T. C. MİLLÎ EĞİTİm bakanliği meslekî ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü mesleki ve teknik ortaöĞretim kurumlari mezunlarinin izlenmesi
Yüklə 2,84 Mb.
|
3.1.9 Mezunların Çalıştığı İş Yerinin Yasal Statüsü İş yerleri, çalıştırdığı personel sayısına göre 5 kategoriye ayrılmıştır (Tablo 9). Bu sınıflandırmaya göre mezunların yüzde 39,66’sı küçük ölçekli özel sektörde (1-20 personel), yüzde 21,73’ü kamu sektöründe, yüzde 19,08’i büyük ölçekli özel sektörde (151 ve daha fazla personel), çalışmaktadır. 21-50 arasında personel çalıştıran küçük ölçekli işletmelerde çalışanların oranı yüzde 8,46, orta ölçekli özel sektörde (51-150 personel) çalışanların oranı ise sadece 11,07’dir. Mezunların yarıya yakınının küçük ölçekli (KOBİ) işletmelerde çalıştığı görülmektedir. Ülkemizdeki işletme sayısının büyük çoğunluğunun 1-20 kişi çalıştıran işletmeler olduğu göz önüne alındığında verilerin bu şekilde çıkması doğal bir sonuçtur. TABLO 9 MEZUNLARIN ÇALIŞTIĞI İŞ YERLERİNİN YASAL STATÜSÜ
GRAFİK 7 3.1.10. Mezunların İşlerinde Çalışma Şekli Mezunların işlerinde sürekli mi yoksa geçici olarak mı çalıştıklarını öğrenmek amacıyla yöneltilen soruyla ilgili elde edilen bulgular Tablo 10’da görülmektedir. Mezunların yarıdan fazlası sürekli, diğer kısmı ise geçici işçi olarak çalışmaktadır. TABLO 10 MEZUNLARIN İŞLERİNDE ÇALIŞMA ŞEKLİ
Yukarıdaki tablonun incelenmesinden anlaşılacağı üzere işletmelerde geçici olarak çalışan mezunların da önemli bir oran teşkil ettiği görülmektedir. Bu durumun ayrıca araştırılmasının yararlı olacağı düşünülmektedir. GRAFİK 8 3.1.11. Çalışan Mezunların Bağlı Bulundukları Sosyal Güvenlik Kurumları Çalışan mezunların bağlı bulundukları sosyal güvenlik kurumlarına ilişkin elde edilen bulgular Tablo 11’de verilmiştir. Mezunların yüzde 62,50 gibi çok büyük bir kesimi Sosyal Güvenlik Kurumuna kayıtlıdır. Yaklaşık beş çalışan mezundan birinin (% 17,95) ise ne yazık ki herhangi bir sosyal güvencesinin olmadığı anlaşılmaktadır. Mezunlardan BAĞKUR’lu olanların oranının yüzde 5,19 ile düşük seviyede olması mezunların kendi işyerlerini açıp çalıştırmada isteksiz oldukları şeklinde yorumlanabilir. TABLO 11 ÇALIŞAN MEZUNLARIN BAĞLI BULUNDUĞU SOSYAL GÜVENLİK KURUMU
GRAFİK 9 3.1.12 Mezunların İşlerini Bulma Yöntemi Mezun olduktan sonra işlerini bulma yöntemlerini öğrenmek amacıyla yöneltilen soruyla ilgili mezunlardan elde edilen bulgular Tablo 12’de verilmiştir. Tablo incelendiğinde mezunların yüzde 46,10’u tanıdık vasıtası ile yüzde 13,58’i mezun olduğu okul aracılığı ile yüzde 15,68’i son sınıfta iken işletmede beceri eğitimi /staj yaptığı iş yerinde, yüzde 8,19’u ise ilan (gazete, internet, vs.) yoluyla, iş buldukları anlaşılmaktadır. TABLO 12 MEZUNLARIN İŞLERİNİ BULMA YÖNTEMİ
Bu dağılıma göre iş bulan mezunların büyük çoğunluğu tanıdık vasıtası ile iş bulmakta olup, Türkiye İş Kurumu aracılığı ile iş bulanların oranı ise önceki yıllardaki (2007 yılı yüzde 1,30, 2008 yılı yüzde 1,15, 2009 yılı yüzde 1,23, 2010 yılı yüzde 1,45) araştırma raporlarında görüldüğü gibi oldukça düşüktür (yüzde 2,30). İŞKUR aracılığı ile işlerini bulanların sayısının neden düşük olduğunun ayrıca irdelenmesi gerekmektedir. Mezunların yüzde 46,10’luk bir kısmının tanıdık vasıtasıyla iş bulması dikkat çekicidir. GRAFİK 10 3.1.13. Mezuniyet Sonrası İlk İşlerini Bulma Süreleri Tablo 13’de, mezuniyet sonrası çalışanların ilk işlerini bulma sürelerini öğrenmek amacıyla yöneltilen soruyla ilgili mezunlardan elde edilen bulgular görülmektedir. Tablo incelendiğinde mezunların yüzde 73,12 gibi çok büyük bir kesiminin 6 ay ve daha az sürede ilk işlerini buldukları, yüzde 10,02’sinin 7 ile 12 ay, yüzde 12,17’sinin ise 19 ay ve daha fazla bir sürede ilk işlerini buldukları görülmektedir. TABLO 13 MEZUNLARIN İLK İŞİNİ MEZUN OLDUKTAN KAÇ AY SONRA BULDUĞU
Bu dağılıma göre çalışan mezunların büyük bir kısmının ilk işlerini mezuniyetlerinden kısa bir süre sonra buldukları anlaşılmaktadır. Bu verilere göre, meslek liselerinden mezun olanların çalışmak istediklerinde çok kısa sürede iş bulabildikleri sonucu çıkarılabilir. GRAFİK 11 3.1.14. Mezunların Hâlen Çalışmakta Oldukları İşle İlgili Mesleki Eğitim Alma Durumları Çalışan mezunların, mezuniyet sonrası, hâlen çalıştıkları işle ilgili aldıkları mesleki eğitim durumunu gösteren bulgular Tablo 14’de görülmektedir. Tablo incelendiğinde mezunların yüzde 51,60’ı mezuniyet sonrası çalıştığı işle ilgili hiçbir eğitim almadığını belirtmiştir. Yüzde 22,18’i çalıştıkları işyerinde açılan kurslara katıldığını, yüzde 14,19’u özel kurslara katıldığını, yüzde 12,03’ü ise kamunun (HEM, MEM vs.) açtığı kurslara katıldığını belirtmiştir. TABLO 14 MEZUNLARIN HÂLEN ÇALIŞMAKTA OLDUĞU İŞLE İLGİLİ MESLEKİ EĞİTİM ALMA DURUMU
İşletmelerde çalışanlara yönelik verilen eğitimlerle, gelişen bilgi ve teknolojileri yakından takip etmeleri sağlanmaktadır. Burada alınan ek eğitim, çalışanların bilgi ve becerisini artırdığı gibi statü ve iş verimlerini de artırmaktadır. Teknolojinin hızlı değişimi ve gelişimi mesleki eğitimde hayat boyu öğrenmenin gerekliliğini ortaya koymaktadır. Buradaki veriler ile önceki yılların araştırma verilerinin aynı sonuçları gösteriyor olması yıllar itibariyle çalışanların işleriyle ilgili mesleki eğitim alma durumunda bir değişikliğin olmadığını göstermektedir. Çalışanların yüzde 51,60’ının mezuniyet sonrası çalıştığı işle ilgili hiçbir eğitim almaması manidardır. Bu durum çalışan ya da işletme sahiplerinin eğitim ihtiyaçlarının farkında olmadığı ya da eğitime erişim imkânlarının sınırlı olduğu şeklinde de yorumlanabilir. GRAFİK 12 3.1.15 Mezunların Hâlen Çalışmakta Oldukları İşte Aldıkları Ücret Durumu Araştırma kapsamına alınan mezunlardan, çalışanların almakta oldukları ücreti öğrenmek amacıyla yöneltilen soruyla ilgili elde edilen bulgular Tablo 15’de görülmektedir. Tablo incelendiğinde araştırma kapsamına alınan mezunlardan hâlen çalışanların yüzde 27,58’i asgari ücretin üzerinde, yüzde 30,10’u asgari ücret kadar, yüzde 24,72’i asgari ücretten daha az, yüzde 17,60’ı ise asgari ücretin iki katı veya daha fazla gelir elde ettiklerini beyan etmişlerdir. Bu verilere göre mezun çalışanların yarıya yakını asgari ücretin üzerinde ücret aldıkları belirtirken diğer yarısı ise asgari ücret veya daha az ücret aldıklarını belirtmişlerdir. TABLO 15 MEZUNLARIN HÂLEN ÇALIŞDIKLARI İŞTE ALDIKLARI AYLIK ÜCRET DURUMU
Ayrıca, bu dağılım Ülkemizde meslek lisesi mezunu olup asgari ücretin altında bir gelirle çalışmakta olanların bulunduğunu göstermesi açısından manidardır. Günümüz şartlarında asgari ücretin kişilerin geçimini sağlamada yetersiz olduğu dikkate alındığında meslek lisesi mezunlarının bir bölümünün mezun oldukları alanda çalışmamalarının nedeni olarak bu durum görülebilir. Buradan, bireylerin işsiz kalmama uğruna bu şartlarda çalışmayı kabul ettikleri de anlaşılmaktadır. Bu sonuçlar mezunların aldıkları ücretlerde daha önceki yıllara göre önemli bir değişikliğin olmadığını göstermektedir. GRAFİK 13 3.1.16. Mezunların Hâlen Çalışmakta Oldukları İşin Mezun Olduğu Bölümle/ Programla İlgisi Mezunların çalışmakta oldukları işin, mezun oldukları bölümle/programla ilgisine yönelik elde edilen bulgular aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo incelendiğinde mezunların yüzde 58,41’i aldıkları eğitimle tamamen ilgili, yüzde 27,32’si kısmen ilgili, yüzde 14,27’si ise tamamen ilgisiz alanlarda çalışmakta olduklarını belirtmişlerdir. TABLO 16 ÇALIŞILAN İŞİN MEZUN OLUNAN BÖLÜMLE/PROGRAMLA İLGİ DERECESİ
Tablodaki dağılımda, çalışmakta oldukları işin mezun oldukları bölümle/programla kısmen ilgili (Örneğin, metal işleri veya torna tesviye bölümünü bitiren öğrencinin otomotiv sektöründe çalışması) seçeneği ile tamamen ilgili seçeneklerini, yaptıkları işle uyumlu olduğu şekilde değerlendirmemiz hâlinde; mezunların çalıştıkları işlerin bitirdikleri bölümle/programla büyük oranda uyumlu olduğu söylenebilir. Ancak, aldıkları eğitimle tamamen ilgisiz alanlarda çalışanların sayısının yaklaşık 1/6 oranında olması Ülkemizde eğitime ayrılan kaynakların bir bölümünün de amacına uygun olarak değerlendirilemediğini göstermektedir. Buradaki sonuçların da daha önceki yıllardaki araştırma sonuçları ile benzerlik göstermesine rağmen mezun oldukları bölümle/programla tamamen ilgisiz alanlarda çalışanların oranının bir önceki yıla oranla düşük (2010 yılında bu oran yüzde 23,92) çıkması bu konuda olumlu bir değişmenin ve gelişmenin olmasını göstermesi yönüyle manidardır. Yüklə 2,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||