen- sionis contra regem Angliæ, vbi sic ait: Deni- que addere possumus sicut potestas regia ex coniun- ctione ad fidem, aliquam recipit subiectationem; ita etiam maiorem quamdam amplitudinem & excel- lentiam participare, & ita illud qualecumque onus hoc beneficio compensari. Nam Rex Christianus du- ctus regulis fidei, multa potest præcipere, dirigendo illa ad fidei defensionem, vel Religionis Christianæ hono- rem, vel aliud supernaturale commodum, quæ ductus purâ ratione naturali præcipere non posset: & simi- liter multa punit delicta quæ ex vi solius rationis na- turalis non puniret. v. g. Hæresim, vel aliud simile. Hæc ille. Quæ verissima cùm sint, fit inde quàm longissimè abesse à barbarica capacitate, etiam si quis cum sufficienti notitia mysterio-<-P> @@0@ @@1@ rè naturalia sunt illis committi possunt; & fædis in Gentilitate assueti criminibus, lumen habent rationis densâ caligine circumfusum. Quomodo ergo qui se regere nequeunt, regere alios queant; & quibus nequeunt naturalia credi, supernaturalia eorum muneri adnexa concredantur? Ab Apostolica igitur Sede prudentissimè & prouidentissimè dispositum, vt Indorũ regimen Catholicis Principibus tra- deretur, solis ad rem tantam idoneis, circum- stantiis perpensis omnibus, juxta quas, vt visum nuper, de subuersionis periculo debet formari judicium. Vnde quod in Pontificibus ad do- nationem, de qua nobis est sermo, præces- sit, non dubiâ aliquâ aut opinabili, sed om- nino est certa ratione subnixum, vt nequeat de illa, vt dixi, à legitimis Ecclesiæ filiis du- bitari.
propositæ doctissimus, eruditissimus, profundissimus, & locupletissimus propugna- tor, Tom. 1. lib. 2. c. 24. n. 41. & in Politica Indiana pag. 45. §. Y parece. & pag. 50. §. Y asi, nemini permittendum esse ait hoc ampliùs in dubium reuocare: quia semper præsumere debemus Papæ sententias & declarationes esse justas, & legitimè ac Canonicè promulgatas, vt ait Textus in cap. Cùm inter vos, §. finali, de senten- tia & re judicata. Cap. Absit 11. Quæst. 3. & aliis. Sed prior quidem textus nihil videtur ad rem facere, quia ibi non est sermo de sententia Papæ, sed de sententia Episcopi Veronensis, quæ præsumitur ritè per omnia celebrata, vt ait Pontifex, quia transiit in rem judicatam, & non contra Constitutionem. Nec plus vide- tur habere momenti Caput aliud, quod de Episcopis agit, de quibus D. Anterus Ponti- fex admonet nihil debere suspicari sinistrum ob prærogatiuam dignitatis. Sed vt Textus isti non juuent, res ipsa est totius Iuris aucto- ritate penitus manifesta. Pro Iure enim Ca- nonico stat præsumptio non dubia, sed irre- fragabilis, vt quod in eo statutum extat, de- beat certissimum & sanctissimum reputari. Atqui Canonici Iuris auctor solus est Ponti- fex, cùm in omnibus eius constitutionibus solus ipse loquatur aut Concilia, quæ eius- dem auctoritate firmantur: ergo stare pro eo minimè dubia præsumptio debet, cùm quid- piam statuit, acsi ex Diui Petri, cuius est ille successor; oraculo pangeretur. Sic omnes san-
19. dist. ex Agathone Papâ omnibus Episco- pis scribente. Pro quo & Nicolaum Ponti- ficem præstat audiisse, Archiepiscopis & Episcopis per Galliam constitutis sic scriben- tem. Si Romanorum Pontificum decreto, cæterorum opuscula Tractatorum approbantur vel reprobantur:<-P>@@ <-P>ita vt quod verè Sedes Apostolica probauit, hodiè teneatur acceptum, & quod illa repulit, hactenus inefficax habeatur: quanto potiùs ea, quæ ipsa pro Catholicâ fide, pro sacris dogmatibus, pro varijs & multifarijs Ecclesiæ necessitatibus & fidelium mo- ribus, diuerso tempore scripsit, omni honore debent præferri, & ab omnibus prorsus in quibuslibet ne- cessitatibus vel opportunitatibus, discretione vel dispensatione magistra reuerenter assumi? Sic ille. Et habetur Cap. 1. dist. citatæ. Nec præter- mittendus Stephanus Pontifex, sic locutus:
Yüklə 14,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|