T. C. Varşova büYÜkelçİLİĞİ Tİcaret müŞAVİRLİĞİ
Polonya’nın 2009 Yılı İhracatında İlk 20 Madde (Milyon € petrol, kömür ve gaz hariç)
Yüklə 0,62 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- LİSTE TOPLAMI 37.770 39,2
- 4.2. Dış Ticaret Mevzuatı,Tarife Dışı Engeller ve Anti-Damping Uygulamaları, Çok Taraflı Ticaret Anlaşmaları ve Preferanslar
- TÜRKİYE İLE EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ 5.1. Ekonomik İlişkilerin Genel Durumu 5.1.1 Ekonomik İlişkilerin Gelişimi
- 5.1.2. İkili Anlaşma ve Protokoller, KEK Toplantıları
- 5.1.3. Diğer Temas ve Görüşmeler
- 5.2. Ticari İlişkilerin Genel Durumu 5.2.1. Ticari İlişkilerin Gelişimi
- 5.3. Dış Ticaret İstatistikleri Türkiye’nin Polonya ile Ticareti (1.000 USD)
- YILLAR İHRACAT İTHALAT
Polonya’nın 2009 Yılı İhracatında İlk 20 Madde (Milyon € petrol, kömür ve gaz hariç)
Polonya’nın dış ticaretine ilişkin ayrıntılı veriler www.stat.gov.pl internet adresinde yeralmaktadır. 4.2. Dış Ticaret Mevzuatı,Tarife Dışı Engeller ve Anti-Damping Uygulamaları, Çok Taraflı Ticaret Anlaşmaları ve Preferanslar Polonya, 1 Mayıs 2004 tarihinde gerçekleşen AB üyeliği ile birlikte, AB Gümrük Birliğinin bir parçası haline gelmiştir. Polonya, bu tarihten itibaren AB’nin Ortak Ticaret Politikası kapsamında üçüncü ülkelere yönelik ticari rejimini uygulamaya başlamıştır. Bu çerçevede, Polonya’nın mevcut gümrük mevzuatının yerini, Topluluk Gümrük Kodu, Uygulama Yönetmeliği ve Ortak Gümrük Tarifesi almıştır. Bir başka ifade ile, Polonya dış ticaretinde gümrük vergileri ve diğer ticaret politikası araçlarının uygulanmasındaki yetkilerini Avrupa Komisyonu’na devretmiştir. 12 Ekim 1992 tarih ve 2913/92 sayılı Konsey Yönetmeliği ile belirlenen Topluluk Gümrük Koduna http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/ LexUriServ.do?uri=CELEX:31992R2913:EN:HTML internet adresinden; 2 Temmuz 1993 tarih ve 2454/93 sayılı Komisyon Yönetmeliği ile belirlenen Topluluk Gümrük Kodu Uygulama Yönetmeliğine ise, http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/ LexUriServ.do?uri=CELEX:31993R2454:EN:HTML internet adresinden ulaşılabilmektedir. Halihazırda, gümrük vergisi ve kota seviyeleri, gümrük vergilerinin askıya alınması, üçüncü ülkelere tanınan tercihli rejimler ve anti-damping vergi uygulamaları, başka deyişle ticaret politikası tedbirleri AB seviyesinde kararlaştırılmaktadır. Ürün bazındaki AB uygulamalarına, Topluluk Entegre Tarifesi (TARIC)’e ait http://ec.europa.eu/taxation_customs/ dds/tarhome_en.htm sayfasından ulaşılabilmektedir. AB’nin ticaret anlaşmaları ve üçüncü ülkelere yönelik tercihli rejimleri konusundaki malumata ise, http://ec.europa.eu/trade/issues/bilateral/index_en.htm adresinden erişilebilmektedir.
5.1. Ekonomik İlişkilerin Genel Durumu 5.1.1 Ekonomik İlişkilerin Gelişimi Türkiye ile Polonya arasında 12 Temmuz 1923’te imzalanan Ticaret Anlaşması, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk akdettiği ticaret anlaşması olması bakımından özel önemi haizdir. Polonya ile ticari ilişkilerimiz, Polonya’nın 2004 yılındaki AB üyeliğine kadar 23 Nisan 1974 tarihli Ticaret Anlaşması ve 4 Ekim 1999 tarihli Serbest Ticaret Anlaşması ile yönlendirilmiştir. Bununla beraber, Polonya ile ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesinde ilk esaslı ilerlemeler 31 Ocak 1980 tarihinde imzalanan Ekonomik ve Teknik İşbirliğinin Geliştirilmesine Dair Anlaşma ve Sınai Projelerin Yürütülmesine Dair Anlaşma ile kaydedilmeye başlanmıştır. Ekonomik ve Teknik İşbirliğinin geliştirilmesine ilişkin olan anlaşma, taraflar arasında Karma Ekonomik Komisyonunu (KEK) da tesis etmiştir. KEK 10’ncu dönem toplantısı 25-27 Ocak 1993 tarihleri arasında Varşova’da gerçekleştirilmiş ancak, 1993 yılından bu yana başka toplantı yapılmamıştır. Bu itibarla, Türkiye ile Polonya arasında karşılıklı ticaret hacmi ve ekonomik işbirliğinin arttırılması imkanlarının doğrudan temaslar yoluyla araştırılmasına yönelik bir İkili İşbirliği Deklarasyonu, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan başkanlığındaki ülkemiz heyetinin Varşova’yı ziyareti sırasında Devlet Bakanı Zafer Çağlayan ve Polonya Başbakan Yardımcısı ve Ekonomi Bakanı Waldemar Pawlak tarafından 14 Mayıs 2009 tarihinde imzalanmış bulunmaktadır. İki ülke arasındaki ekonomik ve teknik işbirliği bakımından, bilhassa enerji başta olmak üzere, otomotiv, elektronik, tekstil, inşaat, gemi inşa sanayii, kimya, metalurji, ulaştırma, tarım-gıda-hayvancılık, ormancılık ve turizm gibi sektörlerin öne çıktığı görülmektedir. 1980 yılından itibaren Polonya’nın Türkiye’de dört adet (Yatağan, Yeniköy, Kemerköy, Tunçbilek) termik santral projesini üstlenmesi ve proje bedellerinin Türk mallarının ihracıyla ödenmesine dair Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde oluşturulan Özel Hesaplar ekonomik ilişkilerin yanısıra ticari ilişkilerin de gelişmesine yardımcı olmuştur. Öte yandan, Türkiye, Polonya’nın 1989 yılından itibaren serbest piyasa ekonomisi ilkelerini benimsemesiyle başlayan süreçte uluslararası ekonomik kuruluşlara üyeliğini desteklediği gibi, Polonya da Türkiye’nin Avrupa Birliği (AB)’ne tam üyeliğini destekleyen ülkeler arasında bulunmaktadır.
5.1.3. Diğer Temas ve Görüşmeler Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne bağlı larak faaliyet gösteren Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Polonya Ticaret Odasıyla birlikte 22 Ağustos 1991 tarihinde Türkiye-Polonya İş Konseyi’ni kurmuş ve ilk toplantısını aynı tarihte Varşova’da yapmıştır. Halihazırda, Türk-Polonya İş Konseyi’nin Türk tarafının eşbaşkanı Yenigün İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Mithat Yenigün, Polonya kanadı eşbaşkanı ise Roman Kikut’tur. İş Konseyinin son toplantısı, Polonya Ekonomi Bakanı Piotr Wozniak ve beraberindeki İşadamları Heyetinin katılımıyla, 8 Mart 2006 tarihinde İstanbul’da gerçekleştirilmiştir. Diğer taraftan, Türkiye Polonya Ticaret Odası, Polonya Ticaret Odası bünyesinde faaliyet göstermek üzere 2007 yılı Mayıs ayında kurulmuştur. 28-29 Ekim 2008 tarihlerinde Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen başkanlığında ve İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği organizatörlüğündeki ülkemiz heyeti Polonya’yı ziyaret etmiş ve iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin geliştirilmesi imkanları araştırılmıştır.Diğer taraftan, 14 Mayıs 2009 tarihinde Varşova’da Türkiye tarafından Devlet Bakanı Zafer Çağlayan başkanlığında ve DEİK’in organizatörlüğünde bir iş forumu gerçekleştirilmiştir. Diğer taraftan, İstanbul Sanayi Odası 9-12 Mayıs 2010 tarihlerinde inşaat sektöründe Varşova ve Kielce şehirlerine yönelik olarak bir heyet ziyareti gerçekleştirmiştir. 5.2. Ticari İlişkilerin Genel Durumu 5.2.1. Ticari İlişkilerin Gelişimi 1980 yılından itibaren Polonya’nın Türkiye’de dört adet (Yatağan, Yeniköy, Kemerköy, Tunçbilek) termik santral projesini üstlenmesi ve bu santrallerde kullanılacak malzemeyi Türkiye’ye ihraç etmesi 1991 yılına kadar Türkiye aleyhine olan dış ticaretin ana nedenidir. Polonya Türkiye’ye tanımış olduğu “En Ziyade Müsaadeye Mazhar Ülke” statüsünü 1990 yılında kaldırmıştır. 1991 Yılına kadar Polonya ile ticaret sürekli olarak Türkiye aleyhine gelişmiş, ancak ihracatımızın artış ve ithalatımızın ise azalış trendine girdiği 1992 yılından itibaren denge lehimize dönmüştür. 1990-1995 yılları arasında Polonya’ya ihracatımız üç kat artmasına rağmen ithalatımızdaki azalış sürdüğünden dolayı toplam ikili ticaret hacmimiz genel olarak aynı düzeyde kalmıştır. Polonya’nın AB ile 1992 yılında imzalamış olduğu Avrupa Anlaşması neticesinde AB üyesi ülkelere tedrici olarak tanıdığı gümrük indirimleri, Türk ürünlerinin rekabet gücünü menfi yönde etkilemiş ve 1995-1999 döneminde en önemli rakiplerimiz konumunda olan AB ve EFTA ülkeleri elde ettikleri imtiyazların da etkisiyle Polonya pazarında etkinliklerini arttırmışlardır. Türk ihraç ürünlerinin AB menşeli ürünler ile aynı koşullarda rekabet edebilmesi amacıyla dört yıl devam eden Serbest Ticaret Müzakereleri 4 Ekim 1999 tarihinde sonuçlandırılmıştır. 1 Mayıs 2000 tarihinde yürürlüğe giren Polonya-Türkiye Serbest Ticaret Anlaşması ile, 1 Ocak 2002 tarihine kadar tamamlanan tedrici indirimlerle Türk menşeli sanayi mamullerine sıfır gümrük vergisi ile Polonya piyasasına girme imkanı getirilmiştir. Diğer taraftan seçilmiş bazı tarım ürünlerinde, tarife kontenjanları dahilinde yahut miktar sınırlaması olmaksızın önemli avantajlar elde edilmiştir. Serbest Ticaret Anlaşması, bir bakıma Polonya’nın AB’ne katılımı öncesinde tarafların Gümrük Birliği’nin daha liberal koşullarına hazırlanmalarına öncelik etmiş ve ikili ekonomik ve ticari ilişkilerin alt yapısını hazırlamıştır. Polonya’nın 1 Mayıs 2004 tarihi itibariyle AB’ne tam üyeliği nedeniyle Türkiye- Polonya Ticaret Anlaşması ile Serbest Ticaret Anlaşması, 30 Nisan 2004 tarihinde karşılıklı mutabakat ile feshedilmiştir. Halihazırda Türkiye-Polonya ticari ilişkileri Türkiye-AB Ortaklık ilişkisi temelinde yürütülmektedir. Buna göre, taraflar, Türkiye-AB Gümrük Birliği’ni tesis eden 1/95 sayılı Ortaklık Konseyi Kararı ile sanayi ürünlerinde serbest dolaşım ilkesi çerçevesinde birbirlerine ithalatta gümrük vergisi uygulamamakta, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu kapsamındaki ürünlerde 1996 tarihli Serbest Ticaret Anlaşması kapsamında ticaret yapmakta, tarım ve işlenmiş tarım ürünlerinde ise, 1/98 ve 2007/1 sayılı Ortaklık Konseyi Kararları ile belirlenen tercihli rejimi uygulamaktadırlar. Söz konusu Kararlara www.dtm.gov.tr/dtmweb/index.cfm?action=detay&yayinID=256&icerikID=326&dil=TR linkinden ulaşılmaktadır. Bu çerçevede Polonya ile ticaret hacmi 2000 yılından itibaren düzenli bir şekilde artmaya başlamıştır. Nitekim, 2000-2008 yılları arasında Polonya pazarına yönelik ihracatımız 9 kat, Polonya’dan ithalatımız ise 12 kat büyüme göstermiştir. Bununla beraber, 2009 yılında iki ülke ticareti küresel mali krizden olumsuz etkilenmiş ve ticaret her iki yönde de daralma göstermiştir. Polonya’nın AB üyeliğine kadar ülkemiz lehine gelişen ticaret, bu tarihten sonra giderek artan ticaret açıklarına şahit olmuştur. Bu durumun, büyük ölçüde AB ve diğer gelişmiş ülkeler kaynaklı yabancı sermaye yatırımları sonucu ülkemizin ihtiyacı bulunan mamul ve yarı mamul ürünlerin Polonya’dan tedarik edilmesiyle açıklanabilmektedir. 2009 yılında Türkiye’nin Polonya’ya ihracatı bir önceki yıla göre % 17 oranında azalarak 1.321 Milyon Dolar, Polonya’dan ithalatı ise bir önceki yıla göre % 8 oranında azalarak 1.816 Milyon Dolar düzeyinde gerçekleşmiş olup, ticaret hacmi 3.137 Milyon Dolar düzeyindedir. Ülkemiz 2009 yılında yaklaşık 500 Milyon Dolar ticaret açığı vermiş ve ticaret açığında %26 oranında bir artış görülmüştür. 2010 yılının ilk çeyreğinde iki ülke ticareti küresel kriz öncesi seviyesine ulaşmış olup, 2010 yılı ticaret hacminin 2008 yılına paralel bir şekilde gerçekleşmesi beklenmektedir. Polonya, 2009 yılında Türkiye’nin en fazla dış ticaret yaptığı ülkeler sıralamasında, ihracat bakımından 24’üncü, ithalat bakımından ise 16’ıncı sırada yer almaktadır. Türkiye ve Polonya büyük ölçüde benzer malları üretmekte ve ihraç etmektedir. İki ülke arasındaki cari mal ticareti ağırlıklı olarak elektronik ve otomotiv sektörlerinde girdi tedariğine yöneliktir. İçinde bulunduğumuz dönemde küresel krize bağlı olarak başta AB üyesi ülkeler olmak üzere her iki ülkenin de dış pazarlarının daralması, bu şekilde yapılan ticareti olumsuz etkilemiştir. Türkiye Polonya’ya otomotiv sanayii ürünleri (binek otomobiller ve yedek parça), tekstil ve konfeksiyon, makina ve aksamı, dayanıklı tüketim malları, taze sebze ve meyve, fındık ihraç etmekte, Polonya’dan daha çok elektronik aksam ve otomotiv sanayii ürünleri ithal etmektedir. 5.3. Dış Ticaret İstatistikleri Türkiye’nin Polonya ile Ticareti (1.000 USD)
Yüklə 0,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||