T. C. Varşova büYÜkelçİLİĞİ Tİcaret müŞAVİRLİĞİ
Ulaştırma ve Telekomünikasyon
Yüklə 0,62 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3.5. Hizmetler (Bankacılık ve Sigortacılık, Turizm, Diğer Hizmetler) Bankacılık ve Sigortacılık
- Polonya’nın Fosil Yakıt Üretim, Tüketim ve İthalatı (2008)
- Kömür (Milyon Ton) Linyit (Milyon Ton) Petrol
- 3.7. Doğal Kaynaklar ve Madencilik
- 3.8. Para ve Sermaye Piyasaları
- 2000-2010 Yılları Arasında Zlotinin Euro ve Dolar Karşısındaki Nominal Değeri
- 2010-2011 Döneminde Gerçekleştirilecek Başlıca Özelleştirme Faaliyetleri Şirket Sektör
- 3.10. Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları
3.4.Ulaştırma ve Telekomünikasyon Ulaştırma Polonya, Avrupa kıtasındaki merkezi konumu ve AB’nin Doğu sınırında yer alması nedeniyle önemli ticaret güzergahlarına sahiptir. Baltık kıyısındaki Szczecin-Świnoujście, Gdynia and Gdańsk limanları Orta Avrupa’nın kuzey denizlerine açılımını sağlamaktadır. Ayrıca Polonya’da 3,640 kilometrelik nehir taşımacılığı bulunmaktadır. Polonya’nın AB üyeliğinden sonra ülkenin ulaştırma altyapısının AB ulaştırma sistemine entegrasyonu ve kentsel alt yapının (oto yol, hava limanları, tren yolu, liman ve kentsel dönüşüm) geliştirilmesine yönelik çok sayıda proje hazırlanmakta ve bu projeler için ihale süreci başlatılmaktadır. Söz konusu proje bedellerinin % 45’i AB fonlarından, kalan bölümü ise kamu-özel sektör ortaklığı ile finanse edilmektedir. Bu projelerin 2012 yılında gerçekleştirilecek Avrupa Futbol Şampiyonası projeleri ile de bağlatısı kurulmaktadır. AB, 2007-2013 bütçesinden bu husus için hibe olarak 19,5 Milyar Euro kaynak tahsis edilmiştir. Bu kaynağın yaklaşık 7 Milyar Eurosu kara yollarına, 5 Milyar Eurosu da demir yollarına tahsis edilmiştir. Polonya’nın en büyük uluslararası hava limanı Warşova Frederic Chopin Hava Limanı olup, 60’ın üzerinde ülke ile doğrudan uçuş bağlantısı bulunmaktadır. Kraków, Gdańsk, Katowice, Poznań, Wrocław, Szczecin ve Łódź şehirleri de uluslararası hava limanlarına sahip olup, önemli modernizasyon çalışmaları yürütülmekte veya planlanmaktadır. Varşova yakınlarındaki Modlin askeri havalanının modernize edilip kısa süre içerisinde uluslararası charter seferlerine açılması planlanmaktadır. Polonya’nın, 423.997 kilometrelik bir karayolu altyapısı bulunmaktadır. Karayollarının 763 kilometresi otoyol, 662 kilometresi ekspres yollardan oluşmaktadır. Bununla birlikte, Polonya’nın karayolu sistemi Doğu Avrupa ülkeleri içerisinde en kötü durumdakiler arasındadır. Polonya’nın AB’nin otoyolu sistemi ile bağlantısının kurulması için 6 büyük proje bulunmakta bu çerçevede 2007-2013 yılları arasında 2.085 kilometre otoyol ve 5.466 kilometre ekspres yol inşa edilmesi planlanmaktadır. Polonya Hükümeti, 2005 yılında ülke içi ulaştırma altyapı yatırımlarına dair bir kanunu kabul etmiş ve Milli Karayolu Fonu teşkil edilmiştir. Bahsekonu Fon, ulaştırma altyapısı için, AB mali kaynaklarına ek olarak, benzinden alınan vergiler ve diğer harçlar vb. ek mali kaynakları temin etmekle görevlendirilmiştir. Polonya’da toplam demiryolu uzunluğu 23.420 kilometredir. AB’nin Rusya Federasyonu ve BDT ülkeleriyle demiryolu bağlantısı Polonya üzerinden gerçekleştirilmektedir. Polonya demiryolu altyapısını modernize etmekte olup, demiryoluyla konteyner taşımacılığına özel önem atfedilmektedir. 2009 yılı istatistiklerine göre, Polonya 118 gemilik ve 1.929 bin gross tonluk bir ticari filoya sahiptir. Ülkede 13.631 kilometre gaz ve 1.384 kilometre petrol boru hattı bulunmaktadır. Polonya taşımacılık sektörü 2008 yılında bir önceki yıla göre % 8,9 oranında bir artışla 1,694 milyon ton yük taşımış ve 126 Milyar Zloti (yaklaşık 31 Milyar Euro) gelir yaratmıştır. Karayolu ve havayolu taşımacılığı göreli olarak artarken, demiryolu ve deniz taşımacılığının toplam taşımacılık içerisindeki payı azalmıştır. Taşımacılık sektörlerinin yük itibariyle toplam içerisindeki payları şu şekildedir:
Telekomünikasyon Telekomünikasyon sektörü, Polonya’nın en dinamik şekilde gelişen sektörlerindendir. Sektör, 3 Eylül 2004 tarihinden beri yürürlükte olan Telekomünikasyon Yasası ile düzenlenmektedir. Sektör, bu çerçevede, Elektronik İletişim Ofisi (www.en.uke.gov.pl) tarafından gözetim altında tutulmaktadır. Sektörde faaliyet gösterilebilmesi için, Telekomünikasyon İşletmeleri Siciline kaydolunması gerekmektedir. Polonya’da sabit hatlı telekomünikasyon için 96 firma faaliyette olup, 10.3 Milyon sabit hatlı telefon abonesi bulunmaktadır. Piyanın yaklaşık % 85’i ulusal operatör olan Telekomunikacja Polska SA.’nın elindedir. Sektördeki diğer operatörler Netia, Dialog ve Tele 2 olup, piyasanın % 11’ini oluşturmaktadır. Polonya mobil telefon piyasasının büyüklüğü 6.390 Milyon Dolar civarındadır. 2006 yılı sonunda faaliyete geçen P4 (Play) firmasının dışında, PTK Centertel (Orange), Polkomtel (Plus) ve Polska Telefonia Cyfrowa (Era) sektördeki diğer operatörlerdir. Ülkede 44.9 milyon mobil telefon aboneliği mevcuttur. Polonya’da 18.7 Milyon internet kullanıcısı bulunmaktadır. 3.5. Hizmetler (Bankacılık ve Sigortacılık, Turizm, Diğer Hizmetler) Bankacılık ve Sigortacılık Polonya’da bankacılık sistemi Merkez Bankası, ticari bankalar ve kooperatif bankalarından oluşmaktadır. Polonya’da bankaların faaliyetleri, 1 Ocak 2008’e kadar mevduatın güvenliği ve bankacılık sektörünün istikrarı açısından Merkez Bankası bünyesindeki Bankacılık Denetleme Komisyonu tarafından takip edilmiş, söz konusu tarihten itibaren bu görev Başbakanlığa bağlı Mali Denetleme Otoritesi’ne devredilmiştir. Mali Denetleme Otoritesi sermaye piyasası, sigortacılık ve elektronik para transferi işlemlerini de kontrol etmektedir. Polonya’nın AB üyeliğinden sonra, diğer AB üyesi ülkelerde lisansı haiz bankaların ilgili Polonya makamlarına bildirimde bulunmak kaydıyla şube açmaları imkanı ortaya çıkmıştır. Halen Polonya’da 57 ticari, 582 kooperatif bankası ile 13 finans kurumu şubesi faaliyet göstermekle birlikte 10 büyük banka bankacılık sistemine hakim durumdadır. Yabancıların toplam banka kayıtlı sermayesindeki payı % 60’ın üzerindedir. Bankacılık sektöründeki başlıca yabancı yatırımlar ABD, İtalya, Almanya, Hollanda, Belçika ve İrlanda kaynaklıdır. Polonya bankalarının mali durumlarına ilişkin bilgilere Mali Denetleme Otoritesi’nin www.knf.gov.pl/en/ internet adresinden ulaşılabilmektedir. 16 Nisan 1991 tarihinden beri faaliyette olan Varşova Menkul Kıymetler Borsası, Devlet Hazinesi tarafından kurulan bir anonim şirket statüsündedir. 2006 yılı sonu itibariyle, % 98,81 hissesi Hazinede olmak üzere, 37 hissedarı mevcuttur. Borsa, Pazartesi-Cuma günlerinde, 9:00-16:35 saatleri arasında çalışmaktadır. İşlemler, ana piyasa (resmi kotasyonlar) ve paralel piyasada yapılmaktadır. 2007 yılında potansiyeli yüksek küçük ve orta ölçekli firmalara yönelik yeni bir piyasa oluşturulmuştur. Varşova Borsasına 23’ü yabancı olmak üzere 383 firma kayıtlı olup, borsa faaliyetleri hakkındaki bilgilere www.gpw.pl internet adresinden ulaşılması mümkün bulunmaktadır. Varşova Borsasına sunulan değerli kağıtların toplam tutarı 2010 yılı Haziran ayı itibarıyla 182 Milyar Euro civarındadır. Polonya’da sigorta sektörü hızlı şekilde gelişmektedir. Çoğu yabancı ortaklı 100 kadar şirket faaliyette bulunmaktadır. Polonya sigortacılık yasasının hayat sigortası ve genel sigortanın bir arada satışı sunulmasına izin vermemesi nedeniyle şirketler her iki sektörde de ayrı ayrı yapılanmaktadır. Bankaların sigorta hizmet sunumu oldukça sınırlıdır. 2008-2012 döneminde hayat sigortası piyasasının % 33, diğer sigorta piyasalarının ise % 7 civarında büyümesi beklenmektedir. Sigorta sektöründe pazar konsantrasyonu yüksek olup, hisselerinin önemli bir bölümü devlete ait olan PZU şirketi, segmentine göre piyasanın % 40 ila 60’ına hakim durumdadır. Sektöre ilişkin mevzuat ve ayrıntılı istatistiklere http://www.knf.gov.pl/en/Insurance/Insurance_companies/index.html web sayfasından ulaşılmaktadır. Turizm Polonya Turizm Enstitüsü tahminlerine göre, 2009 yılında 11.9 Milyon civarında turist Polonya’yı ziyaret etmiştir. Bu rakam 2008 yılına oranla % 8 daha düşüktür. Turist gelen ülkelerin başında Almanya gelmektedir. Almanya’yı, Rusya, Ukrayna ve Beyaz Rusya takip etmektedir. 2009 yılında gelen turistlerin 4.4 Milyar Dolarlık gelir sağladığı tahmin edilmektedir. 2009 yılında 5.3 Milyon Polonyalının turizm amacıyla ülke dışına seyahat ettiği tahmin edilmektedir. Turizm sektörüne dair istatistiklere Polonya Turizm Enstitüsü’nün www.intur.com.pl/itenglish/statistics.htm linkinden ulaşılabilmektedir. Polonya Turizm Enstitüsü kayıtlarına göre, 2008 yılında 150 bin Polonyalı Turizm amacıyla Türkiye’yi ziyaret etmiştir. 3.6. Enerji Polonya’nın elektrik üretiminin yaklaşık % 85’i kömür ve linyitle çalışan termik santrallerden, kalan kısmı ise, gaz, hidroelektrik ve rüzgar santrallerinden elde edilmektedir. Ülkede 52 termik santral ve 20 güç santrali bulunmaktadır. Polonya ihtiyacı olan doğal gazın % 30’unu, petrolün ise ancak % 3.8’ini üretebilmektedir. Yıllık elektrik üretimi 162 TWh civarındadır. Yerli elektrik üretimi talebin % 97’sini karşılamaktadır. Elektrik üretiminde ağırlıklı olarak kömür kullanılması ve çevreyi korumaya yönelik maliyetler elektrik fiyatlarını AB ortalamasının üzerine çıkarmaktadır. Taşkömürü Polonya enerji sanayii için önemini halen korumaktadır. Petrol ve doğal gaz ithalatı bir bakıma taşkömürü ihracatı ile dengelenmektedir. Ancak, AB’nin karbon emisyonunun azaltılması amacıyla yenilenebilir enerjinin 2020 yılına kadar üye ülkeler enerji üretiminin % 20’sini karşılaması hedefini belirlemesi, petrol fiyatlarındaki artışlar ve enerji güvenliğiyle ilgili sorunlar Polonya’yı alternatif enerji kaynaklarına yöneltmiştir. Polonya’nın hızla büyümekte olan ekonomisi enerji tedariğine olan talebi de arttırmaktadır. Bu kapsamda bir yandan nükleer santral inşaatı imkanları araştırılırken, yabancı sermayenin yenilenebilir enerji yatırımları da özendirilmektedir. Diğer taraftan, Polonya büyük miktarlada killi şist rezervleri keşfedilmiş olup, 1,4 ila 3 Milyar metreküp arasında olduğu tahmin edilen bu rezervlerden ekonomik olarak gaz çıkartılması imkanları araştırılmaktadır. Polonya hükümeti 10 Kasım 2009 tarihinde ülkenin 2030 yılına kadaki enerji politikasını belirlemiş olup, Polonya Ekonomi Bakanlığı’nın http://www.mg.gov.pl/Gospodarka/Energetyka/Polityka+energetyczna adresinden konu hakkında malumat temin edilebilmektedir. Polonya’nın Fosil Yakıt Üretim, Tüketim ve İthalatı (2008)
Polonya’da petrol üretim tarihi bakımından, Plock rafinerisinin 1964 yılında üretime başlaması önemli bir dönüm noktasıdır. Petrol temin edilen kaynakların çeşitlendirilmesi ihtiyacı karşısında, denizyoluyla taşınan Arap petrolünün kolayca işlenebilmesi hususu, 1976 yılında Gdansk rafinerisinin üretime başlamasıyla sonuçlanmıştır. Ülkede 1989 yılında başlayan ekonomik dönüşümle birlikte, Gdansk rafinerisi, Hazinenin mülkiyetinde anonim şirkete dönüştürülen (1991 yılında) ilk şirketler arasında yeralmıştır. Plock rafinerisi ise, 1993 yılında anonim şirkete dönüştürülmüştür. 1996 yılında kurulan Nafta Polska SA. şirketi sektörde özelleştirme ve yeniden yapılandırma ile görevlendirilmiştir. 1999 yılında Petrochemia Plock SA. ve CPN SA. şirketleri Polski Koncern Naftowy SA.(PKN SA.) ismiyle birleşmişlerdir. Bugün PKN Orlen SA. ismini taşıyan şirketin % 71.56 hissesi borsada işlem görmektedir. Rafineria Gdanska SA. ise 2003 yılında Grupa Lotos SA. ismini almıştır. PKN Orlen SA. ve Grupa Lotos SA. Polonya’nın petrol piyasasında hakim rolü haizdir. 2006 yılında, PKN Orlen SA., Litvanya’daki Mazeikiu Nafta rafinerisinin % 84 hissesini satın almıştır. Böylece, PKN Orlen şirketi, benzin istasyonu sayısı ve petrol işleme kapasitesi bakımından Merkezi ve Doğu Avrupanın en büyük şirketi haline gelmiştir. Petrol fiyatları üzerindeki devlet kontrolü 14 Şubat 1997 tarihinde sona erdirilmiştir. Polonya’nın yıllık doğal gaz tüketimi 16,5 Milyar m3 civarındadır. Üretim, ihtiyacın ancak % 35’ini karşılamaktadır. Polonya Petrol ve Gaz Şirketi (PGNiG) yeni üretim sahaları ile arzı arttırmaktadır. İthalatta büyük ölçüde Rusya Federasyonu’na bağlı olunması nedeniyle doğal gaz tedarik kaynaklarının çeşitlendirilmesine ve stoklama hacminin artırılmasına özel önem verilmektedir. Enerji güvenliğinin sağlanması ve enerjide Rusya’ya bağımlılığın azaltılması Polonya açısından öncelikli hususlardır. Bu nedenle Rusya doğal gazının Baltık Denizi yoluyla Avrupaya iletilmesine yönelik Nord Stream projesine (proje Rusya’da Vyborg’dan Almanya’da Greifswald’a uzanan 1.200 km’lik iki paralel boru hattının 2012 yılına kadar inşasını ve yıllık 55 milyar metreküp gazın taşınmasını hedeflemektedir) Polonya’nın dahil edilmemiş olması 2006 yılı içinde gerek Almanya gerek Rusya ile ilişkilerin gerginleşmesine neden olmuştur. Polonya, boru hattının inşasından sonra Rusya’nın Polonya’ya yönelik gaz ihracatının sekteye uğramasından endişe etmektedir. Doğal gaz tedarikçilerinin çeşitlendirilmesine yönelik diğer alternatifler arasında Odesa-Brody-Gdansk projesi bulunmaktadır. Kafkas petrolünün Polonya’ya taşınmasını hedefleyen 500 milyon Euro tutarındaki projenin 2011 yılında tamamlanacağı belirtilmektedir. Polonya, Orta Asya ve İran doğal gazının Avrupa’ya taşınmasına yönelik Nabucco projesiyle de yakından ilgilenmektedir. Diğer taraftan, Polonya’nın yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik yatırımları artarak devam etmekte olup, yenilebilir enerjinin toplma enerji tüketimi içindeki payının 2010 yılında % 7,5’e, 2020 yılında ise % 15’e çıkartılması hedeflenmektedir. Bu amaçla, Polonya hükümeti 2020 yılına kadar ülkede 2.500 biogaz tesisi kurulmasına dair bir program başlatmıştır. Rüzgar enerjisine yönelik çok sayıda yabancı sermayeli yatırım bulunmaktadır. 3.7. Doğal Kaynaklar ve Madencilik Polonya önemli maden rezervlerini haiz bir ülkedir. Taşkömürü ve linyit üretimi bakımından dünya sıralamasında 9’uncu konumdadır. Polonya’nın 43 Milyar ton ekonomik olarak çıkarılabilir taş kömürü rezervinin olduğu tahmin edilmektedir. Dünyadaki üçüncü büyük bakır madeni Polonya’dadır. Öte yandan, sülfür, çinko, kurşun, gümüş, magnezyum, kaolin, kil, potas ve tuz rezervleri mevcuttur. Polonya Jeoloji Enstitüsü, ülkenin tüm maden kaynaklarını ve rezerv miktarlarını izlemekte ve yıllık raporlarla açıklamaktadır. Bahse konu rapora, www.pgi.gov.pl/mineral_resources/ linkinden ulaşılabilmektedir. Madencilik sektörü ithalatında ham petrol, petrol mamulleri, doğal gaz, demir, alüminyum cevheri, azot, gübre, fosfor ve potasyum önem taşımaktadır. İhracatta ise, taşkömürü ve türevleri, bakır, petrol ürünleri, demir ve alaşımları, azot ve gübre, gümüş, alüminyum, tuz ve sodyum bileşikleri öne çıkmaktadır. 3.8. Para ve Sermaye Piyasaları Polonya’nın para politikasının temel hedefi fiyat istikrarının sürdürülmesidir. Fiyat istikrarı, uzun vadeli ekonomik büyümenin vazgeçilmez bir unsuru olarak görülmektedir. 1999 yılından beri, para politikasının uygulanmasında Doğrudan Enflasyon Hedeflemesi Stratejisi kullanılmaktadır. Buna göre, Para Politikası Konseyi, enflasyon hedefini tesbit etmekte ve Merkez Bankası hedefin tutturulmasını teminen temel faiz oranlarındaki ayarlamaları gerçekleştirmektedir. 2004 yılı başından beri +/- % 1’lik bant içinde % 2.5 düzeyinde enflasyon hedefi sürdürülmektedir. Öte yandan, Polonya’nın resmi parası Zloti, 12 Nisan 2000 tarihinden beri, herhangi bir kısıtlamaya tabi olmaksızın serbestçe dalgalanmaktadır. Merkez Bankası enflasyon hedefinin yakalanması açısından gerekli gördüğü takdirde müdahale hakkına sahiptir. Polonya’nın Euroya geçişi yönünde resmi makamlar tarafından yapılan açıklamalar, 2009 yılında Maastricht kriterlerinin (kamu açığının GSYİH’nın % 3’ünden daha büyük olmaması, kamu borçlarının GSYİH’nın % 60’ını aşmaması, enflasyonun en düşük olduğu üç AB üyesi ülkenin yıllık enflasyon ortalamasını 1,5 puandan fazla aşmayan bir enflasyon hedefi tutturulması, uzun vadeli faiz oranlarının en düşük faizi haiz üç AB üyesi ülkenin faiz oranından 2 puandan fazla yüksek olmaması, yerel ülke parasının son iki yılda diğer paralar karşısında devalüe edilmemesi) yerine getirileceği ve 2012 yılı itibariyle Euro’nun kabulüne hazır olunacağı yönündedir. Bununla beraber, Zlotinin küresel krizin yoğun bir şekilde hissedildiği 2009 yılı başında Euro karşısında % 33’lere varan değer kayıpları ve buna bağlı olarak döviz cinsinden borçların getirdiği ilave yük nedeniyle Euro’ya geçişin 2015 yılını bulabileceği tahmin edilmektedir. 2000-2010 Yılları Arasında Zlotinin Euro ve Dolar Karşısındaki Nominal Değeri 
Polonya’nın para politikası araçları ve Merkez Bankası işlemleri hakkındaki bilgilere www.nbp.pl adresinden ulaşılabilmektedir. 3.9. Özelleştirme Polonya’da özelleştirme, temel olarak, Nisan 1997’de yürürlüğe konulan 30 Ağustos 1996 tarihli Devlet İşletmelerinin Özelleştirilmesi ve Ticarileştirilmesi Kanunu’na dayanmaktadır. Özelleştirme uygulamaları Hazine Bakanlığı’nın yetkisinde bulunan konulardandır. Özelleştirmede doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki yöntem öngörülmüştür. Dolaylı özelleştirme özellikle büyük ve orta ölçekli işletmeler için kullanılmakta olup, işletme önce Hazinenin tek hissedar olduğu bir anonim yahut limited şirkete dönüştürülmektedir. Doğrudan özelleştirme ise daha ziyade küçük işletmeler için uygulanmakta, işletme satış yahut kiralama yoluyla doğrudan üçüncü taraflara devredilmektedir. Polonya’da halen 877 adet kamu iktisadi teşebbüsü aktif olarak faaliyette bulunmakta olup, bunun 740 adeti 2008-2011 yıllarını kapsayan özelleştirme programına dahil edilmiştir. Bu çerçevede, kimya (stratejik petrol rafinerileri hariç), ulaştırma, eczacılık, mobilya ve orman ürünleri alanlarındaki kamu işletmelerinin 2011 yılına kadar tümüyle özelleştirilmesi, diğer işletmelerin ise kısmen satışa sunulması öngörülmektedir. Özelleştirmelerde enerji sektörüne öncelik verilmekte olup, enerji firmalarının ilk aşamada toplam dört büyük firma olacak şekilde birleştirilmesi ve ardından satışa sunulması tasarlanmaktadır. Bu hususta yabancı sermaye girişi için ayrıca çaba sarfedilmektedir. 2008-2011 döneminde elde edilmesi hedeflenen özelleştirme geliri 14 Milyar ABD Doları düzeyindedir. Özelleştirme, genellikle Varşova Borsası veya Bankalar aracılığıyla tahvil satışı yöntemiyle yapılmakta, ihale yöntemi ancak küçük meblağlar için tercih edilmektedir. Halen çok sayıda işletmenin Varşova Borsası üzerinden satışı işlemleri devam etmektedir. Polonya’nın özelleştirme sürecine ilişkin ayrıntılı bilgiler ve özelleştirme kapsamındaki işletmelerin listesine Hazine Bakanlığı’na ait www.msp.gov.pl/portal/en/6/766/Privatisation_plan_for_the_years_20082011.html adresinde yer almaktadır.
3.10. Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları Polonya’ya yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımları, bu ülkenin AB’ne üye olduğu 2004 yılı öncesinde yılda sadece 4 Milyar Euro düzeyinde iken, üyelik sonrasında düzenli olarak artmış ve 2007 yılında 17.2 Milyar Euro ile en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Söz konusu meblağ 2008 yılında 10 Milyar Euro ve 2009 yılında 8.3 Milyar Euro ile sınırlı kalmış olmakla birlikte, 2010 yılında doğrudan yabancı sermaye girişinde artış beklenmektedir. Polonya’nın 2009 yılı sonu itibariyle toplam yabancı sermaye stoğu 126 Milyar Euro düzeyindedir. Polonya AB’ne yeni katılan Orta Avrupa ülkeleri arasında en fazla yabancı sermaye çeken ülke olup, en yakın rakipleri olan Romanya ve Çek Cumhuriyeti’nin iki katı katı kadar yabancı yatırıma sahiptir. Yatırımların % 85’i AB üyesi ülkelerden gelmektedir. Polonya Enformasyon ve Yabancı Yatırım Ajansı verilerine göre, Hollanda, Almanya, Fransa ve Lüksemburg yatırımların % 55’ini gerçekleştirmektedir. AB dışından en fazla yatırımı bulunan ülke ABD olup, bu ülkenin 2 Milyar Euroluk yatırım stoğu ile % 6’lık bir paya sahip olduğu tahmin edilmektedir. Polonya’ya 2008 yılında gerçekleştirilen yabancı sermaye girişinin % 30’u finans, % 26’sı gayrı menkul, % 15’i ticari hizmetler, % 15’i imalat sanayi ve % 14’ü enerji sektörüne yöneliktir. 2008 yılında Polonya’da yatırımda başlıca ülkeler ve payları şu şekildedir:
İmalat sanayiinde yatırım yapılan sektörlerin başında otomotiv ve elektronik sektörleri gelmektedir. Polonya’da halen beş büyük firma (Fiat, GM-Opel, VW, FSO ve Intral) ticari araç ve binek otomobil üretmekte olup, söz konusu firmalar yılda toplam 800.000 araç üretim kapasitesine sahiptir. Üretimin büyük bölümü AB üyesi ülkeler, Rusya Federasyonu ve Ukrayna’ya ihraç edilmektedir. Büyük bölümü yabancı sermayeli 800 firma otomotiv sektörü için motor ve aksam tedarik etmektedir. Polonya’da 2012 yılına kadar 5 uluslararası firma tarafından toplam 35 Milyon adet LCD televizyon üretim kapasitesine ulaşılması planlanmaktadır. Beyaz eşya üretimi de yabancı sermaye için cazip alanlardan birisidir. AB’nden çok sayıda gıda üreticisi firma üretimlerini Polonya’ya kaydırmaktadır. ABD’li bilgisayar ürecitisi Dell, 2009 yılında İrlanda’daki fabrikasını Polonya’ya taşımıştır. Doğrudan yabancı sermayenin Polonya’yı tercih etmesinin başlıca sebeplerinin, AB üyeliği ve Orta Avrupa’daki konumunun yanı sıra, kalifiye iş gücü, büyük şirketlerle işbirliğine hazır çok sayıda küçük ve orta ölçekli işletmenin mevcudiyeti, AR-GE, iyi yönlendirilmiş devlet yardımları ve üniversitelerle işbirliğine hazır tekno parklar olduğu değerlendirilmektedir. Polonya’da yabancı yatırımların cezbedilmesi amacıyla, yatırımcılara bazı vergi muafiyet ve avantajlarının (kurumlar vergisi muafiyeti, yatırım amaçlı arazilerin rekabetçi fiyatlarla satın alınabilmesi, yatırımla ilgili hizmetlerde ücretsiz yardım ve bazı bölgelerde emlak vergisinden muafiyet) sağlandığı 14 Özel Ekonomik Bölge ve bu bölgelere bağlı alt bölgeler teşkil edilmiş bulunmaktadır. Toplam 7.600 hektarlık bir alanı kapsayan bu bölgeler 2017 yılına kadar faaliyetlerini sürdürecektir. Polonya’daki doğrudan yabancı yatırımlar, ilgili mevzuat ve Özel Ekonomik Bölgeler hakkındaki ayrıntılı bilgiler, Polonya Enformasyon ve Yabancı Yatırım Ajansı’nın www.paiz.gov.pl internet adresinde bulunmaktadır.
Yüklə 0,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||