T c ulaştırma Bakanlığı traceca ulusal Sekreterliği Avrupa Birliği Tacis traceca programı



Yüklə 1,65 Mb.
səhifə8/14
tarix05.09.2018
ölçüsü1,65 Mb.
#76989
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   14

İthalatın %21ni oluşturan kömür en yüksek paya sahiptir, kömürü %14lük oranla ham petrol, %12lik oranı ile yakıt olmayan türevler izlemektedir. Bu ithalat genel olarak Rusya’dan gelmektedir.

Aşağıdaki tablo 2005 yılı için Samsun Türkiye hinterlandı potansiyel uluslar arası Pazarlara yapılan ihracat akışını göstermektedir: Beyaz Rusya, Bulgaristan, Gürcistan, Moldova, Romanya, Rusya ve Ukrayna.



%18lik oranı ile temel ihracat maddesi taze ve donmuş meyve ve sebzedir. Bunu diğer üretim maddeleri %13 ve de deri tekstili ve giyimi %12lik pay ile izlemektedir.

Tablo 3.2. Samsun hinterlandında uluslar arası pazarlara ihracat akışı

Yük

Beyaz Rusya

Bulgaristan

Gürcistan

Moldova

Romanya

Rusya

Ukrayna

Toplam

Alüminyum oksit ve hidroksit







487













487

Hayvan yemi ve atığı







76













76

Demiryolu ve tramvay malzemeleri




238
















238

Temel kimyasallar

235

236

87




888

721

40

2.207

Meşrubat







33







141




174

Çimento




262

155










311

729

Cam seramik ürünler




1.131

220

37

1.006

1.527

262

4.183

Deri tekstil ve giyim

132

3.809

559

419

5.536

6.879

3.693

21.027

İmalat malzemeleri




2.289

718

151

2.308

3.324

526

9.316

Muhtelif malzemeler




151

126







387

501

1.165

Demir madeni ve atık




5.524







1.519

4.279

1.411

12.733

Yağlı meyve







82




128

290




500

Diğer kimyasal ürünler




1.638

1.153

201

1.803

4.623

1.657

11.075

Diğer taze veya donmuş meyve ve sebze




705

674

905

5.343

19.796

5.022

32.445

Diğer makine teçhizatları




2.554

752

158

3.294

3.809

1.813

12.370

Diğer üretim maddeleri




5.694

4.020

333

5.533

3.732

2.983

22.295

Yük

Beyaz Rusya

Bulgaristan

Gürcistan

Moldova

Romanya

Rusya

Ukrayna

Toplam

Diğer inşaat malzemeleri




2.817

1.078

31

379

929

1.215

6.449

Diğer dayanıklı yiyecekler




160

6.211

45

984

2.042




9.442

Dayanıksız yiyecekler







677













677

Plaster




373

155







1.304

2.983

4.815

Patates







165







423




598

Yarı işlenmiş çelik ürünleri













91







91

Sitimulan ve parçalar




56

421







1.545




2.022

Şeker







838













838

Traktör




127










66




193

Taşıma araçları




4.017

82

37

3.389

3.522

239

11.286

Toplam

411

32.187

18.850

2.317

33.777

62.325

27.055

176.922

3.2. Tahmini Hinterlant potansiyeli, 2005

Toplam tahmini potansiyel

Mevcut durumda RoRo potansiyelini tahmin edebilmek için RoRo için uygun olmayan (kömür, atık, demir vs.) ithal ve ihraç maddelerini dikkate almamız gerekmektedir.

Bu durumda Samsun ve Rusya arasındaki ihracattan 273.000 çıkartmamız gerekmektedir. Kaldı ki Samsun limanında Ro Ro taşımacılığı 268.000 ton olarak kayıtlara geçmiştir. Bu rakam uygun olmayan yükün çıkarılması ve de hinterlant ve Pazar tahmini ile paralellik arz etmektedir. Eğer RoRo taşımacılığı için uygun olmayan maddeler diğer ülkeler tarafından da çıkartılır ise Bulgaristan için 94.000, Romanya için 73.000 ve Ukrayna için 196.000 ton sonucuna varılmaktadır. (bkn tablo 3.3.)

RoRo taşımacılığı için potansiyel ithalatı tahmin edebilmek için de RoRo taşımacılığı için uygun olmayan ithalat mallarını (kömür, atık, demir vs.) çıkartmamız gerekmektedir. Bu durumda Samsun-Rusya arasında ithalat 62.000 ton çıkartılması gerekmektedir. Samsun limanında RoRo taşımacılığında 382.000 ton kayıtlara geçmiştir. Bu rakam Samsun limanı ithalatı için Türkiye hinterlandını harita 2.2.de gösterildiğinden daha geniş olduğunu işaret etmektedir. Bu durum kullanıcılar tarafından da onaylanmıştır. Kullanıcılar Hatay çevresinden Rusya’ya ihraç edilen sebze ve meyvelerden dolayı güneydoğu bölgesinin özellikle Hatay ili çıvarının potansiyel hinterlanda sahip olduğunu ifade etmişlerdir.

Bundan dolayı ihracat için harita 3.3.’de gösterilen hinterlandı kullanarak tekrar bir değerlendirme yapılmıştır.

Harita 3.3. Samsun limanı ihracatı genişletilmiş Türkiye hinterlandı

Hinterlant güney ve doğuya doğru genişletildiği zaman RoRo trafiği 2005 yılının işaret ettiğinden 2.9 kat daha fazla olacak ve 133.000 tona çıkacaktır. Görülen o ki Samsun hinterlandı ihracat akışı için daha geniştir. Aşağıdaki tablolarda verilen rakamlar 2.9 faktörü dikkate alarak düzetilmiştir.

Samsun ve Rusya dışındaki diğer potansiyelleri hesaplamak için de (örneğin Bulgaristan, Romanya, Moldova, Beyaz Rusya, Ukrayna ve Gürcistan) RoRo taşımacılığı için uygun olmayan maddeler dikkate alınmamıştır. Sonuç harita 3.3.de gösterilen Samsun’un daha geniş hinterlandı dikkate alınarak 2.9 ile çarpılmıştır.

Tablo 3.3. Samsun limanı ve 2005 yılı için ele alınan diğer ülkeler arasındaki taşımanın potansiyel sonuçlarını analiz etmektedir.



Tablo 3.3. Toplam RoRo Pazar potansiyeli, Samsun limanı, 2005, ton cinsinde




Beyaz Rusya

Bulgaristan

Gürcistan

Moldova

Romanya

Rusya

Ukrayna

Toplam

İthalat

912

94.066

6.921

1.188

73.782

273.366

196.067

646.302

İhracat (geniş iç bölge)

2.349

170.198

98.426

16.713

203.554

387.861

130.781

1.009.882

Toplam

3.261

264.264

105.347

17.901

277.336

661.227

326.848

1.656.184

Analizden çıkartılabileceği gibi Samsun limanı ve Ukrayna, Romanya, Bulgaristan ve Gürcistan ülkeleri arasında RoRo taşımacılığı Pazar potansiyeli mevcuttur. 2005 yılındaki trafik akışından 2.5 kez daha fazladır.

Direkt kara ulaştırması için düzeltilmiş Pazar potansiyeli

Samsun için RoRo potansiyeli analiz sonuçları diğer olası ulaştırma modlarının kullanımı dikkate alınarak tekrar yapılmalıdır. RoRo taşımacılığı bahsedilen varış noktaları için kara ulaştırması ile rekabet etmek zorundadır ve bu rekabetin sonucu RoRo taşımacılığı ve kara taşımacılığı fiyatlarına bağlıdır. Sonucu belirleyen diğer etkenler ise karşılıklı permi ve de ödenen vergilerdir. 9 Paydaşlar ile yapılan görüşmeler sonucunda Romanya ve Bulgaristan için RoRo taşımacılığının iyi bir seçenek olmadığı ifade edilmiştir.



Aşağıdaki tabloda direkt kara taşımacılığı ve RoRo taşımacılığı fiyatlarının basit bir analizini sunulmaktadır. Tabloda kara taşımacılığı 1 km için 1 Euro10 ve de RoRo taşımacılığı 800 Euro (Novorosisk mevcut tarifesi)11 olarak kabul edilmiştir.

Tablo 3.4. RoRo ve kara taşımacılığı fiyatları karşılaştırılması




Kara Ulaştırma Ücretleri




Feri Ücretleri




Kara Ulaştırması Ücretleri




Toplam Ücretler

Ankara

422

Samsun

800

Köstence

222

Bükreş

1444

Ankara













1115

Bükreş

1115

Ankara

422

Samsun

800

Köstence

0

Köstence

12222

Ankara













1070

Köstence

1070

Ankara

422

Samsun

800

Odesa

474

Kiev

1696

Ankara













1952

Kiev

1952

Ankara

422

Samsun

800

Odesa

0

Odesa

1222

Ankara













1651

Odesa

1651

Her ne kadar yapılan analizde ekstra ücretler (transit permi ücretleri, petrol ithalatı sınırlamaları vs.) dikkate alınmasa da, görülen o ki Orta Anadolu’dan yapılacak olan taşımacılığın Samsun limanı üzerinden RoRo ile yapılması ekonomik olarak uygun gözükmemektedir. Bu da göstermektedir ki RoRo ulaştırması ancak kara ulaştırması permileri (Bulgaristan permileri gibi ) gibi sorunlar çözüldüğü zaman uygun hale gelebilir. Açıkçası Romanya ile olan durum da gittikçe Bulgaristan gibi olmaktadır.

Analize göre Orta ve doğu Anadolu’dan Samsun üstünden yapılacak olan RoRo taşımacılığı Ukrayna için elverişlidir. Öte yandan Gürcistan ve Beyaz Rusya için de oldukça küçük bir Pazar bulunmaktadır.

Eğer Ukrayna ile yapılacak olan RoRo ulaştırmasının %50sinin Zonguldak’tan, Gürcistan ile %50sinin diğer modları veya limanları üzerinden ve Beyaz Rusya ile %50sinin diğer limanlar veya kara taşımacılığı ile yapılacağını kabul edersek toplam Pazar potansiyeli 878.955 ton artış gösterecektir.

Tablo 3.5. Direkt Kara Ulaştırması için düzeltilmiş RoRo Pazar Potansiyeli, Samsun Limanı, 2005, ton cinsinden




Beyaz Rusya

Bulgaristan

Gürcistan

Moldova

Romanya

Rusya

Ukrayna

Toplam

İthalat 2005

912




6.921







273.366

196.067

477.266

İhracat (geniş iç bölge)

2.349




98.426







387.861

130.781

619.417

Toplam potansiyel

3.261




105.347







661.227

326.848

1.096.683

Ukrayna’ya %50 Zonguldak’tan

Gürcistan %50 diğer

Beyaz Rusya %50 diğer


1.630




52.674







661.227

163.424

878.955


Yüklə 1,65 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   14




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin