T. C. Adnan menderes üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ İŞletme anabiLİm dali
Türkiye’deki Sektörel Dış Ticaret Şirketleri
Yüklə 3,81 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 6.7.1. Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinin Mevcut Durumu
- 6.7.2. Sektörel Dış Ticaret Şirketi ve Ortaklarının Sektörel Dağılımı
- 6.7.3. Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinin İllere Göre Dağılımı
- 6.7.4. Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinin Kuruldukları Yıllara Göre Dağılımı
6.7. Türkiye’deki Sektörel Dış Ticaret ŞirketleriTürkiye’deki Sektörel Dış Ticaret Şirketleri kuruluş amaçlarında benzerlikler olmasına karşın, şirketin bulunduğu sektörün özellikleri, ortak sayıları, sermayelerinin büyüklüğü ve ortakların geçmiş ihracat tecrübeleri gibi kriterlere göre farklı şekilde oluşturulmaktadır. Bu nedenle şirketlerin gelişme stratejileri ve ihracat uygulamaları da birbirinden farklı olabilmektedir. Ancak burada önemli olan küçük ve orta ölçekli işletmelerin ihracatta örgütlenerek güçlerini artırmalarını sağlayan “Sektörel Dış Ticaret Şirketleri” modelinin iyi değerlendirilmesi ve en verimli şekilde kullanılmasıdır. 6.7.1. Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinin Mevcut DurumuÜlkemizde 23 Mayıs 2001 tarihi itibarıyla Sektörel Dış Ticaret Şirketi ünvanını almış 29 firma bulunmaktadır. Bu firmaların listesi, sermayeleri, faaliyet gösterdikleri sektörler ve ortak sayıları ile birlikte çizelge 24’de verilmiştir. Çizelge 24. Türkiye’deki Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinin Listesi
Çizelge 24. Türkiye’deki Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinin Mevcut Durumu (devamı)
Kaynak:dtm.gov.tr, 2002. 6.7.2. Sektörel Dış Ticaret Şirketi ve Ortaklarının Sektörel DağılımıTürkiye’de kurulu Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinin sektörel dağılımı çizelge 25’de gösterilmektedir. Çizelge 25. Sektörel Dış Ticaret Şirketi ve Ortaklarının Sektörel Dağılımı
Kaynak: dtm.gov.tr, 2002. Çizelge 25, Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinin en yoğun olarak Tekstil-Konfeksiyon sektöründe kurulduğunu ortaya koymaktadır. Bu sektörde 11 adet şirket faaliyet göstermektedir. Otomotiv yan sanayileri, kesme çiçekçilik, deri mamulleri ve yan sanayi ürünleri ile genel dalda iki adet şirket bulunmaktadır. Gıda, mobilya, halı-halı ipliği, plastik işleme, tarımsal ürünler, ayakkabı sanayi, inşaat ve yan sanayi ile metal ve kıymetli taştan mamül takı ve hediyelik eşya sektörlerinde bir adet sektörel dış ticaret şirketi kurulmuştur. Çizelgede dikkat çeken başka bir nokta ise, SDŞ’lerin belirtilen kriterler açısından ülke ekonomisinin yapısıyla benzerlik göstermesidir. Ülke ekonomisine katkı açısından önde gelen sektörlerde yoğunlaşma bulunmaktadır ki, bu durum çizelgede daha açık bir şekilde izlenmektedir. Örneğin, Türkiye’nin ekonomisinde hissedilir bir ağırlığa sahip olan tekstil-konfeksiyonda faaliyet gösteren SDŞ’ler gerek sermaye, gerekse de ortak sayısı olarak diğerlerine göre daha güçlüdürler. SDŞ’lerin bu sektörde yoğunlaşması ihracat yapan KOBİ’lerin sektörel dağılımından ileri gelmektedir. Ülkemizde ihracat sektörü bünyesinde yer alan KOBİ’lerin büyük bir kısmı bu sektörde faaliyet göstermektedir.
6.7.3. Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinin İllere Göre DağılımıTürkiye’de faaliyet gösteren Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinin illere göre dağılımı ise çizelge 26’da verilmiştir. Çizelge 26.Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinin İllere Göre Dağılımı
Kaynak: www.dtm.gov.tr, 2002. Ülke ekonomisine katkısı açısından incelendiğinde bazı illerin diğerlerine göre öne çıktığı görülmektedir. Bu iller SDŞ açısından da üstünlüklerini devam ettirmektedirler. Bilindiği gibi, yukarıda değinilen iller, başta İstanbul olmak üzere Ankara, İzmir, Gaziantep, Bursa gibi illerdir. Çizelgeye göre en fazla Sektörel Dış Ticaret Şirketine sahip il, dokuz şirket ile İstanbul’dur. Ankara’da üç şirket bulunmaktadır. İzmir, Gaziantep, Bursa, Antalya, Konya ve Çorum’da iki adet Sektörel Dış Ticaret Şirketi faaliyet göstermektedir. Kahramanmaraş, Adana, Diyarbakır, Mardin ve Malatya’da bir adet şirket kurulmuştur. Bilindiği gibi 22859 Sayılı “Sektörel Dış Ticaret Şirketleri Statüsüne İlişkin Tebliğ”e göre, kalkınmada öncelikli yörelerde kurulacak Sektörel Dış Ticaret Şirketleri’nin bazı ayrıcalıkları olacağı belirtilmektedir. Bu teşviklere göre bugüne dek kalkınmada öncelikli yörelerde (KÖY) yalnızca dört adet şirketin kurulmuş olduğu görülmektedir. Bu yöreler;. Kahramanmaraş, Diyarbakır, Çorum, Malatya ve Mardin’dir. 6.7.4. Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinin Kuruldukları Yıllara Göre DağılımıTürkiye’de kurulan ilk Sektörel Dış Ticaret Şirketi 1994 yılında kurulan EGS’dir. Bunu 1995 yılında kurulan KAR-BİR ve EGOT Şirketleri izlemiştir. 1996 yılında ATAKS, TRİSAD, GBS, DGS ve TURSOFT kurulmuştur. Çizelge 27, yıllara göre kurulan Sektörel Dış Ticaret Şirketleri’nin listesini göstermektedir. Çizelge 27.Yıllara Göre Kurulan Sektörel Dış Ticaret Şirketleri
Kaynak: dtm.gov.tr, 2002. Çizelgeye göre en fazla 1997 yılında Sektörel Dış Ticaret Şirketi kurulduğu gözlenmektedir. 1997 yılında toplam 15 adet şirket kurulmuştur. Daha sonra 1998 yılında altı, 1999 yılında ise dört şirket kurulmuştur. Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinin geçmişinin son derece kısa olması nedeniyle gerçekleştirdikleri ihracat miktarı hakkında rakam bulmak son derece güçtür.
Yüklə 3,81 Mb. Dostları ilə paylaş:
|